INNE EBOOKI AUTORA
Księga Gamma Metafizyki zaczyna się od zdania zapowiadającego nową orientację filozoficzną: Istnieje nauka, która bada Byt jako taki i przysługujące mu atrybuty istotne (1003 a 21). Ta nowa nauka kryje się pod nazwą, której nie wymyślił Arystoteles – „metafizyka”. Nauka ta ani nie miała poprzedników, ani żadnej tradycji. Powstały więc różne hipotezy tłumaczące sens tej nowej nazwy. Wystarczy się odwołać do klasyfikacji nauki w epoce Arystotelesa, ażeby się przekonać, że nie było miejsca dla tej nauki, którą nazwano po śmierci Arystotelesa „metafizyką”, a którą później zaczęto również nazywać „ontologią”.
Rok wydania | 2009 |
---|---|
Liczba stron | 334 |
Kategoria | Klasyczne teksty filozoficzne |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-15949-8 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Metafizyka
do koszyka
Metafizyka dla studentów teologii
do koszyka
Metafizyka egzystencjalna Karla Jaspersa
do koszyka
Metafizyka poznania lingwistycznego
do koszyka
Metafizyka prawdziwa
do koszyka
Spis treści
METAFIZYKA tłum. Kazimierz Leśniak | 8 |
Wstęp | 8 |
Księga A(I) | 21 |
1. Doświadczenie, wiedza, mądrość (filozofia) | 21 |
2. Charakterystyka mądrości (filozofii) jako wiedzy teoretycznej o pierwszych przyczynach i zasadach | 24 |
3. Poszukiwanie przyczyn przez pierwszych filozofów greckich | 27 |
4. Poszukiwania przyczyn ciąg dalszy | 31 |
5. Pitagorejczycy i szkoła elejska | 33 |
6. Platońska teoria Idej | 37 |
7. Stosunek badanych systemów do czterech przyczyn | 38 |
8. Krytyka systemów przedplatońskich | 40 |
9. Krytyka teorii Idej | 42 |
10. Wnioski | 49 |
Księga α (II) | 50 |
1. Czym jest filozofia | 50 |
2. Niemożliwość istnienia nieskończonego łańcucha przyczyn i konieczność istnienia pierwszej zasady | 52 |
3. Uwagi o metodzie | 54 |
Księga B (III) | 55 |
1. Przegląd aporii | 55 |
2. Problemy jedności wiedzy i różnorodności bytu (aporie 1-5) | 56 |
3. Rodzaje jako zasady wyjaśniania (aporie 6 i 7) | 61 |
4. Formy, zasady i jedność (aporie 8, 9, 10 i 11) | 63 |
5. Czy przedmioty matematyczne są substancjami (aporia 14) | 68 |
6. Problemy Idej, potencji i ogólności (aporie 12 i 13) | 69 |
Księga Γ (IV) | 70 |
1. Metafizyka jako nauka o Bycie jako takim | 70 |
2. Metafizyka jako nauka o substancji, Jedności i Wielości | 70 |
3. Aksjomaty i zasada sprzeczności | 74 |
4. Dowód pośredni zasady sprzeczności | 76 |
5. Krytyka relatywizmu Protagorasa | 82 |
6. Ciąg dalszy krytyki relatywizmu Protagorasa | 86 |
7. Obrona zasady wyłączonego środka | 87 |
8. Analiza poglądu, że wszystko jest prawdziwe i wszystko jest fałszywe | 89 |
Księga ∆ (V) | 90 |
1. Początek (zasada)- ἀρχή | 90 |
2. Przyczyna - αἴτον | 91 |
3. Element - στοιχεῖον | 93 |
4. Natura - σφύσιϚ | 94 |
5. Konieczne - ἀναγγκαῖον | 96 |
6. Jedno - ἕν | 97 |
7. Byt - ὄν | 99 |
8. Substancja - οὐσία | 101 |
9. „To samo”. „Inne”. „Różne”. „Podobne” - ταὐτό. ἕτερον. διάφορον. ὅµοιον | 101 |
10. Przeciwstawność. Przeciwieństwo. Odmienność gatunkowa - ἀντικείµενα. ἐναντία. ἕτερα τῷ εἶδει | 102 |
11. Wcześniejszy i późniejszy - πρότερον, ὕστερον | 103 |
12. Potencja. Niemoc - δύναµιϚ. ἀδυναµία | 105 |
13. Ilość - ποσόν | 106 |
14. Jakość - ποίον | 107 |
15. Stosunek - πρόϚ τι | 108 |
16. Doskonałe - τέλειον | 109 |
17. Kres - πέραϚ | 110 |
18. Dzięki czemu. Dlaczego - τό καϑό. οὗ ἕνεκα | 111 |
19. Dyspozycja - διάϑεσιϚ | 111 |
20. Stan, sposób istnienia - ἕξιϚ | 111 |
21. Doznanie - πάϑοϚ | 112 |
22. Brak - στέρησιϚ | 112 |
23. „Mieć”, „obejmować”, „być w ...”, „podtrzymywać”, itp. - ἔχειν, ἔχεσϑα | 113 |
24. Pochodzić, powstawać z... - ἔκ τινοϚ εἶναι | 113 |
25. Część - µέροϚ | 114 |
26. Całość, suma, ogół, wszystko - ὅλον. πᾶν | 114 |
27. Odcięty - κολοβόν | 115 |
28. Rodzaj - γένοϚ | 116 |
29. Fałsz - τὸ ψεῦδοϚ | 116 |
30. Przypadek - σϑµβεβηκόϚ | 117 |
Księga E (VI) | 118 |
1. Podział nauk teoretycznych i wyróżnienie „teologii” jako nauki o bycie jako takim | 118 |
2. Cztery znaczenia „bytu”. Byt akcentalny nie jest,przedmiotem żadnej nauki | 120 |
3. Natura i pochodzenie przypadku | 122 |
4. Byt jako prawda | 123 |
Księga Z (VII) | 124 |
1. Substancja jako pierwsza kategoria bytu | 124 |
2. Różne poglądy na substancję | 125 |
3. Substancja jako substrat | 126 |
4. Istota rzeczy i definicja | 127 |
5. O definicji i istocie przedmiotu z właściwym atrybutem | 129 |
6. Tożsamość rzeczy z istotą | 130 |
7. Powstawanie i jego odmiany | 132 |
8. Wieczność materii i formy. Powstają tylko twory złożone | 134 |
9. Powstawanie samorzutne i powstawanie w różnych kategoriach | 136 |
10. Części formy są częściami definicji | 137 |
11. Części formy i części rzeczy złożonych | 141 |
12. Jedność przedmiotu definiowanego | 143 |
13. Powszechniki nie mogą być substancjami ani elementami substancji | 145 |
14. Idee nie są substancjami | 146 |
15. Indywidua i Idee nie są definiowalne | 148 |
16. Części przedmiotów zmysłowych są tylko potencjami. Jedność i Byt nie są substancjami | 149 |
17. Substancja jest formą | 150 |
Księga H (VIII) | 152 |
1. Substancje zmysłowe i materia | 152 |
2. Materia, forma i całość złożona | 153 |
3. Forma i elementy. Definicja i liczba | 155 |
4. Przyczyny w różnych bytach i w różnych zdarzeniach | 157 |
5. Materia i jej przeciwieństwa | 158 |
6. Jedność definicji | 159 |
Księga Θ (IX) | 160 |
1. Potencja w ścisłym znaczeniu | 160 |
2. Potencje rozumne (µετὰ λόγου) i potencje nierozumne (ἄλογοι) | 162 |
3. Polemika ze szkołą megaryjską | 163 |
4. Potencja jako możliwość | 164 |
5. Aktualizacja potencji | 165 |
6. Odróżnienie aktu od potencji | 166 |
7. Kiedy coś może być nazwane potencją albo materią czegoś innego | 167 |
8. Akt jest wcześniejszy od potencji w definicji, w czasie i w substancji | 169 |
9. Dobro potencjalne i dobro zaktualizowane. Dowód geometryczny | 172 |
10. Prawda i fałsz | 173 |
Księga I (X) | 174 |
1. Cztery rodzaje jedności | 174 |
2. Byt i jedność jako najogólniejsze predykaty | 178 |
3. Jedność i Wielość oraz pojęcia pochodne | 179 |
4. Przeciwieństwo - ὲναντίωσιϚ | 181 |
5. Równe jako przeciwieństwo dużego i małego | 182 |
6. Przeciwieństwo Jedności i Wielości | 184 |
7. Natura stanów pośrednich - τὰ µεταξύ | 185 |
8. Odmienność gatunkowa | 187 |
9. Jakie przeciwieństwa powodują różnicę gatunkową | 188 |
10. Zniszczalne i niezniszczalne różnią się rodzajowo | 189 |
Księga K (XI) | 190 |
1. Skrót księgi B, rozdz. 2-3 | 190 |
2. Skrót księgi B, rozdz.4-6 | 192 |
3. Określenie przedmiotu pierwszej filozofii (ks. Γ, rozdz. 1-2) | 194 |
4. Różnica między filozofią a matematyką i fizyką (ks. Γ, rozdz. 3-4) | 195 |
5. Zasada sprzeczności (ks. Γ, rozdz.3-4) | 196 |
6. Zasada sprzeczności, cd. (ks. Γ, rozdz. 5-8) | 197 |
7. Teologia, matematyka i fizyka (ks. E, rozdz. 1) | 199 |
8. Byt akcydentalny i byt jako prawda | 200 |
9. Potencja, aktualizacja, ruch (Wyciąg z Fizyki, ks. III, rozdz. 1-3) | 202 |
10. Analiza nieskończoności | 204 |
11. Zmiana i ruch | 206 |
12. Trzy rodzaje ruchu. Niemożliwość zmiany zmiany | 208 |
Księga Λ (XII) | 210 |
1. Różne rodzaje substancji: zniszczalna zmysłowa, wieczna zmysłowa i nieruchoma (niezmysłowa) | 210 |
2. Zmiana implikuje formę, brak i materię | 211 |
3. Nie powstaje ani materia, ani forma. Forma oddzielna w bytach naturalnych i wytworach sztucznych | 212 |
4. Tożsamośc przyczyn wszystkich bytów | 214 |
5. Akt i potencja jako zasady wszystkich rzeczy | 215 |
6. Konieczność istnienia Pierwszego, Wiecznego Poruszyciela | 216 |
7. Natura Pierwszego Poruszyciela | 218 |
8. Wieczne zasady ruchu | 221 |
9. Sposób istnienia boskiego Rozumu | 224 |
10. O istnieniu Dobra w świecie | 225 |
Księga M (XIII) | 228 |
1. Substancja niematerialna i dwa jej rodzaje w przedmiotach matematycznych i w Ideach | 228 |
2. Przedmioty matematyczne nie mogą istnieć jako oddzielne substancje ani w rzeczach zmysłowych, ani niezależnie od rzeczy zmysłowych | 229 |
3. Abstrakcje matematyczne | 231 |
4. Historia i krytyka systemu Platona | 233 |
5. Idee nie są przyczynami zmian w świecie zmysłowym | 235 |
6. Różne sposoby pojmowania liczb jako substancji rzeczy | 236 |
7. Teoria Platona o niedodawalności jednostek liczbowych | 238 |
8. Krytyka pitagorejczyków. Zarzuty przeciw liczbom idealnym | 241 |
9. Krytyka teorii wielkości idealnych. Krytyka liczb idealnych | 245 |
10. Czy pierwsze zasady substancji są jednakowe, czy ogólne | 248 |
Księga N (XIV) | 249 |
1. Zasady jako przeciwieństwa | 249 |
2. Krytyka doktryny platońskiej o wielości substancji i oddzielnym istnieniu liczb | 252 |
3. Ciąg dalszy krytyki teorii liczb oddzielnych | 255 |
4. Stosunek zasad do Dobra | 257 |
5. Powstawanie liczby. Czy liczba może być przyczyną substancji | 260 |
6. Liczba nie może być przyczyną formalną | 261 |
Bibliografia 264 | |