POLECAMY
Redakcja:
Wydawca:
Format:
epub, mobi, ibuk
Dwutomowa Toksykologia to nowoczesna publikacja nie tylko dla studentów medycyny, farmacji, diagnostyki medycznej, kierunków przyrodniczych, ale również pozycja dla osób pracujących w przemyśle. Książka została przygotowana przez dr Kamila Jurowskiego, toksykologa, safety assessor, oraz prof. dr hab. Wojciecha Piekoszewskiego, specjalistę z zakresu toksykologii: sądowej, klinicznej, ekotoksykologii i żywności.
W tomie 1 zostały zaprezentowane historia toksykologii , toksykologia ogólna oraz toksykologia narządowa i układowa. W tomie 2 przedstawiono wybrane zagadnienia z toksykologii szczegółowej (toksykologia wybranych metali, trucizny obecne w roślinach oraz pochodzące od zwierząt, toksykologia substancji uzależniających, pestycydów oraz bojowe środki trujące) oraz toksykologii stosowanej (toksykologia analityczna i analiza toksykologiczna, toksykologia kliniczna, sądowa, weterynaryjna i środowiskowa, laboratoryjna toksykologia medyczna, toksykoproteomika, toksykologia i ocena bezpieczeństwa żywności i żywienia oraz toksykologia kosmetyków i ocena bezpieczeństwa produktów kosmetycznych, ekotoksykologia, nanotoksykologia, a także toksykologiczna ocena ryzyka zdrowotnego).
Rok wydania | 2020 |
---|---|
Liczba stron | 618 |
Kategoria | Toksykologia |
Wydawca | PZWL Wydawnictwo Lekarskie |
ISBN-13 | 978-83-200-6073-7 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Część I | 1 |
HISTORIA TOKSYKOLOGII | 1 |
1. Geneza i źródła trucizn – Kamil Jurowski | 3 |
1.1. Geneza trucizn | 3 |
1.2. Źródła trucizn | 5 |
Piśmiennictwo | 8 |
2. Zarys historii toksykologii – Kamil Jurowski | 9 |
2.1. Wstęp | 9 |
2.2. Prehistoria | 15 |
2.3. Starożytność (3000 rok p.n.e.–90 rok n.e.) | 16 |
2.4. Średniowiecze (lata 476–1453) | 18 |
2.5. Renesans (XIV–XVI wiek) | 19 |
2.6. Nowożytność (XVII–XVIII wiek) | 20 |
2.7. Koniec milenium (XIX–XX wiek) | 22 |
2.8. Współczesność (XXI wiek) | 28 |
2.9. Podsumowanie | 29 |
Piśmiennictwo | 29 |
3. Zarys historii toksykologii w Polsce – Kamil Jurowski | 31 |
3.1. Wstęp | 31 |
3.2. Początki | 31 |
3.3. Rozwój | 33 |
3.4. Współczesność | 35 |
Piśmiennictwo | 35 |
Część II 37 | |
TOKSYKOLOGIA OGÓLNA 37 | |
4. Toksykologia jako dyscyplina naukowa. Podział toksykologii na subdyscypliny – Kamil Jurowski | 39 |
4.1. Toksykologia jako dyscyplina naukowa | 39 |
4.2. Podział toksykologii na subdyscypliny | 42 |
Piśmiennictwo | 46 |
5. Czynniki wpływające na toksyczność trucizn – Kamil Jurowski | 47 |
5.1. Wstęp | 47 |
5.2. Budowa i właściwości trucizny (fizyczne i chemiczne) a jej toksyczność | 47 |
5.2.1. Wpływ budowacy trucizny na jej toksyczność | 48 |
5.2.2. Wpływ właściwości fizycznych i chemicznych trucizny na jej toksyczność | 58 |
5.3. Aspekty biologiczne wpływające na toksyczność trucizn | 63 |
5.3.1. Wpływ wieku na działanie trucizn | 64 |
5.3.2. Wpływ płci na działanie trucizn | 65 |
5.3.3. Wpływ stanu zdrowia i stanów fizjologicznych na działanie trucizn | 66 |
5.3.4. Wpływ diety na działanie trucizn | 68 |
5.3.5. Wpływ biorytmów na działanie trucizn | 68 |
5.3.6. Wpływ indywidualnej zmienności wrażliwości na działanie trucizn | 69 |
5.3.7. Wpływ różnic gatunkowych na działanie trucizn | 70 |
5.4. Czynniki środowiskowe mające wpływ na toksyczność trucizn | 70 |
Piśmiennictwo | 71 |
6. Podstawowe pojęcia w toksykologii – Kamil Jurowski | 73 |
6.1. Trucizny, leki i ksenobiotyki | 73 |
6.2. Zatrucia i ich rodzaje | 74 |
6.3. Dawki | 80 |
6.4. Ocena narażenia na ksenobiotyki | 82 |
6.5. Efekty działania ksenobiotyków | 83 |
Piśmiennictwo | 86 |
7. Losy ksenobiotyków w ustroju – Kamil Jurowski, Mirosław Szutowski, Wojciech Piekoszewski89 | |
7.1. Wstęp – Kamil Jurowski | 89 |
7.2. Wchłanianie ksenobiotyków – Kamil Jurowski | 91 |
7.2.1. Informacje wstępne | 91 |
7.2.2. Przenikanie ksenobiotyków przez błony biologiczne | 93 |
7.2.3. Drogi wchłaniania | 104 |
7.3. Dystrybucja ksenobiotyków – Kamil Jurowski | 118 |
7.3.1. Informacje wstępne | 118 |
7.3.2. Pozorna objętość dystrybucji | 122 |
7.3.3. Przenikanie przez bariery wewnątrzustrojowe | 124 |
7.3.4. Wiązanie ksenobiotyków przez białka | 129 |
7.4. Biotransformacja ksenobiotyków – Mirosław Szutowski | 134 |
7.4.1. Informacje wstępne | 134 |
7.4.2. Reakcje I fazy | 137 |
7.4.3. Reakcje II fazy | 164 |
7.4.4. Reakcje III fazy | 181 |
7.5. Kumulacja i wydalanie ksenobiotyków – Wojciech Piekoszewski | 188 |
7.5.1. Kumulacja ksenobiotyków | 188 |
7.5.2. Wydalanie ksenobiotyków | 192 |
Piśmiennictwo | 198 |
8. Mechanizmy działania toksycznego – Kamil Jurowski, Wojciech Piekoszewski, Lucyna Kapka-Skrzypczak | 201 |
8.1. Wstęp – Kamil Jurowski | 201 |
8.2. (Bio)fizyczne mechanizmy działania toksycznego – Kamil Jurowski | 202 |
8.3. Chemiczne mechanizmy działania toksycznego | 206 |
8.3.1. Informacje wstępne – Kamil Jurowski | 206 |
8.3.2. Mechanizmy działania toksycznego związane z niedotlenieniem tkanek lub nieprawidłowym wykorzystaniem energii spalania – Kamil Jurowski | 207 |
8.3.3. Mechanizmy działania toksycznego związane z działaniem enzymów – Kamil Jurowski | 213 |
8.3.4. Mechanizmy działania toksycznego związane z przewodzeniem bodźców w układzie nerwowym – Kamil Jurowski | 220 |
8.3.5. Mechanizmy działania toksycznego związane z działaniem toksycznym rodników – Kamil Jurowski | 221 |
8.3.6. Mechanizmy działania toksycznego związane z tworzeniem wiązań kowalencyjnych przez aktywne metabolity – Wojciech Piekoszewski | 227 |
8.3.7. Mechanizmy działania toksycznego związane z kancerogenezą chemiczną – Lucyna Kapka-Skrzypczak | 230 |
8.3.8. Mechanizmy działania toksycznego związane z układem immunologicznym – Wojciech Piekoszewski | 236 |
Piśmiennictwo | 242 |
9. Interakcje ksenobiotyków – Wojciech Piekoszewski, Ewa Florek, Marta Napierała | 245 |
9.1. Podstawowe pojęcia – Wojciech Piekoszewski, Ewa Florek | 245 |
9.1.1. Interakcje farmakokinetyczne | 246 |
9.1.2. Interakcje farmakodynamiczne | 252 |
9.2. Interakcje leków z alkoholem – Wojciech Piekoszewski, Ewa Florek | 255 |
9.2.1. Interakcje farmakokinetyczne | 255 |
9.2.2. Interakcje farmakodynamiczne | 256 |
9.2.3. Okazjonalne picie alkoholu i przyjmowanie leków sprzedawanych bez recepty (OTC) oraz preparatów roślinnych | 259 |
9.3. Interakcje leków z dymem tytoniowym – Ewa Florek, Marta Napierała, Wojciech Piekoszewski | 259 |
9.3.1. Mechanizmy interakcji leków z dymem tytoniowym | 260 |
9.4. Interakcje żywność–leki (wpływ żywności/diety na lek) – Wojciech Piekoszewski, Ewa Florek | 270 |
9.4.1. Interakcje status odżywiania–lek | 270 |
9.4.2. Interakcje żywność i składniki żywności–lek | 270 |
9.4.3. Interakcje suplementy żywności–lek | 271 |
Piśmiennictwo | 272 |
10. Farmakokinetyka i toksykokinetyka – Maria Walczak | 273 |
10.1. Wstęp | 273 |
10.2. Podstawowe zasady toksykokinetyki | 275 |
10.2.1. Toksykokinetyka kompartmentowa | 275 |
10.2.2. Toksykokinetyka nieliniowa | 293 |
10.2.3. Kumulacja ksenobiotyku w efekcie ciągłego jednorazowego lub powtarzanego narażenia | 293 |
10.3. Toksykokinetyka w ocenie bezpieczeństwa | 296 |
10.4. Projektowanie badania | 296 |
10.4.1. Ocena parametrów toksykokinetycznych oraz częstotliwość pobierania próbek materiału do badań | 297 |
10.5. Toksykokinetyka oparta na fizjologii | 298 |
Piśmiennictwo | 303 |
11. Toksykometria – Maria Walczak, Kamil Jurowski | 305 |
11.1. Wstęp | 305 |
11.2. Cel, kierunki, zakres i kryteria badań toksykometrycznych | 306 |
11.2.1. Cel badań toksykometrycznych | 306 |
11.2.2. Kierunki i zakres badań toksykometrycznych | 307 |
11.2.3. Kryteria decydujące o podjęciu badań toksykometrycznych | 307 |
11.3. Klasy toksyczności | 308 |
11.3.1. Toksyczność ostra | 308 |
11.3.2. Ocena miejscowego działania drażniącego/żrącego na skórę | 316 |
11.3.3. Ocena miejscowego działania drażniącego/żrącego na oczy | 317 |
11.3.4. Ocena działania uczulającego na skórę | 317 |
11.3.5. Toksyczność krótkoterminowa (podostra) | 318 |
11.3.6. Toksyczność podprzewlekła | 319 |
11.3.7. Toksyczność przewlekła | 319 |
11.3.8. Teratogenność i embriotoksyczność | 320 |
11.3.9. Genotoksyczność | 320 |
11.3.10. Kancerogenność | 321 |
11.3.11. Fosfolipidoza | 321 |
11.3.12. Hepatotoksyczność | 321 |
11.4. Badania toksykometryczne na zwierzętach | 322 |
11.5. Klasyfikacja substancji | 323 |
11.6. Maksymalna zalecana dzienna dawka oraz maksymalna zalecana dawka terapeutyczna | 324 |
11.7. Założenia alternatywnych metod oceny toksyczności | 324 |
11.8. Wytyczne OECD dotyczące badań substancji chemicznych | 330 |
11.9. Nowe strategie w badaniach toksykometrycznych | 362 |
11.10. Substancje wymagające badań toksykometrycznych | 363 |
Piśmiennictwo | 363 |
Część III 365 | |
TOKSYKOLOGIA NARZĄDOWA I UKŁADOWA 365 | |
12. Hepatotoksyczność – polekowe uszkodzenie wątroby (DILI) – Piotr Hydzik | 367 |
12.1. Wstęp | 367 |
12.2. Patogeneza DILI | 368 |
12.3. Diagnostyka hepatotoksyczności | 381 |
12.4. Prewencja DILI | 385 |
Piśmiennictwo | 386 |
13. Toksykologia trzustki – Piotr Hydzik 387 | |
13.1. Rozpoznanie ostrego zapalenia trzustki (OZT) | 387 |
13.2. Etiologia OZT | 389 |
13.3. Warunki rozpoznania polekowego OZT | 391 |
13.4. Triage i postępowanie lecznicze | 391 |
13.5. Leczenie żywieniowe | 392 |
13.6. Leczenie zabiegowe | 392 |
13.7. Przebieg OZT i rokowanie | 392 |
Piśmiennictwo | 393 |
14. Toksykologia układu oddechowego – Piotr Hydzik | 395 |
14.1. Wstęp | 395 |
14.2. Niewydolność kompartmentu mechanicznego | 397 |
14.2.1. Hipowentylacja związana z obturacją drzewa oskrzelowego | 399 |
14.2.2. Hipowentylacja związana z narażeniem na ksenobiotyki obniżające lub zwiększające napięcie mięśni oddechowych | 399 |
14.2.3. Niewydolność kompartmentu płucnego | 400 |
14.3. Uszkodzenie płuc indukowane lekami | 401 |
Piśmiennictwo | 408 |
15. Toksykologia skóry i jej przydatków – Kamil Jurowski | 411 |
15.1. Budowa oraz znaczenie skóry i jej przydatków | 411 |
15.2. Mechanizmy wchłaniania dermalnego | 414 |
15.2.1. Transport transepidermalny | 414 |
15.2.2. Transport transfolikularny | 417 |
15.3. Biotransformacja ksenobiotyków w skórze | 418 |
15.3.1. Enzymy obecne w skórze biorące udział w reakcjach I fazy biotransformacji | 418 |
15.3.2. Enzymy obecne w skórze biorące udział w reakcjach II fazy biotransformacji | 420 |
Piśmiennictwo | 420 |
16. Neurotoksyczność – Krzysztof Ciszowski | 421 |
16.1. Wstęp | 421 |
16.2. Wpływ ksenobiotyków na pobudliwość i przewodnictwo neuronów | 422 |
16.3. Wpływ ksenobiotyków na transport pęcherzykowy i wychwyt zwrotny neuroprzekaźników | 425 |
16.4. Wpływ ksenobiotyków na przekaźnictwo synaptyczne | 427 |
16.5. Demielinizacja i uszkodzenie strukturalne neuronów | 445 |
16.6. Ekscytotoksyczność | 447 |
16.7. Mechanizmy neuroprotekcyjne układu nerwowego | 448 |
16.8. Czynniki wpływające na neurotoksyczność ksenobiotyków | 449 |
16.9. Zaburzenia neurologiczne wywoływane przez ksenobiotyki | 451 |
16.9.1. Zaburzenia świadomości | 451 |
16.9.2. Drgawki | 452 |
16.9.3. Zaburzenia nastroju i psychozy | 452 |
16.9.4. Zaburzenia ruchowe i napięcia mięśniowego | 452 |
16.9.5. Parkinsonizm | 453 |
Piśmiennictwo | 453 |
17. Toksykologia narządu wzroku – toksyczne uszkodzenia narządu wzroku – Krzysztof Ciszowski 455 | |
17.1. Wstęp | 455 |
17.2. Objawy uszkodzenia narządu wzroku przez ksenobiotyki | 457 |
17.2.1. Ślepota | 457 |
17.2.2. Wpływ ksenobiotyków na szerokość źrenic | 457 |
17.2.3. Zaburzenia ruchów gałek ocznych | 458 |
17.2.4. Nieprawidłowości w badaniu dna oka | 458 |
17.2.5. Zaburzenia ostrości wzroku i percepcji kolorów | 459 |
17.3. Toksyczna neuropatia nerwu wzrokowego | 460 |
17.4. Uszkodzenia narządu wzroku w przewlekłych zatruciach ksenobiotykami | 463 |
17.4.1. Efekty systemowe leków okulistycznych | 464 |
17.5. Oparzenia gałki ocznej | 465 |
Piśmiennictwo | 467 |
18. Toksykologia narządu słuchu i równowagi – Krzysztof Ciszowski | 469 |
18.1. Wstęp | 469 |
18.2. Uszkodzenie narządu słuchu i równowagi przez ksenobiotyki | 470 |
18.2.1. Czynniki wywołujące | 470 |
18.2.2. Czynniki ryzyka polekowych uszkodzeń słuchu | 471 |
18.2.3. Mechanizmy uszkodzenia słuchu | 471 |
18.2.4. Uszkodzenie słuchu spowodowane przez aminoglikozydy | 472 |
18.2.5. Szumy uszne wywołane przez ksenobiotyki | 473 |
Piśmiennictwo | 474 |
19. Toksykologia narządu węchu i narządu smaku – Krzysztof Ciszowski 475 | |
19.1. Toksykologia narządu węchu | 475 |
19.1.1. Informacje wstępne | 475 |
19.1.2. Nazewnictwo zaburzeń węchu | 476 |
19.1.3. Ksenobiotyki wywołujące zaburzenia powonienia | 476 |
19.2. Toksyczne uszkodzenia narządu smaku | 478 |
19.2.1. Informacje wstępne | 478 |
19.2.2. Nazewnictwo zaburzeń smaku | 478 |
19.2.3. Ksenobiotyki wywołujące zaburzenia smaku | 479 |
Piśmiennictwo | 480 |
20. Toksykologia krwi i układu krwiotwórczego – Krzysztof Ciszowski | 481 |
20.1. Wstęp | 481 |
20.2. Toksyczne uszkodzenia układu krwiotwórczego | 482 |
20.3. Toksyczne uszkodzenia układu czerwonokrwinkowego | 485 |
20.4. Toksyczne uszkodzenia układu białokrwinkowego | 491 |
20.5. Toksyczne uszkodzenia płytek krwi | 492 |
20.6. Toksyczne zaburzenia krzepnięcia | 493 |
Piśmiennictwo | 496 |
21. Kardiotoksyczność – toksykologia układu krążenia – Dorota Szpak | 497 |
21.1. Wstęp | 497 |
21.2. Zaburzenia rytmu serca | 498 |
21.2.1. Tachydysrytmie | 499 |
21.2.2. Ksenobiotyki upośledzające kurczliwość mięśnia sercowego i powodujące kardiomiopatię rozstrzeniową | 500 |
21.2.3. Ksenobiotyki wywołujące hipo- i hipertensję | 500 |
Piśmiennictwo | 502 |
22. Nefrotoksyczność – Piotr Hydzik | 505 |
22.1. Wstęp | 505 |
22.2. Zaburzenia hemodynamiki kłębuszkowej | 506 |
22.3. Zapalenie kłębuszków nerkowych | 507 |
22.4. Uszkodzenie kanalików nerkowych | 508 |
22.5. Ostre śródmiąższowe zapalenie nerek indukowane lekami | 509 |
22.6. Przewlekłe śródmiąższowe zapalenie nerek | 511 |
22.7. Nefropatia obturacyjna w wyniku krystalizacji ksenobiotyku | 512 |
22.8. Pozanerkowe działanie ksenobiotyku prowadzące do zaburzeń opróżniania pęcherza moczowego | 513 |
22.9. Rabdomioliza | 513 |
22.10. Mikroangiopatia zakrzepowa | 516 |
22.11. Ostra niewydolność nerek | 516 |
Piśmiennictwo | 520 |
23. Toksykologia układu hormonalnego – Krzysztof Ciszowski | 521 |
23.1. Wstęp | 521 |
23.2. Toksyczne uszkodzenia układu podwzgórzowo-przysadkowego | 522 |
23.3. Toksyczne uszkodzenia szyszynki | 524 |
23.4. Toksyczne uszkodzenia tarczycy | 525 |
23.5. Toksyczne uszkodzenia przytarczyc | 527 |
23.6. Toksyczne uszkodzenia grasicy | 528 |
23.7. Toksyczne uszkodzenia endokrynnej części trzustki | 528 |
23.8. Toksyczne uszkodzenia kory nadnerczy | 530 |
23.9. Toksyczne uszkodzenia rdzenia nadnerczy | 532 |
23.10. Toksyczne uszkodzenia gonad | 533 |
Piśmiennictwo | 534 |
24. Toksykologia układu mięśniowego – Krzysztof Ciszowski | 535 |
24.1. Wstęp | 535 |
24.2. Miopatie toksyczne i polekowe | 536 |
24.2.1. Miopatie martwicze | 537 |
24.2.2. Miopatie amfifilowe | 539 |
24.2.3. Miopatie antymikrotubularne | 539 |
24.2.4. Miopatie mitochondrialne | 540 |
24.2.5. Miopatie zapalne | 540 |
24.2.6. Miopatia posteroidowa | 542 |
24.2.7. Miopatie hipokaliemiczne | 542 |
24.2.8. Miopatie o nieznanym mechanizmie | 544 |
24.3. Hipertermia złośliwa | 544 |
24.4. Rabdomioliza | 545 |
Piśmiennictwo | 546 |
25. Toksykologia układu rozrodczego – Iwona Popiołek 547 | |
25.1. Wstęp | 54 |
25.2. Płodność męska | 549 |
25.3. Płodność żeńska | 557 |
Piśmiennictwo | 559 |
26. Toksykologia układu kostno-stawowego – Dorota Szpak | 561 |
26.1. Wstęp | 561 |
26.2. Biochemiczne markery zmian kostnych | 562 |
26.3. Radiografia i densytometria | 562 |
26.4. Czynniki środowiskowe i dieta | 563 |
26.5. Mikroflora jelitowa | 563 |
26.6. Witamina D | 564 |
26.7. Alkohol | 565 |
26.8. Wpływ leków i leczenia na układ kostno-stawowy | 566 |
26.8.1. Tiazolidynediony | 567 |
26.8.2. Terapia onkologiczna | 567 |
26.8.3. Radioterapia | 569 |
26.8.4. Glikokortykosteroidy | 569 |
26.8.5. Inhibitory pompy protonowej | 571 |
26.8.6. Leki przeciwdrgawkowe | 571 |
26.8.7. Antykoagulanty | 572 |
26.8.8. Chemioterapeutyki | 572 |
26.8.9. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny | 573 |
26.8.10. Leki antypsychotyczne | 574 |
26.9. Metale i ich związki | 574 |
26.9.1. Kadm | 575 |
26.9.2. Ołów | 575 |
26.9.3. Nikiel | 57 |
26.9.4. Chrom | 576 |
26.9.5. Glin | 576 |
26.9.6. Żelazo | 577 |
Piśmiennictwo | 577 |
Skorowidz – tom I | 579 |