Sztuka i kultura Afryki Południowej

W poszukiwaniu tożsamości artystycznej na tle przekształceń historycznych

1 opinia

Format:

ibuk

Książka jest pierwszą pozycją, omawiającą sztukę i kulturę tego kraju, przykładając do niej normy europejskie i odcinając się od podejścia etnograficznego, jakie jest stosowane zazwyczaj w odniesieniu do Czarnego Lądu. Zjawiska artystyczne opisywane są na szerokim tle społeczno-historycznym, ukazującym złożoną przeszłość i współczesność kraju. Pozwala to na zaakcentowanie odrębności i specyfiki sztuki południowoafrykańskiej.
Obejmuje okres od momentu wylądowania żeglarzy holenderskich pod wodzą Jana van Riebeecka w 1652 r. na klifowej plaży Przylądka Dobrej Nadziei do chwili obecnej. Znajdziemy w niej opisy sztuki kolonialnej, poprzez wiktoriańską do modernistycznej; od malarstwa realistycznego do abstrakcyjnego i neofiguratywnego, od pionierskich prac czarnych artystów poprzez rodzajowe malarstwo z czarnych gett do zaangażowanej politycznie twórczości lat 80. i 90. oraz przez kręgi awangardy. Zastosowane interpretacje sztuki i kultury artystycznej wykorzystują aparat wypracowany na gruncie rozmaitych metod współczesnej humanistyki, przede wszystkim jednak sztuka tego czasu widziana jest tu w szerszym kontekście zmian historycznych zachodzących Afryce Południowej, a także nieustannych „gier” toczonych w zamkniętym kręgu historii, kultury i władzy w opresyjnych systemach kolonializmu, postkolonializmu i apartheidu. Dzieło sztuki nie jest więc traktowane jako autonomiczna konstrukcja formy artystycznej, lecz jako dynamiczna struktura uwikłana w rozmaite mechanizmy władzy itp.


Rok wydania2013
Liczba stron404
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-7969-605-5
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Przedmowa     9
  Wstęp     13
  
  Rys historyczny. Główne uwarunkowania historyczne kształtujące stosunki społeczno-polityczne pomiędzy grupami ludnościowymi w kraju     23
  Zarys historyczny sytuacji politycznej w Afryce Południowej do końca XIX w.     23
  Początki białego osadnictwa w Afryce Południowej     24
  Władztwo Brytyjskie w Afryce Południowej     28
  Społeczność burska     32
  Wielki Trek i jego konsekwencje     34
  Wojna angielsko-burska     38
  Źródła systemu segregacji rasowej w Afryce Południowej     44
  Opór wobec apartheidu     46
  Republika Południowej Afryki     48
  Ruch sprzeciwu wobec apartheidu     49
  Reakcja międzynarodowa na system apartheidu     49
  Apartheid w odwrocie     50
  Czasy współczesne     53
  
  Preludium: biała sztuka w Czarnej Afryce     56
  Początki białej kultury na Przylądku Dobrej Nadziei     56
  
  „Ars apodemica” jako pierwsza próba plastycznego opisania Kolonii Przylądkowej     62
  Literatura Kolonii Przylądkowej     62
  Rola rysowników w dokonaniach „ars apodemica” Kolonii Przylądkowej     66
  Wizerunek Innych     72
  Robert Gordon, François Le Vaillant i John Barrow – trzy wizje mieszkańców Przylądka Dobrej Nadziei     78
  Romantyczna wizja Afryki Południowej – pejzaże z Zatoki Stołowej i Kapsztadu     86
  Portrety     92
  
  Brytyjski kolonializm, Afryka Południowa i plejada artystów-obieżyświatów     97
  Rysownicy czy artyści?     97
  Samuel Daniell     100
  Rozwój kulturalny w Kolonii Kapsztadzkiej     103
  „Niezbadane części globu” i ich mieszkańcy     108
  Brytyjczycy a zagadnienie pejzażu południowoafrykańskiego     122
  
  Poszukiwania form dla sztuki narodowej w środowisku afrykanerskim     125
  Kulturotwórcza rola języka afrikaans     128
  Malarstwo historyczne a ikonografia afrykanerska     131
  Pejzaż południowoafrykański w afrykanerskich oczach     135
  Jacob Hendrik Pierneef     139
  Rozwinięcie koncepcji pejzażu w środowiskach afrykanerskich     146
  Ikony kultury afrykanerskiej     151
  Voortrekker Monument w Pretorii     153
  Freski w budynku Old Mutual w Kapsztadzie     158
  Kłopotliwe dziedzictwo apartheidu po 1994 r.     161
  
  Czarny modernizm     163
  Urbanizacja Afrykanów     163
  „Nowi Afrykanie”     164
  Biały mecenat     166
  Dyskryminacja czarnej kultury     168
  Afrykański modernizm     169
  Artyści pionierzy czarnej sztuki     171
  Gerard Benghu     171
  George Pemba     173
  Gerard Sekoto     178
  Ernest Mancoba     185
  John Koenakeefe Mohl     186
  Pionierzy czarnej plastyki z afrykańskiej perspektywy     188
  
  Barwna sztuka z czarnego getta     193
  Ograniczenia Afrykanów związane z apartheidem     193
  Formalne i nieformalne działania edukacyjne     196
  Polly Street Art Centre     200
  Sydney Kumalo     203
  Mhlaba Dumile Feni     206
  Rorkeʼs Drift     209
  Azaria Mbatha     217
  Kultura lat sześćdziesiątych     221
  Sztuka townshipów     222
  Ephraim Ngatane     226
  Pozostali artyści z kręgu township art     228
  Louis Maqhubela     234
  Rysunek i grafika     236
  
  Sztuka i kultura w walce z apartheidem     242
  Ruch Świadomości Czarnych     242
  Centrum Sztuki w Katlehong     245
  Sztuka oporu     245
  „Sztuka musi być funkcjonalna”     252
  Sztuka i ideologia     256
  Ezrom Legae     259
  Warsztaty artystyczne a czarna abstrakcja     261
  Biali artyści i sztuka oporu     266
  
  Sztuka kobiet czy sztuka feministyczna?     273
  Afrykański feminizm     273
  Dyskryminacja     275
  Saartjie Baartman     276
  Aktywność polityczna południowoafrykańskich kobiet     278
  Świat widziany oczami kobiet w literaturze     279
  Malarki w Kraju Przylądkowym     280
  Białe modernistki     281
  Madam and Maid – najważniejsza relacja kobieca w Afryce Południowej     283
  Schyłek doktryny apartheidu a sztuka kobiet     290
  Czarne artystki     293
  Sztuka kobiet i tęczowy naród     299
  Outsiderki     304
  
  Współczesna sztuka Republiki Południowej Afryki     306
  Mitologia „tęczowego narodu”     306
  Plastyka     307
  Inspirująca klasyka     310
  „Poszukiwanie tożsamości: wymyślanie nowego społeczeństwa”     317
  Kwestie społeczne     323
  „Sztuka przejściowa”     329
  Projekty społecznościowe     336
  
  Sytuacja artystów i świata sztuki po roku 1994     340
  Polityka i prawodawstwo     343
  Inicjatywy w dziedzinie sztuki i kultury     348
  Projekty dziedzictwa     348
  Instytucje muzealne dotowane przez fundusze rządowe i prowincjonalne     351
  Nowe kolekcje pozamuzealne     352
  Festiwale sztuki     353
  Sztuki performatywne     353
  Film i fotografia     356
  
  Zakończenie     359
  
  Wykaz skrótów     365
  
  Bibliografia     367
  
  Art and Culture of South Africa. In search of artistic identity of South Africa, as influenced by historical transformations (Summary)     383
  
  Indeks     389
  Spis ilustracji     399
  Od Redakcji     403
RozwińZwiń