POLECAMY
-5%
Autor:
Format:
„Skórą” Ziemi jest powierzchnia graniczna pomiędzy litosferą a atmosferą lub hydrosferą. Jej znacząca rola w funkcjonowaniu ekosystemów i antroposystemów jest dostrzegana i analizowana od dawna. Tak jak badaniem i opisem struktury i funkcji skóry człowieka zajmuje się dermatologia, tak „skóra” Ziemi – rzeźba jej powierzchni – to obiekt badań geomorfologii. Mapa przedstawiająca rozmieszczenie (zasięg) form rzeźby i ich klasyfikację genetyczno-chronologiczną to z jednej strony główny efekt pracy geomorfologa, a z drugiej podstawowe narzędzie do analizy współczesnego kształtowania rzeźby i jej wpływu na inne komponenty środowiska.
Konstrukcja mapy geomorfologicznej to rezultat interpretacji szerokiego spektrum danych, w których podstawowe znaczenie ma identyfikacja, określenie „kształtu” i wzajemnych relacji elementów tworzących rzeźbę – form terenu. Ten składnik „instrumentarium” geomorfologa podlega aktualnie rewolucyjnym zmianom. Powszechna dostępność cyfrowych modeli powierzchni Ziemi i ich coraz lepsza jakość umożliwiają w pełni numeryczny, i w założeniu obiektywny, opis rzeźby. Z kolei wiedza eksperta pozwala na uwzględnienie wielu dodatkowych źródeł informacji umożliwiających rozstrzyganie problemów konwergencji i dywergencji (poligenezy) rzeźby terenu. Polegają one na tym, że formy terenu powstałe w innym czasie i w efekcie działania odmiennych procesów mogą wyglądać podobnie, i odwrotnie, w pewnych sytuacjach identyczne warunki i historia ewolucji daje odmienne uksztaltowanie powierzchni.
Publikacja autorstwa Leszka Gawrysiaka jest bardzo wartościowym studium relacji pomiędzy „klasycznym” opisem rzeźby terenu w postaci mapy geomorfologicznej, a jej obrazem powstałym w wyniku automatycznej klasyfikacji cyfrowych modeli wysokościowych. Znaczenie poruszanej w rozprawie tematyki jest uniwersalne, bo dotyczy metodyki analizy rzeźby na całej kuli ziemskiej, i to nie tylko powierzchni kontynentów. I nie ma tu dużego znaczenia fakt, że wykorzystane zostały przykłady (obszary) tylko z terytorium naszego kraju. Opracowanie wykonane przez L. Gawrysiaka jest nowatorskie zarówno pod względem metodycznym, jak i uzyskanych wyników. Z jednej strony daje ono podstawy do systematycznego i rutynowego wykorzystania analiz numerycznych rzeźby w kartowaniu geomorfologicznym, a z drugiej dokładnie wskazuje na jego ograniczenia w zakresie interpretacji genetycznych. Mogę zapewnić potencjalnego czytelnika, że choć lektura książki Segmentacja rzeźby terenu… ze względu na jej olbrzymi ładunek faktograficzny, nie jest z pewnością łatwa, to jednak czas na nią poświęcony nie będzie stracony.
Dr hab. Alfred Stach, prof. UAM
Rok wydania | 2018 |
---|---|
Liczba stron | 234 |
Kategoria | Geologia |
Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej |
ISBN-13 | 978-83-227-9178-3 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Segmentacja społeczeństwa polskiego
do koszyka
Budowa portfeli ograniczonego ryzyka....
do koszyka
Budowa portfeli ograniczonego ryzyka....
do koszyka
O niektórych prawidłowościach rozwoju...
do koszyka
Spis treści
Wstęp | 7 |
Rozdział 1. cel, dane, metody i obszar opracowania | 11 |
1.1. Cel | 11 |
1.2. Dane i metoda | 12 |
1.3. Obszar | 13 |
Rozdział 2. Mapa geomorfologiczna | 15 |
2.1. Analogowe mapy geomorfologiczne | 15 |
2.2. Cyfrowe mapy geomorfologiczne | 17 |
Rozdział 3. Dane i metody morfometryczne w geomorfologii 19 | |
3.1. Dane wysokościowe | 19 |
3.1.1. Terminologia | 19 |
3.1.2. Źródła i metody pozyskiwania i tworzenia danych wysokościowych | 20 |
3.1.3. Zastosowania Numerycznych Modeli Terenu | 23 |
3.2. Klasyczne (analogowe) metody morfometryczne i początki analiz cyfrowych | 24 |
3.3. Geomorfometria cyfrowa | 26 |
3.3.1. Podstawowe i wtórne wskaźniki geomorfometryczne | 28 |
3.3.2. Obiekty jako pochodne Numerycznych Modeli Terenu | 33 |
Rozdział 4. Przegląd metod automatycznej klasyfikacji form rzeźby | 35 |
4.1. Kombinacja wskaźników geomorfometrycznych | 37 |
4.2. Klasyfikacja nienadzorowana | 41 |
4.3. Klasyfikacja nadzorowana | 43 |
4.4. Analiza wysokości w sąsiedztwie | 45 |
4.5. Metody mieszane | 52 |
Rozdział 5. Zagadnienia metodyczne 55 | |
5.1. Reprezentatywność obszarów testowych | 55 |
5.2. Optymalna parametryzacja metod automatycznej klasyfikacji rzeźby | 57 |
5.3. Wskaźniki charakteryzujące rozmiar i kształt obiektów geomorfometrycznych | 65 |
Rozdział 6. Analiza rzeźby terenu obszarów testowych 67 | |
6.1. Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie i Kotlina Toruńska (obszar młodoglacjalny) | 67 |
6.1.1. Charakterystyka obszaru | 67 |
6.1.2. Wyniki automatycznej klasyfikacji rzeźby | 71 |
6.1.2.1. Geomorfony | 71 |
6.1.2.2. Formy rzeźby oparte na TPI | 80 |
6.1.2.3. Typy terenu | 89 |
6.2. Wysoczyzna Kłodawsko-Kutnowska (obszar staroglacjalny) | 99 |
6.2.1. Charakterystyka obszaru | 99 |
6.2.2. Wyniki automatycznej klasyfikacji rzeźby | 103 |
6.2.2.1. Geomorfony | 103 |
6.2.2.2. Formy rzeźby oparte na TPI | 111 |
6.2.2.3. Typy terenu | 119 |
6.3 Roztocze Tomaszowskie (wyżyny) | 127 |
6.3.1. Charakterystyka obszaru | 127 |
6.3.2. Wyniki automatycznej klasyfikacji rzeźby | 131 |
6.3.2.1. Geomorfony | 131 |
6.3.2.2. Formy rzeźby oparte na TPI | 140 |
6.3.2.3. Typy terenu | 148 |
6.4. Tatry i Podhale (góry, kotliny, pogórza) | 157 |
6.4.1. Charakterystyka obszaru | 157 |
6.4.2. Wyniki automatycznej klasyfikacji rzeźby | 161 |
6.4.2.1. Geomorfony | 161 |
6.4.2.2. Formy rzeźby oparte na TPI | 172 |
6.4.2.3. Typy terenu | 183 |
Rozdział 7. Analiza porównawcza map geomorfologicznych z geomorfometrycznymi 193 | |
7.1. Porównanie map | 193 |
7.2. Struktura podobieństwa między mapami | 197 |
7.3. Porównanie form rzeźby do obiektów geomorfometrycznych | 200 |
7.4. Konwergencja i dywergencja rzeźby | 205 |
7.5. Wpływ stosunków hipsometrycznych na kształtowanie się podobieństwa CMG i map obiektów geomorfometrycznych | 212 |
Podsumowanie i wnioski | 217 |
Literatura i źródła | 223 |