Państwo wobec grup dominujących w gospodarce – perspektywa instytucjonalnej ekonomii politycznej

1 opinia

Format:

ibuk

Jak w myśleniu o gospodarowaniu (nie tylko w ekonomii) uwzględnia się działalność grup dominujących i jaka rola w tym obszarze przypada państwu? Na ile teoria objaśnia m.in. sposoby koordynacji aktywności gospodarczej i fenomen korporacji, działania zbiorowe, konflikty interesów i walkę u podział dochodu? Autorka prezentowanej publikacji sięga do intelektualnych zasobów myślenia o gospodarce, które osadzają zjawiska ekonomiczne w znacznie szerszym niż gospodarka rynkowa kontekście społecznym, politycznym i historycznym. Na tym tle prezentowani są wybitni kontynuatorzy tego sposobu myślenia o gospodarowaniu, publikujący w XXI wieku.
W kapitalizmie funkcjonują instytucje, które sprzyjają osiąganiu pozycji dominującej przez wielopodmiotowe organizacje gospodarujące. Skłonność do koncentracji siły ekonomicznej jest nieustannym wyzwaniem dla władzy państwa. Szansą na wzmocnienie przez państwo własnej pozycji przetargowej jest wejście w nowy strategiczny sojusz z grupami społecznymi. Celem książki jest zwrócenie uwagi na nieortodoksyjne (przynajmniej w ekonomii) kierunki myślenia i poglądy na ten temat
*
Oryginalność i znaczenie naukowe tej publikacji polega na uzupełnieniu i wzbogaceniu wiedzy z zakresu różnych nurtów ekonomii […]. Do nich należy znaczenie wielkich korporacji i tzw. grup dominujących w funkcjonowaniu współczesnego rynku i ogólnie systemu kapitalistycznego. Autorka słusznie uznała, że dorobek instytucjonalizmu i ekonomii politycznej jest dobrą podstawą teoretyczną do analizy i opisu, jaki jest współczesny kapitalizm, czyje interesy są najsilniej i najskuteczniej reprezentowane oraz jaką rolę odgrywa państwo będące bardzo ważnym regulatorem gospodarki i życia społecznego.
Z recenzji prof. dra hab. Jerzego Wilkina
Po raz pierwszy tak szeroko – przynajmniej w literaturze polskojęzycznej – zastosowano do analizy zjawisk determinujących kształt współczesnej gospodarki podejście tradycyjnego instytucjonalizmu, odrzucając jednocześnie neoliberalną perspektywę oglądu procesów gospodarowania. [...] Przywoływane za literaturą stanowiska służą do budowania własnego, oryginalnego [...] wywodu. Zaczerpnięte z literatury koncepcje są tu twórczo rozwijane. Przykładem może być myśl H. J. Changa o zdolności kanalizowania indywidualnej energii w kolektywnej przedsiębiorczości jako źródle sukcesu gospodarczego.
Z recenzji prof. dra hab. Macieja Miszewskiego


Rok wydania2023
Liczba stron372
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-8331-060-2
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Podziękowania    11
  
  Wprowadzenie    13
  
  Rozdział 1. Potencjał i ograniczenia wyjaśniania naukowego w ekonomii    23
  1.1. Teoria ekonomii i wiedza o gospodarce    23
  1.1.1. Modelowanie gospodarki     24
  1.1.2. Zdolność ekonomistów do objaśniania problemów w głównym nurcie ekonomii    31
  1.1.2.1. Przydatność modeli ekonometrycznych    32
  1.1.2.2. Empiryczna sprawdzalność teorii    36
  1.1.3. Logika i intuicja w poznawaniu gospodarki    39
  1.2. Ekonomiczne teorie rynku a ekonomia kapitalizmu    48
  1.2.1. Dziedzina studiów i przedmiot badania    48
  1.2.2. Gospodarka rynkowa a kapitalizm    55
  1.2.2.1. Domeny koordynacji: rynek i instytucje społeczne poza rynkiem    55
  1.2.2.2. Kapitalizm jako dominująca forma zarobkowania    62
  1.2.3. Atrybuty kapitalizmu, czyli to, co wspólne mimo różnorodności    70
  1.2.4. Instytucjonalistyczne próby ujęcia fenomenu kapitalizmu    80
  1.2.4.1. Veblenowski system wartości kultury    82
  1.2.4.2. Strukturalne cechy systemów – perspektywa instytucjonalnej różnorodności kapitalizmu (Varieties of Capitalism)    85
  1.2.4.3. Stosunki społeczne, instytucjonalizacja procesu gospodarczego i historyczny kontekst    94
  1.3. Podsumowanie: instytucjonalna analiza w ekonomii politycznej    105
  
  Rozdział 2. Kapitalizm i kolektywny przedsiębiorca    111
  2.1. Kwestia kolektywnej przedsiębiorczości    111
  2.1.1. Wprowadzenie    111
  2.1.2. Grupy dominujące w gospodarce    119
  2.1.2.1. Rozwój kolektywnej przedsiębiorczości i wielopodmiotowych organizacji gospodarczych    119
  2.1.2.2. Dominacja „kolektywnych przedsiębiorców”    125
  2.1.2.3. Zgrupowania firm i kapitalizm    133
  2.1.3. Teoria i zachowania zbiorowe    138
  2.1.3.1. Dwie koncepcje analityczne: indywidualizm i holizm    139
  2.1.3.2. Indywidualistyczny instytucjonalizm racjonalnego wyboru i zachowania zbiorowe    147
  2.1.3.3. Podsumowanie    158
  2.2. Organizacja gospodarcza, siła ekonomiczna i władza strukturalna    161
  2.2.1. „Człowiek ekonomiczny” i „człowiek organizacji”    163
  2.2.2. Ekonomia instytucjonalna i fenomen korporacji    167
  2.2.2.1. Firma, jej otoczenie i koszty transakcyjne    167
  2.2.2.2. Korporacyjna biurokracja i władza ekonomiczna    175
  2.3. Zamiast podsumowania: kapitalizm z perspektywy koordynacji aktywności firm    184
  
  Rozdział 3. Państwo i interesy    197
  3.1. Wprowadzenie    197
  3.2. Państwo i dobro wspólne – spór o podstawowe wartości    207
  3.2.1. Państwo jako zagrożenie aksjologicznych podstaw kapitalizmu    209
  3.2.2. Państwo i ochrona społeczeństwa przed wyobcowaniem    218
  3.3. Zinstytucjonalizowany proces polityki publicznej – dobro wspólne i kwestia rzecznictwa interesów    225
  3.3.1. Instytucje w strefie publicznego wyboru    226
  3.3.2. Instytucjonalizacja i internacjonalizacja rzecznictwa interesów    232
  3.3.3. Kwestia intelektualnej legitymizacji dostępu    244
  3.3.3.1. Konserwatywno­liberalne teorie grup partykularnych interesów    244
  3.3.3.2. Teoretyczne analizy lobbingu w strukturach demokratycznego państwa socjalnego    250
  3.3.3.3. Badania lobbingu w strukturach Unii Europejskiej    256
  3.4. Podsumowanie    261
  
  Rozdział 4. Transformacja państwa i jego pozycji    267
  4.1. Wprowadzenie    267
  4.2. Przemiany współczesnego państwa – okoliczności i charakter zmian w zarysie    271
  4.2.1. Demokracja, publiczne systemy zabezpieczeń społecznych oraz instytucjonalizacja zbiorowych negocjacji (demokratyczne państwo socjalne)    271
  4.2.2. Technokratyzacja, finansjeryzacja sfery socjalnej, schyłek dialogu społecznego (państwo długu)    277
  4.3. Zmiana pozycji w trójczłonowym układzie władzy    290
  4.4. Kwestia legitymizacji władzy i zasobów w dyspozycji państwa    303
  4.5. Podsumowanie    310
  
  Rozdział 5. Transgraniczny kapitał bez władzy państwowej    317
  5.1. Wprowadzenie    317
  5.2. Rozproszenie władzy państwowej    320
  5.2.1. Równoległa władza wielopodmiotowych prywatnych organizacji    320
  5.2.2. Rządy i wielostronne międzyrządowe organizacje    328
  5.3. Czy państwo przestaje być kapitałowi potrzebne?    333
  5.4. Osłabienie pozycji państwa względem grup dominujących może być przejściowe    339
  
  Zakończenie i wnioski    345
  
  Bibliografia    349
RozwińZwiń