INNE EBOOKI AUTORA
-24%
Monografia pt. Demokracja, decyzje, wybory jest pierwszą w polskiej literaturze naukowej syntetyczną pracą przedstawiającą wszechstronnie i kompetentnie wiedzę na temat demokratycznego podejmowania decyzji społecznych. Autor przedstawia w niej zarówno teoretyczne koncepcje demokracji, jak również typy systemów wyborczych; a następnie bada ich własności oraz analizuje społeczne konsekwencje systemów wyborczych dla kształtowania się systemu partyjnego oraz dla politycznej efektywności demokracji reprezentacyjnej.
prof. Grzegorz Lissowski
Uniwersytet Warszawski
Doskonała, unikatowa w polskiej literaturze naukowej książka. Podstawowa lektura dla wszystkich zajmujących się systemami głosowania i demokracją przedstawicielską.
prof. Piotr Świstak
University of Maryland
Ta książka to swoista biblia dla twórców i „użytkowników”systemów wyborczych. Autor analizuje blisko trzydzieści wariantów większościowych, proporcjonalnych i quasi-proporcjonalnych systemów wyborczych. Ukazuje, jak poszczególne parametry systemu wyborczego i ich rozmaite kombinacje, wpływają na wynik wyborów oraz jakie to ma konsekwencje dla teorii demokracji.
prof. Jacek Raciborski
Uniwersytet Warszawski
Rok wydania | 2003 |
---|---|
Liczba stron | 273 |
Kategoria | Metody badań społecznych |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Scholar |
ISBN-13 | 978-83-7383-035-6 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Demokracja
do koszyka
Demokracja
do koszyka
Demokracja polska 1989-2003
do koszyka
Demokracja gospodarka polityka
do koszyka
Demokracja izraelska
do koszyka
Demokracja konstytucyjna w Polsce
do koszyka
Demokracja lokalna w państwach Europy
do koszyka
Demokracja ludowa w praktyce
do koszyka
Spis treści
WSTĘP | 11 |
CZĘŚĆ PIERWSZA. DEMOKRACJA I DEMOKRATYCZNE DECYZJE | 15 |
1. DEMOKRACJA: DEFINICJE I MODELE | 15 |
1.1. Demokracja – warunki konieczne | 15 |
1.1.1. Definicja Lincolna | 15 |
1.1.2. Kryteria demokracji | 17 |
1.2. Większość i mniejszość, efektywność i konsensus | 19 |
1.2.1. Dwie koncepcje teoretyczne | 21 |
1.2.1.1. Demokracja madisonowska | 21 |
1.2.1.2. „Decyzyjna teoria demokracji” Sartoriego | 23 |
1.2.2. Demokracja majorytarna i konsensualna: dwa modele empiryczne | 27 |
1.2.3. Modele empiryczne a koncepcje teoretyczne | 32 |
2. DECYZJE DEMOKRATYCZNE | 35 |
2.1. Teoria wyboru społecznego – podstawowe pojęcia | 36 |
2.2. Demokratyczne decyzje społeczne – ogólne warunki | 39 |
2.2.1. Równość | 40 |
2.2.2. Autonomia społeczeństwa | 41 |
2.2.3. Adekwatna reprezentacja | 43 |
2.2.4. Inne pożądane właściwości: optymalność Pareto i niezależność od alternatyw niezwiązanych | 44 |
2.3. Reguła większości | 46 |
2.3.1. Reguła większości a postulaty demokracji | 46 |
2.3.2. Decyzyjność reguły większości | 48 |
2.4. Poza regułą większości | 50 |
2.5. Czy demokracja jest możliwa? | 53 |
CZĘŚĆ DRUGA. DEMOKRACJA PRZEDSTAWICIELSKA I SYSTEMY WYBORCZE | 57 |
3.DEMOKRACJA PRZEDSTAWICIELSKA | 57 |
3.1. Demokracja bezpośrednia a reprezentacyjna | 57 |
3.2. Cele i kryteria oceny procedur wyborczych | 61 |
3.2.1. Zgodność decyzji reprezentantów z hipotetyczną bezpośrednią decyzją wyborców | 61 |
3.2.2. Sprzyjanie sprawnemu działaniu parlamentu, ułatwienie procesu tworzenia rządu i wzmocnienie jego stabilności | 62 |
3.2.3. Stworzenie warunków dla budowania konsensusu wobec podejmowanych decyzji | 62 |
3.2.4. Sprzyjanie wyborowi „kompetentnych” reprezentantów | 63 |
3.2.5. Zapewnienie reprezentacji wszystkim istotnym grupom interesów | 63 |
3.2.6. Zrozumiałość i wiarygodność systemu wyborczego | 64 |
3.3. Dwa modele reprezentacji | 65 |
3.3.1. Reprezentacja proporcjonalna | 65 |
3.3.1.1. Preferencje wyborców a preferencje reprezentantów | 65 |
3.3.1.2. Czy rzeczywiście w interesie wyborców leży, by reprezentanci zawsze decydowali tak samo, jakby robili to bezpośrednio wyborcy? | 67 |
3.3.1.3. Matematyczna niemożliwość ścisłej proporcjonalności | 67 |
3.3.2. Reprezentacja „większościowa” | 68 |
3.3.2.1. Większościowe wybory parlamentarne | 69 |
3.4. Systemy wyborcze | 71 |
3.4.1. Struktura głosu | 72 |
3.4.1.1. Głosowanie na kandydatów a głosowanie na listy partyjne | 72 |
3.4.1.2. Ilu kandydatów może poprzeć wyborca? | 73 |
3.4.1.3. Kategoryczny lub stopniowalny charakter poparcia | 73 |
3.4.2. Formuła wyborcza | 74 |
3.4.2.1. Formuły proporcjonalne | 74 |
3.4.2.2. Formuły większościowe | 74 |
3.4.2.3. Formuły pośrednie (quasi-proporcjonalne) | 75 |
3.4.3. Struktura okręgów wyborczych | 75 |
3.4.4. Systemy wyborcze – od teorii do praktyki | 76 |
4.FORMUŁY WIĘKSZOŚCIOWE: WYBÓR JEDNEGO Z WIELU | 81 |
4.1. Funkcje społecznego wyboru: definicja i postulaty „demokratyczności” | 81 |
4.2. Podstawa informacyjna metod głosowania | 85 |
4.3. Koncepcje Bordy i Condorceta | 86 |
4.3.1. Metoda Bordy | 87 |
4.3.2. Koncepcje Condorceta | 89 |
4.4. Zgodność z regułą większości: Condorcetowskie funkcje społecznego wyboru | 90 |
4.4.1. Kryteria Condorceta | 90 |
4.4.2. Condorcetowskie metody głosowania | 92 |
4.4.2.1. Metoda Dodgsona | 92 |
4.4.2.2. Metoda maximinu | 94 |
4.4.2.3. Metoda Copelanda | 94 |
4.4.2.4. Metoda Schwartza | 95 |
4.4.2.5. Metoda Blacka | 96 |
4.4.2.6. Metoda Nansona | 97 |
4.4.2.7. Zmodyfikowana metoda Nansona | 99 |
4.4.2.8. Inne metody condorcetowskie | 99 |
4.5. Metody głosowania oparte na większości pierwszeństwa | 100 |
4.5.1. Metoda względnej większooeci (FPTP) | 101 |
4.5.2. Metoda większościowa z dogrywką | 102 |
4.5.3. Głosowanie alternatywne | 103 |
4.5.4. Metoda Bucklina | 104 |
4.5.5. Głosowanie aprobujące | 105 |
4.6. Metody głosowania a kryteria racjonalności | 106 |
4.6.1. Monotoniczność | 106 |
4.6.2. Optymalność Pareto | 108 |
4.6.3. Niezależność od alternatyw niezwiązanych i słaby aksjomat ujawnionej preferencji (WARP) | 109 |
4.6.4. Zgodność | 110 |
4.6.5. Uwaga bibliograficzna | 111 |
4.7. Konkluzywność | 111 |
4.8. Głosowanie strategiczne i manipulacje zewnętrzne | 113 |
4.8.1. Głosowanie strategiczne | 113 |
4.8.1.1. „Ustępowanie” | 115 |
4.8.1.2. „Zagrzebywanie” | 116 |
4.8.1.3. „Odpychanie” | 118 |
4.8.1.4. Głosowanie aprobujące a zachowania strategiczne | 118 |
4.8.2. Manipulacje zewnętrzne | 119 |
4.8.3. Dlaczego manipulacje strategiczne stanowią zagrożenie dla demokracji? | 120 |
4.9. Możliwości i perspektywy implementacji | 121 |
5.FORMUŁY PROPORCJONALNE: KAŻDEMU (DOKŁADNIE) CO MU SIĘ NALEŻY | 124 |
5.1. Metody największych reszt (metody z kwotą a priori) | 126 |
5.1.1. Definicje i przykłady | 126 |
5.1.2. Własności metod największych reszt | 129 |
5.2. Metody dzielnikowe (metody z kwotą a posteriori) | 134 |
5.2.1. Definicje i przykłady | 134 |
5.2.2. Funkcja priorytetu | 139 |
5.2.3. Własności metod dzielnikowych | 142 |
5.3. Wpływ wielkości partii na wynik podziału | 143 |
5.4. Znaczenie innych elementów systemu wyborczego | 146 |
5.5. Podsumowanie | 148 |
6. FORMUŁY QUASI-PROPORCJONALNE: TO, CO NAJLEPSZE I NAJGORSZE Z DWÓCH ŚWIATÓW | 150 |
6.1. Pojedynczy głos przechodni (STV) | 151 |
6.1.1. Procedura podziału mandatów | 152 |
6.1.2. STV jako metoda proporcjonalna | 154 |
6.1.3. Niemonotoniczność STV | 156 |
6.1.4. STV: rozwiązania praktyczne i ich konsekwencje | 157 |
6.1.5. STV a polski system wyborczy | 159 |
6.2. Pojedynczy głos nieprzechodni (SNTV) i problemy koordynacji | 161 |
6.2.1. Problemy koordynacji w SNTV | 161 |
6.2.2. SNTV jako system quasi-proporcjonalny | 163 |
6.2.3. Znaczenie SNTV | 164 |
6.3. Inne metody quasi-proporcjonalne | 165 |
6.3.1. Głosowanie kumulacyjne | 165 |
6.3.2. Głosowanie blokowe | 166 |
6.3.3. Głosowanie ograniczone | 168 |
6.4. Metody quasi-proporcjonalne – podsumowanie | 169 |
7.OKRĘG I I ZŁOŻONE SYSTEMY WYBORCZE | 171 |
7.1. Okręgi wyborcze | 171 |
7.1.1. Wielkość okręgów a wynik wyborów | 172 |
7.1.1.1. Okręgi wyborcze a reprezentacja małych i dużych partii | 173 |
7.1.1.2. Wielkość okręgów a system partyjny: uogólnienia reguły Duvergera | 175 |
7.1.1.3. Okręgi wyborcze a niemonotoniczność wyborów | 175 |
7.1.2. Praktyczne aspekty wyznaczania okręgów wyborczych | 177 |
7.1.2.1. Granice okręgów wyborczych | 177 |
7.1.2.2. Liczba mandatów w okręgach wyborczych | 178 |
7.1.2.3. Manipulacje okręgami wyborczymi | 180 |
7.2. Kompensacyjne i mieszane systemy wyborcze | 184 |
7.2.1. Hierarchiczne struktury okręgów wyborczych | 184 |
7.2.2. Systemy z hierarchiczną strukturą okręgów niewykorzystujące mechanizmów kompensacyjnych | 185 |
7.2.3. Systemy z częściową kompensacją: wybory do Stortingu | 186 |
7.2.4. Systemy z pełną kompensacją: wybory do Rady Narodowej Austrii | 188 |
7.3. Dwa szczególne przypadki | 189 |
7.3.1. System wyborczy Republiki Federalnej Niemiec | 189 |
7.3.1.1. Ogólne założenia systemu wyborczego RFN | 190 |
7.3.1.2. Podział proporcjonalno-większościowy czy czysto proporcjonalny? Znaczenie mandatów nadmiarowych | 192 |
7.3.1.3. Strategiczne aspekty niemieckiego systemu wyborczego | 193 |
7.3.1.4. Niemiecki system wyborczy – ideał czy oszustwo? | 195 |
7.3.2. Wybory prezydenckie w USA | 196 |
7.3.2.1. Kwestia powoływania prezydenta na Konwencji Konstytucyjnej 1787 r. | 196 |
7.3.2.2. Ewolucja i współczesność systemu wyborów prezydenckich w USA | 198 |
7.3.2.3. Kolegium Elektorów a specyfika wyborów w państwie federalnym | 200 |
CZĘŚĆ TRZECIA. SYSTEMY GŁOSOWANIA A KONTEKST SPOŁ ECZNY – MODELE I PRAKTYKA | 203 |
8.REGUŁA WIĘKSZOŚCIOWA A OGRANICZANIE DZIEDZINY: MODELE PRZESTRZENNE | 203 |
8.1. Reguła większości w przestrzeni jednowymiarowej: twierdzenie Blacka i jego uogólnienia | 205 |
8.2. Reguła większości w przestrzeni wielowymiarowej | 211 |
8.3. Stabilność a wymiana rządzących: kierunkowe modele przestrzenne | 222 |
8.4. Modele kierunkowe a głosowanie powszechne: stabilność i zmiana | 227 |
8.4.1. Modele kierunkowe a Twierdzenie o Medianowym Wyborcy | 228 |
8.4.2. Stabilność i zmienność: długookresowe równowagi w modelach jednowymiarowych | 230 |
8.4.2.1. Model Iversena | 230 |
8.4.2.2. Model Rabinowitza–Macdonald | 232 |
8.4.2.3. Model zunifikowany Merrilla i Grofmana | 233 |
8.5. Modele przestrzenne – porównanie | 235 |
8.6. Appendix | 238 |
9.SYSTEMY WIĘKSZOŚCIOWE I REGUŁA DUVERGERA A MODELE PRZESTRZENNE | 242 |
9.1. Czy wystarczy reguła Duvergera? | 242 |
9.2. Stabilność systemów większościowych a przestrzenne modele głosowania | 246 |
9.2.1. Wybory większościowe a stabilność systemu dwupartyjnego w modelu jednowymiarowym | 247 |
9.2.2. Poza modelem jednowymiarowym | 249 |
9.2.3. Przykład manipulacji strukturą sporu politycznego: kwestia niewolnictwa w polityce amerykańskiej | 250 |
10. ZAKOŃCZENIE | 253 |
10.1. Od teorii normatywnej… | 254 |
10.2. …do systemów wyborczych | 256 |
10.3. Systemy wyborcze a problem strategicznej manipulacji | 259 |
BIBLIOGRAFIA | 263 |
SKOROWIDZ NAZWISK | 270 |