TOPOS NR 3 (187) 2023

SZARE KARTKI

JERZY SZYMIK

Ewangelia Pana naszego Jezusa Chrystusa. Glossy (6) // 4

POEZJA

CHARLES SIMIC, Jesienne niebo; Kosmologia Charona; Oczy zamknięte na pinezki; Imperium snów; Przyjaciele Heraklita; Widelec; Topór; Gobelin; Drewniana zabawka; Motel w raju. Przekł. Adam LIZAKOWSKI // 14

ILMA RAKUSA, Powybierać wszystkie trudne słowa; Wiosna; Śnieżyca przyjdzie; Rzut oka na stare listy wystarczy; Kręgosłup myślę; Niedzielne kazanie do siebie. Przekł. Ryszard WOJNAKOWSKI // 31

PHILIP LARKIN, Dom jest smutny; Chodzenie do kościoła. Przekł. Jacek ŚWIERK // 50

ZBIGNIEW CHOJNOWSKI, Odkładam wiarę; Śmiech na sali; Próba ułożenia hymnu o miłości // 70

ADRIAN GLEŃ, [***trzeba podnieść…]; pięć trójek; [***a może…] // 80

MARIAN LECH BEDNAREK, Moja ulica; Skikać // 83

MARTA BOCEK, Ekonomia; Romans; Stawała się // 100

JAROSŁAW BARAŃCZAK, Panteon; Głucha pamięć; Trąbka; Klucz // 102

ESEJE / SZKICE / ANEKSY KRYTYCZNE / PRZYCZYNKI

ADAM LIZAKOWSKI, „Piszę, aby zirytować Boga i rozśmieszyć śmierć”. Charles Simic (1938–2023) // 9

WOJCIECH MAZUREK, Mrówki i źdźbła. Glosa do Nie-Boskiej komedii // 36

CEZARY DOBIES, O śmierci Mickiewicza // 53

MIROSŁAW DZIEŃ, Prostoduszny upór, dziecko i pokora. Drugi esej o niknącym człowieczeństwie // 85

MAREK KLECEL, Trzeci Rzym czy trzecia apokalipsa rosyjska // 92

MAŁGORZATA TRZCIŃSKA-DĄBROWSKA, Biblioteka mego ojca // 105

MAREK RAPNICKI, W imię Ojca czytajcie Szymika! // 125

WOJCIECH KUDYBA, Rzym to stan ducha // 131

KRZYSZTOF MASŁOŃ, Gorycz Stanisława Rembeka // 135

PIOTR WIKTOR LORKOWSKI, Poeta ze dwojej złożony natury // 141

JADWIGA CLEA MORENO-SZYPOWSKA, Głos zza grobu. O poezji Paula Celana // 146

BOGUSŁAW JASIŃSKI, Sowa Minerwy wylatuje o zmierzchu // 150

JAN STOLARCZYK, O miarach niepoetyckich // 156

ROZMOWY „TOPOSU”

POETA NIE WIE, GDZIE WIERSZ SIĘ KOŃCZY. Z Ilmą RAKUSĄ rozmawia Tadeusz DĄBROWSKI // 25

MOJE GŁÓWNE POWOŁANIE. Z ks. Januszem Adamem KOBIERSKIM rozmawia Marek Pilawa // 73

PROZA / WSPOMNIENIA

DARIUSZ BITNER, Zajęcia praktyczne // 118

WALDEMAR ŻYSZKIEWICZ, Rok na Łazarzu // 181

RECENZJE

TOMASZ PYZIK, Barwne immanencje zachwytu (R. Gawłowski, Życie wieczne) // 158

BARTŁOMIEJ SIWIEC, Samotność Rexa, przemiana Apolonii (W. Kudyba, I co dalej?) // 159

KAROL ALICHNOWICZ, Powinności „(nie)pewnego” poety (D. Heck, Antropologia (nie)pewnego poety. Wokół twórczości Przemysława Dakowicza) // 162

PIOTR WIKTOR LORKOWSKI, W teatrze obłoków (J. Tulik, Poematy światła) // 164

PIOTR WIKTOR LORKOWSKI, Melodie wędrującego dnia (B. Suwiński, Dutki) // 166

JADWIGA NOWAK, Smród zdegenerowanej cywilizacji (Z. Kosiorowski, Metanoia) // 167

TOMASZ PYZIK, Taktyka pozycji spalonej (W. Brzoska, Senny ofsajd) // 169

KAZIMIERZ NOWOSIELSKI, Poezja wiary prawdziwej (J. Binkowski, Ave. Wybór wierszy) // 170

JERZY GRUPIŃSKI, Więcej nad gorycz pustki… (Sz. Kantorski, TRI) // 172

JADWIGA CLEA MORENO-SZYPOWSKA, O potencjalności Warszawy (P. Prachnio, Miasto potencjalne. Warszawa w latach 1945–1980 w wybranych utworach prozy polskiej) // 173

10 ZDAŃ

WOJCIECH FUŁEK (M. Zabłocki, Ojcze Nasz. 33 wiersze o moim tacie); JAN BELCIK (D. Ryll, Za oknem mgła); TOMASZ PYZIK (D.A.R. Lightmind, Bliżej niż dalej); PIOTR WIKTOR LORKOWSKI (M. Wątor, Ogród / Zélnik); KAROL ALICHNOWICZ (I. Fietkiewicz-Paszek, Koniec srebrnej nitki); CEZARY DOBIES (B. Langowska, Słowa szemrane) // 176–180

MUZYKA (I POLITYKA)

ADAM GRZYBOWSKI, Wygnanie… na wygnaniu. Krzysztofa Komedy powrót nie z tej ziemi // 187

MUZYKA (I POEZJA)

PIOTR WIESŁAW RUDZKI, 8 pieśni Leszka Aleksandra Moczulskiego słuchanych w drodze do Krakowa (3) // 198

KRÓTKO

TERESA TOMSIA, O przeczuwaniu ziemi // 206

KONKURSY

XVIII Ogólnopolski Konkurs Poetycki „Struna Orficka” im. Wojciecha Bąka, Ostrów Wielkopolski 2023 // 208

OKŁADKA

Widelec ze stali nierdzewnej na zielonym papierze. Fot. Pixabay (CC0)

TOMIK POEZJI

Stefan Rusin

Bez retuszu

Biblioteka „Toposu”, T. 212

Spis wierszy:

Demokryt z Abdery / 5

Anachoreta / 6

Kaligula do Cezonii / 7

Wyzwoleniec pisze do cesarza Trajana / 8

Naoczny świadek / 9

Jan Wiklif / 10

Konstandinos Kawafis / 11

Prokurator / 12

O świętym Franciszku / 13

Walt Whitman / 14

Rainer Maria Rilke / 15

Fryderyk Chopin / 16

Martin Heidegger / 17

Franz Kafka do Felicji Bauer / 18

O mędrcach / 19

Osip Mandelsztam / 20

Ignacy Jan Paderewski / 21

Do Brunona Schulza / 22

Henryk Worcell / 23

Jan Twardowski / 24

O Wojciechu Kawińskim / 25

Janusz Korczak / 26

O Edmundzie Pietryku / 27

Jarosław Iwaszkiewicz / 28

Bolesław Leśmian / 29

Do Tadeusza Kantora / 30

Ildefons Houwalt / 31

Do Hansa R. Gigera / 32

Zdzisław Witwicki / 33

Albert Camus / 34

Do Janusza Szubera / 35

Joseph Conrad / 36

Komitas / 37

Stefan Żechowski / 38

Konstanty Jeleński / 39

W ogrodach Tivoli / 40

Edward Stachura / 41

Jorge Luis Borges / 42

* * *Idzie człowiek między wysokimi ścianami… / 43

Kameduli w eremie Bieniszewskim / 44

Do Tadeusza Różewicza / 45

Jean Genet / 46

Wilhelm Waiblinger / 47

Do Sándora Máraiego / 48

Isaac Bashevis Singer / 49

Marek Hłasko / 50

O Julianie Przybosiu / 51

Mistyk Lalumi / 52

O Leopoldzie Tyrmandzie / 53

Chłopiec z rowerkiem z okładki książki Magala / 54

Do Jana A. P. Kaczmarka / 55

Paweł Jasienica / 56

Bogumil Hrabal / 57

O Leonardzie Cohenie / 58

Do Jakuba Boehmego / 59

Sigmund Freud / 60

Zbigniew Jerzyna / 62

Ryszard Kapuściński / 63

Carrara / 64

Witkacy / 65

Mieczysław Jastrun / 66

Marc Chagall / 67

* * *Dwudziestoletni poeta Włodzimierz Szymanowic… / 68

Anioł Ślązak / 69

Do Jehudy Amichaja / 70

Do Roberta Bly’ego / 71

O Sergiuszu Jesieninie / 72

Giacomo Leopardi / 73

Do Robinsona Jeffersa / 74

Czesław Miłosz do Tomasza Mertona / 75

Junipero Serra / 76

Do Allena Ginsberga / 77

Do Teda Hughesa / 78

Do Roberta Pinsky’ego / 79

Do Henry’ego Davida Thoreau / 80

Hermann Hesse / 81

Lucjusz Anneusz Seneka / 82

Fiodor Dostojewski / 83

Do Emila M. Ciorana / 84

Johann Wolfgang Goethe / 85

Zbigniew Herbert / 86

Richard Dawkins / 87

Maulana Dżalaluddin Rumi / 88

Piotr Waldo / 89

O Adamie Zagajewskim / 90

Thomas Bernhard / 91

Arthur Rimbaud / 92

Antoni Kępiński / 93