POLECAMY
-14%
Autor:
Wydawca:
Format:
Książka zawiera kompleksowe opracowanie instytucji europejskiego poświadczenia spadkowego, która od kilku lat stanowi – obok postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku i aktu poświadczenia dziedziczenia – instrument legitymowania się spadkobierców w polskim obrocie prawnym.
Dokument ten pozwala na szybkie, łatwe i skuteczne załatwienie międzynarodowej sprawy spadkowej i sprawniejsze wykazywanie tytułu prawnego do spadku. W Polsce europejskie poświadczenie spadkowe wydawane jest przez notariuszy oraz sądy spadku. Szczególnie dużo trudności wiąże się z jego wykorzystywaniem jako podstawy wpisów w rejestrach publicznych – księgach wieczystych i rejestrach spółek handlowych.
Autor przedstawia pogłębioną analizę systemową europejskiego poświadczenia spadkowego z uwzględnieniem występujących w praktyce problemów z jego stosowaniem oraz aktualnego orzecznictwa TSUE i sądów innych krajów członkowskich Unii Europejskiej. Poprzedza ją rozdział prawnoporównawczy, w którym przybliżono przyjęte w różnych państwach europejskich rozwiązania w zakresie legitymowania sukcesorów prawa spadkowego.
Publikacja jest przeznaczona przede wszystkim dla notariuszy, referendarzy wieczystoksięgowych, sędziów orzekających w wydziałach cywilnych i urzędników skarbowych. Będzie także przydatnym źródłem wiedzy dla pracowników naukowych zajmujących się międzynarodowym postępowaniem cywilnym i prawem prywatnym międzynarodowym.
Rok wydania | 2022 |
---|---|
Liczba stron | 708 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Wolters Kluwer Polska SA |
ISBN-13 | 978-83-8286-068-9 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Europejskie fundusze 2014-2020
do koszyka
Europejskie i polskie doświadczenia z...
do koszyka
Europejskie kino gatunków 2
do koszyka
Europejskie polityki imigracyjne
do koszyka
Europejskie polityki publiczne dla...
do koszyka
Spis treści
Wykaz skrótów | str. | 15 |
Wstęp | str. | 23 |
Wprowadzenie | str. | 31 |
CZĘŚĆ I | |
Instrumenty legitymacyjne funkcjonujące w państwach europejskich i wcześniejsza próba wprowadzenia instrumentu międzynarodowego | str. | 39 |
Uwagi wprowadzające ...................................................................... | 41 |
Rozdział I | |
Sądowe procedury legitymowania spadkobierców | str. | 45 |
1. Austriackie wprowadzenie spadkobiercy w spadek | str. | 45 |
2. Recepcja rozwiązań austriackich w północnych Włoszech | str. | 53 |
3. Niemieckie poświadczenie dziedziczenia | str. | 55 |
3.1. Uwagi terminologiczne | str. | 55 |
3.2. Podstawy prawne instytucji | str. | 56 |
3.3. Zakres poświadczenia | str. | 57 |
3.3.1. Uwagi wstępne | str. | 57 |
3.3.2. Potwierdzenie statusu spadkobiercy | str. | 57 |
3.3.3. Ograniczenia legitymowanego spadkobiercy | str. | 60 |
3.3.4. Częściowe poświadczenie dziedziczenia | str. | 61 |
3.4. Skutki wydania poświadczenia dziedziczenia | str. | 63 |
3.4.1. Domniemania wynikające z poświadczenia dziedziczenia | str. | 63 |
3.4.2. Ochrona dobrej wiary wynikająca z poświadczenia dziedziczenia | str. | 66 |
3.4.3. Sprzeczność poświadczeń dziedziczenia | str. | 73 |
3.5. Charakter prawny poświadczenia dziedziczenia | str. | 73 |
3.6. Wybrane aspekty proceduralne | str. | 75 |
3.6.1. Organy wydające | str. | 75 |
3.6.2. Wniosek o wydanie poświadczenia | str. | 77 |
3.6.3. Kognicja sądu spadku w postępowaniu o wydanie poświadczenia dziedziczenia | str. | 82 |
3.6.4. Postanowienie stwierdzające istnienie podstaw wydania poświadczenia | str. | 84 |
3.6.5. Skutki oddalenia wniosku o wydanie poświadczenia dziedziczenia | str. | 86 |
3.6.6. Uchylenie wydanego poświadczenia dziedziczenia | str. | 87 |
3.7. Stosunek do innych postępowań sądowych | str. | 91 |
3.8. Alternatywne środki legitymowania spadkobiercy w prawie niemieckim | str. | 95 |
3.8.1. Notarialne rozrządzenie na wypadek śmierci z protokołem otwarcia | str. | 96 |
3.8.2. Testament holograficzny z protokołem otwarcia | str. | 100 |
3.8.3. Postanowienie stwierdzające dziedziczenie fiskusa | str. | 102 |
3.8.4. Ekskurs: pełnomocnictwa niewygasające ze śmiercią mocodawcy | str. | 103 |
3.9. Kwalifikacja poświadczenia dziedziczenia na gruncie rozporządzenia spadkowego | str. | 105 |
4. Recepcja rozwiązań przyjętych w BGB | str. | 107 |
4.1. Alzacja i Lotaryngia | str. | 107 |
4.2. Grecja | str. | 108 |
4.3. Niemiecka Republika Demokratyczna | str. | 114 |
5. Słoweńskie sądowe stwierdzenie nabycia spadku | str. | 115 |
6. Polskie stwierdzenie nabycia spadku lub przedmiotu zapisu windykacyjnego | str. | 118 |
6.1. Stwierdzenie praw do spadku w dekretach z 1946 r. | str. | 118 |
6.2. Stwierdzenie nabycia spadku lub przedmiotu zapisu windykacyjnego | str. | 125 |
6.2.1. Zakres modyfikacji rozwiązań dekretowych z 1946 r. | str. | 126 |
6.2.2. Kompetencja wnioskowa | str. | 128 |
6.2.3. Treść postanowienia | str. | 129 |
6.2.3.1. Sposób nabycia spadku | str. | 133 |
6.2.3.2. Gospodarstwo rolne | str. | 135 |
6.2.3.3. Zapis windykacyjny | str. | 137 |
6.2.4. Skutki wydania postanowienia | str. | 140 |
6.2.4.1. Charakter postanowienia | str. | 140 |
6.2.4.2. Domniemania wynikające z postanowienia | str. | 143 |
6.2.4.3. Wyłączny charakter dowodowy postanowienia | str. | 146 |
6.2.5. Ochrona stabilności stwierdzonej sukcesji spadkowej | str. | 152 |
6.2.6. Ochrona dobrej wiary osób trzecich | str. | 158 |
6.2.7. Kwalifikacja postanowienia na gruncie rozporządzenia spadkowego | str. | 163 |
Rozdział II | |
Notarialne procedury legitymowania spadkobierców | str. | 164 |
1. Francja | str. | 164 |
2. Włochy | str. | 169 |
3. Hiszpania | str. | 172 |
4. Niderlandy | str. | 175 |
5. Chorwacja | str. | 180 |
6. Czechy | str. | 183 |
7. Słowacja | str. | 185 |
8. Litwa | str. | 188 |
9. Polska | str. | 190 |
9.1. Założenia konstrukcyjne przyjęte w odniesieniu do APD | str. | 191 |
9.2. Rozszerzanie zakresu stosowania instytucji APD przez orzecznictwo i ustawodawcę | str. | 196 |
9.3. Zakres poświadczenia dokonywanego przez wydanie APD | str. | 199 |
9.4. Sądowa kontrola nad poświadczeniem dziedziczenia przez notariusza | str. | 200 |
9.5. Stosunek poświadczenia dziedziczenia do stwierdzenia nabycia spadku | str. | 205 |
9.6. Kwalifikacja APD w obrocie międzynarodowym | str. | 207 |
Rozdział III | |
Administracyjna procedura odnosząca się do statusu spadkobiercy w prawie bułgarskim | str. | 209 |
Rozdział IV | |
Hybrydowy model legitymowania spadkobierców – rozwiązanie szwajcarskie | str. | 212 |
Rozdział V | |
Instrumenty legitymowania wykonawców testamentu i zarządców spadku w prawie krajowym wybranych państw europejskich | str. | 218 |
1. Legitymowanie wykonawców testamentu w państwach Europy kontynentalnej | str. | 218 |
1.1. Niemcy | str. | 219 |
1.2. Grecja | str. | 223 |
1.3. Austria | str. | 224 |
1.4. Francja | str. | 225 |
1.5. Szwajcaria | str. | 225 |
1.6. Polska | str. | 226 |
1.6.1. Regulacja ustawowa | str. | 227 |
1.6.2. Treść zaświadczenia | str. | 228 |
1.6.3. Kognicja sądów wydających zaświadczenie | str. | 229 |
1.6.4. Krąg uczestników postępowania | str. | 232 |
1.6.5. Wydanie zaświadczenia przez sąd | str. | 234 |
1.6.6. Notarialny tryb wydania zaświadczenia | str. | 235 |
1.6.7. Charakter zaświadczenia | str. | 239 |
1.6.8. Uchylenie lub zmiana zaświadczenia | str. | 243 |
1.6.9. Ochrona osób trzecich | str. | 244 |
2. Legitymowanie wykonawców testamentu i zarządców spadku w systemach zarządu spadku | str. | 244 |
2.1. Anglia i Walia | str. | 245 |
2.2. Szwecja | str. | 252 |
Rozdział VI | |
Zaświadczenie potwierdzające kompetencje do zarządu majątkiem spadkowym w konwencji haskiej z 2.10.1973 r. o międzynarodowym zarządzaniu spadkami | str. | 257 |
Podsumowanie | str. | 263 |
CZĘŚĆ II | |
Konstrukcja EPS | str. | 267 |
Rozdział I | |
Ratio wprowadzenia EPS | str. | 269 |
Rozdział II | |
System źródeł prawa regulujących EPS | str. | 275 |
1. Kompetencja normotwórcza prawodawcy unijnego | str. | 275 |
2. Katalog źródeł prawnych | str. | 276 |
3. Ocena multicentrycznego i heterogenicznego charakteru regulacji | str. | 280 |
4. Dekompozycja systemu regulacyjnego przez umowy bilateralne z państwami trzecimi | str. | 283 |
5. Systemowe znaczenie efektywności EPS | str. | 288 |
Rozdział III | |
Funkcja legitymacyjna EPS | str. | 291 |
1. Spadkobierca | str. | 295 |
1.1. Podstawienie powiernicze | str. | 300 |
1.2. Beneficjenci w systemach zarządu spadku jako spadkobiercy | str. | 301 |
1.3. Powołany do dziedziczenia, który spadek odrzucił | str. | 303 |
2. Zapisobierca mający bezpośrednie prawa do spadku | str. | 304 |
3. Wykonawca testamentu | str. | 308 |
4. Zarządca spadku | str. | 312 |
5. Wnioski w zakresie podmiotów legitymowanych EPS | str. | 321 |
Rozdział IV | |
Przesłanki wydania EPS | str. | 326 |
1. Jurysdykcja organu wydającego | str. | 327 |
2. Wniosek o wydanie EPS | str. | 342 |
3. Potrzeba wykorzystania w innym państwie członkowskim | str. | 355 |
4. Niesporny charakter poświadczanych okoliczności | str. | 360 |
5. Brak niezgodności z orzeczeniem dotyczącym poświadczanego stanu prawnego | str. | 369 |
6. Przeprowadzenie postępowania zgodnie z rozporządzeniem | str. | 375 |
7. Brak wątpliwości organu wydającego co do poświadczanego stanu prawnego | str. | 376 |
Rozdział V | |
Wybrane problemy dotyczące zakresu poświadczenia | str. | 382 |
1. Terytorialny zakres poświadczenia | str. | 382 |
1.1. Zasada jurysdykcyjnej jednolitości spadku | str. | 382 |
1.2. Ograniczenia terytorialne skutków EPS wynikające z ograniczeń zakresu jurysdykcji organu wydającego | str. | 385 |
1.3. Ograniczenia terytorialne skutków EPS w związku z obowiązywaniem umowy bilateralnej z państwem trzecim | str. | 388 |
1.4. Możliwość terytorialnego ograniczenia skutków poświadczenia na wniosek | str. | 390 |
2. Wybrane aspekty treści poświadczenia | str. | 392 |
2.1. Informacje w zakresie jurysdykcji organu wydającego | str. | 392 |
2.2. Informacje w zakresie statutu spadkowego | str. | 395 |
2.3. Dane identyfikujące beneficjentów | str. | 397 |
2.4. Ustrój majątkowy małżeński w małżeństwie spadkodawcy | str. | 400 |
2.5. Udział w spadku nabyty zgodnie z § 1371 ust. 1 BGB | str. | 402 |
2.6. Rodzaj przyjęcia lub odrzucenia spadku | str. | 406 |
2.7. Problemy poświadczenia częściowego | str. | 407 |
2.7.1. EPS legitymujące niektórych spadkobierców | str. | 409 |
2.7.2. EPS legitymujące spadkobierców bez uwzględnienia udziałów w spadku | str. | 412 |
2.7.3. Uwzględnianie w EPS składu majątku spadkowego przy legitymowaniu spadkobiercy | str. | 413 |
2.7.3.1. Stanowiska doktryny | str. | 415 |
2.7.3.2. Stanowiska judykatury | str. | 420 |
2.7.3.3. Stanowisko własne | str. | 427 |
2.7.3.4. Pytanie prejudycjalne w sprawie C-354/21,Registrų centras | str. | 430 |
2.8. Ograniczenia, którym podlega legitymowany beneficjent | str. | 430 |
2.9. Uprawnienia wykonawcy testamentu lub zarządcy spadku oraz ograniczenia tych uprawnień | str. | 437 |
Rozdział VI | |
Wybrane zagadnienia proceduralne związane z wydaniem EPS | str. | 439 |
1. Krąg uczestników postępowania o wydanie EPS | str. | 439 |
2. Zapewnienie możliwości wzięcia udziału w postępowaniu o wydanie EPS | str. | 446 |
3. Przesłuchanie stron i zapewnienia spadkowe | str. | 448 |
4. Kompetencja do uzyskiwania informacji i dokumentów przez organ wydający w innych państwach członkowskich | str. | 452 |
5. Wprowadzenie EPS do obrotu prawnego na gruncie rozporządzenia spadkowego | str. | 457 |
5.1. Formularzowy charakter poświadczenia | str. | 457 |
5.2. Znaczenie postanowienia o wydaniu EPS i notarialnego protokołu wydania EPS | str. | 460 |
5.3. Znaczenie rejestracji EPS | str. | 465 |
5.4. Odpisy EPS | str. | 467 |
5.5. Znaczenie tłumaczenia odpisu EPS | str. | 474 |
6. Procedury odwoławcze w związku z rozpatrzeniem wniosku o wydanie EPS | str. | 476 |
Rozdział VII | |
Domniemania prawidłowości wynikające z EPS | str. | 482 |
1. Zakres domniemań | str. | 485 |
2. Obalenie domniemań wynikających z EPS | str. | 492 |
Rozdział VIII | |
EPS jako podstawa wpisów w rejestrach publicznych | str. | 497 |
1. Obowiązek uznawania EPS za samodzielną podstawę wpisu wynikający z art. 69 ust. 5 rozp. spad. | str. | 499 |
1.1. Znaczenie wyłączenia obejmującego prawo rejestrowe | str. | 505 |
1.2. Znaczenie wyłączenia obejmującego prawo rzeczowe | str. | 509 |
2. Kognicja organu rejestrowego w zakresie badania treści EPS | str. | 514 |
3. Obowiązek współdziałania organu wydającegoi organów rejestrowych | str. | 519 |
4. Znaczenie czasowego ograniczenia ważności odpisów EPS w postępowaniu rejestrowym | str. | 523 |
Rozdział IX | |
Ochrona dobrej wiary wynikająca z EPS | str. | 532 |
1. Zakres merytorycznej regulacji ochrony dobrej wiary | str. | 537 |
2. Źródło ochrony dobrej wiary osoby trzeciej | str. | 543 |
3. Przesłanki ochrony dobrej wiary osoby trzeciej | str. | 546 |
3.1. Ochrona osoby trzeciej świadczącej na rzecz wylegitymowanego EPS | str. | 546 |
3.2. Ochrona osoby trzeciej nabywającej od wylegitymowanego EPS | str. | 549 |
3.3. Dobra wiara osoby trzeciej | str. | 553 |
4. Ochrona dobrej wiary wynikająca z EPS a inne tryby ochrony dobrej wiary | str. | 559 |
Rozdział X | |
Obowiązek uznawania jednolitych skutków EPS | str. | 561 |
1. Model regulacyjny przyjęty w zakresie obowiązku uznania skutków EPS | str. | 562 |
2. Wymóg ważnego wydania EPS | str. | 566 |
3. Adresaci obowiązku uznawania skutków EPS | str. | 568 |
4. Obowiązek uznawania skutków EPS a autonomia woli | str. | 570 |
5. Wyjątki od obowiązku uznania skutków EPS | str. | 573 |
5.1. Prymat umów międzynarodowych z państwami trzecimi | str. | 574 |
5.2. Obowiązek uznania skutków EPS a krajowy porządek publiczny | str. | 577 |
5.3. Szczególne zasady dziedziczenia (art. 30 rozp. spad.) | str. | 578 |
5.4. Dostosowanie praw rzeczowych (art. 31 rozp. spad.) | str. | 579 |
Rozdział XI | |
Procedury rektyfikacyjne po wydaniu EPS | str. | 583 |
1. Sprostowanie poświadczenia | str. | 583 |
2. Uchylenie lub zmiana poświadczenia | str. | 587 |
2.1. Nieprawidłowość poświadczenia | str. | 588 |
2.2. Wniosek lub działanie organu wydającego z urzędu | str. | 590 |
2.3. Uchylenie lub zmiana EPS a środki odwoławcze w postępowaniu o wydanie EPS | str. | 592 |
2.4. Uchylenie a zmiana poświadczenia | str. | 594 |
2.5. Rozstrzyganie sporów w sprawie o uchylenie lub zmianę EPS | str. | 597 |
2.6. Zawieszenie skutków poświadczenia | str. | 598 |
3. Sposób wykazania rektyfikacji w obrocie prawnym | str. | 603 |
4. Skutki rektyfikacji | str. | 604 |
5. Środki odwoławcze | str. | 608 |
Rozdział XII | |
Stosunek EPS do krajowych instrumentów legitymacyjnych | str. | 610 |
1. Swobodny przepływ krajowych instrumentów legitymacyjnych w systemie rozporządzenia spadkowego | str. | 613 |
2. Swobodny przepływ krajowych instrumentów legitymacyjnych w praktyce stosowania rozporządzenia spadkowego przez państwa członkowskie | str. | 623 |
3. Modele stosunku EPS do krajowych instrumentów legitymacyjnych | str. | 625 |
4. Atrakcyjność EPS w zestawieniu z krajowymi instrumentami legitymacyjnymi | str. | 626 |
5. Stosunek EPS do krajowych instrumentów legitymacyjnych na etapie wydania | str. | 634 |
5.1. Wydanie EPS po wcześniejszym skorzystaniu z krajowego instrumentu legitymacyjnego | str. | 634 |
5.2. Równoległe przeprowadzanie procedur o wydanie EPS i krajowego instrumentu legitymacyjnego | str. | 637 |
5.3. Skorzystanie z krajowego instrumentu legitymacyjnego po wydaniu EPS | str. | 638 |
6. Równoległe funkcjonowanie EPS i krajowego instrumentu w obrocie prawnym | str. | 640 |
6.1. Pokrywanie się skutków EPS i instrumentu krajowego | str. | 640 |
6.2. Kolizje skutków EPS i instrumentu krajowego | str. | 641 |
7. Uchylenie lub zmiana EPS a postępowania przewidziane procedurami krajowymi | str. | 648 |
Rozdział XIII | |
Kolizje różnych EPS | str. | 651 |
Rozdział XIV | |
Charakter prawny EPS | str. | 655 |
1. Charakter EPS na gruncie rozporządzenia spadkowego | str. | 655 |
2. Charakter EPS na gruncie krajowych porządków prawnych państw trzecich | str. | 667 |
Podsumowanie i wnioski | str. | 673 |
Bibliografia | str. | 681 |