INNE EBOOKI AUTORA
Koszyk
-20%
Od metafory do urojenia. Próba patografii Tadeusza Peipera
Autor:
Format:
Od metafory do urojenia to pierwsze obszerne opracowanie twórczości Tadeusza Peipera uwzględniające chorobę psychiczną "papieża awangardy". W centrum zainteresowania próby patografii programotwórcy polskiego konstruktywizmu znajdują się jego późne, postawangardowe teksty autotematyczne, w większości ogłaszane pośmiertnie z rękopisów i ujawniające znamiona schizofrenii. Formą rozwijaną przez Peipera pod wpływem choroby staje się oryginalna postać autobiografii tranzytywnej, ustanawiającej w dziejach innych osób autoportret pisarza. Kolejne teksty o Krzysztofie Kolumbie, Lopem de Vega, Gabrieli Zapolskiej i Marylin Monroe pokazują grę odsłonięcia/zakrycia wizerunku własnego pod maskami wybitnych postaci. Rozprawa uwzględnia kontekst badań nad szaleństwem w europejskiej literaturze XIX i XX wieku, łączy inspiracje Jaspersowskiej analizy patograficznej z archeologią milczenia, stworzoną przez Michela Foucaulta do rekonstruowania szaleństwa przejawiającego się na marginesach cywilizacji Zachodu. Takie ujęcie twórczości Peipera scala refleksję literaturoznawczą i kulturowe studium psychozy, co umożliwia uchwycenie zasadniczej ambiwalencji procesu modernizacji, projektującej - za cenę bezpieczeństwa ontologicznego jednostki - sprawnie funkcjonujący mechanizm społeczeństwa masowego.
| Rok wydania | 2010 |
|---|---|
| Liczba stron | 368 |
| Kategoria | Literaturoznawstwo |
| Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
| ISBN-13 | 978-83-233-9002-2 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Metafory konceptualne jako narzędzia...
do koszyka
Metafory metatekstowe
do koszyka
Chrześcijańskie przypowieści, metafory
do koszyka
Europa metafory pesymistyczne
do koszyka
Królestwo metafory
do koszyka
Twórcze metafory medialne
do koszyka
Spis treści
| Wstęp. Czy Tadeusz Peiper był schizofrenikiem? | 11 |
| 1. Klęska „papieża awangardy” | 11 |
| 2. Od metafory do urojenia | 18 |
| 3. Dlaczego „próba patografii”? | 20 |
| 4. Uwagi o antropologii szaleńca | 26 |
| 5. Schizofrenia i tekst | 28 |
| 6. „Psychotyczne nowatorstwo” Peipera | 32 |
| I. Szaleństwo nowoczesne – od „odejścia Bogów” do „śmierci człowieka” | 37 |
| 1. Klasyczność i romantyczność, czyli narodziny nowoczesnego szaleństwa | 37 |
| 2. Koncepcje patologicznej konstytucji geniusza Schopenhauera i Lombroso | 41 |
| 3. Dilthey: geniusz poetycki jako „rzekomo patologiczny stan” | 43 |
| 4. Szaleństwo w dobie modernizmu: psychoanaliza, psychiatria i sztuka | 47 |
| 5. Patografie Jaspersa | 51 |
| 6. Awangarda i obłęd – „Dla odkrycia Ameryki trzeba było, ażeby Kolumb wybrał się w drogę z kupą wariatów” (André Breton) | 64 |
| 7. Awangarda i psychoza w trybach maszyny | 74 |
| 8. Miejsce Lacana w punkcie startu – między psychiatrią a surrealizmem | 78 |
| II. Awangardowa twórczość Tadeusza Peipera – promieniowanie czającego się obłędu | 81 |
| 1. Witkacy i Peiper wobec umasowienia i mechanizacji – między tryumfem a kresem człowieka | 81 |
| 2. „Metafora (...) jest tworzeniem związków pojęciowych, którym w świecie realnym nic nie odpowiada” – Tadeusz Peiper i rzeczywistość | 85 |
| 2.1. Od „uścisku z teraźniejszością” do „urojonej perspektywy” | 85 |
| 2.2. Mechanizacja i umasowienie – losy jednostki w epoce „bezokoliczników” | 89 |
| III. Peiper w drugiej połowie lat 30. – „pracuję teraz nad życiem, nie nad literaturą” | 97 |
| 1. Aura schizofreniczna dochodzi do głosu | 97 |
| 2. Twórczość Peipera w drugiej połowie lat 30. w perspektywie szaleństwa | 99 |
| IV. Ma lat 22, czyli portret poety z czasów „klasztornej” młodości | 107 |
| 1. Młodopolskie remanenty | 107 |
| 2. Sny o potędze dziecięcia wieku | 110 |
| 3. (Przyszły) wielki poeta z Galicji w drodze do Paryża. Ewski jako alter ego Peipera | 113 |
| 4. Klucze do powieści – „fikcyjna trzecia osoba” i matka | 119 |
| 5. „Przecie wówczas wreszcie zdobył się na to by położyć rękę na kobiecie” | 122 |
| 6. Autobiograficzność Ma lat 22 – zarysowywanie się „urojonej perspektywy” | 129 |
| V. Krzysztof Kolumb odkrywca – pierwsza autobiografia tranzytywna, czyli opowieść „o sobie samym jako innym” | 137 |
| 1. Wyjście poza awangardę | 137 |
| 2. Kod Kolumba | 141 |
| 3. Paradoks Kolumba – patron awangardy i maszyna regresji | 144 |
| 4. Krzysztof Kolumb odkrywca – między historią a literaturą. Od biografii literackiej do „świeckiej hagiografii” i... z powrotem | 147 |
| 5. Krzysztof Kolumb odkrywca – narodziny tranzytywnego autobiografizmu | 153 |
| VI. Pierwsze trzy miesiące – dokąd „memuary” prowadzą „wędrowca” | 161 |
| 1. Miejsce Pierwszych trzech miesięcy w twórczości Tadeusza Peipera | 161 |
| 2. Czym są Pierwsze trzy miesiące? | 170 |
| 3. Struktura memuarów | 177 |
| 3.1. Memuary psychotyka | 182 |
| 3.2 . Nieudany i rozproszony poemat konstruktywistyczny | 188 |
| 3.3 Powieść szpiegowsko-detektywistyczna | 191 |
| 3.4 . Traktat historiozoficzno-polityczny o przyczynach upadku Drugiej Rzeczpospolitej i wizja przyszłej Polski | 193 |
| 3.5. „Kwestia żydowska” w Pierwszych trzech miesiącach – pomiędzy kroniką preludium do zagłady a paraboliczną księgą wygnania | 197 |
| 3.6. Kronika życia codziennego podczas kampanii wrześniowej i pierwszych miesięcy okupacji hitlerowskiej | 205 |
| VII. Peiper w Związku Sowieckim. Więzień, publicysta, „zesłaniec” | 211 |
| 1. Stalinowski publicysta | 216 |
| 1.1. Katyń | 216 |
| 1.2. Zjazd Związku Patriotów Polskich | 220 |
| 1.3 . Między Niemcami a Sowietami | 223 |
| 1.4. Wojna i sztuka | 227 |
| 2. W Jakucku – badanie czy zesłanie? | 231 |
| 3. Wierszyki z dróg wojennych – poeta w więzieniu i na (ideologicznym) froncie | 240 |
| VIII. Peiperowskie rekonstruowanie tożsamości Wśród ludzi na scenach | 247 |
| 1. Od krytyki do „dramatologii” | 247 |
| 2. Peiperowska antropologia teatru. Ku rekonstrukcji humanizmu | 250 |
| 3. Powrót do romantyzmu | 254 |
| 4. „Aktorska wiedza o człowieku” | 255 |
| 5. Paradoksy wiernej interpretacji dramatu | 262 |
| 6. Szekspirowskie „ułudy i omamienia” | 264 |
| 7. Druga autobiografi a tranzytywna – Lope de Vega | 268 |
| 8. Projekt inscenizacji Rewizora, czyli „kwiprokwiaków” gra urojenia i realności | 287 |
| IX. Tranzytywizm teatrologiczny, czyli hiperbolizacja Zapolskiej | 301 |
| 1. Obrona naturalizmu | 301 |
| 2. Zapolska i sprawa polska | 303 |
| 3. Zapolska, czyli męczennica modernizacji. Hagiografia i megalomania | 307 |
| 4. Zapolska jako urojona ofiara spisku krytyków | 310 |
| 5. Tranzytywizm transseksualny | 315 |
| 6. Mit Zapolskiej-nowatorki | 317 |
| X. Schizoanaliza Skłóconych z życiem – ostatnia autobiografia tranzytywna | 321 |
| 1. Filmowe zainteresowania Tadeusza Peipera | 321 |
| 2. Nienapisana elegia dla Marylin Monroe | 323 |
| 3. Psychotyk w kinie | 324 |
| 4. Niedostosowani, czyli Peiperowska schizoanaliza Skłóconych z życiem | 327 |
| 5. Marylina – figura cierpiącej Polski | 331 |
| 6. Marylina/Rozalina jako alter ego Peipera | 341 |
| 7. „Papież awangardy” i aktoreczka | 345 |
| Zakończenie. Na progu Księgi pamiętnikarza | 351 |
| 1. „Olbrzymie dzieło, w którym po raz pierwszy w literaturze będzie powiedziana cała prawda” | 351 |
| 2. Nowoczesność i schizofrenia | 354 |
| Bibliografia | 357 |
| Indeks nazwisk | 365 |
KUP NA PREZENT
Od metafory do urojenia. Próba patografii Tadeusza Peipera
32,76 zł
Uzupełnij informacje na temat odbiorcy.
Produkt został pomyślnie dodany do koszyka.
Nieudana próba zakupu produktu. Spróbuj jeszcze raz.
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 3,50 zł za ebooka
