INNE EBOOKI AUTORA
-16%
Autor:
Wydawca:
Format:
Książka otrzymała wyróżnienie w XII edycji konkursu Wolters Kluwer Polska i „Przeglądu Sądowego” na książkę prawniczą najbardziej przydatną w praktyce wymiaru sprawiedliwości w 2019 roku.
Książka jest pierwszą na polskim rynku publikacją, w której w sposób przystępny i kompleksowy zostały omówione precedensowe zagadnienia prawne dotyczące ochrony praworządności państw członkowskich w prawie Unii Europejskiej. Autor wyjaśnia pojęcie praworządności (art. 2 TUE) i bada jego znaczenie w unijnym porządku prawnym, przedstawia też charakterystykę istniejących mechanizmów ochrony praworządności:
politycznych (procedura z art. 7 TUE, postępowanie Komisji na podstawie Komunikatu „Nowe ramy na rzecz umocnienia praworządności”),
sądowych (procedura uchybieniowa z art. 258–260 TFUE, ochrona praworządności w ramach postępowań przed sądami krajowymi i procedury prejudycjalnej z art. 267 TFUE).
W monografii została przeprowadzona krytyczna analiza najnowszych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczących omawianego zagadnienia oraz problemów prawnych odnoszących się postępowań prowadzonych na poziomie krajowym i unijnym w związku z niezależnością sądownictwa polskiego.
Książka otrzymała wyróżnienie w XII edycji konkursu Wolters Kluwer Polska i „Przeglądu Sądowego” na książkę prawniczą najbardziej przydatną w praktyce wymiaru sprawiedliwości w 2019 roku.
Adresaci:Publikacja jest przeznaczona dla przedstawicieli nauki prawa europejskiego, międzynarodowego i konstytucyjnego, jak również studentów prawa oraz sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, urzędników państwowych, polityków i działaczy organizacji pozarządowych, którzy chcą się dowiedzieć, za pomocą jakich narzędzi w ponadnarodowym unijnym porządku prawnym budowany jest system ochronny wobec poczynań niepraworządnego państwa, a także jaki to może mieć wpływ na jego system prawny.
Rok wydania | 2019 |
---|---|
Liczba stron | 484 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Wolters Kluwer Polska SA |
ISBN-13 | 978-83-8160-776-6 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wykaz skrótów | str. | 13 |
Słowo wstępne Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich | str. | 15 |
Wstęp | str. | 19 |
1. Moment konstytucyjny dla europejskiej praworządności | str. | 19 |
2. Przedmiot badań, cele i założenia badawcze | str. | 24 |
3. Uwagi dotyczące terminologii | str. | 29 |
4. Struktura dalszych rozważań | str. | 32 |
Część pierwsza | |
Zagadnienia wprowadzające | |
Rozdział I | |
Punkt wyjścia: „przebudzenie” systemu ponadnarodowego | str. | 37 |
1. Wielkie otwarcie: wykorzystanie mechanizmów przystosowanych do ochrony praworządności | str. | 37 |
2. Stare sposoby, nowe kierunki: ochrona praworządności w zakresie zastosowania prawa Unii Europejskiej | str. | 38 |
2.1. Wyrok ASJP: objęcie zakresem zastosowania prawa unijnego statusu sądów krajowych | str. | 40 |
2.2. Wzmocnienie osi integracyjnej: Trybunał – sądy krajowe | str. | 45 |
2.3. Wprowadzenie konstytucyjnego „bezpiecznika” w razie zagrożenia dla praworządności | str. | 49 |
3. Wsparcie legislacyjne: budowa standardów sektorowych | str. | 51 |
Rozdział II | |
Praworządność (art. 2 TUE) jako wartość podlegająca ochronie w relacji z państwem członkowskim Unii Europejskiej | str. | 59 |
1. Praworządność jako standard wymagany od państw członkowskich | str. | 59 |
1.1. Elementy praworządności w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości | str. | 67 |
1.2. Charakterystyka elementów praworządności wynikających z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości | str. | 69 |
1.3. Naruszenie praworządności przez państwo członkowskie | str. | 75 |
2. Charakter prawny praworządności: Klauzula tożsamości narodowej a rebours? | str. | 79 |
2.1. Praworządność jako wartość ponadnarodowego systemu prawnego Unii Europejskiej | str. | 79 |
2.2. Samodzielne znaczenie prawne wartości praworządności | str. | 81 |
2.3. Znaczenie prawne wartości praworządności w kontekście skuteczności systemowej (eff et utile) i klauzuli tożsamości narodowej (art. 4 ust. 2 TUE) | str. | 83 |
2.4. Znaczenie prawne klauzuli tożsamości narodowej (art. 4 ust. 2 TUE) w kontekście oceny prawa krajowego pod kątem prawa UE | str. | 86 |
2.5. Wnioski płynące ze sposobu oddziaływania klauzuli tożsamości narodowej na prawo unijne dla możliwego funkcjonowania wartości praworządności | str. | 91 |
2.6. Kolizja klauzuli tożsamości narodowej (art. 4 ust. 2 TUE) z wartością praworządności (art. 2 TUE) | str. | 94 |
3. Podsumowanie | str. | 96 |
Część druga | |
Mechanizmy oceny politycznej | |
Rozdział III | |
Przed procedurą z art. 7 TUE | str. | 103 |
1. Komisja: nowe ramy na rzecz umocnienia praworządności | str. | 103 |
1.1. Uwagi wstępne | str. | 103 |
1.2. Podstawy prawne | str. | 105 |
1.3. Zakres zastosowania | str. | 114 |
1.4. Postępowanie na podstawie Komunikatu | str. | 117 |
1.4.1. Przesłanki uruchomienia mechanizmu | str. | 117 |
1.4.2. Aspekty proceduralne | str. | 120 |
1.4.3. Ocena postępowania na podstawie Komunikatu wobec Polski | str. | 122 |
1.5. Konsekwencje zastosowania mechanizmu | str. | 130 |
1.6. Rola Trybunału Sprawiedliwości | str. | 137 |
1.7. Relacja do pozostałych mechanizmów ochrony praworządności | str. | 139 |
2. Inicjatywy dotyczące monitorowania praworządności przez pozostałe podmioty uprawnione do wszczęcia procedury z art. 7 ust. 1 TUE | str. | 140 |
2.1. Parlament Europejski: Pakt Unii Europejskiej na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych | str. | 144 |
2.2. Państwa członkowskie: Dialog na forum Rady Unii Europejskiej do Spraw Ogólnych | str. | 147 |
3. Podsumowanie | str. | 150 |
Rozdział IV | |
Ochrona praworządności na podstawie art. 7 TUE | str. | 156 |
1. Uwagi wstępne | str. | 156 |
2. Podstawy prawne | str. | 159 |
3. Zakres zastosowania | str. | 163 |
4. Mechanizm prewencyjny (art. 7 ust. 1 TUE) | str. | 167 |
4.1. Przesłanki uruchomienia mechanizmu | str. | 167 |
4.2. Aspekty proceduralne | str. | 171 |
4.3. Konsekwencje zastosowania mechanizmu | str. | 174 |
4.4. Postępowanie na podstawie art. 7 ust. 1 TUE wobec Polski | str. | 177 |
5. Mechanizm pozwalający na stwierdzenie naruszenia praworządności | |
(art. 7 ust. 2 TUE) | str. | 180 |
5.1. Przesłanki uruchomienia mechanizmu | str. | 181 |
5.2. Aspekty proceduralne | str. | 182 |
5.3. Konsekwencje zastosowania mechanizmu | str. | 186 |
6. Mechanizm sankcyjny (art. 7 ust. 3 TUE) | str. | 188 |
6.1. Przesłanki uruchomienia mechanizmu | str. | 188 |
6.2. Aspekty proceduralne | str. | 189 |
6.3. Konsekwencje zastosowania mechanizmu | str. | 190 |
7. Rola Trybunału Sprawiedliwości | str. | 197 |
8. Relacja do pozostałych mechanizmów ochrony praworządności | str. | 203 |
9. Podsumowanie | str. | 207 |
Część trzecia | |
Mechanizmy sądowe | |
Rozdział V | |
Ochrona praworządności w ramach procedur z art. 258–260 TFUE | str. | 215 |
1. Uwagi wstępne | str. | 215 |
2. Podstawy prawne i zarys funkcjonowania procedury z art. 258 TFUE | str. | 217 |
3. Uruchomienie procedury z art. 258 TFUE w kontekście ochrony praworządności | str. | 221 |
3.1. Zakres zastosowania prawa unijnego w postępowaniu o stwierdzenie uchybienia | str. | 221 |
3.1.1. Tradycyjne podejście do zakresu zastosowania prawa UE | str. | 221 |
3.1.2. Skutki wyroku ASJP dla postępowań o stwierdzenie uchybienia | str. | 229 |
3.2. Charakter naruszenia i przedmiot postępowania o stwierdzenie uchybienia | str. | 233 |
3.3 Aspekty proceduralne | str. | 244 |
3.3.1. Postępowanie przyspieszone | str. | 246 |
3.3.2. Środki tymczasowe | str. | 247 |
4. Konsekwencje zastosowania mechanizmu | str. | 252 |
4.1. Skutki wyroku stwierdzającego uchybienie (art. 260 TFUE) | str. | 252 |
4.2. Skutki wyroku stwierdzającego uchybienie z perspektywy ochrony praworządności | str. | 255 |
4.3. Koncepcja zawieszania wypłat środków z funduszy unijnych w razie stwierdzenia w trybie art. 258 TFUE systemowego naruszenia praworządności przez państwo członkowskie | str. | 262 |
5. Wykorzystanie procedury z art. 259 TFUE | str. | 265 |
6. Ocena postępowań dotyczących elementów praworządności prowadzonych wobec Polski | str. | 268 |
6.1. Unijny standard niezależności sądu krajowego | str. | 269 |
6.2. Postępowanie dotyczące sądów powszechnych | str. | 277 |
6.3. Postępowanie dotyczące Sądu Najwyższego | str. | 283 |
7. Relacja do pozostałych mechanizmów ochrony praworządności | str. | 290 |
8. Podsumowanie | str. | 296 |
Rozdział VI | |
Ochrona praworządności przez sądy krajowe | str. | 303 |
1. Ochrona praworządności realizowana przez sądy krajowe orzekające w państwie naruszającym praworządność | str. | 303 |
1.1. Uwagi wstępne | str. | 303 |
1.2. Mandat europejski sądów krajowych: najważniejsze narzędzia | str. | 306 |
1.2.1. Mechanizmy umożliwiające ochronę uprawnień jednostek i zapewnienie skuteczności ponadnarodowego systemu prawnego UE | str. | 306 |
1.2.1.1. Podstawy aksjologiczne | str. | 306 |
1.2.1.2. Mechanizmy stosowania prawa unijnego w krajowych porządkach prawnych | str. | 308 |
1.2.2. Współpraca sądów krajowych z Trybunałem Sprawiedliwości (art. 267 TFUE) | str. | 315 |
1.3. Wykorzystanie mandatu europejskiego sądów krajowych do ochrony praworządności | str. | 321 |
1.3.1. Zakres zastosowania prawa UE i wyrok ASJP w postępowaniach krajowych | str. | 321 |
1.3.1.1. Tradycyjne podejście do zakresu zastosowania prawa UE | str. | 322 |
1.3.1.2. Skutki wyroku ASJP dla postępowań przed sądami krajowymi | str. | 326 |
1.3.2. Przesłanki ochrony instytucjonalnego statusu sądu krajowego na mocy wyroku ASJP | str. | 335 |
1.3.3. Charakter naruszenia i przedmiot postępowania przed sądami krajowymi w kontekście praworządności | str. | 344 |
1.3.3.1. Fragmentacja ochrony praworządności przed sądami krajowymi | str. | 344 |
1.3.3.2. Proponowane rozwiązania dla sądów krajowych przy naruszeniach praworządności | str. | 349 |
1.3.4. Aspekty proceduralne | str. | 353 |
1.3.4.1. Uzasadnienie dla przyspieszonego postępowania prejudycjalnego | str. | 353 |
1.3.4.2. Środki tymczasowe | str. | 355 |
1.4. Ochrona mandatu europejskiego sądów krajowych jako osłona dla postępowań służących ochronie praworządności | str. | 361 |
1.5. Konsekwencje wykorzystania mandatu europejskiego przez sądy krajowe | str. | 369 |
1.6. Relacja do pozostałych mechanizmów | str. | 373 |
2. Ochrona praworządności realizowana przez sądy krajowe spoza państwa naruszającego praworządność | str. | 375 |
2.1. Uwagi wstępne | str. | 375 |
2.2. Konstytucyjne podstawy zasady wzajemnego zaufania w prawie Unii Europejskiej | str. | 381 |
2.3. Ochrona jednostki w świetle zasady wzajemnego zaufania | str. | 383 |
2.3.1. „Wyjątkowe okoliczności” mogące mieć wpływ na zasadę wzajemnego zaufania | str. | 383 |
2.3.2. Dowody wpływające na zasadę wzajemnego zaufania | str. | 388 |
2.3.3. Reakcja na „wyjątkowe okoliczności” w kontekście zasady wzajemnego zaufania | str. | 390 |
2.4. Ograniczenie zaufania do systemu prawnego państwa członkowskiego wobec naruszeń elementów praworządności (wyrok LM) | str. | 394 |
2.4.1. Ograniczenie zaufania do systemu państwa członkowskiego w kontekście ENA | str. | 396 |
2.4.2. Skutki ograniczenia zaufania do systemu prawnego w kontekście ENA | str. | 400 |
2.4.3. Implikacje wyroku LM dla sfery konstytucyjnej UE | str. | 406 |
2.4.4. Potencjalne skutki wypływające ze sfery konstytucyjnej UE dla sądów krajowych orzekających w państwie systemowo naruszającym praworządność | str. | 409 |
2.5. Rola Trybunału Sprawiedliwości | str. | 411 |
2.6. Relacja do pozostałych mechanizmów | str. | 416 |
3. Podsumowanie | str. | 418 |
Zakończenie | str. | 429 |
Bibliografia | str. | 445 |
Wykaz powołanych dokumentów | str. | 465 |
Wykaz aktów prawnych | str. | 469 |
Wykaz orzecznictwa | str. | 473 |