INNE EBOOKI AUTORA
-14%
Autor:
Wydawca:
Format:
W książce kompleksowo omówiono instytucję hipoteki na wierzytelności hipotecznej, zwanej również subintabulatem (art. 108(1) – 108(5) ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Praktyczne znaczenie subintabulatu wyraża się w tym, że umożliwia on podmiotowi niedysponującemu prawem własności nieruchomości, lecz dysponującemu wierzytelnością hipoteczną, zaoferowanie kontrahentowi pewnego i wartościowego zabezpieczenia, które uprawnia zabezpieczonego w ten sposób wierzyciela do skierowania egzekucji bezpośrednio do nieruchomości.
Poruszono tutaj takie kwestie jak:
sposób ustanowienia hipoteki na wierzytelności hipotecznej oraz jej treść;
zagadnienie wpisu tego prawa do księgi wieczystej;
dochodzenie wierzytelności zabezpieczonej subintabulatem na drodze sądowej;
skutki prawne, zalety oraz ryzyka wynikające z zastosowania tego zabezpieczenia.
Prezentowana publikacja ma na celu całościowe ujęcie problematyki subintabulatu powstającego w drodze umowy i obejmuje zbiór praktycznych informacji poświęconych temu instrumentowi zabezpieczenia wierzytelności. Opracowanie ilustruje, w jaki sposób cywilnoprawna konstrukcja hipoteki na wierzytelności hipotecznej sprawia, że podmiot niedysponujący prawem własności nieruchomości może ustanowić zabezpieczenie, które pozwalać będzie wierzycielowi skierować egzekucję do nieruchomości, a w rezultacie wzmocni pozycję wierzyciela w stopniu zbliżonym do hipoteki na nieruchomości.
Adresaci:
Książka będzie cenną lekturą dla adwokatów, radców prawnych i sędziów orzekających w wydziałach cywilnych, gospodarczych oraz egzekucyjnych, gdyż podejmuje takie problemy jak możliwość łącznego pozwania wielu osób zobowiązanych wobec subintabulanta z tytułu hipoteki na wierzytelności hipotecznej czy zasady spłaty wierzytelności hipotecznej obciążonej hipoteką. Publikacja zainteresuje również notariuszy i zatrudnionych w wydziałach ksiąg wieczystych referendarzy sądowych uczestniczących w procesie ustanawiania hipoteki na wierzytelności hipotecznej.
Rok wydania | 2020 |
---|---|
Liczba stron | 312 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Wolters Kluwer Polska SA |
ISBN-13 | 978-83-8223-179-3 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Hipoteka po nowelizacji w systemie...
do koszyka
„Odwrócona hipoteka” jako nowa usługa...
do koszyka
5 kroków do Twojej hipoteki
do koszyka
Społeczne życie hipoteki
do koszyka
Spis treści
Wykaz skrótów | str. | 13 |
Słowo wstępne | str. | 17 |
Wprowadzenie | str. | 19 |
§ 1. Znaczenie terminu „subintabulat” | str. | 19 |
§ 2. Funkcje subintabulatu | str. | 21 |
§ 3. Przyczyny braku zainteresowania subintabulatem | str. | 23 |
§ 4. Zakres pracy | str. | 24 |
I. Poruszane zagadnienia | str. | 24 |
II. Cel pracy | str. | 25 |
III. Wykorzystywane metody | str. | 25 |
IV. Uwagi prawnoporównawcze | str. | 27 |
Rozdział I | |
Technika redakcyjna regulacji subintabulatu | str. | 31 |
§ 1. Uwagi ogólne o przepisach odsyłających w kontekście regulacji subintabulatu | str. | 31 |
§ 2. Granice zakresu odesłania przepisów odsyłających | str. | 35 |
§ 3. Granice zakresów odesłania i odniesienia art. 1085 u.k.w.h. | str. | 36 |
Rozdział II | |
Ustanowienie subintabulatu | str. | 41 |
§ 1. Uwagi ogólne | str. | 41 |
I. Przedmiot i struktura rozważań | str. | 41 |
II. Pojęcie czynności prawnej | str. | 42 |
1. Wprowadzenie | str. | 42 |
2. Oświadczenie woli a skutki czynności prawnej | str. | 43 |
3. Dodatkowe elementy czynności prawnej | str. | 44 |
§ 2. Charakterystyka umowy ustanawiającej subintabulat | str. | 44 |
I. Ustanowienie subintabulatu jako czynność prawna rozporządzająca | str. | 44 |
1. Skutek rozporządzający czynności prawnych | str. | 44 |
A. Pojęcie rozporządzenia prawem | str. | 44 |
B. Obciążenie prawa podmiotowego | str. | 45 |
2. Skutek rozporządzający umowy o ustanowienie subintabulatu | str. | 50 |
II. Ustanowienie subintabulatu jako czynność prawna przysparzająca | str. | 51 |
1. Pojęcie przysporzenia oraz czynności prawnej przysparzającej | str. | 51 |
2. Umowa o ustanowienie subintabulatu jako czynność prawn przysparzająca | str. | 53 |
III. Umowa o ustanowienie subintabulatu jako czynność kauzalna | str. | 54 |
1. Czynności prawne kauzalne i abstrakcyjne w polskim piśmiennictwie prawniczym | str. | 54 |
2. Pojęcie kauzy | str. | 55 |
3. Katalog kauz | str. | 56 |
4. Problem obowiązywania zasady kauzalności czynności przysparzających | str. | 57 |
5. Kauzalność umowy ustanawiającej subintabulat | str. | 59 |
A. Ogólne uwagi o czynnościach kreujących ograniczone prawa rzeczowe | str. | 59 |
B. Krytyka stanowiska doktryny w przedmiocie kauzalności umów ustanawiających ograniczone prawa rzeczowe | str. | 60 |
C. Kauzalność ustanowienia hipoteki | str. | 61 |
6. Wnioski | str. | 63 |
IV. Ustanowienie subintabulatu a podział czynności prawnych na odpłatne i nieodpłatne | str. | 65 |
1. Stanowisko dominujące | str. | 65 |
2. Odpłatność czynności prawnej w kontekście rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych | str. | 66 |
3. Odpłatność ustanowienia hipoteki | str. | 67 |
4. Wnioski | str. | 70 |
V. Umowa ustanawiająca subintabulat jako czynność konsensualna | str. | 70 |
Rozdział III | |
Treść umowy ustanawiającej subintabulat | str. | 72 |
§ 1. Uwagi ogólne o treści czynności prawnej | str. | 72 |
§ 2. Treść umowy ustanawiającej hipotekę | str. | 75 |
I. Minimalny zakres treści | str. | 75 |
II. Charakterystyka poszczególnych elementów minimalnej treści umowy ustanawiającej hipotekę | str. | 79 |
1. Oznaczenie stron | str. | 79 |
2. Oświadczenie o obciążeniu prawa | str. | 79 |
3. Oznaczenie sumy hipoteki | str. | 80 |
4. Oznaczenie zabezpieczonych wierzytelności | str. | 82 |
A. Uwagi ogólne | str. | 82 |
B. Wierzytelności pieniężne | str. | 83 |
C. Dopuszczalność zabezpieczenia hipoteką wierzytelności przyszłych | str. | 84 |
D. Przedmiot obciążenia subintabulatem i jego oznaczenie w umowie ustanawiającej | str. | 94 |
III. Elementy treści umowy ustanawiającej subintabulat | str. | 105 |
1. Essentialia negotii umowy ustanawiającej subintabulat | str. | 105 |
2. Naturalia negotii umowy ustanawiającej subintabulat | str. | 106 |
3. Accidentalia negotii umowy ustanawiającej subintabulat | str. | 106 |
A. Warunek i termin | str. | 106 |
B. Powstanie subintabulatu na podstawie umowy obejmującej zastrzeżenie warunku zawieszającego lub terminu początkowego | str. | 107 |
C. Uzależnienie zmiany sumy subintabulatu od warunku lub terminu | str. | 107 |
Rozdział IV | |
Forma i zawarcie umowy ustanawiającej subintabulat | str. | 110 |
§ 1. Forma umowy ustanawiającej subintabulat w obrocie powszechnym | str. | 110 |
§ 2. Forma umowy ustanawiającej subintabulat w obrocie bankowym | str. | 115 |
§ 3. Strony umowy | str. | 119 |
I. Wprowadzenie | str. | 119 |
II. Ustanowienie subintabulatu na wierzytelności hipotecznej należącej do wspólników spółki cywilnej | str. | 120 |
III. Ustanowienie subintabulatu na wierzytelności hipotecznej należącej do majątku wspólnego małżonków | str. | 121 |
IV. Ustanowienie subintabulatu przez nieuprawnionego | str. | 122 |
§ 4. Rola wpisu do księgi wieczystej | str. | 125 |
I. Konstytutywny charakter wpisu | str. | 125 |
1. Uwagi ogólne | str. | 125 |
2. Wpis do księgi wieczystej jako element czynności prawnej? | str. | 126 |
II. Charakter prawny wpisu do księgi wieczystej | str. | 129 |
1. Wpis do księgi wieczystej jako czynność konwencjonalna | str. | 129 |
2. Charakterystyka wpisu hipoteki jako orzeczenia | str. | 130 |
3. Treść wpisu hipoteki | str. | 131 |
A. Treść wpisu hipoteki w ogólności | str. | 131 |
B. Treść wpisu subintabulatu | str. | 133 |
4. Wadliwość wpisu hipoteki | str. | 134 |
5. Wpis hipoteki a rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych | str. | 137 |
6. Wpis hipoteki a domniemanie związane z wpisem | str. | 139 |
A. Uwagi ogólne | str. | 139 |
B. Domniemanie związane z wpisem a rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych | str. | 140 |
C. Możliwość obalenia domniemania związanego z wpisem do księgi wieczystej | str. | 142 |
III. Wnioski | str. | 146 |
§ 5. Problem zawiadomienia dłużników | str. | 147 |
I. Wprowadzenie | str. | 147 |
II. Brak zawiadomienia o ustanowieniu subintabulatu a sytuacja prawna dłużnika wierzytelności obciążonej i właściciela nieruchomości | str. | 148 |
III. Propozycja rozwiązania prawnoprocesowego | str. | 149 |
§ 6. Kompetencja do ustanowienia subintabulatu a kompetencja do ustanowienia zastawu na wierzytelności hipotecznej | str. | 150 |
I. Subintabulat a zastaw rejestrowy na wierzytelności hipotecznej | str. | 150 |
II. Subintabulat a zastaw zwykły na wierzytelności hipotecznej | str. | 153 |
Rozdział V | |
Treść sytuacji prawnej subintabulanta | str. | 157 |
§ 1. Treść hipoteki w ogólności | str. | 157 |
§ 2. Struktury podmiotowe powstające w wyniku ustanowienia subintabulatu | str. | 167 |
§ 3. Specyficzne elementy sytuacji prawnej subintabulanta | str. | 169 |
I. Wprowadzenie | str. | 169 |
II. Podstawowe skutki ustanowienia subintabulatu | str. | 170 |
III. Dodatkowe skutki ustanowienia subintabulatu | str. | 170 |
1. Uwagi ogólne | str. | 170 |
2. Sytuacja subintabulanta względem pierwotnego dłużnika osobistego | str. | 171 |
A. Subintabulat a umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej | str. | 171 |
B. Roszczenie subintabulanta względem pierwotnego dłużnika osobistego | str. | 173 |
3. Subintabulant jako wierzyciel pierwotnego dłużnika osobistego | str. | 174 |
A. Wprowadzenie | str. | 174 |
B. Problem skargi pauliańskiej | str. | 175 |
C. Wymagalność roszczenia subintabulanta | str. | 178 |
D. Pozostałe zagadnienia wiążące się z zakwalifikowaniem subintabulanta jako wierzyciela pierwotnego dłużnika osobistego | str. | 181 |
4. Sytuacja subintabulanta względem właściciela nieruchomości | str. | 182 |
5. Moc wiążąca regulacji wyznaczających dodatkowe skutki ustanowienia subintabulatu | str. | 183 |
6. Problem zastosowania do subintabulatu art. 335 k.c. | str. | 184 |
7. Problem zastosowania do subintabulatu art. 313 k.c. | str. | 186 |
8. Problem zastosowania do subintabulatu art. 319 k.c. | str. | 187 |
9. Ochrona subintabulatu | str. | 191 |
A. Ochrona subintabulatu w ramach czynności zachowawczych (art. 330 k.c.) | str. | 191 |
B. Podmiotowy i przedmiotowy zakres ochrony subintabulatu | str. | 192 |
C. Czynności zachowawcze zmierzające do przerwania biegu przedawnienia roszczenia obciążonego | str. | 194 |
§ 4. Wygaśnięcie subintabulatu | str. | 195 |
§ 5. Kwalifikacja subintabulatu w ramach podziału na zabezpieczenia osobiste i rzeczowe | str. | 196 |
§ 6. Wnioski | str. | 197 |
Rozdział VI | |
Sytuacje prawne podmiotów zobowiązanych wobec subintabulanta | str. | 199 |
§ 1. Pierwotny dłużnik osobisty | str. | 199 |
I. Uwagi wprowadzające | str. | 199 |
1. Pierwotny dłużnik osobisty a ustanowienie subintabulatu | str. | 199 |
2. Regulacje wyznaczające sytuację prawną pierwotnego dłużnika osobistego | str. | 199 |
II. Spłata roszczenia obciążonego subintabulatem | str. | 201 |
1. Zawartość normatywna art. 1081 ust. 2 zdanie pierwsze u.k.w.h. | str. | 201 |
A. Umiejscowienie przyczyn wygaśnięcia zobowiązania w strukturze norm prawnych | str. | 201 |
B. Krąg podmiotów upoważnionych do spłaty wierzytelności obciążonej do rąk subintabulanta | str. | 202 |
C. Artykuł 1081 ust. 2 zdanie pierwsze u.k.w.h. a kompetencja wierzyciela hipotecznego do odbioru świadczenia | str. | 203 |
D. Artukuł 1081 ust. 2 zdanie pierwsze u.k.w.h. a obowiązek świadczenia | str. | 205 |
2. Zakres przedmiotowy kompetencji do spłaty wierzytelności obciążonej subintabulantowi | str. | 205 |
A. Spłata do wysokości hipoteki na wierzytelności hipotecznej | str. | 205 |
B. Spłata po ustanowieniu subintabulatu | str. | 206 |
III. Złożenie świadczenia do depozytu sądowego | str. | 209 |
1. Zawartość normatywna art. 1081 ust. 2 zdanie drugie u.k.w.h. – wprowadzenie | str. | 209 |
2. Skutki złożenia świadczenia do depozytu sądowego | str. | 211 |
3. Okoliczności, w jakich aktualizuje się kompetencja wynikająca z art. 1081 ust. 2 zdanie drugie u.k.w.h. | str. | 212 |
A. Kompetencja do złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego a wymagalność roszczeń | str. | 212 |
B. Tytuł wykonawczy upoważniający do spłaty wierzytelności do rąk subintabulanta | str. | 213 |
C. Zakres podmiotowy kompetencji wynikającej z art. 1081 ust. 2 zdanie drugie u.k.w.h. | str. | 215 |
D. Zawartość normatywna art. 1081 ust. 2 zdanie drugie u.k.w.h. – wnioski | str. | 217 |
IV. Ochrona pierwotnego dłużnika osobistego w ramach rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych | str. | 218 |
V. Zarzuty przysługujące pierwotnemu dłużnikowi osobistemu | str. | 220 |
1. Uwagi ogólne | str. | 220 |
2. Problematyka zarzutów w ramach rozważań o umowie na rzecz osoby trzeciej i subintabulacie – porównanie | str. | 221 |
A. Uwagi ogólne | str. | 221 |
B. Zarzuty wynikające ze zmiany treści stosunku pokrycia | str. | 222 |
C. Zarzuty wynikające z pozorności umów kreujących stosunek pokrycia | str. | 222 |
D. Zarzut przedawnienia | str. | 224 |
E. Problem potrącenia | str. | 230 |
F. Zarzuty wynikające ze stosunku waluty | str. | 236 |
VI. Wnioski | str. | 236 |
§ 2. Właściciel nieruchomości | str. | 237 |
I. Zasadnicze elementy sytuacji prawnej właściciela nieruchomości | str. | 237 |
1. Właściciel nieruchomości jako podmiot zobowiązany wobec subintabulanta | str. | 237 |
2. Powstanie i wygaśnięcie zobowiązania właściciela nieruchomości wobec subintabulanta – wygaśnięcie hipoteki na | str. | 238 |
3. Zakres długu i odpowiedzialności wobec subintabulanta | str. | 239 |
II. Zarzuty służące właścicielowi nieruchomości | str. | 241 |
1. Zarzut przedawnienia | str. | 241 |
A. Przedawnienie roszczenia głównego | str. | 241 |
B. Przedawnienie roszczeń ubocznych | str. | 241 |
2. Zarzuty związane z ograniczeniami odpowiedzialności wynikającymi z prawa spadkowego | str. | 244 |
A. Zakres podmiotowy regulacji zawartej w art. 74 u.k.w.h. | str. | 244 |
B. Ograniczenia odpowiedzialności wynikające z prawa spadkowego | str. | 245 |
C. Zakres przedmiotowy regulacji zawartej w art. 74 u.k.w.h. | str. | 246 |
D. Wnioski | str. | 247 |
3. Inne zarzuty | str. | 248 |
A. Zarzuty właściciela nieruchomości w świetle regulacji art. 73 u.k.w.h. | str. | 248 |
B. Katalog zarzutów dłużnika osobistego przysługujących również dłużnikowi rzeczowemu | str. | 248 |
C. Dopuszczalność przedstawienia do potrącenia przez dłużnika rzeczowego roszczenia przysługującego dłużnikowi osobistemu | str. | 250 |
D. Katalog zarzutów przysługujących z mocy art. 73 w zw. z art. 65 ust. 4 u.k.w.h. właścicielowi nieruchomości wobec subintabulanta | str. | 254 |
E. Wypowiedzenie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką względem właściciela nieruchomości (art. 78 u.k.w.h.) | str. | 257 |
III. Problematyka skargi pauliańskiej w relacji subintabulant – właściciel nieruchomości | str. | 260 |
1. Uwagi ogólne | str. | 260 |
2. Problem pokrzywdzenia wierzyciela przez dłużnika rzeczowego | str. | 261 |
A. Specyficzny charakter zobowiązania dłużnika rzeczowego wobec wierzyciela hipotecznego | str. | 261 |
B. Podsumowanie | str. | 264 |
IV. Wnioski | str. | 264 |
§ 3. Wierzyciel hipoteczny | str. | 265 |
I. Wprowadzenie | str. | 265 |
II. Czynności wierzyciela hipotecznego mogące pogorszyć sytuację subintabulanta | str. | 265 |
1. Stanowisko doktryny | str. | 265 |
2. Zagadnienia szczegółowe | str. | 269 |
A. Problem konfuzji (konsolidacji) | str. | 269 |
B. Brak kompetencji wierzyciela hipotecznego do odbioru świadczenia | str. | 269 |
C. Czynności wierzyciela hipotecznego niewymagające zgody subintabulanta | str. | 270 |
§ 4. Dłużnik osobisty | str. | 270 |
Rozdział VII | |
Stosunek wewnętrzny pomiędzy zobowiązanymi wobec subintabulanta | str. | 272 |
§ 1. Uwagi ogólne | str. | 272 |
§ 2. Prawna kwalifikacja przypadku wielości dłużników zobowiązanych wobec subintabulanta | str. | 273 |
I. Ogólna charakterystyka zobowiązań in solidum | str. | 273 |
II. Ustanowienie subintabulatu jako źródło zobowiązania in solidum? | str. | 275 |
III. Analogia z przepisów o solidarności biernej | str. | 276 |
1. Artykuł 373 k.c. | str. | 276 |
2. Artykuł 372 k.c. | str. | 278 |
3. Artykuł 371 k.c. | str. | 278 |
§ 3. Współuczestnictwo procesowe pomiędzy zobowiązanymi wobec subintabulanta | str. | 279 |
I. Wprowadzenie | str. | 279 |
II. Kwalifikacja współuczestnictwa procesowego podmiotów zobowiązanych wobec subintabulanta | str. | 279 |
1. Współuczestnictwo materialne | str. | 279 |
2. Współuczestnictwo zwykłe (niejednolite) | str. | 280 |
3. Współuczestnictwo dowolne | str. | 280 |
§ 4. Roszczenia zwrotne pomiędzy zobowiązanymi wobec subintabulanta | str. | 281 |
I. Wprowadzenie | str. | 281 |
II. Zasady subrogacji w przypadku spłaty wierzytelności zabezpieczonej subintabulatem | str. | 281 |
Rozdział VIII | |
Praktyczne zastosowania subintabulatu | str. | 284 |
§ 1. Wprowadzenie | str. | 284 |
§ 2. Subintabulat a przelew wierzytelności hipotecznej na zabezpieczenie | str. | 285 |
§ 3. Subintabulat jako zabezpieczenie roszczeń podwykonawcy robót budowlanych | str. | 287 |
§ 4. Subintabulat jako zabezpieczenie roszczeń uczestników konsorcjum kredytowego w stosunku do banku – organizatora | str. | 288 |
§ 5. Prawo właściwe dla subintabulatu | str. | 291 |
Podsumowanie | str. | 294 |
Bibliografia | str. | 305 |