POLECAMY
Koszyk
Metonimia i metafora w strukturze semantycznej szwedzkich somatyzmów hjärta ('serce'), ansikte ('twarz'), i hand ('ręka')
Autor:
Format:
ibuk
e-ISBN: 978-83-233-8463-2
Studium Grażyny Pietrzak-Porwisz wpisuje się w aktualny nurt badań kognitywnych nad rolą metafory i metonimii w procesach pojęciowych oraz nad udziałem somatyzmów w konceptualizacji i werbalizacji różnych obszarów doświadczenia.
Praca składa się z części teoretycznej i analitycznej. Część pierwsza poświęcona jest współczesnym badaniom nad metaforą i metonimią w ujęciu lingwistyki kognitywnej. Część druga to obszerne analizy struktur semantycznych szwedzkich leksemów hjärta (‘serce’), ansikte (‘twarz’) i hand (‘ręka’). Materiał badawczy, pochodzący głównie z korpusu tekstowego PAROLE z Uniwersytetu w Göteborgu, obejmuje wszelkiego rodzaju dane językowe zawierające omawiane wyrazy (derywaty, złożenia, frazeologizmy, przysłowia). Autorka, korzystając z metod wypracowanych w ramach semantyki kognitywnej, próbuje udzielić odpowiedzi na pytanie, jaka jest motywacja różnorodnych zastosowań leksemów hjärta, ansikte i hand. W książce opisano i bogato udokumentowano nie tylko użycia standardowe, lecz także ich kontekstowe modyfikacje.
Analizowane leksemy to jednostki silnie polisemiczne i bardzo złożone treściowo, o wielu odniesieniach do doświadczeń fizycznych i kulturowych, służące konceptualizacji wielu pojęć. Tworzą one uporządkowane wewnętrznie struktury semantyczne, a czynnikiem integrującym ich znaczenia dosłowne i przenośne są metafory i metonimie pojęciowe, rozumiane jako konwencjonalne mechanizmy kognitywne. Zasadniczym celem autorki pracy jest wskazanie motywacji pojęciowej omawianych jednostek oraz opis interakcji pomiędzy metonimią i metaforą w procesie rozszerzania ich znaczeń.
| Rok wydania | 2007 |
|---|---|
| Liczba stron | 236 |
| Kategoria | Językoznawstwo |
| Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
| ISBN-13 | 978-83-233-2432-4 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Mit Metafora Sekularyzacja
do koszyka
(Nie)przygotowani. Metafora szkoły w...
do koszyka
Parergon jako metafora współczesnego...
do koszyka
Spis treści
| Od autora | 9 |
| Wstęp | 11 |
| Część I: Metafora i metonimia w semantyce kognitywnej | 16 |
| 1. Główne założenia językoznawstwa kognitywnego | 17 |
| 1.1. Realizm doświadczeniowy | 18 |
| 1.2. Kategorie radialne i sieciowy model języka | 19 |
| 1.3. Gramatyka a język | 22 |
| 1.4. Kognitywna koncepcja znaczenia | 23 |
| 1.5. Obrazowanie | 26 |
| 2. Kognitywna teoria metafory | 29 |
| 2.1. Metafora jako konwencjonalny proces pojęciowy | 29 |
| 2.2. Metafory potoczne i obrazowe jako odwzorowania pojęciowe | 31 |
| 2.3. Odwzorowania metaforyczne | 32 |
| 2.4. Klasyfikacja metafor pojęciowych według Lakoffa i Johnsona | 33 |
| 2.5. Systematyczność metafor pojęciowych | 34 |
| 2.6. Rola schematów wyobrażeniowych w odwzorowaniach metaforycznych | 36 |
| 2.6.1. Schemat wyobrażeniowy POJEMNIKA | 37 |
| 2.6.2. Hipoteza inwariancji | 38 |
| 2.7. Teoria integracji pojęciowej | 40 |
| 3. Kognitywna teoria metonimii | 43 |
| 3.1. Metonimia jako zjawisko kognitywne | 43 |
| 3.2. Klasyfikacja metonimii według Raddena i Kovecsesa | 46 |
| 3.3. Metonimia jako aktywacja domeny | 50 |
| 4. Metafora a metonimia | 53 |
| 4.1. Rola domen w interpretacji metafory i metonimii | 54 |
| 4.2. Odwzorowanie metaforyczne a aktywacja domeny | 55 |
| 4.3. Hierarchie metaforyczne i metonimiczne | 57 |
| 5. Interakcje pomiędzy metaforą a metonimią | 59 |
| 5.1. Metonimiczna motywacja metafory | 60 |
| 5.1.1. Uogólnienie relacji metonimicznej | 60 |
| 5.1.2. Metonimiczna perspektywizacja domen metafory | 62 |
| 5.1.2.1. Perspektywizacja domeny źródłowej bądź docelowej metafory | 62 |
| 5.1.2.2. Równoczesna perspektywizacja domeny źródłowej i docelowej metafory | 65 |
| 5.2. Hierarchie metaftonimiczne | 66 |
| Część II: Semantyka leksemów ansikte ('twarz, oblicze'), hjarta ('serce') i hand ('ręka, dłoń') | 70 |
| 6. Założenia metodologiczne analizy i materiał badawczy | 71 |
| 7. Analiza leksemu hjarta ('serce') | 75 |
| 7.1. CENTRUM TO SERCE | 75 |
| 7.2. BICIE SERCA ZA ŻYCIE | 77 |
| 7.3. Serce jako ośrodek osobowości | 78 |
| 7.3.1. SERCE ZA UCZUCIOWOŚĆ | 78 |
| 7.3.2. SERCE ZA ŻYCZLIWOŚĆ / ALTRUIZM / ZAANGAŻOWANIE / SZCZEROŚĆ / ODWAGE | 82 |
| 7.3.3. Ontologiczne metafory charakteru | 86 |
| 7.4. SERCE ZA EMOCJE | 89 |
| 7.4.1.OBJAW ZA DOZNANIE | 90 |
| 7.4.2. URAZ PSYCHICZNY TO URAZ FIZYCZNY | 94 |
| 7.4.3. Ontologiczne metafory emocji | 97 |
| 7.5. Serce jako POJEMNIK | 99 |
| 7.5.1. Serce jako OBSZAR/POMIESZCZENIE | 109 |
| 7.6. POJEMNIK ZA ZAWARTOŚĆ | 111 |
| 7.7. Serce jako PRZEDMIOT | 111 |
| 7.8. Serce jako OSOBA | 118 |
| 7.9. Podsumowanie | 121 |
| 8. Analiza leksemu ansikte ('twarz, oblicze') | 125 |
| 8.1. TWARZ ZA WYGLĄD | 125 |
| 8.2. TWARZ ZA OSOBĘ | 126 |
| 8.3. WYGLĄD TWARZY ZA CECHY OSOBOWOŚCI | 128 |
| 8.3.1. Twarz jako ŹRÓDŁO INFORMACJI o człowieku | 129 |
| 8.3.2. Ontologiczne metafory charakteru | 135 |
| 8.3.3. REPUTACJA TO TWARZ | 137 |
| 8.3.4. WIZERUNEK TO TWARZ | 138 |
| 8.4. POSIADANIE CECH TO POSIADANIE TWARZY | 139 |
| 8.4.1. UJAWNIANIE CECH TO POKAZANIE TWARZY | 141 |
| 8.4.2. INDYWIDUALNOŚĆ TO WŁASNA TWARZ | 143 |
| 8.4.3. POSIADANIE RÓŻNYCH CECH TO POSIADANIE RÓŻNYCH TWARZY | 144 |
| 8.4.4. ZMIANA CHARAKTERU TO ZMIANA TWARZY | 146 |
| 8.4.5. SCHARAKTERYZOWAC TO DAĆ TWARZ | 147 |
| 8.5. TWARZ ZA EMOCJE | 149 |
| 8.5.1. OBJAW ZA DOZNANIE | 150 |
| 8.5.2. REAKCJA BEHAWIORALNA ZA DOZNANIE | 156 |
| 8.5.3. Ontologiczne metafory emocji | 156 |
| 8.6. Twarz jako MASKA | 159 |
| 8.7. Twarz jako POJEMNIK | 162 |
| 8.8. Twarz jako PRZEDMIOT | 166 |
| 8.9. TWARZ ZA KONTAKT | 168 |
| 8.9.1. TWARZ ZABEZPOŚREDNI KONTAKT | 169 |
| 8.9.2. TWARZ ZA OTWARTOŚĆ / SZCZEROŚĆ / ODWAGĘ | 171 |
| 8.10. Podsumowanie | 174 |
| 9. Analiza leksemu hand ('ręka, dłoń') | 177 |
| 9.1. DOTYK ZA WIEDZĘ | 177 |
| 9.2. Frazeologizmy gestyczne | 179 |
| 9.2.1. GESTY ZA KOMUNIKACJĘ | 179 |
| 9.2.2. Gesty grzecznościowe | 183 |
| 9.2.3. REAKCJA BEHAWIORALNA ZA DOZNANIE | 184 |
| 9.3. OBJAW ZA DOZNANIE | 187 |
| 9.4. MANIPULOWANIE RĘKAMI ZA DZIAŁANIE | 189 |
| 9.4.1. WLASNE RĘCE ZA SAMODZIELNE DZIAŁANIE | 196 |
| 9.4.2. SWOBODA DZIAŁANIA TO WOLNE RĘCE | 198 |
| 9.4.3. MANIPULOWANIE RĘKAMI ZA PRACĘ | 199 |
| 9.4.4. RĘKA ZA OPIEKE | 202 |
| 9.4.5. RĘKA ZA UMIEJĘTNOŚCI | 205 |
| 9.4.6. RĘKA ZA PRZEMOC | 209 |
| 9.4.7. ETYCZNY TO CZYSTY / NIEETYCZNY TO BRUDNY | 211 |
| 9.5. RĘKA ZA POSIADANIE | 212 |
| 9.6. KONTROLA TO TRZYMANIE W RĘKACH | 218 |
| 9.6.1. SPRAWOWAĆ KONTROLĘ, TO TRZYMAĆ W RĘKACH | 218 |
| 9.6.2. BYC POD KONTROLĄ, TO BYĆ W CZYICHŚ RĘKACH | 220 |
| 9.7. RĘKA ZA LOKALIZACJĘ PRZESTRZENNĄ I TEMPORALNĄ | 225 |
| 9.8. Metafory obrazowe | 226 |
| 9.9. Ręka jako POJEMNTK | 227 |
| 9.10. Ręka jako PRZEDMIOT | 230 |
| 9.11. Ręka jako OSOBA | 231 |
| 9.12. Personifikacje | 233 |
| 9.13. Podsumowanie | 234 |
| 10. Uwagi końcowe | 237 |
| Bibliografia | 241 |
| Summary | 249 |
| Wykaz rysunków i tabel | 254 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 3,50 zł za ebooka
