Kompetencja leksykalna uczących się języka polskiego jako obcego w świetle badań ilościowych

Kompetencja leksykalna uczących się języka polskiego jako obcego w świetle badań ilościowych

1 opinia

Format:

ibuk

W ABONAMENCIE

od 3,50

Masz już abonament? Zaloguj się

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 49,00 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Książka mieści się w obszarze glottodydaktyki języka polskiego. Autorka skoncentrowała się na jednym zasadniczym wymiarze nauczania języka - opanowywaniu zasobu leksykalnego. Za podstawę badań przyjęła wyniki opisów frekwencyjnych sporządzonych dla różnych odmian współczesnej polszczyzny. Swój wybór uzasadnia tym, że właśnie częstość użycia poszczególnych jednostek leksykalnych przez współczesnych rodzimych użytkowników polszczyzny powinna stanowić rdzeń programów nauczania leksyki dla cudzoziemców. Co najistotniejsze, kolejność nauczania słownictwa na poszczególnych poziomach i etapach procesu dydaktycznego powinna się opierać na kryterium częstości użycia, czyli występowania poszczególnych haseł w polszczyźnie. Zarówno same badania, jak i stosowane techniki - wśród nich bardzo nowatorskie ujęcie z zastosowaniem grup wyrazowych zwanych gronami (leksykalnymi) - a nade wszystko uzyskane wyniki mają bardzo duże znaczenie dla dalszych badań nad kompetencją leksykalną - i to zarówno uczących się języka polskiego jako obcego/drugiego, jak i uczniów opanowujących leksykę w języku ojczystym.


Z recenzji wydawniczej prof. dr hab. Haliny Zgółkowej, UAM


Wersja papierowa książki zawiera płytę CD.


Rok wydania2011
Liczba stron346
KategoriaJęzykoznawstwo
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
ISBN-13978-83-233-3097-4
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

INNE EBOOKI AUTORA

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wstęp – cel i zakres pracy     13
  
  I. KOMPETENCJA LEKSYKALNA W MODELACH JĘZYKOWEJ KOMPETENCJI KOMUNIKACYJNEJ     19
  
   1. Wprowadzenie     19
   2. Modele i ujęcia językowej kompetencji komunikacyjnej     21
   2.1. Koncepcja Della Hymesa (1972)     21
   2.2. Model Michaela Canalego i Merrill Swain (1980)     26
   2.3. Lyle Bachman i językowe umiejętności komunikacyjne (1990)     28
   2.4. Modyfi kacja modelu Lyle’a Bachmana – propozycja Lyle’a Bachmana i Adriana S. Palmera (1996)     32
   2.5. Europejski system opisu kształcenia językowego (2003) – model ukierunkowany dydaktycznie     34
   3. Rola i miejsce kompetencji leksykalnej w modelach językowej kompetencji komunikacyjnej     40
   4. Wnioski     44
  
  II. CO TO ZNACZY ZNAĆ SŁOWO?     47
  
   1. Wprowadzenie     47
   2. Znajomość słownictwa wszerz a jego znajomość w głąb     49
   2.1. Co to znaczy znać słowo – wybrane próby konceptualizacji pojęcia     49
   2.2. Stopień znajomości słowa – wybrane próby konceptualizacji pojęcia     54
   2.3. Wielkość zasobu leksykalnego a stopień jego znajomości     57
   3. Wnioski     58
  
  III. ZAGADNIENIA RECEPCJI I PRODUKCJI LEKSYKALNEJ     61
  
   1. Receptywna i produktywna znajomość słownictwa     61
   1.1. Podstawowe rozumienie terminów     62
   2. Słownictwo receptywne i produktywne – modele wzajemnych relacji     62
   2.1. Koncepcja continuum liniowego – od recepcji do produkcji     63
   2.2. Koncepcja continuów współzależnych     64
   2.3. Receptywna i produktywna znajomość słownictwa jako reprezentacje różnej wiedzy skojarzeniowej     67
   2.4. Stopnie znajomości znaczenia     68
   3. Przesunięcia i różnice ilościowe w obszarze continuum receptywno-produktywnej znajomości słowa     69
   3.1. Próg produkcji     70
   3.2. Słownik receptywny a słownik produktywny     71
   4. Wnioski     75
  
  IV. BADANIA KOMPETENCJI LEKSYKALNEJ UCZĄCYCH SIĘ JĘZYKA DOCELOWEGO W GLOTTODYDAKTYCE ŚWIATOWEJ     79
  
   1. Wprowadzenie     79
   1.1. Ukierunkowanie badań     79
   1.2. Rodzaje testowania     81
   2. Charakterystyka badań ilościowych     83
   2.1. Metody określania wielkości zasobu słownikowego użytkowników języka     84
   2.2. Źródła ekscerpcji materiału badawczego w metodach opartych na próbkowaniu     84
   2.2.1. Opracowanie leksykograficzne     84
   2.2.2. Listy wyrazów     84
   2.2.3. Wypowiedzi uczących się     85
   2.3. Charakterystyka procedury testowej     85
   2.4. Przykładowe procedury pomiaru     86
   2.4.1. Testy oparte na listach wyrazowych     86
   2.4.1.1. Vocabulary Levels Test     86
   2.4.1.2. A 1000 Word Levels Trude/False Test     87
   2.4.1.3. Vocabulary Size Test     88
   2.4.1.4. Eurocentres Vocabulary Size Test     89
   2.4.1.5. Productive Vocabulary Level Test     90
   2.4.1.6. Vocabulary Level Dictation Test     91
   2.4.2. Badania wskaźników tekstowych     92
   2.4.3. Inne procedury badające znajomość słownictwa wszerz     97
   3. Charakterystyka badań jakościowych     98
   3.1. Badania precyzji znajomości znaczenia     98
   3.1.1. Test wiedzy głębokiej     98
   3.1.2. Technika wywiadu     99
   3.2. Badania wieloaspektowości znajomości znaczenia     99
   3.2.1. Test wielowymiarowej znajomości znaczenia     99
   3.2.2. Vocabulary Knowledge Scale     100
   3.2.3. State Rating Task     102
   3.3. Badania znajomości sieci powiązań     103
   3.3.1. The Word Associates Test     103
   4. Podsumowanie     105
  
  V. BADANIA KOMPETENCJI LEKSYKALNEJ – POLSKIE DOŚWIADCZENIA     109
  
   1. Wprowadzenie     109
   2. Badania zasobu słownikowego rodzimych użytkowników języka polskiego     110
   2.1. Badania zasobu słownikowego języka dzieci w pierwszej fazie rozwoju mowy – metoda liczenia wprost (obszar I)     110
   2.2. Badania zasobu słownikowego języka dzieci – metoda próbkowania opartego na słownikach oraz listach wyrazów (obszar II)     112
   2.3. Badania przyrostu zasobu słownikowego języka dzieci (obszar III)     114
   2.4. Badania treści zasobu słownikowego języka dzieci oraz znajomości znaczenia wyrazów (obszar IV)     120
   2.5. Badania wielkości i rodzaju przyrostu słownictwa w określonych obszarach tematycznych (obszar V)     122
   2.6. Badania struktury słownika dzieci (obszar VI)     123
   2.7. Badanie braków w kompetencji leksykalnej (obszar VII)     127
   3. Badania kompetencji leksykalnej uczących się języka polskiego jako obcego     128
   3.1. Badania kompetencji leksykalnej uczących się a certyfikacja znajomości języka polskiego jako obcego – potencjalny obszar badań     130
   4. Podsumowanie     131
  
  VI. OPRACOWANIE PROCEDURY TESTOWEJ     135
  
   1. Wprowadzenie     135
   2. Cel testowania oraz typy pomiaru dydaktycznego     135
   2.1. Ukierunkowanie pomiaru     135
   2.2. Typ pomiaru dydaktycznego     137
   3. Kryteria doboru materiału do testów kompetencji leksykalnej     137
   3.1. Kryterium frekwencji     138
   3.2. Kryterium treści     140
   3.3. Kryterium funkcji     141
   3.4. Kryterium wiedzy     143
   3.5. Analiza kryteriów doboru materiału do list wyrazowych     144
   3.6. Wnioski     149
   4. Determinanty doboru technik testowania     149
   4.1. Fazy znajomości słowa     150
   4.2. Działania językowe     150
   4.3. Aspekt znajomości słowa     154
   4.4. Kanał i bodziec     155
   5. Techniki badania receptywnej i produktywnej znajomości słownictwa     156
   5.1. Techniki badania receptywnej znajomości słownictwa w komunikacji manualno-wzrokowej – poziom rozpoznania     156
   5.2. Techniki badania produktywnej znajomości słownictwa w komunikacji manualno-wzrokowej – poziom użycia wspomaganego     162
   5.3. Dobór technik testowania     167
   6. Wnioski     169
  
  VII. LISTY KOMPILOWANE TECHNIKĄ GRON WYRAZOWYCH JAKO ŹRÓDŁO EKSCERPCJI MATERIAŁU LEKSYKALNEGO DO TESTÓW KOMPETENCYJNYCH     171
  
   1. Wprowadzenie     171
   2. Początki badań leksykalno-statystycznych na potrzeby nauczania języka polskiego jako obcego     172
   2.1. Słownictwo minimum i słownictwo podstawowe     173
   3. Opracowanie list wyrazowych na potrzeby badań kompetencji leksykalnej uczących się języka polskiego jako obcego     175
   3.1. Wydzielenie przedziałów częstości     175
   3.2. Organizacja list wyrazowych     176
   3.2.1. Rodzina wyrazów     176
   3.2.2. Grona wyrowe     180
   4. Organizacja list techniką gron wyrazowych     183
   5. Podsumowanie     191
  
  VIII. NARZĘDZIE POMIARU     193
  
   1. Struktura narzędzia pomiaru     193
   2. Test receptywnej znajomości słownictwa (TRS)     193
   2.1. Budowa części badającej receptywną znajomość słownictwa     193
   2.2. Sposób ewaluacji części badającej receptywną znajomość słownictwa     197
   3. Test produktywnej znajomości słownictwa (TPS)     198
   3.1. Budowa części badającej produktywną znajomość słownictwa     198
   3.2. Sposób ewaluacji części badającej produktywną znajomość słownictwa     199
   4. Test ogólnej kompetencji językowej (KJ)     200
   4.1. Budowa części badającej kompetencję językową uczących się     200
   4.2. Sposób ewaluacji części badającej ogólną kompetencję językową uczących się     202
   5. Metryczka baterii testów     203
  
  IX. OPIS BADAŃ I ICH UCZESTNIKÓW     205
  
   1. Cel badań     205
   2. Organizacja badań i ich uczestnicy     206
   3. Dobór próby     207
   4. Opis badanej próby     208
   4.1. Przynależność państwowa badanych     208
   4.2. Wiek i płeć badanych     210
   4.3. Język pierwszy badanych     211
   4.4. Sposób poznawania języka     213
   4.5. Poziom zaawansowania językowego uczestników badań     214
   4.5.1. Poziom zaawansowania językowego uczestników badań a ich język pierwszy     216
   4.5.2. Poziom zaawansowania językowego uczestników badań a sposób poznawania języka     218
   5. Podsumowanie     219
  
  X. ANALIZA WYNIKÓW TESTU RECEPTYWNEJ ZNAJOMOŚCI SŁOWNICTWA (TRS)     221
  
   1. Wprowadzenie     221
   2. Poziom znajomości słownictwa o wysokiej frekwencji przez cudzoziemców uczących się polskiego – badanie ogólne     222
   2.1. Słownictwo minimum – przedział gron 1–1000     222
   2.2. Słownictwo elementarne – przedział gron 1001–2000     227
   2.3. Słownictwo podstawowe – przedział gron 2001–3000     232
   2.4. Wnioski     236
   3. Poziom znajomości słownictwa o wysokiej frekwencji przez cudzoziemców uczących się polskiego – badania szczegółowe     237
   3.1. Znajomość słownictwa o wysokiej frekwencji a poziom zaawansowania uczących się     237
   3.1.1. Słownictwo minimum – przedział gron 1–1000     238
   3.1.2. Słownictwo elementarne – przedział gron 1001–2000     238
   3.1.3. Słownictwo podstawowe – przedział gron 2001–3000     242
   3.1.4. Wnioski     245
   3.1.4.1. Zróżnicowanie rozkładu     245
   3.1.4.2. Dynamika przyrostu zasobów leksykalnego uczących się     252
   3.1.4.3. Zróżnicowanie wewnętrzne mikropoziomów     254
   3.2. Znajomość słownictwa o wysokiej frekwencji a sposób poznawania języka (z uwzględnieniem poziomu zaawansowania)     256
   3.2.1. Słownictwo minimum – przedział gron 1–1000     256
   3.2.2. Słownictwo elementarne – przedział gron 1001–2000     257
   3.2.3. Słownictwo podstawowe – przedział gron 2001–3000     258
   3.2.4. Wnioski     259
   3.3. Znajomość słownictwa o wysokiej frekwencji a język pierwszy uczących się (z uwzględnieniem poziomu zaawansowania)     260
   3.3.1. Słownictwo minimum – przedział gron 1–1000     261
   3.3.2. Słownictwo elementarne – przedział gron 1001–2000     262
   3.3.3. Słownictwo podstawowe – przedział gron 2001–3000     263
   3.3.4. Wnioski     264
  
  XI. ANALIZA WYNIKÓW TESTU PRODUKTYWNEJ ZNAJOMOŚCI SŁOWNICTWA (TPS)     267
  
   1. Wprowadzenie     267
   2. Przygotowanie materiału badawczego     269
   3. Analiza wyników TPS     273
   3.1. Poziom A1     273
   3.2. Poziom A2     276
   3.3. Poziom B1     277
   3.4. Poziom B2     279
   3.5. Poziom C1     281
   3.6. Poziom C2     282
   4. Wnioski     284
  
  Podsumowanie     287
  Bibliografia     295
  Spis tabel i rysunków     317
   Tabele     317
   Rysunki     322
  
  Aneks 1. TESTY KOMPETENCJI LEKSYKALNEJ UCZĄCYCH SIĘ JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO     325
   1. Testy receptywnej znajomości leksyki     325
   1.1. Słownictwo minimum (przedział gron 1–1000)     325
   1.2. Słownictwo elementarne (przedział gron 1001–2000)     330
   1.3. Słownictwo podstawowe (przedział gron 2001–3000)     335
   2. Test produktywnej znajomości słownictwa     340
   3. Test ogólnej kompetencji językowej     341
  
  Aneks 2. LISTY WYRAZOWE SKOMPILOWANE NA POTRZEBY BADAŃ KOMPETENCJI LEKSYKALNEJ UCZĄCYCH SIĘ JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO 1a
   1. Wstęp 3a
   2. Listy gron wyrazowych w układze schodkowym 12a
   A. Przedział gron 1-1000 12a
   B. Przedziałgron 1001-2000 25a
   C. Przedział gron 2001-3000 59a
   3. Listy alfabetyczne 114a
   A. Przedział gron 1-1000 114a
   B. Przedział gron 1001-2000 123a
   C. Przedział gron 2001-3000 149a
    
  Aneks 3. OBLICZENIA STATYSTYCZNE 1b
   1. Podstawowe dane statystyczne 2b
   2. Testowanie istotności dwóch średnich 23b
   3. Siła związku między wielkością zasobu słownikowego a poziomem zaawansowania 42b
RozwińZwiń