INNE EBOOKI AUTORA
-20%
Autor:
Wydawca:
Format:
Niekonstytucyjność jest najpoważniejszą z wad systemu prawa. Wynika stąd, że prawodawca lub sądy zignorowały normy konstytucyjne w toku realizacji własnych kompetencji. Konsekwencje niekonstytucyjności prawa odnoszą się jednak nie tylko do organów państwa. Wpływają również bezpośrednio na sytuację jednostek – adresatów niekonstytucyjnych regulacji.
W książce poruszono szereg fundamentalnych zagadnień dla doktryny i praktyki prawniczej:
Czym jest niekonstytucyjność prawa i jakie są jej przejawy?
W jaki sposób stwierdza się niekonstytucyjność prawa, na czym polega specyfika kontroli konstytucyjności norm prawa prywatnego, a także czy dopuszczalna jest w Polsce rozproszona kontrola zgodności prawa z Konstytucją?
Jakie są skutki wyroków TK dla systemu prawa i podmiotów prawa?
Czy stwierdzenie niekonstytucyjności norm prawnych wpływa na ważność czynności prawnych oraz skuteczność nabycia praw majątkowych?
Na czym polega restytucja konstytucyjności w stosunkach cywilnoprawnych po wyroku TK, a zwłaszcza jakie środki prawne mogą wykorzystać jednostki w celu ochrony swych wolności i praw?
Rozprawa zawiera całościowe i wyczerpujące omówienie problematyki niekonstytucyjności prawa i jej skutków w sferze prawa cywilnego oraz w istotny sposób wzbogaca dorobek doktryny prawa konstytucyjnego i cywilnego. Wywody autora cechuje jasność i precyzja. Krytyka poglądów, których autor nie akceptuje, prowadzona jest w sposób merytoryczny, a zarazem elegancki. Proponowane przez niego rozwiązania i postulaty są zawsze wsparte rzetelną argumentacją, do której będzie musiał odnieść się każdy, kto będzie chciał zająć się tą tematyką.
Z recenzji prof. dr. hab. Andrzeja Mączyńskiego
Tematyka opracowania wydaje mi się bardzo interesująca i ciekawa – dotyczy zagadnienia bardzo aktualnego. […]. Ciekawe jest zwłaszcza połączenie rozważań konstytucyjnych z cywilistycznymi. Ta interdyscyplinarność jest niewątpliwą zaletą. Wydaje mi się, że autorowi udało się wypełnić niełatwe zadanie przeniesienia ustaleń prawa publicznego na grunt prawa prywatnego.
Z recenzji prof. dr. hab. Marka Zubika
Jan Podkowik –adiunkt w Katedrze Prawa Konstytucyjnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego; absolwent Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz Center for American Law (2009). W 2013 uzyskał stopień doktora nauk prawnych na Wydziale Prawa i Administracji UW (z wyróżnieniem). W latach 2014–2016 odbył staż podoktorski na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego; od 2010 do czerwca 2017 asystent sędziego w Biurze Trybunału Konstytucyjnego. W pracy naukowej zajmuje się oddziaływaniem Konstytucji na prawo prywatne, prawnymi aspektami nowych technologii oraz ochrony bezpieczeństwa publicznego.
Rok wydania | 2019 |
---|---|
Liczba stron | 444 |
Kategoria | Prawo konstytucyjne |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Scholar |
ISBN-13 | 978-83-65390-27-1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Prawa człowieka i świat wartości
do koszyka
Prawa człowieka
do koszyka
Prawa człowieka
do koszyka
Prawa człowieka
do koszyka
Prawa człowieka
do koszyka
Prawa człowieka i obywatela w...
do koszyka
Spis treści
Spis treści | |
Wykaz najważniejszych skrótów | 11 |
Wprowadzenie | 15 |
Rozdział pierwszy | |
Niekonstytucyjność prawa jako pojęcie doktryny konstytucyjnej | 23 |
1. Istota problemu | 23 |
2. Zasada nadrzędności Konstytucji a stanowienie prawa. | |
Domniemanie konstytucyjności | 24 |
3. Pojęcie i przejawy niekonstytucyjności aktu normatywnego | 29 |
3.1. Pojęcie niekonstytucyjności aktu normatywnego | 29 |
3.2. Niekonstytucyjność czynności prawodawczej | 34 |
3.3. Niekonstytucyjność materialna (treściowa) | |
aktu normatywnego | 37 |
3.4. Niekonstytucyjność „jakościowa” (formalna) | 43 |
4. Stopniowalność naruszeń Konstytucji i gradacja wad aktów | |
normatywnych | 44 |
5. Niekonstytucyjność a zła wiara prawodawcy | 51 |
6. Oczywista i wtórna niekonstytucyjność | 53 |
7. Model stwierdzania niekonstytucyjności prawa w świetle | |
Konstytucji z 1997 r. | 58 |
Rozdział drugi | |
Stwierdzenie niekonstytucyjności prawa w orzeczeniu | |
Trybunału Konstytucyjnego | 67 |
1. Istota problemu | 67 |
2. Przedmiot wypowiedzi Trybunału – ocena hierarchicznej zgodności | |
aktów normatywnych | 68 |
2.1. Akt normatywny jako przedmiot i podstawa (wzorzec) | |
kontroli | 68 |
2.2. Specyfika kontroli konstytucyjności aktów normatywnych | |
regulujących stosunki cywilnoprawne | 83 |
3. Orzeczenie jako forma wypowiedzi Trybunału Konstytucyjnego | |
w sprawie hierarchicznej zgodności norm | 90 |
3.1. Pojęcie orzeczenia w rozumieniu art. 190 Konstytucji | 90 |
3.2. Rodzaje orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego z uwagi | |
na wynik kontroli | 93 |
3.3. Sposoby redakcyjnego ujęcia wypowiedzi rozstrzygającej: | |
orzeczenia proste, zakresowe i interpretacyjne | 97 |
3.4. Dodatkowe klauzule zamieszczane w orzeczeniach | 105 |
4. Atrybuty orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego | 108 |
4.1. Moc powszechnie obowiązująca i ostateczność orzeczeń | 109 |
4.2. Wejście w życie orzeczenia jako skutek jego ogłoszenia | 115 |
Rozdział trzeci | |
Kwestia prawotwórczego charakteru orzeczeń Trybunału | |
Konstytucyjnego i ich skutków dla systemu prawa | 119 |
1. Istota problemu | 119 |
2. Dualistyczny charakter orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego | 121 |
3. Zmiana normatywna w systemie prawa jako następstwo orzeczenia | |
negatoryjnego | 127 |
3.1. Utrata mocy obowiązującej w rozumieniu art. 190 ust. | 3 |
Konstytucji | 127 |
3.2. Refleksowe skutki utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego | |
w następstwie wejścia w życie orzeczenia Trybunału | |
Konstytucyjnego dla systemu prawa | 131 |
3.3. Problem tzw. orzeczeń reanimacyjnych | 138 |
3.4. Problem orzeczeń o pominięciu prawodawczym | 143 |
4. Ochrona stosunków prawnych w toku w związku z wejściem | 148 |
Rozdział czwarty | |
Skutki orzeczenia negatoryjnego w ujęciu czasowym | 161 |
1. Istota problemu | 161 |
2. Spór o temporalny charakter orzeczeń Trybunału | |
Konstytucyjnego | 162 |
2.1. Modele czasowych skutków orzeczeń sądów konstytucyjnych | |
w sprawach hierarchicznej zgodności norm | 162 |
2.2. Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego | 169 |
2.3. Skutki czasowe orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego | |
w świetle art. 190 ust. 3 Konstytucji | 175 |
2.3.1. Założenia koncepcyjne | 175 |
2.3.2. Skutki czasowe orzeczenia, o którym mowa | |
w art. 190 ust. 3 zd. 1 in principio Konstytucji | |
(wchodzącego w życie z dniem ogłoszenia) | 177 |
2.3.3. Skutki czasowe orzeczenia, o którym mowa | |
w art. 190 ust. 3 zd. 1 in fine i zd. 2 Konstytucji (z klauzulą | |
odraczającą) | 185 |
3. Niekonstytucyjność podzielona w czasie | 197 |
4. Kwalifikacja intertemporalna zdarzeń prawnych z zakresu prawa | |
cywilnego – założenia konstrukcyjne | 207 |
Rozdział piąty | |
Wpływ orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego na stosunek | |
cywilnoprawny | 211 |
1. Istota problemu | 211 |
2. Pojęcie stosunku cywilnoprawnego i jego struktura | 212 |
3. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego na tle katalogu zdarzeń | |
cywilnoprawnych | 221 |
4. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jako czynnik | |
współkształtujący treść stosunku prawnego (art. 56 k.c.) | 227 |
5. Wpływ negatoryjnego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego | |
na powstanie, ustanie i zmianę stosunków cywilnoprawnych | |
oraz praw podmiotowych w świetle praktyki orzeczniczej | 230 |
5.1. Powstanie stosunku cywilnoprawnego (nabycie prawa | |
podmiotowego) | 231 |
5.2. Problem „odżycia” prawa podmiotowego (stosunku | |
cywilnoprawnego) wygaszonego na podstawie niekonstytucyjnej | |
normy prawnej | 241 |
5.2.1. Koncepcja „odżycia” prawa podmiotowego wygaszonego | |
bezpośrednio przez niekonstytucyjną normę (ex lege) | |
w świetle orzecznictwa | 241 |
5.2.2. Koncepcja „odżycia” prawa podmiotowego wygaszonego | |
w drodze czynności konwencjonalnej w świetle | |
orzecznictwa | 247 |
5.2.3. Ocena stanowiska judykatury | 249 |
5.3. Ustanie stosunku cywilnoprawnego | |
(wygaśnięcie prawa podmiotowego) | 251 |
5.4. Zmiana stosunku cywilnoprawnego lub prawa podmiotowego | 258 |
5.4.1. Zmiana podmiotu stosunku cywilnoprawnego | |
lub prawa podmiotowego | 258 |
5.4.2. Zmiana przedmiotu stosunku cywilnoprawnego | 259 |
5.4.3. Zmiana treści stosunku cywilnoprawnego lub prawa | |
podmiotowego | 269 |
6. Status prawny podmiotów prawa cywilnego | 276 |
6.1. Osoby fizyczne | 277 |
6.2. Osoby prawne i inne jednostki | 279 |
7. Terminy ustawowe | 286 |
Rozdział szósty | |
Wadliwość czynności prawnych jako skutek niekonstytucyjności | |
prawa | 297 |
1. Istota problemu | 297 |
2. Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego i sądów | 298 |
3. Charakterystyka konsekwencji wadliwych czynności prawnych – | |
zarys problemu | 306 |
4. Problem skutków niekonstytucyjności norm regulujących | |
dokonywanie czynności prawnych i składanie oświadczeń woli | 309 |
5. Kwestia wadliwości czynności prawnych o treści odpowiadającej | |
niekonstytucyjnym przepisom | 312 |
6. Odpadnięcie podstawy prawnej czynności rozporządzającej | 319 |
7. Wpływ utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnej normy prawnej | |
na czynności prawne naruszające tę normę | 322 |
8. Dopuszczalność powołania się na błąd co do treści czynności | |
prawnej jako skutek niekonstytucyjności prawa | 328 |
Rozdział siódmy | |
Restytucja konstytucyjności w stosunkach cywilnoprawnych | |
po stwierdzeniu niekonstytucyjności prawa | 335 |
1. Istota problemu | 335 |
2. Likwidacja skutków obowiązywania niekonstytucyjnego aktu | |
normatywnego – założenia systemowe i ich aksjologiczne | |
uzasadnienie | 336 |
3. Problem stosowalności art. 190 ust. 4 Konstytucji do likwidacji | |
następstw niekonstytucyjności norm regulujących stosunki | |
cywilnoprawne. Ustawowe procedury restytucyjne | 340 |
4. Inne środki restytucji konstytucyjności | |
w stosunkach cywilnoprawnych o charakterze majątkowym – | |
zagadnienia wybrane | 350 |
4.1. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej | |
niekonstytucyjnym aktem normatywnym | 351 |
4.2. Roszczenie o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia | |
(nienależnego świadczenia) | 359 |
4.2.1. Założenia koncepcyjne | 359 |
4.2.2. Świadczenia wynikające bezpośrednio | |
z niekonstytucyjnej normy prawnej | 363 |
4.2.3. Świadczenia wynikające z czynności prawnych i aktów | |
stosowania prawa opartych na niekonstytucyjnej normie | |
prawnej | 368 |
4.2.4. Ograniczenia odnoszące się do zwrotu wzbogacenia | |
(nienależnego świadczenia) i korekty wzajemnych | |
rozliczeń – założenia konstrukcyjne | 370 |
4.3. Powództwo o ustalenie stosunku prawnego lub prawa | |
(art. 189 k.p.c.) | 373 |
4.4. Roszczenia z tytułu ochrony własności | 375 |
4.4.1. Roszczenie windykacyjne | 375 |
4.4.2. Roszczenie negatoryjne | 384 |
4.4.3. Roszczenie o uzgodnienie księgi wieczystej | |
z rzeczywistym stanem prawnym | 386 |
4.4.4. Roszczenia uzupełniające i o rozliczenie nakładów | 389 |
4.5. Uprawnienie do żądania zmiany zobowiązania lub rozwiązania | |
umowy (rebus sic stantibus) | 390 |
5. Środki ochrony trwałości stosunków cywilnoprawnych | |
ukształtowanych na podstawie niekonstytucyjnych aktów | |
normatywnych – zarys problemu | 395 |
Zakończenie | 405 |
Wykaz orzecznictwa i literatury | 411 |