POLECAMY
Autor:
Format:
ibuk
Książka poświęcona jest temu, jak lekcje języka polskiego mogą inicjować, wspierać oraz rozwijać zdolność myślenia, w tym myślenia o współczesności. Autor pokazuje, na czym ta aktywność umysłowa polega, zarówno w kontekście filozoficznym (tu istotną rolę odgrywają odwołania do dorobku Hannah Arendt), jak i edukacyjnym, oraz czym się wyróżnia na tle innych aktywności człowieka. Diagnozuje również wyzwania kulturowe, cywilizacyjne, społeczne, geopolityczne, z jakimi musi zmierzyć się edukacja humanistyczna w dzisiejszej szkole. Podkreśla, że odpowiedzialność za losy świata wymaga adekwatnej koncepcji wychowania obywatelskiego (adresowanej do młodych ludzi), które pozwoli ocalić przez zniszczeniem różnorodność tego świata. Szczególną rolę w realizowaniu wyznaczonych edukacji polonistycznej zadań przypisał autor współczesnemu reportażowi literackiemu (m.in. tekstom Wojciecha Jagielskiego, Wojciecha Tochmana, Katarzyny Boni, Małgorzaty Szejnert, Krzysztofa Millera, Filipa Springera); gatunek ten pozwala bowiem, jego zdaniem, zarówno na refleksję nad współczesnością, jak i nad obywatelskością.
Rok wydania | 2019 |
---|---|
Liczba stron | 280 |
Kategoria | Literatura polska |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza |
ISBN-13 | 978-83-232-3410-4 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Lekcje chemii
do koszyka
Lekcje chemii
do koszyka
Lekcje ciemności
do koszyka
Lekcje francuskiego
do koszyka
Spis treści
Podziękowania | 9 |
Wstęp | 11 |
Lekcje myślenia o świecie | 11 |
CZĘŚĆ I | 19 |
Myślenie o świecie – dialog edukacji z filozofią Hannah Arendt | 19 |
Rozdział 1 | 19 |
Tkanina Penelopy, czyli o potrzebie i kruchości myślenia. Rozważania w perspektywie filozoficzno-edukacyjnej 19 | |
1.1. Dlaczego Arendt? | 19 |
1.2. O czym myśleć? | 21 |
1.3. Myślenie a zdobywanie wiedzy (w filozofii i edukacji) | 23 |
1.4. Motywowanie do myślenia | 27 |
1.5. Myślenie sokratejskie a sens kształcenia dzisiaj | 29 |
1.6. Krajobraz po huraganie – efekty nauczania a efekty myślenia | 32 |
1.7. Pułapki myślenia | 35 |
Rozdział 2 | 39 |
„Nie ma rozpusty gorszej niż myślenie”. Niemyślenie jako dewastacja różnorodności świata 39 | |
2.1. Deprawowanie myśleniem a deprawowanie niemyśleniem | 40 |
2.2. Niemyślenie, czyli „uprawianie” zła | 46 |
2.3. Niemyślenie – sojusznik ideologii | 50 |
2.4. „Dla takich, którzy myślą, święte nie jest nic” – antytotalitarny gen myślenia | 54 |
2.5. Ludzie „wyciągnięci z ukrycia” – odwaga myślenia | 57 |
2.6. Edukacja polonistyczna – między tworzeniem więzi a nakładaniem więzów | 59 |
Rozdział 3 | 62 |
Obrona polityczności edukacji polonistycznej 62 | |
3.1. Język(i) polityki a język(i) edukacji | 62 |
3.2. Polityczne postrzeganie świata | 66 |
3.3. Troska o świat, czyli polityka jako działanie (obywatelskie) | 68 |
3.4. Polityka jako sztuka opowiadania o świecie | 72 |
3.5. Edukacyjność polityki | 75 |
Rozdział 4 | 80 |
„Oto nasz świat” – istota wychowania obywatelskiego | 80 |
4.1. Vita activa – człowiek w przestrzeni publicznej | 80 |
4.2. Porządek społeczny jako wyzwanie dla wychowania obywatelskiego | 83 |
4.3. Przestrzeń publiczna jako przestrzeń wychowania obywatelskiego | 90 |
4.4. Szacunek, odpowiedzialność i odwaga – aksjologia obywatelskości | 93 |
4.5. Zdumienie jako źródło świadomości obywatelskiej | 98 |
CZĘŚĆ II 103 | |
Myślenie jako pragnienie sensu – w stronę edukacji obywatelskiej | 103 |
Rozdział 5 | 103 |
Diagnozy współczesności – wyzwania dla koncepcji wychowania obywatelskiego | 103 |
5.1. Portret współczesnej młodzieży – diagnoza reporterska | 103 |
5.2. U źródeł koncepcji metodycznej. Dydaktyczne odczytania wyzwań współczesności | 112 |
5.2.1. Obserwacja świata z perspektywy wewnątrzszkolnej | 113 |
5.2.2. Od obserwacji świata do diagnozowania wyzwań edukacyjnych | 118 |
5.3 Różnorodność jako problem, czyli kilka myśli na temat wielokulturowości w edukacji | 128 |
5.4. Mapa współczesnego świata, czyli odkrywanie znaczenia przestrzeni | 137 |
5.5. Uczeń jako obywatel świata, czyli o czytaniu mapy na lekcji języka polskiego | 140 |
Rozdział 6 | 147 |
Jak opisywać świat? Świadectwa myślenia | 147 |
6.1. Wyzwanie koncepcyjne | 147 |
6.2. Rzeczywistość opisana czy wykreowana? Europejskość a orientalizm | 149 |
6.3. Europejskość w edukacji polonistycznej – kłopoty z pojęciem | 152 |
6.4. Zmienność współczesnego świata – kłopoty z opisem | 156 |
6.5. Szkoła czytania współczesności według Przemysława Czaplińskiego – dialog literaturoznawstwa z dydaktyką | 158 |
6.6. Ku myśleniu krytycznemu | 162 |
Rozdział 7 | 171 |
Szkolna narracja o uchodźcach (przykład refleksji obywatelskiej) | 171 |
7.1 Kryzys solidarności a formacyjny wymiar edukacji | 171 |
7.2. Opowieści o uchodźcach jako źródło trudnych pytań | 175 |
7.3. Kontener – studium spotkania z uchodźcą | 179 |
7.4. Obywatelskość jako zaangażowanie | 184 |
Część III 191 | |
Jaki jest świat… Reporterskie egzemplifikacje | 191 |
Rozdział 8 | 191 |
Reporterskie „oswajanie” świata | 191 |
8.1. Reportaż w ujęciu filozoficznym | 191 |
8.1.1. Filozofia postrzegania świata | 192 |
8.1.2. Filozoficzny status bohaterów w reportażach | 195 |
8.1.3. Filozofia faktu w reportażach | 196 |
8.1.4. Reporterska filozofia „oswajania” świata | 199 |
8.2. Edukacyjna wartość reportażu | 201 |
8.3. Reporterskie myślenie – studium czterech przykładów (wprowadzenie) | 209 |
Rozdział 9 | 211 |
Reporterski egzystencjalizm. Trębacz z Tembisy. Droga do Mandeli Wojciecha Jagielskiego | 211 |
9.1. Ku reportażowi egzystencjalnemu | 211 |
9.2. Pasja reportera – Mandela | 213 |
9.3. Przebłyski sensu | 215 |
9.4. W poszukiwaniu sensu – między pasją a pustką | 217 |
Rozdział 10 | 221 |
Inność a obcość ‒ (foto)reporterskie fascynacje niepoznawalnością świata. 13 wojen i jedna Krzysztofa | 221 |
10.1. Antropologia fotoreportażu | 221 |
10.2. Autentyzm w fotoreportażu | 225 |
10.3. Zaangażowanie a wyobcowanie | 226 |
10.4. Fotoreporterskie światoodczucie | 228 |
Rozdział 11 | 232 |
Odzyskiwanie pamięci w reportażach Małgorzaty Szejnert (na przykładzie Domu żółwia. Zanzibaru) | 232 |
11.1. Pamięć i historia | 233 |
11.2. Ślady pamięci – domy | 234 |
11.3. Mentalność a wielokulturowość | 236 |
11.4. Poetyka konkretu a refleksja aksjologiczna | 238 |
11.5. Fotografie a pamięć | 239 |
Rozdział 12 | 243 |
Tajemnice zła i pamięci w Jakbyś kamień jadła Wojciecha Tochmana | 243 |
12.1. Reportaż a rewanż pamięci | 244 |
12.2. Walka o pamięć | 246 |
12.3. Metafizyka zła | 250 |
12.4. Antropologia pamięci | 251 |
Zakończenie | 254 |
Bibliografia | 262 |
Nota bibliograficzna | 271 |
Indeks osobowy | 273 |
Summary (The Lessons of (Civic) Thinking. Polish Language and Literature Education in the Face of Contemporary World | 279 |