INNE EBOOKI AUTORA
-14%
Autor:
Wydawca:
Format:
Publikacja kompleksowo omawia zagadnienia związane z ujawnianiem praw osobistych oraz roszczeń w księdze wieczystej. Autor przedstawia kryteria wpisu oraz konsekwencje ujawnienia praw względnych w tej księdze, ze specjalnym uwzględnieniem problematyki pierwszeństwa praw osobistych i roszczeń wobec innych praw, w tym ograniczonych praw rzeczowych. Analizuje, czy pierwszeństwo praw osobistych i roszczeń stanowi odrębną instytucję prawną różniącą się od rozszerzonej skuteczności, która jest przyznawana tym prawom względnym w związku z ich ujawnieniem w księdze wieczystej.
W książce znajdują się również rozważania dotyczące relacji między przepisami ustawy o księgach wieczystych i hipotece a regulacjami przyznającymi niektórym prawom osobistym i roszczeniom rozszerzoną skuteczność niezależnie od wpisu do księgi wieczystej. Ze względu na poruszone w książce praktyczne aspekty dokonywania wpisów oraz skutków ujawnienia praw względnych w księdze wieczystej może być ona przydatna sędziom, adwokatom, radcom prawnym i notariuszom. „Praca ta wypełnia dotkliwą lukę w polskiej literaturze prawniczej. Przyczyni się do usunięcia głównych niejasności i rozbieżności w zakresie identyfikacji zróżnicowanych płaszczyzn wzmocnienia prawa względnego przez wpis w księdze wieczystej, ustalenia, czy pierwszeństwo praw względnych stanowi zupełnie oddzielną instytucję od instytucji z art. 17 u.k.w.h., oraz określenia relacji między regulacją rozszerzonej skuteczności wierzytelności w kodeksie cywilnym a ujęciem ustawy wieczystoksięgowej”. z recenzji dra hab. Adama Bieranowskiego, profesora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
Rok wydania | 2024 |
---|---|
Liczba stron | 472 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Wolters Kluwer Polska SA |
ISBN-13 | 978-83-8358-790-5 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
SPIS TREŚCI | |
Wykaz skrótów | 15 |
Wprowadzenie | 19 |
Rozdział I | |
Ogólna charakterystyka praw osobistych i roszczeń podlegających ujawnieniu w księdze wieczystej | 25 |
1. Uwagi wstępne | 25 |
1.1. Pojęcie praw osobistych i roszczeń | 26 |
1.2. Prawa osobiste jako wiązka uprawnień | 40 |
1.3. Cel wpisu praw osobistych i roszczeń do księgi wieczystej | 42 |
2. Stan prawny nieruchomości | 47 |
2.1. Problematyka terminologii ustawowej | 47 |
2.2. Charakter wpisów w księdze wieczystej | 51 |
2.3. Stan prawny nieruchomości a prawa osobiste i roszczenia | 54 |
Rozdział II | |
Katalog praw osobistych i roszczeń podlegających ujawnieniu w księdze wieczystej | 67 |
1. Przesłanki wpisu praw osobistych i roszczeń do księgi wieczystej | 67 |
1.1. Uwagi wstępne | 67 |
1.2. Przegląd stanowisk dotyczących przesłanek ujawnienia praw osobistych i roszczeń w księdze wieczystej | 68 |
1.3. Pojęcie wpisu w wypadkach przewidzianych w przepisach ustawowych | 74 |
1.4. Wnioskowanie przez analogię | 82 |
2. Problematyka dopuszczalności wpisu w księdze wieczystej na tle wybranych praw osobistych i roszczeń | 90 |
2.1. Uwagi ogólne | 90 |
2.2. Roszczenia związane z przeniesieniem i ustanowieniem praw rzeczowych | 91 |
2.2.1. Roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości oraz roszczenie o przeniesienie użytkowania wieczystego | 92 |
2.2.2. Roszczenie o ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego | 95 |
2.2.3. Roszczenie o ustanowienie użytkowania wieczystego | 102 |
2.2.4. Roszczenie o przeniesienie ograniczonego prawa rzeczowego | 108 |
2.3. Prawo pierwokupu i prawo odkupu | 114 |
2.4. Określenie zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomości oraz wyłączenie uprawnienia do żądania zniesienia wspólności prawa | 117 |
2.4.1. Określenie zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomości | 117 |
2.4.2. Wyłączenie uprawnienia do żądania zniesienia współwłasności nieruchomości | 120 |
2.4.3. Wyłączenie uprawnienia do żądania zniesienia wspólności prawa użytkowania wieczystego | 121 |
2.4.4. Wyłączenie uprawnienia do żądania zniesienia wspólności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu | 124 |
2.4.5. Wyłączenie uprawnienia do żądania zniesienia wspólności innych praw | 125 |
2.5. Uprawnienia do korzystania z nieruchomości | 128 |
2.5.1. Uwagi ogólne | 128 |
2.5.2. Przegląd stanowisk w sprawie ujawnienia poszczególnych praw osobistych dających możliwość korzystania z nieruchomości | 130 |
2.5.3. Wspólne cechy praw osobistych umożliwiających korzystanie z nieruchomości | 133 |
2.5.4. Dopuszczalność ujawnienia w księdze wieczystej praw osobistych związanych z korzystaniem z nieruchomości, których wpis nie został expressis verbis przewidziany w ustawie | 139 |
3. Kwalifikacja prawna wybranych uprawnień z perspektywy wpisu do księgi wieczystej | 144 |
3.1. Postanowienia umowy o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste dotyczące sposobu korzystania z nieruchomości | 144 |
3.2. Pierwszeństwo nabycia własności nieruchomości | 145 |
3.3. Prawo wykupu nieruchomości rolnej | 147 |
3.4. Ostrzeżenia | 147 |
3.5. Ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości na podstawie decyzji starosty, o której stanowi art. 124 ust. 1 u.g.n. | 150 |
3.6. Ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością, użytkowaniem wieczystym lub spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu i inne wybrane wpisy w księdze wieczystej | 154 |
Rozdział III | |
Zagadnienia wspólne związane z katalogiem praw osobistych i roszczeń podlegających ujawnieniu w księdze wieczystej | 157 |
1. Wpis przyszłych praw osobistych i roszczeń do księgi wieczystej | 157 |
1.1. Zasady ujawniania przyszłych praw osobistych i roszczeń w księdze wieczystej | 157 |
1.2. Odróżnienie przyszłych praw osobistych i roszczeń od istniejących | 169 |
1.3. Kształtowanie się praw osobistych i roszczeń w czasie | 170 |
1.3.1. Uwagi ogólne | 170 |
1.3.2. Etap poprzedzający zawarcie umowy | 172 |
1.3.3. Umowa przedwstępna | 174 |
1.3.4. Oferta | 185 |
1.3.5. Zawarcie umowy | 190 |
1.3.6. Testament | 193 |
2. Dopuszczalność ujawnienia w księdze wieczystej prawa osobistego lub roszczenia wynikającego ze stosunku prawnego, którego stroną nie jest właściciel | 195 |
2.1. Uwagi ogólne | 195 |
2.2. Stanowiska prezentowane w piśmiennictwie | 197 |
2.3. Skutki wpisu do księgi wieczystej prawa osobistego lub roszczenia wynikającego ze stosunku prawnego, którego stroną nie jest właściciel nieruchomości | 200 |
2.4. Ujawnienie praw osobistych i roszczeń skierowanych wobec podmiotu niebędącego właścicielem nieruchomości | 208 |
Rozdział IV | |
Skutki wpisu praw osobistych i roszczeń do księgi wieczystej | 211 |
1. Uwagi wstępne | 211 |
2. Rozszerzona skuteczność prawa osobistego lub roszczenia na tle art. 17 u.k.w.h. | 214 |
2.1. Historia regulacji | 214 |
2.2. Znaczenie określenia „skuteczność” w art. 17 u.k.w.h. | 219 |
2.2.1. Skuteczność jako możliwość ochrony prawa względnego przed naruszeniami | 221 |
2.2.2. Skuteczność prawa względem nabywcy rzeczy | 223 |
2.2.3. Skuteczność względem innego prawa jako możliwość jego wykonywania (trwania) | 224 |
2.2.4. Skuteczność w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym | 234 |
2.2.5. Skuteczność prawa, którego przeniesienie lub ustanowienie nastąpiło wskutek realizacji ujawnionego w księdze wieczystej roszczenia | 236 |
3. Jurydyczna konstrukcja skuteczności nadawanej ujawnionym w księdze wieczystej prawom osobistym i roszczeniom stosownie do art. 17 u.k.w.h. | 242 |
3.1. Skuteczność przyznawana prawom osobistym i roszczeniom przez art. 17 u.k.w.h. w razie zbycia nieruchomości | 242 |
3.2. Roszczenia zmierzające do zmiany stanu prawnorzeczowego nieruchomości a późniejsze obciążenia nieruchomości | 254 |
3.3. Mieszane konstrukcje w zakresie skuteczności ujawnionych w księdze wieczystej praw względnych w świetle art. 17 u.k.w.h. | 256 |
3.4. Konstrukcja zobowiązań realnych w świetle art. 17 u.k.w.h. | 258 |
4. Przesłanki uzyskania przez prawo względne rozszerzonej skuteczności na podstawie art. 17 u.k.w.h. | 262 |
4.1. Nabycie prawa w drodze czynności prawnej | 262 |
4.2. Status prawa nabytego w drodze czynności prawnej | 267 |
4.3. Chwila wpisu prawa względnego do księgi wieczystej a chwila nabycia prawa w drodze czynności prawnej | 268 |
4.4. Ograniczenie zakresu zastosowania art. 17 u.k.w.h. w przypadku służebności przymusowych | 272 |
5. Relacja art. 59 k.c. do art. 17 u.k.w.h. | 273 |
Rozdział V | |
Skutki wpisu prawa, do którego odnosi się ujawnione w księdze wieczystej roszczenie | 277 |
1. Uwagi wstępne | 277 |
2. Historia regulacji | 278 |
3. Wpis podlegającego ochronie roszczenia do księgi wieczystej | 279 |
4. Ujawnienie w księdze wieczystej prawa kolidującego | 284 |
4.1. Znaczenie źródła prawa kolidującego dla możliwości jego wykreślenia | 285 |
4.2. Sprzeczność z wpisem prawa, którego roszczenie dotyczyło, lub inny sposób naruszenia prawa – przegląd stanowisk | 297 |
5. Wybrane zagadnienia na tle przesłanki sprzeczności z wpisem prawa, którego roszczenie dotyczyło, lub innego sposobu naruszenia prawa | 305 |
5.1. Znaczenie przepisów o pierwszeństwie dla ziszczenia się przesłanki sprzeczności lub naruszenia prawa w inny sposób na tle art. 18 u.k.w.h. | 305 |
5.2. Prawa osobiste i roszczenia jako prawa kolidujące podlegające wykreśleniu w świetle art. 18 u.k.w.h. | 308 |
5.3. Hipoteka jako prawo kolidujące naruszające roszczenie o przeniesienie prawa | 313 |
5.4. Znaczenie woli stron dla wyłączenia skutków przewidzianych w art. 18 u.k.w.h. | 321 |
5.5. Częściowa kolizja praw | 324 |
6. Ujawnienie w księdze wieczystej prawa, do którego odnosiło się wpisane roszczenie | 326 |
7. Skutki wykreślenia prawa kolidującego z księgi wieczystej | 329 |
Rozdział VI | |
Pierwszeństwo praw osobistych i roszczeń ujawnionych w księdze wieczystej | 333 |
1. Pojęcie pierwszeństwa praw | 333 |
2. Historia regulacji | 334 |
3. Odpowiednie stosowanie przepisów o pierwszeństwie ograniczonych praw rzeczowych | 341 |
4. Pierwszeństwo prawa, którego ustanowienie było przedmiotem roszczenia ujawnionego w księdze wieczystej | 347 |
4.1. Uwagi ogólne | 347 |
4.2. Wpływ art. 20 ust. 2 u.k.w.h. na pierwszeństwo ograniczonych praw rzeczowych | 349 |
4.3. Powiązanie ujawnionego w księdze wieczystej roszczenia z nabytym prawem | 352 |
5. Relacja przepisów o pierwszeństwie praw względnych do art. 17 oraz art. 18 u.k.w.h. | 357 |
5.1. Wpływ regulacji zawartej w art. 20 ust. 2 u.k.w.h. na ustalanie pierwszeństwa między ograniczonymi prawami rzeczowymi | 357 |
5.2. Pierwszeństwo między prawami względnymi a ograniczonymi prawami rzeczowymi | 360 |
6. Połączenie nieruchomości obciążonych prawami osobistymi i roszczeniami | 370 |
Rozdział VII | |
Konsekwencje prawne ujawnienia praw osobistych i roszczeń w księdze wieczystej – zagadnienia szczegółowe | 375 |
1. Rozszerzona skuteczność na tle wybranych praw osobistych i roszczeń | 375 |
1.1. Uwagi wstępne | 375 |
1.2. Prawo najmu i prawo dzierżawy | 376 |
1.2.1. Zbycie rzeczy najętej w czasie trwania najmu lub dzierżawy | 376 |
1.2.2. Uprawnienie nabywcy do wypowiedzenia najmu lub dzierżawy | 383 |
1.3. Prawo z umowy timeshare | 386 |
1.4. Prawo pierwokupu | 389 |
1.5. Prawo odkupu | 396 |
1.6. Prawo dożywocia | 398 |
1.7. Określenie zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomości oraz wyłączenie uprawnienia do żądania zniesienia wspólności prawa | 401 |
2. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych w przypadku praw osobistych i roszczeń | 406 |
2.1. Uwagi ogólne | 406 |
2.2. Uwagi historycznoprawne | 407 |
2.3. Negatywny skutek rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych w razie nieujawnienia prawa względnego w księdze wieczystej | 409 |
2.4. Niewymienione w art. 5–8 u.k.w.h. rozporządzenia prawami jawnymi z księgi wieczystej | 414 |
2.4.1. Ustanowienie prawa względnego | 416 |
2.4.2. Przeniesienie prawa względnego | 422 |
Rozdział VIII | |
Ocena obowiązującej regulacji i postulaty de lege ferenda | 429 |
1. Zasady ujawniania praw osobistych i roszczeń w księdze wieczystej | 429 |
1.1. Terminologia używana w ustawie o księgach wieczystych i hipotece | 429 |
1.2. Współkształtowanie stanu prawnego przez prawa osobiste i roszczenia | 432 |
1.3. Przesłanki wpisu prawa osobistego lub roszczenia do księgi wieczystej | 433 |
1.4. Ujawnienie przyszłych praw osobistych oraz roszczeń w księdze wieczystej | 439 |
1.5. Ujawnienie praw osobistych oraz roszczeń wobec podmiotu niebędącego właścicielem nieruchomości | 445 |
2. Skutki wpisu praw osobistych i roszczeń do księgi wieczystej | 445 |
2.1. Znaczenie określenia „skuteczność” w świetle art. 17 u.k.w.h. | 445 |
2.2. Odpowiedzialność osób zobowiązanych z tytułu prawa osobistego lub roszczenia w razie zbycia prawa | 446 |
2.3. Realizacja roszczeń materialnoprawnych wobec późniejszych obciążeń | 448 |
2.4. Uzyskanie rozszerzonej skuteczności przez prawo osobiste lub roszczenie wobec praw nabytych w drodze czynności prawnej | 449 |
2.5. Zakres praw chronionych na podstawie art. 18 u.k.w.h. | 450 |
2.6. Relacja art. 18 u.k.w.h. do art. 17 u.k.w.h. | 451 |
2.7. Sprzeczność lub innego rodzaju naruszenie wskutek wpisu prawa kolidującego w świetle art. 18 u.k.w.h. | 452 |
2.8. Skutki wykreślenia prawa kolidującego z księgi wieczystej | 453 |
2.9. Pierwszeństwo praw osobistych i roszczeń ujawnionych w księdze wieczystej | 454 |
2.10. Rozszerzona skuteczność na tle wybranych praw osobistych oraz roszczeń | 456 |
2.11. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych w przypadku praw osobistych i roszczeń | 457 |
Bibliografia | 459 |
Orzecznictwo | 467 |