POLECAMY
Redakcja:
Wydawca:
Format:
epub, mobi
Dwutomowa publikacja Mikrobiologia lekarska została przygotowana przez zespół specjalistów pod kierunkiem prof. dr hab. Małgorzaty Bulandy, dr Agaty Pietrzyk oraz prof. dr hab. Marty Wróblewskiej. Monografia w sposób szczegółowy uwzględnia najnowszą wiedzę z zakresu mikrobiologii medycznej. Tom pierwszy obejmuje historię mikrobiologii, epidemiologię, dezynfekcję, sterylizację i antyseptykę, immunoprofilaktykę zakażeń, bakteriologię oraz wirusologię ogólną i szczegółową. W tomie drugim poruszono kwestię mykologii oraz parazytologii ogólnej i szczegółowej, leki przeciwdrobnoustrojowe i antybiotykoterapię chorób zakaźnych, zakażenia związane z opieką zdrowotną, bioterroryzm, diagnostykę mikrobiologiczną, a także zakażenia układowe i narządowe. Publikacja jest skierowana do studentów kierunków medycznych. Będzie także przydatna dla diagnostów laboratoryjnych, lekarzy odbywających specjalizację zarówno z mikrobiologii medycznej, jak i lekarskiej.
Rok wydania | 2023 |
---|---|
Liczba stron | 702 |
Kategoria | Choroby zakaźne i parazytologia |
Wydawca | PZWL Wydawnictwo Lekarskie |
ISBN-13 | 978-83-01-22986-3 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Mikrobiologia
do koszyka
Mikrobiologia lekarska
do koszyka
Mikrobiologia lekarska Tom 2
do koszyka
Mikrobiologia ogólna i przemysłowa....
do koszyka
Spis treści
1. Historia mikrobiologii – Marian BINEK | 1 |
1.1. Mikrobiologia XIX i początku XX wieku zdominowana przez mikrobiologię medyczną | 2 |
1.2. Dyscypliny towarzyszące mikrobiologii medycznej | 7 |
1.2.1. Wakcynologia | 8 |
1.2.2. Higiena i antyseptyka | 10 |
1.2.3. Chemioterapia | 11 |
1.3. Era genomiki i proteomiki | 12 |
2. Wprowadzenie do epidemiologii chorób zakaźnych – Małgorzata BAŁA, Magdalena ROSIŃSKA | 17 |
2.1. Podstawowe pojęcia i definicje | 17 |
2.1.1. Proces epidemiczny | 19 |
2.1.2. Główne drogi szerzenia się chorób zakaźnych | 21 |
2.2. Szczepienia w zapobieganiu chorobom zakaźnym | 22 |
2.3. Podstawowe miary i wskaźniki | 23 |
2.3.1. Podstawowe wskaźniki epidemiologiczne | 23 |
2.3.2. Miary związku | 24 |
2.3.3. Wskaźniki obciążenia chorobą | 24 |
2.4. Badania epidemiologiczne | 25 |
2.4.1. Kryteria przyczynowości | 25 |
2.4.2. Rodzaje badań | 26 |
2.5. Nadzór epidemiologiczny | 30 |
2.5.1. Typy nadzoru epidemiologicznego | 31 |
2.5.2. Atrybuty i ewaluacja systemu nadzoru | 32 |
2.6. Dochodzenie w ognisku epidemicznym | 33 |
3. Dezynfekcja, sterylizacja i antyseptyka – Małgorzata FLEISCHER | 37 |
3.1. Dezynfekcja | 39 |
3.1.1. Zasady dezynfekcji | 40 |
3.1.2. Mechanizm działania środków dezynfekcyjnych | 41 |
3.1.3. Metody dezynfekcji | 42 |
3.2. Sterylizacja | 48 |
3.2.1. Zasady prawidłowej sterylizacji | 49 |
3.2.2. Metody sterylizacji | 50 |
3.2.3. Kontrola procesu sterylizacji | 54 |
3.3. Dekontaminacja przy podejrzeniu skażenia prionami | 56 |
3.4. Antyseptyka | 57 |
3.4.1. Charakterystyka wybranych antyseptyków | 58 |
4. Immunoprofilaktyka zakażeń czynna i bierna – Marta CISZEK-LENDA | 61 |
4.1. Mechanizmy odporności człowieka | 61 |
4.2. Rola odporności nieswoistej (wrodzonej) | 63 |
4.3. Rola odporności swoistej (nabytej) | 64 |
4.4. Immunoprofilaktyka czynna – szczepienia ochronne | 66 |
4.4.1. Definicje szczepionki | 66 |
4.4.2. Rola szczepień ochronnych | 67 |
4.4.3. Wpływ szczepionek na układ immunologiczny | 68 |
4.4.4. Rodzaje szczepionek | 69 |
4.4.5. Skuteczność i bezpieczeństwo szczepień ochronnych | 73 |
4.5. Szczepionki przeciwbakteryjne | 76 |
4.6. Szczepionki przeciwwirusowe | 76 |
4.7. Szczepionki przeciw pasożytom | 78 |
4.8. Nowe kierunki badań nad szczepieniami | 78 |
4.9. Szczepienia profilaktyczne zalecane podróżnym | 79 |
4.10. Immunoprofilaktyka bierna | 81 |
4.10.1. Immunoglobuliny ludzkie | 81 |
4.10.2. Zastosowanie przeciwciał monoklonalnych | 82 |
4.10.3. Surowice odpornościowe | 83 |
5. Bakteriologia ogólna z patogenezą zakażeń bakteryjnych | 85 |
5.1. Klasyfikacja bakterii – Artur DRZEWIECKI | 85 |
5.2. Budowa i fizjologia bakterii – Artur DRZEWIECKI | 87 |
5.2.1. Budowa komórki bakterii | 88 |
5.2.2. Metabolizm bakterii | 92 |
5.2.3. Wzrost bakterii | 95 |
5.2.4. Biofilm | 96 |
5.3. Genetyka bakterii – mechanizmy warunkujące zmienność genomów i proteomów bakteryjnych – Elżbieta Katarzyna JAGUSZTYN-KRYNICKA, Paweł ŁANIEWSKI | 97 |
5.3.1. Genomy bakteryjne | 97 |
5.3.2. Plastyczność genomów bakteryjnych | 103 |
5.3.3. Zmienność proteomów bakteryjnych w odpowiedzi na czynniki środowiska | 104 |
5.3.4. Fenotypowa różnorodność populacji bakteryjnych | 110 |
5.4. Patogeneza zakażeń bakteryjnych – Barbara RÓŻALSKA, Beata SADOWSKA | 115 |
5.4.1. Podstawowe mechanizmy patogenności bakterii | 115 |
5.4.2. Unikanie działania mechanizmów obronnych gospodarza | 124 |
5.5. Mikrobiom człowieka – Tomasz GOSIEWSKI | 129 |
5.5.1. Nabywanie mikrobiomu | 129 |
5.5.2. Skład mikrobiomu człowieka | 130 |
5.5.3. Rola mikrobiomu w utrzymaniu homeostazy organizmu | 132 |
5.5.4. Badanie mikrobiomu | 134 |
6. Bakteriologia szczegółowa | 137 |
6.1. Ziarenkowce Gram-dodatnie – Monika BRZYCHCZY-WŁOCH | 137 |
6.1.1. Rodzaj Staphylococcus | 137 |
6.1.2. Rodzaj Streptococcus | 149 |
6.1.3. Rodzaj Enterococcus | 160 |
6.2. Ziarenkowce Gram-ujemne – Artur DRZEWIECKI | 162 |
6.2.1. Rodzaj Neisseria | 162 |
6.2.2. Rodzaj Moraxella | 168 |
6.2.3. Bakterie z grupy HACEK | 168 |
6.3. Laseczki Gram-dodatnie niewytwarzające spor – Gajane MARTIROSIAN | 169 |
6.3.1. Rodzaj Corynebacterium | 169 |
6.3.2. Rodzaj Listeria | 173 |
6.3.3. Rodzaj Erysipelothrix | 177 |
6.4. Laseczki Gram-dodatnie wytwarzające spory – Gajane MARTIROSIAN | 178 |
6.4.1. Rodzaj Bacillus | 179 |
6.4.2. Rodzaj Clostridium | 183 |
6.5. Pałeczki Gram-ujemne z rodziny Enterobacteriaceae, Yersiniaceae, Morganellaceae, Vibrionaceae, Aeromonadaceae – Hanna STYPUŁKOWSKA-MISIUREWICZ | 193 |
6.5.1. Rodzaj Escherichia | 198 |
6.5.2. Rodzaj Salmonella | 201 |
6.5.3. Rodzaj Shigella | 206 |
6.5.4. Inne rodzaje należące do rzędu Enterobacterales | 208 |
6.5.5. Rodzaj Yersinia | 209 |
6.5.6. Rodzaj Plesiomonas | 211 |
6.5.7. Rodzaj Vibrio | 212 |
6.5.8. Rodzaj Aeromonas | 218 |
6.6. Pałeczki Gram-ujemne niefermentujące glukozy – Pseudomonas, Acinetobacter, Stenotrophomonas, Burkholderia – Eugenia GOSPODAREK-KOMKOWSKA | 220 |
6.6.1. Rodzaj Pseudomonas | 221 |
6.6.2. Rodzaj Acinetobacter | 225 |
6.6.3. Rodzaj Stenotrophomonas | 232 |
6.6.4. Rodzaj Burkholderia | 236 |
6.7. Pałeczki Gram-ujemne mające szczególne wymagania wzrostowe: Bordetella, Haemophilus, Pasteurella, Francisella, Bartonella, Brucella, Campylobacter, Helicobacter, Legionella – Hanna STYPUŁKOWSKA-MISIUREWICZ | 240 |
6.7.1. Rodzaj Bordetella | 241 |
6.7.2. Rodzaj Haemophilus | 243 |
6.7.3. Rodzaj Pasteurella | 245 |
6.7.4. Rodzaj Francisella | 246 |
6.7.5. Rodzaj Bartonella | 247 |
6.7.6. Rodzaj Brucella | 248 |
6.7.7. Rodzaj Campylobacter | 250 |
6.7.8. Rodzaj Helicobacter | 251 |
6.7.9. Rodzaj Legionella | 253 |
6.8. Bakterie beztlenowe niewytwarzające spor – Gajane MARTIROSIAN | 256 |
6.8.1. Rodzaj Bacteroides | 256 |
6.8.2. Rodzaj Prevotella | 258 |
6.8.3. Rodzaj Porphyromonas | 259 |
6.8.4. Rodzaj Fusobacterium | 259 |
6.8.5. Rodzaj Veillonella | 261 |
6.8.6. Rodzaje Peptococcus i Peptostreptococcus | 262 |
6.8.7. Rodzaj Cutibacterium (Propionibacterium) | 263 |
6.8.8. Rodzaj Lactobacillus | 265 |
6.8.9. Rodzaj Eubacterium | 267 |
6.8.10. Rodzaj Bifidobacterium | 267 |
6.8.11. Rodzaj Gardnerella | 268 |
6.8.12. Rodzaj Mobiluncus | 270 |
6.9. Prątki z rodzaju Mycobacterium – Ewa AUGUSTYNOWICZ-KOPEĆ, Anna ZABOST | 271 |
6.9.1. Prątki gruźlicze i gruźlica | 273 |
6.9.2. Prątki MOTT i mykobakteriozy | 279 |
6.9.3. Diagnostyka mikrobiologiczna w zakażeniach prątkami gruźliczymi i niegruźliczymi | 280 |
6.9.4. Prątek trądu (Mycobacterium leprae) | 288 |
6.10. Krętki – Marian BINEK | 290 |
6.10.1. Rodzaj Borrelia | 291 |
6.10.2. Rodzaj Treponema | 298 |
6.10.3. Rodzaj Leptospira | 307 |
6.10.4. Rodzaj Brachyspira | 313 |
6.11. Promieniowce i pokrewne bakterie – Marian BINEK | 315 |
6.11.1. Rodzaj Actinomyces | 317 |
6.11.2. Rodzaj Nocardia | 320 |
6.11.3. Rodzaj Rhodococcus | 325 |
6.11.4. Inne pokrewne bakterie | 327 |
6.12. Chlamydie – Barbara ZAWILIŃSKA | 329 |
6.12.1. Chlamydia trachomatis | 331 |
6.12.2. Chlamydia pneumoniae | 334 |
6.12.3. Zoonozy wywołane przez inne gatunki chlamydii | 336 |
6.12.4. Wykrywanie i leczenie zakażeń chlamydiowych – możliwości profilaktyki | 336 |
6.13. Mykoplazmy – Barbara ZAWILIŃSKA | 337 |
6.13.1. Mycoplasma pneumoniae | 339 |
6.13.2. Mykoplazmowe zakażenia układu moczowo-płciowego | 340 |
6.14. Inne bakterie – Rickettsiaceae, Anaplasmataceae i Coxiellaceae – Barbara ZAWILIŃSKA | 343 |
7. Wirusologia ogólna – Marta WRÓBLEWSKA | 353 |
7.1. Struktura i klasyfikacja wirusów | 353 |
7.1.1. Struktura wirusów | 353 |
7.1.2. Klasyfikacja wirusów | 357 |
7.2. Cykl replikacyjny wirusów | 360 |
7.2.1. Przyleganie wirusa do komórki (adsorpcja) | 361 |
7.2.2. Wnikanie wirusa do komórki (penetracja) | 362 |
7.2.3. Odpłaszczenie kwasu nukleinowego wirusa | 364 |
7.2.4. Synteza białek wczesnych | 364 |
7.2.5. Replikacja genomu i synteza białek strukturalnych wirusa (eklipsa) | 364 |
7.2.6. Składanie i dojrzewanie potomnych wirionów (morfogeneza) | 365 |
7.2.7. Uwolnienie potomnych wirionów z komórki | 365 |
7.2.8. Cykl replikacyjny poszczególnych grup wirusów | 367 |
7.3. Genetyka wirusów | 373 |
7.3.1. Zmienność genetyczna wirusów | 373 |
7.3.2. Oddziaływanie wirusów w zakażeniach mieszanych | 375 |
7.3.3. Wirusy jako wektory | 376 |
7.4. Patogeneza zakażeń wirusowych | 376 |
7.4.1. Zakażenia miejscowe i uogólnione | 377 |
7.4.2. Relacje wirus – komórka gospodarza | 379 |
7.4.3. Relacje wirus – organizm gospodarza | 383 |
7.4.4. Zakażenia latentne | 385 |
7.5. Odporność gospodarza na zakażenia wirusowe | 386 |
7.5.1. Mechanizmy immunologiczne w zakażeniach wirusowych | 386 |
7.5.2. Czynniki warunkujące odporność gospodarza na zakażenia wirusowe | 390 |
7.5.3. Rola układu odpornościowego w patogenezie zakażeń wirusowych | 391 |
7.5.4. Mechanizmy unikania przez wirusy odpowiedzi immunologicznej gospodarza | 392 |
7.6. Wirusy a onkogeneza | 394 |
7.6.1. Patogeneza nowotworów o etiologii wirusowej | 395 |
7.6.2. Onkogenne wirusy RNA | 396 |
7.6.3. Onkogenne wirusy DNA | 397 |
7.7. Epidemiologia zakażeń wirusowych | 397 |
7.7.1. Definicje i wskaźniki epidemiologiczne | 398 |
7.7.2. Czynniki wpływające na epidemiologię chorób wirusowych | 400 |
7.7.3. Drogi szerzenia się zakażeń wirusowych | 401 |
7.7.4. Zakażenia wirusowe u podróżnych | 402 |
7.7.5. Nowe i nawracające zakażenia wirusowe | 403 |
7.8. Zapobieganie zakażeniom wirusowym | 404 |
7.8.1. Zasady kontroli zakażeń wirusowych | 404 |
7.8.2. Szczepionki | 404 |
7.8.3. Surowice odpornościowe | 406 |
7.9. Zastosowanie wirusów w terapii genowej chorób niezakaźnych | 407 |
8. Wirusologia szczegółowa | 409 |
8.1. Herpeswirusy – Magdalena KOSZ-VNENCHAK, Sława SZOSTEK | 409 |
8.1.1. Wirusy opryszczki zwykłej | 410 |
8.1.2. Wirus ospy wietrznej i półpaśca | 415 |
8.1.3. Wirus cytomegalii | 418 |
8.1.4. Wirus Epsteina-Barr | 422 |
8.1.5. Ludzkie herpeswirusy 6A i 6B | 425 |
8.1.6. Ludzki herpeswirus 7 | 427 |
8.1.7. Ludzki herpeswirus 8 | 428 |
8.2. Adenowirusy – Tomasz DZIECIĄTKOWSKI | 429 |
8.3. Pokswirusy – Maciej PRZYBYLSKI | 436 |
8.3.1. Budowa i właściwości | 436 |
8.3.2. Rodzaj Orthopoxvirus | 438 |
8.3.3. Wirus mięczaka zakaźnego | 444 |
8.4. Parwowirusy – Tomasz DZIECIĄTKOWSKI | 445 |
8.4.1. Inne parwowirusy zakażające ludzi | 451 |
8.5. Poliomawirusy – Tomasz DZIECIĄTKOWSKI | 452 |
8.6. Papilomawirusy – Tomasz DZIECIĄTKOWSKI | 457 |
8.7. Ortomyksowirusy – Maciej PRZYBYLSKI | 463 |
8.8. Pikornawirusy – Maciej PRZYBYLSKI | 473 |
8.8.1. Rodzaj Enterovirus | 475 |
8.8.2. Poliowirusy | 479 |
8.8.3. Enterowirusy niepoliomielityczne | 479 |
8.8.4. Rinowirusy | 484 |
8.8.5. Parechowirusy | 486 |
8.8.6. Rodzaj Hepatovirus | 488 |
8.8.7. Inne pikornawirusy | 488 |
8.9. Paramyksowirusy – Maciej PRZYBYLSKI | 489 |
8.9.1. Wirus odry | 492 |
8.9.2. Wirus świnki (wirus nagminnego zapalenia przyusznic) | 497 |
8.9.3. Wirusy parainfluenzy | 502 |
8.10. Pneumowirusy – Maciej PRZYBYLSKI | 505 |
8.10.1. Syncytialny wirus oddechowy | 505 |
8.10.2. Ludzki metapneumowirus | 509 |
8.11. Koronawirusy – Marta WRÓBLEWSKA | 510 |
8.11.1. Ludzkie koronawirusy | 511 |
8.11.2. Koronawirus ciężkiego ostrego zespołu oddechowego (SARS-CoV, SARS-CoV-1) | 514 |
8.11.3. Koronawirus bliskowschodniego zespołu niewydolności oddechowej | 516 |
8.11.4. Koronawirus wywołujący COVID-19 (SARS-CoV-2) | 519 |
8.11.5. Ludzkie torowirusy (HToV) | 524 |
8.12. Astrowirusy – Marta WRÓBLEWSKA | 524 |
8.13. Kaliciwirusy – Marta WRÓBLEWSKA | 528 |
8.13.1. Norowirusy | 529 |
8.13.2. Sapowirusy | 532 |
8.13.3. Inne kaliciwirusy | 532 |
8.14. Reowirusy – Marta WRÓBLEWSKA | 534 |
8.14.1. Rodzaj Rotavirus | 535 |
8.14.2. Rodzaj Coltivirus | 539 |
8.14.3. Rodzaje Orbivirus, Seadornavirus i Orthoreovirus | 540 |
8.15. Togawirusy – Marta WRÓBLEWSKA | 541 |
8.15.1. Wirusy końskiego zapalenia mózgu | 542 |
8.15.2. Kompleks serologiczny wirusa gorączki lasu Semliki | 543 |
8.15.3. Wirus Sindbis | 548 |
8.16. Wirus różyczki – Marta WRÓBLEWSKA | 549 |
8.17. Flawiwirusy – Marta WRÓBLEWSKA | 555 |
8.17.1. Wirus żółtej gorączki | 555 |
8.17.2. Wirus dengi | 557 |
8.17.3. Kompleks serologiczny wirusa japońskiego zapalenia mózgu | 559 |
8.17.4. Kompleks serologiczny wirusa kleszczowego zapalenia mózgu | 561 |
8.17.5. Wirus Zika | 563 |
8.17.6. Inne flawiwirusy | 564 |
8.18. Filowirusy – Marta WRÓBLEWSKA | 565 |
8.18.1. Rodzaje Ebolavirus i Marburgvirus | 567 |
8.18.2. Rodzaj Cuevavirus | 572 |
8.19. Rabdowirusy – Marta WRÓBLEWSKA | 572 |
8.19.1. Wirus wścieklizny | 573 |
8.19.2. Wirus pęcherzykowego zapalenia jamy ustnej | 577 |
8.20. Rząd Bunyavirales – Marta WRÓBLEWSKA | 578 |
8.20.1. Rodzina Nairoviridae | 580 |
8.20.2. Rodzina Phenuiviridae | 583 |
8.20.3. Rodzin Hantaviridae | 586 |
8.20.4. Rodzina Peribunyaviridae | 587 |
8.21. Arenawirusy – Marta WRÓBLEWSKA | 588 |
8.21.1. Wirus Lassa | 591 |
8.21.2. Wirus limfocytarnego zapalenia splotu naczyniówkowego i opon mózgowo-rdzeniowych | 594 |
8.21.3. Wirusy południowoamerykańskich gorączek krwotocznych | 596 |
8.21.4. Inne arenawirusy patogenne dla ludzi | 598 |
8.22. Retrowirusy – Marta WRÓBLEWSKA | 599 |
8.22.1. Rodzaj Deltaretrovirus | 600 |
8.22.2. Rodzaj Lentivirus | 602 |
8.22.3. Inne retrowirusy | 614 |
8.23. Wirusy zapalenia wątroby – Marta WRÓBLEWSKA | 615 |
8.23.1. Wirus zapalenia wątroby typu A | 616 |
8.23.2. Wirus zapalenia wątroby typu B | 620 |
8.23.3. Wirus zapalenia wątroby typu C | 629 |
8.23.4. Wirus zapalenia wątroby typu D | 636 |
8.23.5. Wirus zapalenia wątroby typu E | 640 |
8.23.6. Inne wirusy zapalenia wątroby | 643 |
8.24. Priony – Marta WRÓBLEWSKA | 647 |
8.24.1. Replikacja prionów, patogeneza zakażeń i postacie kliniczne chorób prionowych | 649 |
Piśmiennictwo | 657 |
Skorowidz – tom 1 | 663 |