Muzyka i biznes. Od gramofonu do streamingu

Książka składa się z pięciu rozdziałów. Rozdział 1 ma charakter wstępny, zakreślono w nim ramy analizy, która będzie przeprowadzana w kolejnych częściach publikacji. Zaczyna się on od sformułowania definicji takich pojęć, jak branża i sektor. Dalej została przedstawiona definicja branży fonograficznej oraz określone miejsce, jakie zajmuje ona wśród innych, pokrewnych jej branż, szczególnie w odniesieniu do przemysłów kultury. W kolejnej części szczegółowo zaprezentowano charakterystykę produktu branży fonograficznej, przedsiębiorstw, jakie w niej funkcjonują, a także strony popytowej branży, czyli konsumentów indywidualnych i instytucjonalnych. Jednym z istotnych elementów stały się kwestie prawa autorskiego, do których w całym tekście jest wiele odwołań.

W rozdziale 2 w ujęciu historycznym opisano makrootoczenie branży fonograficznej oraz jej umiędzynarodowienie i globalizację. Czynniki, które należą do makrootoczenia, czyli czynniki ekonomiczne, techniczne, polityczne, społeczne oraz - dodatkowo - prawne, składają się na analizę PEST (L), wykorzystywaną tradycyjnie do charakterystyki dalszego otoczenia branży. Analiza makrootoczenia zakreśla ramy funkcjonowania branży, pozwala zrozumieć, jak ona się zmienia, jak przedsiębiorstwa konkurują między sobą, a także to, jak kształtują się relacje tych przedsiębiorstw z dostawcami i nabywcami. Z kolei prześledzenie etapów umiędzynarodowienia i globalizacji branży wyjaśnia jej funkcjonowanie zarówno w modelu tradycyjnym, jak i w okresie rewolucji cyfrowej, oraz ukazuje historycznie istotne elementy będące motorem zmian przez cały okres jej istnienia.

Rozdział 3 zawiera charakterystykę branży fonograficznej w epoce przedcyfrowej. Modelem, który został wybrany do ustalenia zasad jej funkcjonowania w okresie od jej powstania do połowy lat 90. XX w., jest model pięciu sił Portera. Jest to jedno z klasycznych podejść do analizy branżowej (sektorowej) na poziomie mezo stosowanych w ekonomii. Model ten najlepiej pozwoli uwydatnić następnie zmiany dokonujące się w branży nagraniowej w czasie przełomu cyfrowego i ICT, a szczególnie zmianę układu sił, które działały pomiędzy konsumentami muzyki nagranej i jej producentami, czyli wytwórniami fonograficznymi oraz twórcami. Tłem dla analizy z wykorzystaniem pięciu sił Portera jest koncepcja oligonomu, zaproponowana przez S. Hannaforda [2007].

W rozdziale 4 przeprowadzono analizę zmian, jakie dokonały się w branży fonograficznej wraz z nastaniem rewolucji cyfrowej i ICT, czyli od połowy lat 90. XX w. Wtedy to bowiem zaczęły się w branży fonograficznej gwałtowne zmiany, przejawiające się przede wszystkim spadkiem sprzedaży płyt, a także przychodów firm fonograficznych oraz rozwojem nowych form dystrybucji i promocji muzyki. Źródłem tych zmian są przede wszystkim czynniki technologiczne (takie jak upowszechnienie się komputerów osobistych i rozwój globalnej sieci), na które nałożyła się cyfryzacja treści. Powyższe elementy, występując w synergii, wpłynęły nie tylko na sposób konsumpcji muzyki. Dzięki nowym technologiom zmianie uległ też sam produkt - jego jakość, postać fizyczna oraz jego charakter jako dobra, co wpłynęło na zmianę układu sił w branży fonograficznej.

W pierwszej części rozdziału 5 zostały zaprezentowane rozwiązania z obszaru prawa autorskiego oraz regulacje odnoszące się do finansowania kultury (w tym muzyki), które zastosowano lub które planuje się zaimplementować w celu rozwiązania kryzysu w branży fonograficznej, który powstał w związku z funkcjonowaniem nieformalnych obiegów kultury, a także nowych modeli dystrybucji muzyki cyfrowej. Zjawiska te, chociaż do pewnego stopnia zostały uregulowane w kontekście zarówno prawa autorskiego, jak i biznesu, wciąż nie są zadowalające jako rozwiązania dla wszystkich podmiotów w branży, szczególnie twórców i nabywców. Okazuje się bowiem, że dużą część wytworzonej wartości przejmują nowi pośrednicy. W drugiej części rozdziału został omówiony blockchain - innowacja technologiczna, która wydaje się stwarzać nowe możliwości rozwoju branży fonograficznej, tym razem oferując szczególne rozwiązania twórcom.

W zakończeniu znalazły się rozważania dotyczące wartości muzyki nagranej w kontekście analizowanych w książce przemian, które zaszły zarówno przed przełomem cyfrowym i ICT, jak i pod jego wpływem.

• biznes
• streaming
• muzyka