POLECAMY
Autor:
Format:
ibuk
Przebieg debaty publicznej wokół zagadnienia reparacji i odszkodowań w stosunkach polsko-niemieckich wskazuje na istnienie pilnej potrzeby opublikowania studiów i dokumentów, które ilustrowałyby dotychczasowe polskie wysiłki zmierzające do oszacowania wartości strat powstałych w wyniku niemieckiej agresji na Polskę i okupacji, ukazywałyby historię polskich roszczeń reparacyjnych, restytucyjnych i odszkodowawczych, a także sposobów ich zaspokojenia. Ponadto, w związku z kontrowersjami związanymi ze sprawą zrzeczenia się w 1953 r. przez PRL reparacji od Niemiec, pojawiła się potrzeba źródłowego naświetlenia problemu wykonania przez ZSRR postanowień reparacyjnych Umowy Poczdamskiej wobec Polski.
Dlatego też z inicjatywy ministra spraw zagranicznych RP powstała publikacja, której autorzy - uznani eksperci problematyki niemieckiej oraz analitycy PISM - wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym, podjęli próbę przedstawienia problemu na gruncie rzetelnej analizy faktów i norm prawnych.
Publikacja powstała z inicjatywy ministra spraw zagranicznych RP
Rok wydania | 2004 |
---|---|
Liczba stron | 850 |
Kategoria | Unia Europejska |
Wydawca | Polski Instytut Spraw Międzynarodowych |
ISBN-13 | 978-83-8960-725-6 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Problem bogactwa i ubóstwa w teoriach...
do koszyka
Problem eutanazji w pracach Sejmu III...
do koszyka
Problem formy w sztukach plastycznych
do koszyka
Spis treści
Spis treści: | |
Z myślą o wspólnej przyszłości – wspólny tekst Ministrów Spraw Zagranicznych RP, s. | 1 |
Od redaktora naukowego, s. | 5 |
Adam Eberhardt, Mateusz Gniazdowski, Tytus Jaskułowski, Maciej Krzysztofowicz | |
Szkody wyrządzone Polsce podczas II wojny światowej przez agresora niemieckiego. Historia dociekań i szacunków, s. | 11 |
1. Wprowadzenie | |
2. Szacowanie polskich strat wojennych | |
2.1. Aktywność Rządu RP na Wychodźstwie | |
2.2. Aktywność PKWN. Biuro Odszkodowań Wojennych | |
2.3. Wyniki pracy Komisji do Opracowania Problemu Odszkodowań Niemieckich | |
3. Straty biologiczne narodu polskiego | |
3.1. Szacowanie stanu eksterminacji narodu polskiego | |
3.2. Szacunek strat sił zbrojnych i utraty zdrowia obywateli | |
4. Straty materialne | |
4.1. Szacunek strat w gospodarce i administracji | |
4.2. Korekta strat materialnych | |
5. Straty kultury polskiej | |
5.1. Materialny wymiar strat w dziedzinie kultury | |
5.2. Szacunek strat osobowych wśród polskiej inteligencji | |
6. Straty Warszawy | |
7. Uwagi końcowe | |
Wojciech Kowalski | |
Problem szacunku szkód w zakresie polskiego dziedzictwa kulturowego wyrządzonych Polsce podczas II wojny światowej przez agresora niemieckiego, s. 55 | |
1. Metodyka grabieży dóbr kultury za ziemiach wcielonych do Rzeszy i w Generalnej Guberni | |
2. Rejestracja i szacowanie strat | |
2.1. Bieżąca rejestracja strat prowadzona w ramach prac podziemnej Delegatury Rządu RP na Kraj i jej wyniki opublikowane w Londynie w 1944 r. | |
2.2.Prace rejestracyjne i szacunki Biura Rewindykacji i Odszkodowań Ministerstwa Kultury i Sztuki (1945–1951) oraz Komisji do Opracowania Problemu Odszkodowań Niemieckich (1970–1972) | |
3. Współczesna dokumentacja strat wojennych i próby szacunków | |
Mariusz Muszyński | |
Prawnomiędzynarodowe podstawy niemieckich zobowiązań reparacyjnych na rzecz zwycięskiej koalicji ze szczególnym uwzględnieniem Polski, s. 81 | |
1. Wstęp | |
2. Założenia polityki reparacyjnej po II wojnie światowej | |
3. Polskie działania reparacyjne na tle działań aliantów zachodnich | |
3.1. Podstawy prawne reparacji od Niemiec | |
3.1.1. Umowa Poczdamska | |
3.1.2. Ustawa nr 5 Sojuszniczej Rady Kontroli Niemiec | |
3.2. Wykonanie przez Polskę postanowień poczdamskich dotyczących reparacji | |
3.2.1. Umowa dwustronna ZSRR–Polska w sprawie reparacji | |
3.2.2. Akty prawa wewnętrznego dotyczące przejęcia majątku niemieckiego | |
3.2.3. Przejmowanie majątku późnych przesiedleńców | |
3.3. Wykonywanie przez państwa zachodnie postanowień poczdamskich dotyczących reparacji | |
3.3.1. Status prawny majątków niemieckich znajdujących się na terytorium państw zachodnich w roku 1945 | |
3.3.2. Umowa w sprawie reparacji niemieckich (tzw. Umowa Paryska) | |
3.3.3. Prawne aspekty przejęcia majątku niemieckiego w państwach neutralnych | |
3.3.4. Prawne aspekty przejęcia majątku niemieckiego w państwach-sojusznikach III Rzeszy | |
3.3.5. Traktaty bońskie | |
3.3.6. Umowa w sprawie długów niemieckich (tzw. Umowa Londyńska) | |
4. Zamknięcie spraw wynikających z II wojny światowej | |
4.1. Zakończenie wojny a reparacje | |
4.2. Reparacje a problem układu pokojowego z Niemcami po konferencji poczdamskiej | |
4.3. Traktat 2 + 4 jako alternatywa wobec traktatu pokoju | |
4.4. Praktyka państw dotycząca reparacji po zawarciu Traktatu 2 + 4 | |
5. Zakończenie | |
Jan Sandorski | |
Zrzeczenie się w 1953 r. przez Polskę reparacji wobec Niemiec w świetle prawa międzynarodowego, s. 123 | |
1. Kontrowersje na tle uchwał Sejmu RP dotyczących reparacji wojennych i roszczeń odszkodowawczych | |
1.1. Aktywność Sejmu RP w sprawie reparacji i odszkodowań dla Polski | |
1.2. Opinia publiczna wobec problemu reparacji i odszkodowań w stosunkach polsko-niemieckich | |
2. Reparacje i odszkodowania jako problem sporny w stosunkach polsko-niemieckich | |
3. Problem ważności Oświadczenia rządu PRL z 23 sierpnia 1953 r. | |
3.1. Polityczne przesłanki zrzeczenia się reparacji wojennych wobec NRD przez Związek Radziecki | |
3.2. Stanowisko rządu PRL w sprawie reparacji. Uwarunkowania polityczne | |
4. Radziecki dyktat wobec Polski w świetle prawa międzynarodowego | |
4.1. Oświadczenie rządu PRL z 1953 r. a Konwencja o prawie traktatów | |
4.2. Radziecki dyktat jako przymus ekonomiczny | |
4.3. Oświadczenie rządu PRL jako wadliwe oświadczenie woli państwa | |
4.4. Oświadczenie rządu PRL a suwerenność państwa | |
5. Epilog polityczny | |
Janusz Dołęga, Łukasz Kulesa, Rafał Tarnogórski | |
Wykonanie przez ZSRR postanowień reparacyjnych Umowy Poczdamskiej wobec Polski | |
1. Realizacja reparacji na rzecz Polski przez Związek Radziecki | |
2. Instytucje, struktury i organizacja prac reparacyjnych w Polsce | |
3. Realizacja postanowień reparacyjnych na rzecz innych państw | |
3.1. Radziecki system pobierania reparacji | |
3.2. Pobieranie reparacji przez sojuszników Wielkiej Koalicji | |
3.3. Zakończenie pobierania reparacji | |
4. Uwagi końcowe | |
Witold M. Góralski | |
Podstawy prawne, przedmiot i program przewłaszczenia własności niemieckiej na Ziemiach Zachodnich i Północnych na podstawie i w ramach Umowy Poczdamskiej, s. 189 | |
1. Wprowadzenie | |
2. Prawnomiędzynarodowe podstawy przekazania Polsce po II wojnie światowej niemieckich obszarów na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej | |
2.1. Polityczne przesłanki zmian terytorialnych w Europie Środkowej i Wschodniej po II wojnie światowej | |
2.2. Terytorialne postanowienia Umowy Poczdamskiej a prawo międzynarodowe | |
2.3. Polskie pozycje prawne w odniesieniu do suwerenności państwa polskiego na Ziemiach Zachodnich i Północnych | |
3. Prawnoustrojowe założenia przejęcia własności niemieckiej i recepcja prawa polskiego | |
na Ziemiach Zachodnich i Północnych | |
3.1. Recepcja prawa polskiego na przejętych przez Polskę obszarach wschodnich Rzeszy Niemieckiej | |
3.2. Podstawy systemowe i założenia programu przewłaszczenia własności niemieckiej na Ziemiach Zachodnich i Północnych | |
4. Podstawowe akty prawne regulujące przejęcie własności niemieckiej na ZZiP | |
4.1. Grunty rolnicze: Dekret PKWN z 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej z późniejszymi zmianami | |
4.2. Grunty leśne: Dekret PKWN z 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa | |
4.3. Przedsiębiorstwa (osoby prawne): Ustawa z 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej | |
4.4. Majątki opuszczone i poniemieckie: Dekret z 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich | |
4.5. Uzupełnienie programu wywłaszczeniowego: Dekret z 15 listopada 1946 r. o zajęciu majątków państw pozostających z Państwem Polskim w stanie wojny w latach 1939–1945 i majątku osób prawnych i obywateli tych państw oraz o zarządzie przymusowym nad tymi majątkami | |
5. Implementacja programu przewłaszczenia własności niemieckiej na ZZiP | |
5.1. Nieruchomości ziemskie | |
5.2. Mienie nierolnicze | |
6. Polsko-niemiecki spór o wykonywanie przez państwo polskie suwerenności terytorialnej | |
na Ziemiach Zachodnich i Północnych | |
6.1. Podstawowe tezy zachodnioniemieckiej doktryny państwowej oraz doktryny wypędzonych w odniesieniu do konstytutywnych postanowień i skutków Umowy Poczdamskiej | |
6.2. Polskie pozycje prawne po Traktacie PRL–RFN z 1970 r. o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków a zachodnioniemiecka koncepcja modus vivendi | |
6.3.Modernizacja doktryny wypędzonych po zjednoczeniu Niemiec | |
6.3.1. Wywłaszczenia i wypędzenia jako zbrodnia przeciw ludzkości | |
6.3.2. Nienaruszalność uprawnień osób wypędzonych i wywłaszczonych w świetle prawa międzynarodowego | |
6.3.3. Wysiedlenia i wywłaszczenia jako delikt międzynarodowy | |
6.3.4. Krytyka wysiedleń i wywłaszczeń w świetle Międzynarodowych Paktów Praw Politycznych i Obywatelskich | |
7. Traktat z 1990 r. o ostatecznej regulacji w odniesieniu do Niemiec w świetle niemieckiej i polskiej doktryny prawnej | |
7.1. Stanowisko niemieckiej doktryny prawnej wobec statusu ZZiP po zawarciu Traktatu 2+4 | |
7.2. Polskie pozycje prawne w świetle kompleksu umów międzynarodowych regulujących status terytorialny zjednoczonych Niemiec oraz prawnomiędzynarodowe skutki agresji i bezwarunkowej kapitulacji Rzeszy Niemieckiej | |
8. Epilog polityczny polsko-niemieckiego sporu w sprawie prawnomiędzynarodowego statusu Ziem Zachodnich i Północnych w latach 1945–1990 | |
Wojciech Kowalski | |
Restytucja i naprawianie szkód w zakresie polskiego dziedzictwa kulturowego. | |
Regulacje prawne i działania władz polskich, s. 239 | |
1. Podstawy prawne likwidacji skutków II wojny światowej w dziedzinie dóbr kultury | |
1.1. Stan regulacji prawnomiędzynarodowych w chwili wybuchu wojny | |
1.1.1. Geneza zasady restytucji dóbr kultury | |
1.1.2. Restytucja zastępcza i kwestia reparacji | |
2. Prawo alianckie dotyczące dóbr kultury po II wojnie światowej | |
2.1. Restytucja | |
2.2. Restytucja zastępcza i reparacje | |
3. Program i działania władz polskich na rzecz restytucji i naprawy szkód w zakresie dziedzictwa kulturowego | |
3.1.Próby oszacowania polskich strat w dziedzinie kultury | |
3.2. Realizacja programu restytucji polskich dóbr kultury oraz próba uzyskania reparacji | |
4. Restytucja dóbr kultury w 50 lat po wojnie | |
Dominik Sołtysiak | |
Podstawy prawne i implementacja odszkodowań niemieckich dla polskich ofiar eksperymentów pseudomedycznych w latach 1945–1989, s. 269 | |
1. Wprowadzenie | |
2. Podstawy prawne odpowiedzialności niemieckich przedsiębiorstw | |
3. Podstawy dochodzenia roszczeń i ich implementacja w latach 1951–1972 | |
4. Problem globalnego uregulowania odszkodowań | |
5. Treść Porozumienia PRL–RFN z dnia 16 listopada 1972 r. oraz jego implementacja | |
6. Podsumowanie | |
Jan Barcz | |
Sukcesja w dziedzinie ubezpieczenia społecznego w stosunkach polsko-niemieckich po II wojnie światowej, s. 295 | |
1. Wprowadzenie | |
2. Sukcesja w dziedzinie ubezpieczenia społecznego po I wojnie światowej | |
2.1. Porozumienia międzynarodowe z zakresu ubezpieczenia społecznego do I wojny światowej | |
2.2. Postanowienia Traktatu Wersalskiego | |
2.3. Stosunki polsko-niemieckie w dziedzinie ubezpieczeń społecznych w okresie międzywojennym | |
3. Uwarunkowania sukcesji ubezpieczeniowej w stosunkach polsko-niemieckich po II wojnie światowej | |
4. Regulacja stosunków w dziedzinie ubezpieczenia społecznego z NRD | |
5. Regulacja stosunków w dziedzinie ubezpieczenia społecznego z RFN | |
5.1. Porozumienia PRL–RFN z 1975 r. | |
5.2. Regulacja niektórych problemów z dziedziny ubezpieczenia społecznego przed 1975r. | |
5.2.1. Zaopatrzenie dla inwalidów wojennych i ich rodzin | |
5.2.2. Zaopatrzenie wypadkowe | |
5.3. Zasadnicze regulacje porozumień z 1975 r. | |
5.3.1. Porozumienie zawarte w drodze not werbalnych z 7 października 1975 r. (zaopatrzenia wypadkowe) | |
5.3.2. Postanowienia umowy rentowej zakresie zaopatrzenia wypadkowego | |
5.3.3. Podstawowe założenia umowy rentowej z 1975 r. 330 | |
6. Porozumienie z 9 października 1975 r. o uregulowaniu wzajemnych roszczeń w zakresie | |
zaopatrzenia emerytalnego i wypadkowego | |
Jerzy Sułek | |
Niemiecka pomoc humanitarna i finansowa w latach 1991–2004 dla poszkodowanych przez III Rzeszę w Polsce. Problemy polityczne i prawne, s. 337 | |
1. Wprowadzenie | |
2. Problematyka odszkodowawcza w stosunkach polsko-niemieckich i w procesie 2+4 | |
2.1. Kształtowanie się stanowiska Bonn wobec problemu odszkodowań dla Polski | |
2.2. Wielkie mocarstwa a problem odszkodowania w procesie 2+4 | |
2.3. Kształtowanie się stanowiska Polski co do zakresu i formy odszkodowań dla obywateli polskich | |
3. Geneza i treść porozumienia RP-RFN z 16 października 1991 r. o pomocy humanitarnej dla szczególnie poszkodowanych ofiar prześladowania nazistowskiego w Polsce | |
3.1. Istota porozumienia RP–RFN z 16 października 1991 r. | |
3.2. Fundacja Polsko-Niemieckiego Pojednania jako wykonawca Porozumienia z 16 października 1991 r. | |
3.3. Realizacja porozumienia RP–RFN z 16 października 1991 r. | |
4. Próba bilansu | |
Jerzy Sułek | |
Świadczenia finansowe dla byłych robotników niewolniczych i przymusowych III Rzeszy oraz innych ofiar nazizmu. Bilans wypłat w Polsce z lat 1999–2004, s. 379 | |
1. Podstawy formalnoprawne | |
2. Proces wypłaty niemieckich świadczeń finansowych przez FPNP ze środków Fundacji Federalnej „Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość” (w latach 2001–2004) | |
2.1. Niemieckie świadczenia finansowe dla byłych robotników niewolniczych i przymusowych III Rzeszy | |
2.2. Polsko-niemiecki spór przelicznikowy | |
2.3. Wypłaty świadczeń z tytułu innych szkód na osobie | |
2.4. Wypłaty niemieckich świadczeń finansowych dla ofiar nazizmu w Polsce z tytułu szkód majątkowych | |
2.5. Wypłaty niemieckich świadczeń finansowych dla ofiar nazizmu z Polski z innych tytułów (przepadek polis ubezpieczeniowych – ICHEIC, pomoc humanitarna dla Romów) | |
3. Wypłaty świadczeń ze środków Austriackiego Funduszu Pojednania dla byłych robotników przymusowych z Polski | |
4. Inne wypłaty świadczeń dla byłych robotników niewolniczych i przymusowych III Rzeszy w Polsce w latach 1999–2004 | |
4.1. Wypłaty FPNP ze środków Funduszu Szwajcarskiego na rzecz Potrzebujących Ofiar Holocaustu | |
4.2. Wypłaty z połączonych środków FPNP i Funduszu na Rzecz Ofiar Prześladowań Hitlerowskich (tzw. Funduszu Londyńskiego Złota) | |
4.3. Wypłaty z miast i gmin niemieckich dla byłych robotników niewolniczych i przymusowych z Polski | |
4.4. Świadczenia niemieckich kościołów – ewangelickiego i katolickiego na rzecz ofiar nazizmu w Polsce | |
Recenzje: | |
Jerzy Kranz, "Sprawy Międzynarodowe", nr 1/2005 | |