POLECAMY
Redakcja:
Wydawca:
Format:
ibuk
W podręczniku przedstawiono niezbędną wiedzę z zakresu bakteriologii, wirusologii, mykologii i parazytologii. Uwzględniono zagadnienia z zakresu immunologii w chorobach zakaźnych i pasożytniczych, epidemiologię i profilaktykę zakażeń szpitalnych. Wiele uwagi poświęcono sposobom pobierania i przesyłania materiałów do badań mikrobiologicznych, a także procesom dezynfekcji i sterylizacji, dostarczając wielu praktycznych informacji.
Liczne ryciny oraz tabele ułatwiają zrozumienie omawianych problemów, a pytania sprawdzające, zamieszczone na końcu każdego rozdziału, umożliwiają sprawdzenie przyswojonej wiedzy.
Rok wydania | 2007 |
---|---|
Liczba stron | 380 |
Kategoria | Pielęgniarstwo |
Wydawca | PZWL Wydawnictwo Lekarskie |
ISBN-13 | 978-83-200-3561-2 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Mikrobiologia
do koszyka
Mikrobiologia lekarska
do koszyka
Mikrobiologia lekarska Tom 1
do koszyka
Mikrobiologia lekarska Tom 2
do koszyka
Mikrobiologia ogólna i przemysłowa....
do koszyka
Spis treści
Autorzy 2 | |
Przedmowa 5 | |
1. Immunologia – Monika Mak | 15 |
Definicje | 15 |
Odpowiedź immunologiczna | 17 |
Narządy i komórki układu limfatycznego | 19 |
Narządy | 19 |
Szpik kostny | 19 |
Grasica | 20 |
Węzły chłonne (limfatyczne) | 20 |
Śledziona | 20 |
Komórki układu immunologicznego | 21 |
Limfocyty | 21 |
Komórki NK | 22 |
Makrofagi | 22 |
Komórki dendrytyczne | 22 |
Granulocyty | 22 |
Komórki tuczne (mastocyty) i bazofile | 23 |
Przeciwciała | 23 |
Budowa cząsteczkowa przeciwciała | 24 |
Charakterystyka poszczególnych klas immunoglobulin | 25 |
Reakcje antygen–przeciwciało | 27 |
Odporność przeciwzakaźna | 31 |
Odporność nieswoista w zakażeniach | 32 |
Układ dopełniacza i neutrofile | 34 |
Cytokiny, selektyny, integryny | 36 |
Mechanizmy zabijania drobnoustrojów przez komórki żerne | 37 |
Odporność swoista w zakażeniach | 39 |
Odpowiedź immunologiczna na zakażenia bakteryjne | 40 |
Odpowiedź immunologiczna na zakażenia wirusowe | 41 |
Odpowiedź immunologiczna na zarażenia pasożytnicze | 41 |
Odpowiedź immunologiczna na zakażenia grzybicze | 42 |
Mechanizmy unikania odpowiedzi immunologicznej przez drobnoustroje | 42 |
Układ odpornościowy skóry i błon śluzowych | 43 |
System immunologiczny związany ze skórą – SALT | 43 |
Udział błon śluzowych w obronie organizmu – MALT | 44 |
Reakcje alergiczne | 45 |
Nadwrażliwość typu I – reakcja anafilaktyczna | 46 |
Nadwrażliwość typu II – reakcje cytotoksyczne | 47 |
Nadwrażliwość typu III – reakcje z udziałem kompleksów immunologicznych | 49 |
Nadwrażliwość typu IV – komórkowa, opóźniona | 50 |
Czynniki modulujące (zmieniające) odpowiedź immunologiczną | 51 |
Immunosupresja i autoimmunizacja | 53 |
Pytania sprawdzające | 54 |
2. Immunoprofilaktyka i immunoterapia zakażeń | 55 |
Zagadnienia ogólne – Piotr B Heczko | 55 |
Immunoprofilaktyka zakażeń bakteryjnych – Piotr B Heczko | 62 |
Immunoprofilaktyka w chorobach wirusowych – Małgorzata Biernat-Sudolska | 64 |
Szczepionki atenuowane | 64 |
Szczepionki zabite | 66 |
Szczepionki podjednostkowe | 67 |
Immunoglobuliny i surowice odpornościowe – Małgorzata Biernat-Sudolska | 67 |
Pytania sprawdzające | 68 |
3. Podstawy patogenezy zakażeń i epidemiologii infekcyjnej – Jadwiga Wójkowska-Mach, Artur Drzewiecki, Piotr B Heczko | 69 |
Pytania sprawdzające | 74 |
4. Bakteriologia ogólna | 75 |
Morfologia i fizjologia bakterii – Artur Drzewiecki | 75 |
Budowa komórki bakteryjnej | 75 |
Fizjologia bakterii | 78 |
Patogeneza zakażeń bakteryjnych – Artur Drzewiecki | 79 |
Klasyfikacja bakterii – Artur Drzewiecki | 82 |
Genetyka bakterii – Agnieszka Chmielarczyk | 83 |
Replikacja DNA | 83 |
Regulacja procesu transkrypcji i translacji | 85 |
Wymiana genów między komórkami bakteryjnymi | 85 |
Rekombinacja genetyczna | 88 |
Podstawy diagnostyki bakteriologicznej | 88 |
Klasyczne metody diagnostyki bakteriologicznej – Artur Drzewiecki | 88 |
Diagnostyka serologiczna – Artur Drzewiecki | 90 |
Metody molekularne – Agnieszka Chmielarczyk, Magdalena Strus | 91 |
Metoda PCR | 92 |
Hybrydyzacja | 94 |
Metoda PFGE | 95 |
Western blot | 96 |
Leczenie zakażeń bakteryjnych – Artur Drzewiecki | 96 |
Podstawowe pojęcia i leki przeciwbakteryjne | 96 |
Oporność bakterii na leki i metody badania lekowrażliwości | 101 |
Wprowadzenie do prawidłowej chemioterapii | 103 |
Flora fizjologiczna – Piotr B Heczko, Magdalena Strus | 105 |
Fizjologiczna flora jelita | 106 |
Fizjologiczna flora skóry | 106 |
Flora pochwy | 106 |
Pytania sprawdzające | 107 |
5. Bakteriologia szczegółowa | 108 |
Ziarenkowce Gram-dodatnie | 108 |
Rodzaj Staphylococcus (gronkowce) – Małgorzata Bulanda | 108 |
Rodzaj Micrococcus – Małgorzata Bulanda | 112 |
Rodzaj Streptococcus (paciorkowce) – Dorota Romaniszyn | 112 |
Rodzaj Enterococcus (enterokoki, paciorkowce grupy D, paciorkowce kałowe) – Dorota Romaniszyn | 116 |
Ziarenkowce Gram-ujemne – Dorota Romaniszyn | 116 |
Rodzaj Neisseria | 116 |
Laseczki Gram-dodatnie niesporujące – Jadwiga Witalis | 119 |
Corynebacterium diphtheriae (maczugowiec błonnicy) | 119 |
Rodzaj Listeria | 121 |
Pałeczki Gram-ujemne z rodzin Enterobacteriaceae i Vibrionaceae | 122 |
Rodzina Enterobacteriaceae | 122 |
Escherichia coli (pałeczka okrężnicy) – Jarosław Surowiec | 123 |
Rodzaj Salmonella – Agnieszka Chmielarczyk | 125 |
Rodzaj Shigella – Agnieszka Chmielarczyk | 126 |
Rodzaj Yersinia – Agnieszka Chmielarczyk | 127 |
Rodzaj Klebsiella – Agnieszka Chmielarczyk | 128 |
Rodzaj Proteus – Agnieszka Chmielarczyk | 129 |
Rodzaje: Enterobacter, Citrobacter, Morganella, Providencia, Serratia – Agnieszka Chmielarczyk | 129 |
Diagnostyka laboratoryjna pałeczek Enterobacteriaceae – Agnieszka Chmielarczyk | 129 |
Rodzina Vibrionaceae – Agnieszka Chmielarczyk | 130 |
Rodzaj Vibrio | 130 |
Pałeczki Gram-ujemne niefermentujące glukozy – Jadwiga Witalis | 132 |
Pseudomonas aeruginosa (pałeczka ropy błękitnej) | 132 |
Stenotrophomonas maltophilia (dawna nazwa: Pseudomonas maltophilia) | 134 |
Rodzaj Burkholderia | 135 |
Rodzaj Acinetobacter | 135 |
Pozostałe pałeczki Gram-ujemne – Andrzej Rędziak | 136 |
Rodzaj Campylobacter | 136 |
Rodzaj Helicobacter | 136 |
Rodzaj Haemophilus | 138 |
Rodzaj Bordetella | 139 |
Rodzaj Pasteurella | 140 |
Rodzaj Brucella | 140 |
Rodzaj Francisella | 142 |
Rodzaj Legionella | 142 |
Laseczki Gram-dodatnie sporujące – Piotr Kochan | 143 |
Rodzaj Bacillus | 143 |
Rodzaj Clostridium | 144 |
Bakterie beztlenowe, niesporujące | 146 |
Rodzaj Bacteroides – Piotr Kochan | 147 |
Rodzaj Prevotella – Piotr Kochan | 148 |
Rodzaj Porphyromonas – Piotr Kochan | 148 |
Rodzaj Fusobacterium – Piotr Kochan | 149 |
Rodzaj Veillonella – Piotr Kochan | 149 |
Gardnerella vaginalis – Magdalena Strus | 149 |
Rodzaj Propionibacterium – Piotr Kochan | 150 |
Rodzaj Peptostreptococcus – Piotr Kochan | 150 |
Rodzaj Peptococcus – Piotr Kochan | 151 |
Rodzaj Lactobacillus – Magdalena Strus | 151 |
Rodzaj Bifidobacterium – Magdalena Strus | 151 |
Promieniowce – Dorota Romaniszyn | 152 |
Rodzaj Actinomyces | 152 |
Rodzaj Nocardia | 153 |
Prątki – Dorota Romaniszyn | 153 |
Rodzaj Mycobacterium | 153 |
Prątki atypowe | 155 |
Krętki – Dorota Romaniszyn | 155 |
Rodzaj Treponema | 156 |
Rodzaj Borrelia | 156 |
Rodzaj Leptospira | 157 |
Mykoplazmy – Małgorzata Biernat-Sudolska | 157 |
Chlamydie – Barbara Zawilińska | 160 |
Riketsje – Sława Szostek | 163 |
Pytania sprawdzające | 165 |
6. Wirusologia ogólna – Barbara Zawilińska | 166 |
Budowa, właściwości i klasyfikacja wirusów | 166 |
Nazewnictwo i klasyfikacja wirusów | 169 |
Replikacja (namnażanie) wirusów | 171 |
Patomechanizm zakażeń wirusowych | 173 |
Relacje wirus–komórka | 174 |
Oddziaływanie wirus–organizm | 175 |
Epidemiologia zakażeń wirusowych | 178 |
Podstawy diagnostyki wirusologicznej | 180 |
Metody klasyczne | 181 |
Metody mikroskopowe | 182 |
Metody serologiczne | 183 |
Metody molekularne | 183 |
Leki przeciwwirusowe | 184 |
Pytania sprawdzające | 186 |
7. Wirusologia szczegółowa | 187 |
Wirusy DNA | 187 |
Herpeswirusy – Barbara Zawilińska | 187 |
Wirusy Herpes simplex (HSV) | 188 |
Wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV) | 190 |
Wirus cytomegalii (CMV) | 191 |
Wirus Epsteina–Barr (EBV) | 192 |
Wirus herpes typu 6 | 192 |
Wirusy herpes typu 7 i 8 | 193 |
Hepadnawirusy – Sława Szostek | 193 |
Wirus zapalenia wątroby typu B (HBV – hepatitis B virus) | 193 |
Adenowirusy – Małgorzata Biernat-Sudolska | 195 |
Parwowirusy – Małgorzata Biernat-Sudolska | 197 |
Pokswirusy – Barbara Zawilińska | 198 |
Poliomawirusy i papillomawirusy – Sława Szostek | 199 |
Poliomawirusy | 199 |
Papillomawirusy | 200 |
Wirusy RNA | 201 |
Ortomyksowirusy – Małgorzata Biernat-Sudolska | 201 |
Wirus grypy | 201 |
Paramyksowirusy – Małgorzata Biernat-Sudolska | 204 |
Wirusy paragrypy (grypy rzekomej) | 205 |
Wirus świnki (nagminnego zapalenia ślinianek przyusznych) | 205 |
Wirus odry | 206 |
Syncytialny wirus oddechowy (RSV) | 206 |
Koronawirusy – Sława Szostek | 207 |
Pikornawirusy – Sława Szostek | 207 |
Enterowirusy | 208 |
Rinowirusy | 209 |
Wirus zapalenia wątroby typu A (HAV) | 210 |
Togawirusy – Barbara Zawilińska | 210 |
Alfawirusy | 210 |
Wirus różyczki | 211 |
Flawiwirusy – Małgorzata Biernat-Sudolska | 211 |
Wirus zapalenia wątroby typu C (HCV) | 212 |
Rotawirusy, kaliciwirusy i astrowirusy – Sława Szostek | 213 |
Rabdowirusy – Małgorzata Biernat-Sudolska | 214 |
Wirus wścieklizny | 215 |
Wirusy gorączek krwotocznych – Sława Szostek | 216 |
Retrowirusy – Barbara Zawilińska | 218 |
Ludzki wirus nabytego niedoboru odporności (HIV) | 218 |
Inne retrowirusy zakażające człowieka | 225 |
Wirusy niesklasyfikowane – Sława Szostek | 226 |
Wirus zapalenia wątroby typu D (HDV – ang. hepatitis D virus) | 226 |
Wirus zapalenia wątroby typu E (HEV) | 226 |
Wirus zapalenia wątroby typu G (HGV) | 227 |
Priony – Sława Szostek | 227 |
Pytania sprawdzające | 229 |
8. Mykologia | 230 |
Cechy morfologiczne i fizjologia grzybów – Bolesław Pawlik | 230 |
Patomechanizm, epidemiologia i profilaktyka grzybic – Anna B Macura | 233 |
Leczenie grzybic – Bolesław Pawlik | 236 |
Antybiotyki | 236 |
Syntetyczne leki przeciwgrzybicze | 238 |
Grzyby drożdżopodobne – Anna B Macura | 239 |
Rodzaj: Candida | 240 |
Cryptococcus neoformans | 241 |
Rodzaj Pityrosporum | 241 |
Grzyby pleśniowe – Bolesław Pawlik | 242 |
Rodzaj: Aspergillus | 243 |
Scopulariopsis brevicaulis | 245 |
Inne rodzaje grzybów pleśniowych | 246 |
Grzyby dermatofitowe – Anna B Macura | 246 |
Pneumocystis carinii (jiroveci) – Anna B Macura | 249 |
Pytania sprawdzające | 250 |
9. Parazytologia | 251 |
Epidemiologia i profilaktyka chorób pasożytniczych – Mieczysław Dymon | 251 |
Patogeneza chorób pasożytniczych – Mieczysław Dymon | 254 |
Inwazje pasożytnicze w stanach immunosupresji – Mieczysław Dymon | 256 |
Diagnostyka chorób pasożytniczych – Mieczysław Dymon | 257 |
Postępowanie diagnostyczne w parazytozach jelitowych | 258 |
Diagnostyka pasożytów tkankowych | 260 |
Leczenie inwazji pasożytniczych – Mieczysław Dymon | 261 |
Ważniejsze parazytozy i leki stosowane w ich leczeniu | 262 |
Pierwotniaki – Agata Pietrzyk | 263 |
Pierwotniaki jelitowe | 263 |
Giardia lamblia | 263 |
Entamoeba histolytica (pełzak czerwonki) | 264 |
Cryptosporidium parvum | 266 |
Balantidium coli | 267 |
Inne pierwotniaki jelitowe | 267 |
Pasożyty dróg moczowo-płciowych | 268 |
Trichomonas vaginalis | 268 |
Pasożyty krwi i tkanek | 269 |
Rodzaj Plasmodium (zarodźce) | 269 |
Rodzaj Trypanosoma | 271 |
Rodzaj Leishmania | 271 |
Toxoplasma gondii | 271 |
Pełzaki wolno żyjące | 273 |
Robaki – Agata Pietrzyk | 274 |
Przywry | 274 |
Tasiemce | 274 |
Taenia saginata (tasiemiec nieuzbrojony) | 275 |
Taenia solium (tasiemiec uzbrojony) | 276 |
Echinococcus granulosus (tasiemiec jednojamowy) | 277 |
Echinococcus multilocularis (tasiemiec wielojamowy) | 278 |
Hymenolepis nana (tasiemiec karłowaty) | 279 |
Inne tasiemce | 279 |
Nicienie | 280 |
Enterobius vermicularis (owsik ludzki) | 280 |
Ascaris lumbricoides (glista ludzka) | 281 |
Trichuris trichiura (włosogłówka ludzka) | 282 |
Strongyloides stercoralis (węgorek jelitowy) | 284 |
Inne nicienie pasożytujące w przewodzie pokarmowym | 285 |
Trichinella spiralis (włosień kręty) | 285 |
Inne nicienie tkankowe | 287 |
Ektopasożyty – Mieczysław Dymon | 287 |
Pytania sprawdzające | 290 |
10. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań mikrobiologicznych – Mirosław Jawień | 291 |
Zagadnienia ogólne | 291 |
Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań bakteriologicznych | 292 |
Krew | 292 |
Pobieranie i przesyłanie krwi na posiew | 292 |
Pobieranie krwi do badań serologicznych | 293 |
Płyn mózgowo-rdzeniowy | 294 |
Materiały z dróg oddechowych | 294 |
Wymaz z gardła | 294 |
Wymaz z nosa | 295 |
Wymaz z nosogardzieli | 295 |
Wymaz nadkrtaniowy | 296 |
Plwocina | 296 |
Materiały z bronchoskopii | 297 |
Aspiracja przeztchawicza | 298 |
Materiały z przewodu pokarmowego | 298 |
Kał | 298 |
Żółć | 299 |
Materiały z dróg moczowo-płciowych | 299 |
Mocz | 299 |
Wymaz z cewki moczowej | 300 |
Materiały z dróg rodnych | 301 |
Nasienie | 302 |
Inne | 302 |
Materiały z ucha | 302 |
Materiały z oka | 303 |
Materiały ze skóry, tkanek miękkich i ran | 303 |
Płyny z jam ciała | 304 |
Wycinki tkanek | 305 |
Cewniki naczyniowe | 305 |
Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań wirusologicznych | 305 |
Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań mykologicznych | 308 |
Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań parazytologicznych | 309 |
Pytania sprawdzające | 312 |
11. Dezynfekcja i sterylizacja | 313 |
Wprowadzenie i podstawowe pojęcia – Maria Basta | 313 |
Metody dezynfekcji – Maria Basta | 315 |
Dezynfekcja chemiczna | 317 |
Praktyczne zasady doboru środków dezynfekcyjnych | 318 |
Dezynfekcja termiczna | 318 |
Metody z zastosowaniem ciepła wilgotnego | 319 |
Dezynfekcja termiczno-chemiczna | 319 |
Antyseptyka (odkażanie) – Maria Basta | 319 |
Zasady prawidłowej antyseptyki (mycia i/lub dezynfekcji) rąk | 320 |
Sterylizacja – Artur Drzewiecki | 321 |
Metody sterylizacji | 321 |
Dekontaminacja przy podejrzeniu skażenia prionami | 323 |
Kontrola procesów sterylizacji | 324 |
Zasady prawidłowej sterylizacji | 325 |
Organizacja procesów sterylizacji w zakładach opieki zdrowotnej – Jarosław Surowiec | 326 |
Pytania sprawdzające | 330 |
12. Zakażenia szpitalne | 331 |
Zagadnienia ogólne – Małgorzata Bulanda | 331 |
Podstawowe definicje i określenia – Małgorzata Bulanda | 333 |
Czynniki ryzyka występowania zakażeń szpitalnych – Małgorzata Bulanda | 334 |
Czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych – Małgorzata Bulanda | 336 |
Postacie kliniczne zakażeń szpitalnych – Małgorzata Bulanda | 339 |
Zakażenie miejsca operowanego | 339 |
Zakażenia układu moczowego | 340 |
Zakażenia układu oddechowego | 341 |
Zakażenia krwi | 343 |
Epidemiologia szpitalna – Jadwiga Wójkowska-Mach | 344 |
Kontrola i rejestracja zakażeń szpitalnych – Jadwiga Wójkowska-Mach | 345 |
Wskaźniki stosowane w epidemiologii szpitalnej – Jadwiga Wójkowska-Mach | 347 |
Rola mikrobiologii klinicznej w kontroli zakażeń szpitalnych – Małgorzata Bulanda | 349 |
Pytania sprawdzające | 350 |
13. Bioterroryzm – Mirosław Jawień | 351 |
Wprowadzenie | 351 |
Rys historyczny | 352 |
Bakterie i wirusy jako broń biologiczna | 353 |
Pytania sprawdzające | 359 |
Tabele | 360 |
Najważniejsze bakterie chorobotwórcze – Artur Drzewiecki | 360 |
Najważniejsze wirusy chorobotwórcze – Barbara Zawilińska | 364 |
Najważniejsze grzyby chorobotwórcze – Anna Macura | 368 |
Najważniejsze pasożyty człowieka – Agata Pietrzyk | 369 |
Literatura uzupełniająca | 371 |
Skorowidz | 372 |