POLECAMY
Praca w sposób kompleksowy i rzetelny naukowo prezentuje aktualny stan wiedzy na temat dysleksji rozwojowej. Główną (i kontrowersyjną!) tezą autorki książki jest to, że dysleksja jest nie tylko zaburzeniem uczenia się, ale przede wszystkim zaburzeniem komunikacji. Dotyczy ona znacznej części populacji dzieci i staje się problemem społecznym. Profesor Kupis dokonuje przeglądu najnowszych dokonań naukowych zwłaszcza w dziedzinie wiedzy o patomechanizmach odpowiedzialnych za występowanie tego problemu. Autorka analizuje zagadnienie dysleksji z perspektywy psychologicznej i społecznej. Książkę ilustrują także studia przypadków zaczerpnięte z praktyki zawodowej autorki.
Rok wydania | 2008 |
---|---|
Liczba stron | 384 |
Kategoria | Psychologia kliniczna i psychoterapia |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-15580-3 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Psychologia języka i komunikacji
do koszyka
Psychologia zarządzania w organizacji
do koszyka
Psychologia Społeczna nr 2-3(14)/2010
do koszyka
Spis treści
Wprowadzenie | 11 |
CZĘŚĆ I. Pojęcie dysleksji | 21 |
ROZDZIAŁ 1. Dysleksja na tle trudności w uczeniu się | 21 |
1.1. Pojęcie specyficznych trudności w uczeniu się | 21 |
1.1.1. Kryterium rozbieżności | 25 |
1.1.2. Kryterium homogeniczności | 26 |
1.1.3. Kryterium wyłączania | 26 |
1.2. Typy specyficznych trudności w uczeniu się | 27 |
Blok rozszerzający 1.1. Typy SLD według Rourke | 29 |
1.3. Dysleksja jako specyficzne trudności w uczeniu się | 31 |
Blok rozszerzający 1.2. Badania populacji z wyspy Wight | 32 |
1.4. Dysleksja a dyskalkulia | 36 |
1.5. Dysleksja a nadpobudliwość (ADHD) | 40 |
1.6. Podsumowanie | 44 |
ROZDZIAŁ 2. Definicje dysleksji | 46 |
2.1. Wprowadzenie | 46 |
2.2. Definicje historyczne i/lub przełomowe | 48 |
2.3. Definicje dysleksji stosowane w Polsce | 52 |
2.4. Definicje współczesne - analiza porównawcza | 54 |
Blok rozszerzający 2.1. Definicje dysleksji z ostatnich 10 lat | 59 |
2.5. Definicja kryterialna czy opis kliniczny? | 64 |
Blok roszerzający 2.2. Opis dysleksji rozwojowej w ujęciu Marcina Szczerbińskiego | 65 |
2.6. Obraz kliniczny dysleksji - objawy | 67 |
CZĘŚĆ II. Mechanizmy i obraz kliniczny dysleksji | 71 |
ROZDZIAŁ 3. Przyczyny dysleksji | 71 |
3.1. Pierwotne i wtórne przyczyny dysleksji rozwojowej | 71 |
3.2. Najważniejsze teorie etiologiczne | 73 |
3.2.1. Poglądy historyczne | 73 |
3.2.2. Teoria genetyczna | 74 |
Blok rozszerzający 3.1. Colorado Family Reading Study | 79 |
3.2.3. Teorie neuroanatomiczne i neurofunkcjonalne | 79 |
3.2.3.1. Badania anatomiczne szkoły bostońskiej i ich kontynuacja | 80 |
3.2.3.2. Badania neurofunkcjonalne w dysleksji | 84 |
3.2.4. Koncepcja deficytu wielkokomórkowego | 89 |
3.2.4.1. System wielkokomórkowy a czytanie i pisanie | 91 |
3.2.4.2. System wielkokomórkowy | 93 |
3.2.4.5. Podsumowanie | 93 |
3.2.5. Teoria deficytu móżdżkowego | 95 |
3.2.6. Teoria hormonalna | 97 |
3.2.7. Podsumowanie | 99 |
3.3. Najważniejsze patomechanizmy dysleksji | 100 |
3.3.1. Dysleksja jako skutek deficytów percepcyjno-motorycznych (teoria Spionek) | 100 |
3.3.2. Dysleksja jako skutek deficytów integracji percepcyjno-motorycznej (koncepcja Bogdanowicz) | 104 |
3.3.3.Teoria deficytu werbalnego | 106 |
3.3.4. Teoria deficytu fonologicznego | 109 |
3.3.4.1. Badania przekrojowe a dyficyt fonologiczny w dysleksji | 111 |
3.3.4.2. Rozwojowe badania longitudinalne a deficyt fonologiczny w dysleksji | 112 |
3.3.4.3. Badania eksperymentalne skuteczność metod terapeutycznych a deficyt fonologiczny w dysleksji | 112 |
3.3.4.4. Koncepcja deficytu reprezentacji fonologicznych Snowling | 113 |
3.3.4.5. Podsumowanie | 117 |
3.3.5. Teoria podwójnego deficytu | 121 |
3.3.6. Teoria deficytu przetwarzania czasowego | 126 |
3.4. Podsumowanie | 129 |
ROZDZIAŁ 4. Oblicza dysleksji rozwojowej | 130 |
4.1. Różnice indywidualne w obrazie dysleksji | 131 |
4.2. Najważniejsze typologie dysleksji | 132 |
4.2.1. Dysleksja słuchowa i wzrokowa-klasyczna typologia Johnsona i Myklebusta | 133 |
4.2.2. Dysleksja dysfonetyczna i dysejedetyczna Boder | 135 |
4.2.3. Dysleksja typu P i typu L. Bakkera | 136 |
4.2.4. Kliniczna typologia dysleksji Mattisa i współpracowników | 136 |
4.2.5. Dysleksja fonologiczna i powierzchniowa Castlesa i Colthearta oraz jej współczesne ujęcie | 137 |
4.3. Dysleksja a płeć | 142 |
4.3.1. Częstość występowania dysleksji a płec | 143 |
4.3.2. Podłoże neurobiologiczne różnic między płciami | 144 |
4.3.3. Mechanizmy poznawcze i objawy dysleksji a płeć - badania własne | 145 |
4.3.4. Płeć a radzenie sobie ze stresem dysleksji | 150 |
4.3.5. Podsumowanie | 150 |
4.4. Dysleksja a apecyfika języka i systemu ortograficznego | 151 |
4.5. Dysleksja a zdolności specjane | 153 |
Blok rozszerzający 4.1. Dysleksja a geniusz | 153 |
4.6. Podsumowanie | 158 |
CZĘŚĆ III. Dysleksja w kontekście społecznym | 161 |
ROZDZIAŁ 5. Związek dysleksji z funkcjonowaniem społeczno-emocjonalnym | 161 |
5.1. Wprowadzenie | 161 |
5.2. Dysleksja jako stres | 163 |
5.2.1. Radzenie sobie ze stresem przez koncentrację na zadaniu | 164 |
5.2.2. Radzenie sobie ze stresem przez koncentrację na emocjach | 165 |
5.2.3. Radzenie sobie ze stresem skoncentrowanie na unikaniu | 165 |
5.3. Rozwój osobowości a dysleksja | 167 |
5.3.1. Samoocena i obraz siebie | 167 |
5.3.2. Cechy osobowości osób z dysleksją | 169 |
5.3.3. Poczucie kontroli | 170 |
5.4. Dysleksja a kompetencje społeczne i przystosowanie | 172 |
5.5. Dysleksja a zaburzenia rozwoju emocjonalnego | 175 |
5.6. Podsumowanie | 177 |
Blok rozszerzający 5.1. Przykłady wadliwych postaw na podstawie wypowiedzi młodzieży na forach internetowych | 180 |
ROZDZIAŁ 6. Dysleksja w percepcji społecznej | 181 |
6.1. Wiedza o dysleksji w róznych środowiskach | 181 |
6.2. Postawy wobec dysleksji | 191 |
Blok Rozserzający 6.1. Skala postaw wobec dysleksji G. Krasowicz-Kupis | 192 |
6.3. Podsumowanie | 201 |
ROZDZIAŁ 7. Nowe technologie informatyczne i komunikacyjne (ICT) a dysleksja | 203 |
7.1. Dysleksja w Internecie | 203 |
7.1.1. Dysleksja a użytkownicy Internetu | 204 |
7.1.2. Zawartość stron internetowych poświęconych dysleksji | 205 |
7.1.3. Wymiana informacji w Internecie | 207 |
7.1.4. Strony internetowe Polskiego Towarzystwa Dysleksji | 208 |
7.1.5. Podsumowanie | 209 |
7.2. Nowe technologie informatyczne i komunikacyjne (ICT) a dysleksja | 209 |
7.2.1. ICT a dysleksja w praktyce | 210 |
7.2.2. Najważniejsze psychologiczne konsekwencje wykorzystanie ICT przez osoby z dysleksją | 211 |
7.2.3. ICT a czytanie i pisanie | 212 |
7.2.4. ICT a uczenie się | 214 |
7.2.5. ICT a terapia dysleksji | 215 |
7.2.6. Programy edykacyjne w polskiej praktyce terapeutycznej | 216 |
7.2.7. Najważniejsze zasady doboru i wykorzystania ICT w dysleksji rozwojowej | 217 |
7.2.8. Podsumowanie | 218 |
CZĘŚĆ IV. Problemy metodologiczne badań nad dysleksją | 221 |
ROZDZIAŁ 8. Metodologia badań naukowych nad zjawiskiem dysleksji | 221 |
8.1. Wprowadzenie | 221 |
8.2. Interdyscyplinarny charakter badań nad dysleksją | 222 |
8.2.1. Badania z zakresu genetyki i neuronauk | 222 |
8.2.1.1. Techniki neuroobrazowania | 224 |
8.2.2. Badania z zakresu psycholingwistyki - język i kompetencje komunikacyjne | 225 |
8.2.3. Badania z zakresu psychologii rozwoju | 226 |
8.2.4. Badania z zakresu psychologii klinicznej | 227 |
8.2.5. Badania z zakresu psychologii poznawczej | 227 |
8.2.6. Badania z zakresu psychologii osobowości i psychologii społecznej | 228 |
8.2.7. Podsumowanie | 228 |
8.3. Stosowane procedury badawcze | 228 |
8.3.1. Studia przypadków | 230 |
Blok rozszerzający 8.1. Przykładowe analizy indywidualnych przypadków w opisie podtypów dysleksji | 232 |
8.3.2. Badania porównawcze międzygrupowe | 233 |
8.3.3. Badania podłużne | 237 |
Blok roszerzający 8.2. Przykład organizacji badań podłużnych nad uwarunkaniami osiągnięć w czytaniu | 238 |
8.4. Kontrwersje związane z badaniami nad dysleksją | 238 |
8.4.1. Psychometryczny czy kliniczny charakter diagnozy | 238 |
8.4.2. Problemy z trafnością doboru grup porównawczych | 239 |
8.4.3. Rzetelność i trafność diagnozy | 242 |
Blok rozszerzający 8.3. Analiza krytyczna metodolgicznego aspektu badań Spionek (1790) | 243 |
8.4.4. Częstość występowania dysleksji | 244 |
8.4.4.1. Umiejętność czytania w grupie II-klasistów - rozważania nad częstością występowania dysleksji w Polsce (badania własne) | 246 |
8.5. Podsumowanie | 248 |
Blok rozszerzający 8.4. Problemy z weryfikacją badań naukowych na przykładzie teorii deficytu wielkokomórkowego | 250 |
ROZDZIAŁ 9. Metodologia indywidualnej diagnozy dysleksji | 251 |
9.1. Główne problemy związane z diagnozą dysleksji rozwojowej | 251 |
9.1.1. Przedmiot diagnozy - definicje dysleksji | 251 |
9.1.2. Wybór kryteriów diagnostycznych | 254 |
9.1.2.1. Kryterium kliniczne - ocena czytania i pisania | 254 |
9.1.2.2. Kryterium psychometryczne | 255 |
9.1.3. Znaczenie badania inteligencji | 257 |
9.1.3.1. Diagnostyczność skal Wechslera w diagnozie dysleksji rozwojowej - badania własne | 259 |
9.2. Podstawowe elementy i cele postępowania diagnostycznego | 262 |
Blok rozszerzający 9.1. Elementy diagnozy dysleksji rozwojowej | 263 |
9.3. Główne kierunki zaleceń postdiagnostycznych | 265 |
CZĘŚĆ V. Dysleksja rozwojowa jako zaburzenie komunikacji | 269 |
ROZDZIAŁ 10. Językowo-poznawcze korelaty dysleksji | 269 |
10.1. O języku i mowie w definicjach | 269 |
10.2. Pojęcie deficytu przetwarzania fonologicznego j jego zakres | 271 |
10.2.1. Percepcja mowy | 274 |
10.2.2. Problemy leksykalne osób z dysleksją | 275 |
10.2.3. Pamięć werbalna u osób z dysleksją | 275 |
10.2.4. Trudności w nazywaniu | 278 |
10.2.5. Powtarzanie słów | 281 |
10.3. Pojęcie świadomości językowej i jego zakresu | 282 |
10.3.1. Przejawy rozwoju metajęzykowego | 283 |
10.4. Świadomość językowa a czytanie, pisanie i dysleksja | 285 |
10.5. Podsumowanie | 287 |
ROZDZIAŁ 11. Dysleksja a komunikacja językowa | 289 |
11.1. Komunikacja za pomocą mowy i za pomocą pisma | 289 |
11.2. Komunikacja za pomocą pisma | 290 |
11.3. Ryzyko dysleksji a rozwój mowy | 291 |
Blok rozserzający 11.1. Najważniejsze symptomy ryzyka dysleksji w rozwoju mowy | 293 |
11.4. Gotowość do czytania i pisania | 294 |
11.5. Model prognostyczny dla czytania i świadomości fonologicznej u dzieci polskich - badania własne | 297 |
11.6. Objawy dysleksji jako zaburzenia komunikacji językowej | 299 |
Blok rozszerzający 11.2. Przejawy deficytów językowych w dysleksji | 301 |
11.7. Właściwości komunikowania się osób z dysleksją | 302 |
Blok rozszerzający 11.3. Teksty pisane przez uczniów szkoły średniej z dysleksją rozwojową | 303 |
11.7.1. Składnia osób z dysleksją | 307 |
Blok rozszerzający 11.4. Bajki opowiadane przez dzieci dyslektyczne | 308 |
11.7.2. Struktura semantyczna opowiadań w dysleksji | 309 |
11.8. Podsumowanie | 314 |
Zakończenie - dysleksja jako zaburzenie komunikacji językowej | 315 |
Bibliografia | 318 |
Wykaz skrótów | 346 |
Indeks rzeczowy | 349 |