Spis treści

Przedmowa..................................................................................................7

Wprowadzenie..........................................................................................11

Rozdział 1. Drzewo pokarmu bogów........................................................................15

Chemiczny kalejdoskop..........................................................................25

Rozdział 2. Narodziny kakao.........................................................................................30

Olmekowie........................................................................................30

Od cywilizacji Izapa do klasycznej kultury Majów.............................................................34

Panowie lasu: Majowie okresu klasycznego.........................................................................36

Zmierzch cywilizacji Majów..................................................................................................47

Toltekowie i co było dalej.......................................................................................................48

Majowie w przededniu hiszpańskiego podboju..................................................................50

Przyrządzanie kakao przez Majów w epokach późniejszych.............................................55

Rodział 3. Aztekowie – lud piątego słońca.........................................................58

Pochodzenie Azteków i ich najdawniejsza historia.............................................................59

Aztekowie w przededniu hiszpańskiego podboju...............................................................62

Pociągają i budzą odrazę: octli i czekolada...........................................................................66

Cacahuacuauhuitl – „czekoladowe drzewo” Azteków........................................................68

Skarb królewski.........................................................................................71

Jak Aztekowie robili czekoladę..............................................................................................73

Dodatki smakowe, zapachowe i inne....................................................................................75

Napój elity.........................................................................................................78

„Szczęsny pieniądz”.............................................................................................81

Symboliczne i obrzędowe znaczenie kakao..........................................................................83

Rozdział 4. Sp otkanie i pr zemiana..............................................................................87

Pierwszy kontakt: Guanaja 1502............................................................................................87

Przełamanie bariery smaku....................................................................................................90

Przełamanie bariery języka....................................................................................................95

Przełamanie bariery medycyny.............................................................................................99

Rozdział 5. Czekolada podbija Europę................................. 102

Kakao w Hiszpanii: „czekolada osiągnęła doskonałość”................................................. 105

Czekolada we Włoszech: „elegancja bardziej wyszukana”.............................................. 112

Przełamanie bariery Kościoła............................................................................................. 119

Czekolada we Francji.................................................................................. 123

Czekolada i Anglicy: od piratów do Pepysa...................................................................... 131

Poza granice Europy............................................................................... 140

Rozdział 6. Źródło........................................................................... 142

Nowa Hiszpania i Ameryka Środkowa: początki gospodarki kolonialnej.................... 143

Guayaquil: „kakao biedaków”............................................................................................. 148

Wenezuela............................................................................................ 149

Brazylia: przedsięwzięcie jezuitów oraz co było potem................................................... 152

Wyspy Szczęśliwe – nie tak znowu szczęśliwe.................................................................. 155

Nowe horyzonty: kakao opływa świat............................................................................... 158

Rozdział 7. Czekolada w wieku rozumu (i bezrozumu)........................... 160

Specjaliści w dziedzinie medycyny zaświadczają............................................................. 163

Hiszpania................................................................................................. 166

Włochy................................................................................................. 169

Czekolada w kuchni: wynalazek meksykański czy włoski?............................................. 171

Francja przed potopem.................................................................. 175

Anglia w czasach króla Jerzego – od czekoladziarni do klubu....................................... 180

Czekolada i świt rewolucji przemysłowej.......................................................................... 183

Koniec pewnej epoki: „boski markiz” i czekolada........................................................... 184

Rozdział 8. Czekolada dla mas.................................................................................. 187

Zerwanie z przeszłością: wynalazek van Houtena........................................................... 189

Kwakierscy kapitaliści......................................................................... 190

Walka o czystą czekoladę.................................................................................... 193

Szwajcaria – kraina krów i czekolady................................................................................. 195

Milton Hershey i „stary dobry batonik Hersheya”........................................................... 198

Jak się robi czekoladę.......................................................................... 202

Jakość a ilość – w poszukiwaniu lepszej czekolady.......................................................... 205

Rozdział 9. Et yczna czekolada ................................................................................ 210

Ciemna strona świata czekolady......................................................................................... 211

Czekoladowy świat drobnych rolników............................................................................. 212

Przypisy.................................................................................................. 215

Bibliografia.............................................................................................. 225

Źródła ilustracji..................................................................................... 235

Indeks........................................................................................... 239

Indeks osób......................................................................................... 239

Indeks nazw geograficznych