POLECAMY
Nowoczesny, polski podręcznik do psychologii klinicznej!
Pierwszy tom podręcznika zawiera podstawową wiedzę na temat definicji, orientacji, modeli i kierunków rozwoju psychologii klinicznej, charakterystykę koncepcji teoretycznych i sposobów ujmowania zdrowia. Przedstawia zależności między psychopatologią, klasyfikacjami zaburzeń a psychologią kliniczną.
Podręcznik przeznaczony jest dla studentów psychologii i pedagogiki.
2 października 2006 roku Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego przyznał nagrodę zespołową autorom tego podręcznika.
Rok wydania | 2008 |
---|---|
Liczba stron | 364 |
Kategoria | Psychologia kliniczna i psychoterapia |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-14423-4 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Psychologia języka i komunikacji
do koszyka
Psychologia zarządzania w organizacji
do koszyka
Psychologia Społeczna nr 2-3(14)/2010
do koszyka
Spis treści
Wstęp (Helena Sęk) | 13 |
Rozdział 1: Psychologia kliniczna jako dziedzina badań i praktyki (Helena Sęk) | 19 |
1.1. Źródła i drogi rozwoju psychologii klinicznej | 20 |
1.1.1. Początki psychologii klinicznej | 20 |
1.1.2. Psychologia kliniczna wśród innych dziedzin | 22 |
1.1.3. Drogi rozwoju psychologii klinicznej | 24 |
1.1.4. Psychologia kliniczna w Polsce | 25 |
1.2. Psychologia kliniczna - obszar, przedmiot i zadania | 27 |
1.3. Podsumowanie | 30 |
Rozdział 2: Orientacje, modele i teorie oraz ich znaczenie dla psychologii klinicznej (Helena Sęk) | 31 |
2.1. Znaczenie ogólnoteoretycznych i metodologicznych ram w psychologii klinicznej | 32 |
2.2. Teorie, modele i orientacje w psychologii klinicznej | 33 |
2.3. Podsumowanie | 37 |
Rozdział 3: Orientacja patogenetyczna i salutogenetyczna w psychologii klinicznej (Helena Sęk) | 39 |
3.1. Charakterystyka podejścia patogenetycznego | 40 |
3.2. Charakterystyka podejścia salutogenetycznego | 44 |
3.2.1. Uogólnione zasoby odpornościowe | 46 |
3.2.2. Stresory | 47 |
3.2.3. Poczucie koherencji jako zmienna kluczowa dla zdrowia | 48 |
3.2.4. Zachowania zdrowotne - styl życia | 50 |
3.3. Czy modele patogenetyczny i salutogenetyczny można uznać za komplementarne? | 51 |
3.4. Podsumowanie | 54 |
Rozdział 4: Pojęcia normy, normalności i zdrowia (Helena Sęk) | 55 |
4.1. Norma i normalność w psychologii klinicznej | 56 |
4.1.1. Norma ilościowa jako wynik pomiaru | 56 |
4.1.2. Norma i normalność społeczno-kulturowa | 57 |
4.1.3. Norma teoretyczna w psychologii klinicznej jako podstawa orzekania o normalności | 58 |
4.2. Sposoby konstruowania pojęć zdrowia | 59 |
4.2.1. Koncepcje zdrowia zawarte w teoriach psychologicznych | 60 |
4.2.2. Metateoretyczne refleksje nad zdrowiem i modele zdrowia | 61 |
4.3. Podsumowanie | 63 |
Rozdział 5: Psychologia kliniczna i psychopatologia - wzajemne zależności (Lidia Cierpiałkowska, Helena Sęk) | 65 |
5.1. Psychologia zaburzeń psychicznych a psychopatologia | 66 |
5.1.1. Psychologia kliniczna w perspektywie dwóch tradycji badawczych a zagadnienia zaburzeń psychicznych | 66 |
5.1.2. Psychopatologia jako nauka z pogranicza psychologii i psychiatrii | 69 |
5.2. Pojęcia: zaburzenie zachowania, dysfunkcja psychiczna i nienormalność | 69 |
5.2.1. Zakres zmienności terminów stosowanych w definiowaniu zaburzeń psychicznych | 69 |
5.2.2. Kategorialne, dymensjonalne i prototypowe podejście w definiowaniu zaburzeń psychicznych | 70 |
5.2.3. Opisowe, wyjaśniające i etiopatogenetyczne podejście do zaburzeń psychicznych | 71 |
5.3. Psychopatologia procesów psychicznych i mechanizmów przystosowawczych | 71 |
5.3.1. Psychopatologia procesów psychicznych | 72 |
5.3.2. Psychopatologia mechanizmów przystosowawczych i regulacyjnych | 72 |
5.4. Kontrowersje wokół pojęć nienormalny i patologiczny | 74 |
5.5. Psychologia kliniczna a współczesne klasyfikacje zaburzeń psychicznych | 74 |
5.5.1. Podręcznik diagnostyczny i statystyczny zaburzeń psychicznych - DSM-IV | 75 |
5.5.2. Międzynarodowa statystyczna klasyfikacja chorób i problemów zdrowotnych - ICD-10 | 77 |
5.6. Wybrane podstawowe kategorie zaburzeń psychicznych | 78 |
5.7. Podsumowanie | 80 |
Rozdział 6: Współczesna psychoanaliza i jej znaczenie dla psychologii klinicznej (Lidia Cierpiałkowska) | 82 |
6.1. Perspektywy współczesnej psychoanalizy | 83 |
6.2. Psychoanaliza jako teoria rozwoju i zaburzeń okresu edypalnego | 83 |
6.2.1. Model dynamiczny i rozwojowy | 84 |
6.2.2. Model topograficzny i strukturalny osobowości | 86 |
6.2.3. Koncepcja nerwic i perwersji seksualnych | 90 |
6.3. Teoria relacji z obiektem jako koncepcja zaburzeń psychicznych okresu preedypalnego | 91 |
6.3.1. Podstawowe założenia w kontekście psychoanalizy | 914 |
6.3.2. Koncepcje rozwoju - od symbiozy do dojrzałej zależności | 94 |
6.3.3. Od modeli strukturalnych do adaptacyjnych | 98 |
6.4. Psychologia self jako koncepcja zaburzeń narcystycznych | 99 |
6.4.1. Założenia koncepcji dwóch linii rozwoju | 100 |
6.4.2. Model rozwoju struktury self | 100 |
6.4.3. Patologia struktury self | 101 |
6.5. Podsumowanie | 102 |
Rozdział 7: Kierunki behawioralne i podejście poznawcze w psychologii klinicznej (Helena Sęk) | 105 |
7.1. Podstawowe założenia podejścia behawioralnego i podejścia poznawczego | 106 |
7.2. Kierunki behawioralne w psychologii klinicznej | 107 |
7.2.1. Warunkowanie klasyczne | 107 |
7.2.2. Warunkowanie instrumentalne | 107 |
7.2.3. Neobehawioralne koncepcje modelowania i społecznego uczenia się oraz ich znaczenie dla psychologii klinicznej | 109 |
7.3. Przekonania o sprawstwie, kontroli i własnej skuteczności a zdrowie i zaburzenia | 110 |
7.4. Całościowe poznawcze koncepcje zaburzeń | 112 |
7.4.1. Poznawcze koncepcje Ja | 116 |
7.5. Podsumowanie | 117 |
Rozdział 8: Kierunki egzystencjalno-humanistyczne w psychologii klinicznej (Helena Sęk) | 119 |
8.1. Podstawowe założenia orientacji fenomenologicznej i egzystencjalnohumanistycznej. | 120 |
8.2. Psychologia egzystencjalna, logoteoria i logoterapia | 120 |
8.3. Psychologia humanistyczna a psychologia kliniczna | 122 |
8.3.1. Koncepcja zdrowia i samorealizacji Abrahama H. Maslowa | 123 |
8.3.2. Carla Rogersa pojęcie zdrowia, zaburzeń oraz pojęcie terapii skoncentrowanej na kliencie | 124 |
8.3.3. Terapia Gestalt Fredericka i Laury Perls | 128 |
8.3.4. Inne przykłady podejścia nastawionego na osobę i fenomenologiczną metodę analizy | 130 |
8.4. Podsumowanie | 130 |
Rozdział 9: Koncepcje interakcyjne i systemowe oraz ich znaczenie dla psychologii klinicznej (Lidia Cierpiałkowska) | 132 |
9.1. Koncepcje rodziny: od podejścia funkcjonalnego do systemowego | 133 |
9.1.1. Dwa modele wyjaśniania w psychologii kliniczne | 133 |
9.1.2. Źródła teorii systemów w psychologii rodziny | 135 |
9.1.3. Sposoby rozumienia terapii rodzin i małżeństw | 136 |
9.1.4. Klasyfikacje terapii rodzin i małżeństw | 137 |
9.2. Terapia kontekstualna i teoria rodzinnych systemów transgeneracyjnych | 139 |
9.2.1. Rodzina w kontekście wielopokoleniowego dziedzictwa | 140 |
9.2.2. Wielopokoleniowe związki a zdrowie i patologia | 141 |
9.3. Interakcyjna i komunikacyjna teoria systemów rodzinnych | 143 |
9.3.1. Rodzina jako struktura interakcyjno-komunikacyjna | 144 |
9.3.2. Pojawienie się symptomów a struktura i przebieg komunikowania się | 146 |
9.4. Od klasycznej, systemowej terapii rodzin do współczesnej terapii narracyjnej | 147 |
9.4.1. Rodzina jako system cybernetyczny i lingwistyczny | 147 |
9.4.2. Sposoby rozumienia objawów i ich diagnozowania | 148 |
9.5. Teoria terapii rodzin i jej wkład do psychologii klinicznej | 150 |
9.6. Podsumowanie | 151 |
Rozdział 10: Psychologiczna diagnoza zdrowia i zaburzeń z perspektywy metodologii badań psychologicznych (Jerzy Brzeziński) | 153 |
10.1. Podstawowa triada: teoria - metoda - praktyka | 154 |
10.1.1. Zgodność teorii psychologicznych | 156 |
10.1.2. Zgodność teorii psychometrycznych | 157 |
10.1.3. Wartość psychometryczna zastosowanych testów oraz adekwatność zastosowanych analiz statystycznych przeprowadzonych na wynikach testowych | 158 |
10.1.4. Mentalna dostępność testów dla osoby uczestniczącej w badaniu | 170 |
10.2. Diagnoza psychologiczna w kontekście interakcji psycholog (klinicysta) - OUB | 174 |
10.3. Podsumowanie | 178 |
Rozdział 11: Modele diagnozy psychologicznej (Stanisław Kowalik) | 181 |
11.1. Wprowadzenie | 182 |
11.2. Psychologiczna diagnoza różnicowa | 182 |
11.3. Psychologiczna diagnoza funkcjonalna | 182 |
11.4. Diagnoza psychospołeczna | 188 |
11.5. Podsumowanie | 191 |
Rozdział 12: Psychologiczna diagnoza kliniczna - etapy postępowania diagnostycznego a wynik diagnozy (Tomasz Pasikowski, Helena Sęk) | 193 |
12.1. Ogólna charakterystyka diagnozy klinicznej | 194 |
12.2. Rodzaje celów i ich znaczenie dla postępowania diagnostycznego | 197 |
12.3. Charakterystyka postępowania diagnostycznego | 199 |
12.3.1. Formułowanie problemów | 199 |
12.3.2. Stawianie i weryfikacja hipotez - badanie diagnostyczne | 201 |
12.3.3. Opracowanie wyniku diagnozy i przygotowywanie orzeczenia | 203 |
12.3.4. Komunikowanie diagnozy | 205 |
12.3.5. Znaczenie modeli psychologicznej diagnozy klinicznej dla postępowania diagnostycznego | 207 |
12.4. Psychologiczna diagnoza kliniczna problemów społecznych | 210 |
12.4.1. Diagnoza kliniczna grupy | 210 |
12.4.2. Ekspertyza psychologiczna | 211 |
12.5. Podsumowanie | 212 |
Rozdział 13: Metody stosowane w psychologicznej diagnozie klinicznej (Tomasz Pasikowski) | 213 |
13.1. Pośrednie metody zbierania danych i pomocnicze techniki diagnostyczne | 214 |
13.2. Rozmowa i obserwacja | 215 |
13.3. Metody kwestionariuszowe | 218 |
13.4. Metody projekcyjne | 222 |
13.5. Psychometryczne testy właściwości poznawczych | 227 |
13.6. Inne metody diagnostyczne | 228 |
13.7. Podsumowanie | 229 |
Rozdział 14: Badania ewaluacyjne w psychologii klinicznej (Anna Brzezińska) | 231 |
14.1. Pojęcie ewaluacji i jej miejsce w procesie pomagania | 232 |
14.2. Modele ewaluacji | 233 |
14.3. Związek między koncepcją pomagania a celami i przebiegiem ewaluacji | 234 |
14.4. Przygotowanie i realizacja programu pomagania a ewaluacja | 235 |
14.5. Strategia pomagania a miejsce ewaluacji w procesie pomagania | 238 |
14.6. Strategia pomagania a strategia ewaluacji | 241 |
14.7. Zadania ewaluacji na kolejnych etapach procesu pomagania | 241 |
14.8. Kiedy ewaluacja nie przynosi spodziewanych efektów? | 244 |
14.9. Podsumowanie | 244 |
Rozdział 15: Pomoc psychologiczna w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych (Helena Sęk) | 246 |
15.1. Pomoc psychologiczna a badania i praktyka psychologa klinicznego | 247 |
15.1.1. Pomoc psychologiczna jako zachowanie prospołeczne i jego uwarunkowania | 247 |
15.1.2. Relacja pomocy psychologicznej | 249 |
15.2. Pomoc profesjonalna a wsparcie społeczne i samopomoc | 252 |
15.2.1. Wybrane zagadnienia wsparcia społecznego | 252 |
15.2.2. Wybrane zagadnienia samopomocy | 254 |
15.3. Podsumowanie | 255 |
Rozdział 16: Promocja zdrowia i prewencja zaburzeń z perspektywy psychologii (Helena Sęk) | 256 |
16.1. Promocja zdrowia | 257 |
16.1.1. Udział psychologii w promocji zdrowia | 258 |
16.2. Prewencja psychologiczna | 262 |
16.2.1. Pojęcie i rodzaje ryzyka | 263 |
16.2.2. Rodzaje działań prewencyjnych | 265 |
16.3. Podsumowanie | 267 |
Rozdział 17: Psychoterapia indywidualna i grupowa (Lidia Cierpiałkowska, Czesław Czabała) | 269 |
17.1. Modele psychoterapii | 270 |
17.1.1. Psychoterapia a inne formy pomocy psychologicznej | 271 |
17.1.2. Systemy terapeutyczne | 272 |
17.1.3. Diagnoza psychologiczna a psychoterapia | 274 |
17.2. Psychoanaliza a terapia psychoanalityczna | 275 |
17.2.1. Warunki konieczne i proces zmiany | 275 |
17.2.2. Cele psychoanalizy | 278 |
17.2.3. Psychoanaliza a psychoterapia psychoanalityczna - indywidualna i grupowa | 279 |
17.2.4. Czynniki leczące | 280 |
17.2.5. Zasady budowania relacji analityk-pacjent | 280 |
17.3. Psychoterapia behawioralna i poznawczo-behawioralna | 281 |
17.3.1. Terapia behawioralna | 281 |
17.3.2. Psychoterapia poznawcza | 282 |
17.3.3. Grupowa terapia behawioralno-poznawcza | 283 |
17.4. Psychoterapia humanistyczna i egzystencjalna | 284 |
17.4.1. Przyczyny zaburzeń i cele terapii humanistycznej | 284 |
17.4.2. Metody psychoterapii humanistycznej | 285 |
17.4.3. Rogersowskie grupy spotkaniowe | 286 |
17.5. Klasyczna i postmediolańska systemowa terapia rodzin | 287 |
17.5.1. Cele terapii strategicznej i podejścia narracyjnego | 287 |
17.5.2. Strategie postępowania terapeutycznego | 288 |
17.5.3. Zasady terapii i pozycja terapeuty | 289 |
17.6. Podejścia integracyjne | 290 |
17.7. Badania nad efektywnością psychoterapii | 292 |
17.7.1. Modele zdrowia psychicznego i zmiany w terapii | 292 |
17.7.2. Badania typu efficacy i effectiveness | 293 |
17.7.3. W poszukiwaniu nowych rozwiązań - badania skoncentrowane na pacjencie | 295 |
17.8. Podsumowanie | 297 |
Rozdział 18: Model zawodowy psychologa klinicznego (Jerzy Brzeziński, Małgorzata Toeplitz-Winiewska) | 299 |
18.1. Metodologiczne osobliwości psychologii klinicznej | 300 |
18.1.1. Badanie naukowe versus badanie nienaukowe - podstawowa dystynkcja | 300 |
18.1.2. Praktyka społeczna a praktyka badawcza | 302 |
18.1.3. Psychologia a model tzw. nauk praktycznych | 303 |
18.1.4. Psychologia stosowana czy stosowanie psychologii - jedna czy wiele psychologii? | 305 |
18.2. Kształcenie w zakresie psychologii klinicznej | 308 |
18.2.1. Integracyjny interakcyjny model kształcenia | 308 |
18.2.2. Kim powinien być psycholog kliniczny? | 311 |
18.3. Dlaczego tak ważne jest ustawowe uregulowanie statusu zawodowego psychologa klinicznego? | 312 |
18.4. Psycholog kliniczny wobec ustawowych regulacji odnoszących się do ochrony praw człowieka | 314 |
18.5. Etyczny kontekst działalności zawodowej psychologa klinicznego w świetle kodeksów etycznych | 316 |
18.5.1. Psycholog kliniczny jako badacz i diagnosta | 316 |
18.5.2. Psycholog kliniczny jako ekspert | 318 |
18.5.3. Psycholog kliniczny jako terapeuta | 319 |
18.5.4. Psycholog kliniczny jako nauczyciel | 322 |
18.6. Podsumowanie | 323 |
Bibliografia | 325 |
Indeks osób | 348 |
Indeks rzeczowy | 354 |
O Autorach | 362 |