POLECAMY
-20%
Autor:
Wydawca:
Format:
Książka koncentruje się na związku między jednostką a jej środowiskiem fizyczno-przestrzennym oraz społeczno-kulturowym. Wprowadza w problemy pojawiające się na styku oczekiwań ludzi wobec środowiska i ofert, jakie dla ich spełnienia tworzy społeczno-kulturowy kontekst życia. Ujmuje człowieka nie tylko jako podmiot reagujący na bodźce środowiska, lecz także aktywnego sprawcę zmian zachodzących w nim samym, w jego otoczeniu fizycznym, w relacjach z innymi ludźmi. Przedstawia węzłowe problemy psychologii środowiskowej z perspektywy społeczno-kulturowej na tle rozwoju teorii i badań psychologicznych. Pokazuje więzi psychologii z innymi dziedzinami wiedzy zaangażowanymi w organizację, zmianę i projektowanie fizycznego środowiska człowieka – z architekturą, geografią, socjologią, etologią, ekologią. Przedstawia oczekiwania formułowane pod adresem psychologii środowiskowej oraz jej główne teorie, kierunki badań i zastosowania m.in. w rozwiązywaniu problemów społecznych. Książka przeznaczona jest głównie dla psychologów, ale także architektów, socjologów i przedstawicieli innych nauk humanistycznych.
Rok wydania | 2002 |
---|---|
Liczba stron | 418 |
Kategoria | Psychologia społeczna |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Scholar |
ISBN-13 | 978-83-7369-005-9 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Społeczna gospodarka rynkowa
do koszyka
Społeczna odpowiedzialność banków....
do koszyka
Społeczna odpowiedzialność biznesu
do koszyka
Społeczna odpowiedzialność biznesu w...
do koszyka
Społeczna odpowiedzialność biznesu,...
do koszyka
SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU W...
do koszyka
Spis treści
Wstęp | 19 |
CZĘŚĆ I TEORETYCZNE ORIENTACJE PSYCHOLOGII ŚRODOWISKOWEJ | 25 |
Rozdział 1. Źródła i rozwój społecznej psychologii środowiskowej | 25 |
1.1. Definicja psychologii środowiskowej | 25 |
1.1.1. Pojęcie psychologii środowiskowej | 25 |
1.1.2. Problem poziomu analizy zjawisk w psychologii środowiskowej | 25 |
1.2. Rozwój psychologii środowiskowej | 28 |
1.2.1. Podstawowe stadia rozwoju psychologii środowiskowej na świecie | 29 |
1.2.2. Rozwój psychologii środowiskowej w Polsce | 31 |
1.3. Zewnetrzne uwarunkowania rozwoju psychologii środowiskowej | 35 |
1.3.1. Psychologia środowiskowa a architektura | 35 |
Architektura a psychologia środowiskowa w Europie | 37 |
Architektura a psychologia środowiskowa w USA | 39 |
1.3.2. Psychologia środowiskowa a geografia behawioralna | 46 |
1.3.3. Ruchy naturalistyczno-ekologiczne | 49 |
Rozdział 2. Psychologia środowiskowa w tradycji psychologii percepcji | 52 |
2.1. Środowisko przestrzenno-fizyczne w tradycji psychologii percepcji | 52 |
2.2. Środowisko przestrzenno-fizyczne w psychologii percepcji szkoły Gestalt | 56 |
2.3. Środowisko przestrzenno-fizyczne w probabilistycznej psychologii percepcji | 57 |
2.4. Teoria percepcji Gibsona | 60 |
2.5. Środowisko fizyczno-przestrzenne w szkołach psychologii transakcyjnej | 70 |
Rozdział 3. Psychologia środowiskowa w tradycji psychologii społecznej | 72 |
3.1. Społeczno-kulturowy nurt psychologii transakcyjnej | 72 |
3.2. Teorie atrybucji | 75 |
3.3. Kurta Lewina teoria pola i psychologicznej ekologii | 77 |
Rozdział 4. Psychologia środowiskowa w tradycji psychologii ekologicznej | 80 |
4.1. Ekologiczny paradygmat psychiki | 80 |
4.2. Rogera Barkera psychologia ekologiczna | 82 |
4.3. Teoretyczna i praktyczna wartość teorii Barkera | 87 |
4.4. Modyfikacje paradygmatyczne układu zachowania | 90 |
4.5. Podejście ekologiczno-rozwojowe Urie Bronfenbrennera | 91 |
Rozdział 5. Konstrukty teoretyczne społecznej psychologii środowiskowej | 95 |
5.1. Specyfika społecznej psychologii środowiskowej | 95 |
5.2. Społeczna psychologia środowiskowa w perspektywie transakcyjnej | 98 |
5.3. Społeczna psychologia środowiskowa w perspektywie zmiany społecznej | 100 |
CZĘŚĆ II ZAGADNIENIA I KIERUNKI BADAWCZE | 107 |
Rozdział 6. Percepcyjna i poznawcza schematyzacja środowiska | 107 |
6.1. Ewolucja badań nad percepcją i poznaniem środowiskowym | 107 |
6.2. Percepcja i poznanie środowiskowe | 109 |
6.2.1. Rola zmysłu wzroku w spostrzeganiu przestrzeni | 110 |
Stałość spostrzegania | 111 |
6.2.2. Kulturowe i językowe aspekty percepcji środowiskowej | 117 |
6.2.3. Wpływ emocji na percepcję | 118 |
6.3. Mapy poznawcze | 119 |
6.3.1. Geneza pojęcia mapy poznawczej w psychologii | 119 |
6.3.2. Teoria obrazu miasta Kevina Lyncha | 120 |
6.3.3. Weryfikacja teorii Lyncha w badaniach psychologicznych | 122 |
Własności map poznawczych | 123 |
Ocena dystansu | 124 |
6.4. Wyobrażalność środowiska | 125 |
6.5. Rozwój umysłowych struktur poznawczych środowiska w cyklu życia | 129 |
6.5.1. Rola aktywności w rozwoju percepcji przestrzeni | 130 |
6.5.2. Percepcja własnego ciała jako początek rozwoju percepcji przestrzeni | 131 |
6.5.3. Percepcja przestrzeni bliskiej | 132 |
6.5.4. Rozwój reprezentacji przestrzennych środowiska dużej skali | 136 |
6.6. Indywidualna i społeczna schematyzacja środowiska jako miejsca | 138 |
6.6.1. Fenomenologia miejsca Norberga-Schulza | 139 |
6.6.2. Poczucie miejsca Yi-Fu Tuana | 140 |
6.6.3. Teoria miejsca Davida Cantera | 142 |
Rozdział 7. Przestrzeń personalna | 146 |
7.1. Funkcje przestrzeni personalnej | 146 |
7.1.1. Funkcja defensywna przestrzeni personalnej | 147 |
7.1.2. Funkcja aktywna przestrzeni personalnej | 148 |
7.2. Struktura przestrzeni personalnej | 148 |
7.2.1. Determinanty percepcji przestrzeni | 149 |
7.2.2. Typy organizacji przestrzeni | 152 |
Przestrzeń o stałych cechach | 152 |
Przestrzeń o zmiennych cechach | 154 |
Przestrzeń nieformalna | 156 |
7.2.3. Symboliczne i psychospołeczne znaczenie przestrzeni personalnej | 157 |
Rozdział 8. Terytorialność i zatłoczenie | 160 |
8.1. Terytorialność | 161 |
8.1.1. Przestrzenno-fizyczne wymiary zachowania | 161 |
8.1.2. Przestrzeń broniona | 162 |
8.1.3. Terytoria wewnątrzgrupowe a autokreacja przestrzeni mieszkalnej i poczucia tożsamości | 164 |
8.1.4. Symbolika terytorium i jego granic | 166 |
8.1.5. Personalizacja terytorium i psychologiczna identyfikacja z miejscem | 170 |
8.1.6. Struktura organizacyjna zachowań terytorialnych | 172 |
8.2. Zatłoczenie | 174 |
8.2.1. Uwarunkowania poczucia zatłoczenia | 174 |
8.2.2. Skutki zatłoczenia | 176 |
Teorie zatłoczenia | 176 |
Skutki zatłoczenia w badaniach nad zachowaniami terytorialnymi zwierząt | 178 |
Skutki zatłoczenia w badaniach nad zachowaniami terytorialnymi ludzi | 179 |
8.3. Prywatność | 181 |
Rozdział 9. Stres środowiskowy | 184 |
9.1. Teoretyczne podstawy stresu środowiskowego | 184 |
9.1.1. Model fizjologiczny stresu środowiskowego | 185 |
9.1.2. Model psychologiczny stresu środowiskowego | 186 |
9.2. Stres i stresory środowiska fizycznego | 187 |
9.2.1. Oświetlenie | 187 |
9.2.2. Hałas | 189 |
9.2.3. Drgania i wibracje | 190 |
9.2.4. Warunki klimatyczne | 192 |
9.2.5. Ciepło | 192 |
9.2.6. Substancje chemiczne | 193 |
9.2.7. Promieniowanie i pole elektromagnetyczne | 194 |
9.3. Czynniki modyfikujące reakcje na stres | 196 |
9.3.1. Ocena emocjonalna środowiska | 196 |
Reakcje emocjonalne a czynniki środowiska fizycznego | 196 |
Reakcje emocjonalne jako mediatory reakcji stresowych | 198 |
9.3.2. Ocena poznawcza środowiska | 204 |
Ocena zawartości informacyjnej środowiska | 206 |
Zawartość informacyjna środowiska a rytmy zachowania | 209 |
9.3.3. Osobowość a stres środowiskowy | 211 |
Temperament | 212 |
Wzory zachowań: "twardość" i zachowania typu A | 214 |
9.4. Kataklizmy i katastrofy | 216 |
9.4.1. Kataklizmy | 216 |
9.4.2. Katastrofy | 219 |
9.5. Stres miejski | 222 |
Rozdział 10. Wartości i postawy wobec środowiska | 225 |
10.1. Wartości i przekonania jako regulatory postaw środowiskowych | 225 |
10.2. Postawy środowiskowe a poczucie bezpieczeństwa | 226 |
10.3. Postawy akceptacji zagrożen środowiskowych | 228 |
10.4. Postawy wobec otoczenia fizycznego: etyka środowiskowa | 230 |
10.5. Postawy wobec środowiska naturalnego: etyka ekologiczna | 233 |
10.6. Oddziaływanie na postawy wobec zagrożeń środowiskowych | 236 |
CZĘŚĆ III OBSZARY ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII ŚRODOWISKOWEJ | 243 |
Rozdział 11. Środowisko architektoniczne i urbanistyczne | 243 |
11.1. Historia opozycji natura-miasto-dom | 244 |
11.1.1. Miasto z perspektywy historycznej | 244 |
11.1.2. Dom a psychiczne potrzeby człowieka | 246 |
11.2. Negatywne skutki życia miejskiego | 249 |
11.2.1. Bezdomność i poczucie bezdomności | 249 |
11.2.2. Patologie psychiczne | 252 |
11.2.3. Patologia społeczna | 253 |
11.3. Psychologiczne funkcje krajobrazu miasta | 255 |
11.3.1. Krajobraz miasta tradycyjnego | 256 |
11.3.2. Krajobrazy miasta postmodernistycznego | 258 |
11.3.3. Miasto przyszłości i krajobraz nowych emocji | 260 |
11.4. Rewitalizacja przestrzeni miejskiej | 262 |
11.4.1. Rewitalizacja zespołów śródmiejskich i historycznych | 262 |
11.4.2. Rewitalizacja osiedli i dzielnic mieszkaniowych | 265 |
11.5. Psychologiczne problemy projektowania miast jako struktury miejsc | 267 |
11.5.1. Psychologia w projektowaniu środowiska miejskiego | 268 |
11.5.2. Model projektowania psychologicznej przestrzeni urbanistycznej | 269 |
Rozdział 12. Środowisko pracy | 274 |
12.1. Środowisko i organizacja pracy | 274 |
12.1.1. Środowisko pracy w klasycznych teoriach organizacji | 274 |
12.1.2. Środowisko pracy jako czynnik kultury organizacyjnej | 277 |
12.2. Środowisko pracy fabryczne i przemysłowe | 279 |
12.3. Środowisko pracy biurowej | 281 |
12.4. Środowisko pracy w warunkach ekstremalnych i niezwykłych | 284 |
12.5. Środowisko pracy a potrzeba zmienności | 287 |
12.5.1. Różnorodność przestrzenna środowiska | 287 |
12.5.2. Muzyka w środowisku pracy | 288 |
12.6. Środowisko pracy a różnice indywidualne | 291 |
12.7. Środowisko pracy w erze informacyjnej | 292 |
12.7.1. Technologie informacyjne a zmiany w środowisku pracy | 293 |
12.7.2. Interakcja człowiek-komputer w środowisku pracy | 294 |
12.7.3. Systemy informacyjne jako nowe czynniki stresu środowiskowego | 296 |
12.8. Telepraca i środowisko wirtualne | 297 |
12.8.1. Kryteria jakości środowiska telepracy | 300 |
12.8.2. Mieszkanie jako środowisko pracy i życia | 301 |
Rozdział 13. Środowisko rekreacji i czasu wolnego | 303 |
13.1. Definicja rekreacji i czasu wolnego | 303 |
13.2. Historia rekreacji i czasu wolnego | 305 |
13.3. Rekreacja i czas wolny a alienacja z pracy | 307 |
13.4. Zachowania rekreacyjne w czasie wolnym | 309 |
13.5. Tendencje rozwojowe w rekreacji i konsumpcji czasu wolnego | 312 |
Rozdział 14. Środowisko w ochronie zdrowia i korygowaniu zaburzeń zachowania | 315 |
14.1. Środowisko terapeutyczne i promujące zdrowie | 316 |
14.1.1. Środowisko a cele terapii | 318 |
14.1.2. Model techniczny interwencji i prewencji środowiskowej | 321 |
14.1.3. Model psychoekologiczny interwencji i prewencji środowiskowej | 322 |
14.1.4. Cechy i wymagania ergonomiczne środowiska terapeutycznego | 324 |
14.2. Środowisko dla osób w starszym wieku | 327 |
14.2.1. Starzenie sie a jakość życia | 329 |
14.2.2. Środowiskowe wspomaganie jakości życia osób starszych | 330 |
14.3. Środowisko uwiezienia | 332 |
14.3.1. Człowiek w warunkach uwiezienia | 332 |
14.3.2. Przestrzenno-fizyczne wyznaczniki interakcji w sytuacji uwiezienia | 333 |
14.4. Środowisko szpitalne | 334 |
Rozdział 15. Środowisko w edukacji i wychowaniu | 338 |
15.1. Środowisko uczenia się, zabaw i rozwoju . | 338 |
15.1.1. Środowisko dziecięce w przestrzeni ogólnofunkcjonalnej | 339 |
15.1.2. Place zabaw | 340 |
15.1.3. Ośrodki opieki nad dziećmi: żłobki i przedszkola | 342 |
15.2. Środowisko szkolne | 345 |
15.2.1. Fizyczne milieu szkoły z przestrzenią otwartą | 345 |
Reakcje pośrednie na potencjalności przestrzeni otwartej | 346 |
Reakcje bezpośrednie na przestrzeń otwartą szkoły | 347 |
Strefy odosobnienia w sytuacji szkolnej | 348 |
15.2.2. Układ zachowania wewnątrz klasy szkolnej | 349 |
Wybór miejsca a aktywność i postawy uczniów | 349 |
Przydział miejsca a postawy i reakcje uczniów | 350 |
15.3. Znaczenie psychologiczne wielkości szkół | 351 |
15.3.1. Wielkość szkół podstawowych | 351 |
15.3.2. Wielkość szkół ponadpodstawowych | 352 |
Rozdział 16. Programowanie, projektowanie i ewaluacja środowiska | 355 |
16.1. Tradycyjny i nowoczesny paradygmat projektowania architektonicznego | 355 |
16.2. Programowanie zasobów architektonicznych | 356 |
16.3. Uczestnictwo w procesie projektowania | 356 |
16.4. Partycypacja czynnika ludzkiego w domenach projektowania środowiska | 358 |
16.5. Ewaluacja procesu i efektów projektowania | 359 |
16.6. POE - ocena obiektów oddanych do eksploatacji | 360 |
Uwagi końcowe | 363 |
Literatura | 367 |
Indeks nazwisk | 402 |
Indeks haseł | 414 |