POLECAMY
Koszyk
Metafikcja komiczna i komizm metafikcyjny w dramatach Luigiego Pirandella i Witolda Gombrowicza
Studium porównawcze
Autor:
Wydawca:
Format:
ibuk
W komparatystycznym polsko-italianistycznym studium omówiono komiczny potencjał metafikcji, a następnie zilustrowano go na przykładzie twórczości dramatycznej Luigiego Pirandella i Witolda Gombrowicza. Jest to pierwsza praca zestawiająca ten aspekt twórczości obu pisarzy, a wypracowany przez autorkę aparat teoretyczny pozwala na odczytywanie w tym kontekście dzieł innych autorów i autorek.
Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode).
Książka dr Nadziei Bąkowskiej jest spójna w ramach stosowanej przez autorkę metodologii, bogata w źródła bibliograficzne i rozbudowane przypisy, wprowadza nową refleksję dotyczącą kategorii metafikcji komicznej i komizmu metafikcyjnego w dramacie, stanowi interesujące studium porównawcze twórczości dramatycznej Pirandella i Gombrowicza, a także pobudza refleksję na temat zakresu i celowości stosowania dziś pojęcia metafikcji Monografia ta, moim zdaniem, będzie stanowić cenne źródło wiedzy o włoskiej literaturze dla polskich badaczy, doktorantów i studentów, zwłaszcza dla perspektywy rozwoju komparatystycznych studiów polonistyczno-italianistycznych. Myślę, że odegra ona także inspirującą rolę dla dramaturgów teatralnych i reżyserów w zakresie dostrzeżenia związków metafikcji z komizmem. (Z recenzji prof. dr hab. Anny Krajewskiej, Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Swoją pracę autorka rozpoczyna od rzetelnego przedstawienia historyczno- i teoretycznoliterackiego zaplecza, czyli teorii komizmu i metafikcji oraz dotychczasowych komentarzy na temat relacji między Gombrowiczem a Pirandellem. […] Szczegółowo przedstawia kategorie wykorzystywane w ramach strategii komicznych i metafikcyjnych: intertekstualność, parodię, ironię, metalepsę, groteskę, postać metafikcyjną, kontrast, degradację, humoryzm, karnawał. […] Wypracowany aparat teoretyczny zdaje się mieć wartość uniwersalną i można by go wykorzystać do czytania innych autorów/autorek, ewentualnie przy dalszych eksploracjach Pirandella i Gombrowicza. […] Rozprawa ta […] w polskiej gombrowiczologii z sukcesem wypełnia dotkliwy brak komentarza do ważnej intelektualnej i intertekstualnej relacji Gombrowicza z jednym z ważniejszych dla niego antenatów. (Z recenzji dr. hab., prof. ucz. Mariana Bieleckiego, Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Wrocławski)
*********
Comic Metafiction and Metafictional Comism in Luigi Pirandello’s and Witold Gombrowicz’s Dramas. A Comparative Study
This comparative Polish-Italian study explores the comic potential of metafiction, and illustrates it with the examples drawn from drama works of Luigi Pirandello and Witold Gombrowicz. It is the first publication which juxtaposes this aspect of both writers’ works, and the theoretical model elaborated by the author allows reading works by other authors in this context.
The publication is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Poland license (CC BY 3.0 PL) (full license available at: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/legalcode).
*********
Dr Nadzieja Bąkowska (ORCID 0000-0002-1525-5802) – doktor nauk humanistycznych, aktualnie jako badacz postdoc realizuje projekt badawczy na temat autoprzekładu na Uniwersytecie Bolońskim. Absolwentka studiów polonistycznych na Uniwersytecie Warszawskim, polonistyczno-komparatystycznych na Uniwersytecie Bolońskim oraz polsko-włoskich studiów doktoranckich w systemie wspólnej międzynarodowej opieki naukowej cotutelle na UW i UniBo. Jej zainteresowania naukowe obejmują m.in. polsko-włoską komparatystykę literacką, teorię literatury, teorię i praktykę przekładu, autoprzekład oraz dydaktykę języka polskiego i włoskiego jako obcych. Autorka artykułów naukowych o tej tematyce, a także przekładów literatury i tekstów naukowych z języka polskiego na włoski i vice versa.
| Rok wydania | 2023 |
|---|---|
| Liczba stron | 279 |
| Kategoria | Publikacje darmowe |
| Wydawca | Uniwersytet Warszawski |
| ISBN-13 | 978-83-235-5896-5 |
| Numer wydania | 1 |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Komizm historyczny
do koszyka
Komizm polskich i francuskich zdań...
do koszyka
O komizmie. Od Arystotelesa do dzisiaj
do koszyka
Śmiech. Esej o komizmie
do koszyka
Spis treści
| Podziękowania | 9 |
| Wstęp | 11 |
| ROZDZIAŁ 1. Stan badań 16 | |
| 1.1. Wprowadzenie | 16 |
| 1.2. Powiązania metafikcji i komizmu | 17 |
| 1.3. Pirandellowskie i gombrowiczowskie jakości | |
| komiczne | 23 |
| 1.3.1. Luigi Pirandello | 23 |
| 1.3.2. Witold Gombrowicz | 26 |
| 1.4. Pirandellowsko-gombrowiczowska komparatystyka | 29 |
| 1.5. Podsumowanie | 34 |
| ROZDZIAŁ 2. Kontekst metodologiczny 35 | |
| 2.1. Wprowadzenie | 35 |
| 2.2. Struktury metafikcyjne | 35 |
| 2.2.1. Metafikcja | 35 |
| 2.2.2. Intertekstualność | 42 |
| 2.2.3. Ironia | 45 |
| 2.2.4. Postać metafikcyjna | 48 |
| 2.3. Teorie i formy komizmu | 49 |
| 2.4. Komiczne uwarunkowania metafikcji | 57 |
| 2.4.1. „Poufałe obmacywanie” źródłem komizmu | 57 |
| 2.4.2. Komizm metafikcyjny. Między empatią a | |
| ironią | 59 |
| 2.5. Podsumowanie | 63 |
| ROZDZIAŁ 3. Struktury i sensy komiczne metafikcji | |
| w dramatach Pirandella 65 | |
| 3.1. Wprowadzenie | 65 |
| 3.1.1. Twórczość dramatyczna Pirandella | 65 |
| 3.1.2. Struktury metafikcyjne w dramatach | |
| Pirandella | 72 |
| 3.1.3. Komiczny potencjał metafikcji w dramatach | |
| Pirandella | 73 |
| 3.2. Intertekstualność | 75 |
| 3.2.1. Autointertekstualność | 75 |
| 3.2.2. Dramatyczna gra w teatr: intertekstualność | |
| i niestabilność gatunkowa (reminiscencje gatunków | |
| dramatycznych) | 83 |
| 3.2.2.1. Rekonfiguracje dramatu mieszczańskiego | |
| 84 | |
| 3.2.2.2. W krzywym zwierciadle: kostium | |
| szekspirowski i historyczny | 89 |
| 3.2.2.3. Grymasy maski komedii dell’arte | 92 |
| 3.2.3. Podsumowanie | 95 |
| 3.3. Ironia | 97 |
| 3.3.1. Ironia narracyjna | 98 |
| 3.3.2. Ironia groteski | 104 |
| 3.4. Postaci metafikcyjne | 106 |
| 3.4.1. Świadomość fikcyjności | 108 |
| 3.4.1.1. Rozdźwięk między postacią a aktorem, | |
| postacią a rolą, postacią a kukłą | 109 |
| 3.4.1.2. „Powołał nas do życia autor” | 115 |
| 3.4.2. Animatorzy-rezonerzy | 117 |
| 3.4.3. Podsumowanie | 123 |
| 3.5. Metafikcyjne źródła komizmu w dramatach | |
| Pirandella | 124 |
| ROZDZIAŁ 4. Struktury i sensy komiczne metafikcji | |
| w dramatach Gombrowicza 127 | |
| 4.1. Wprowadzenie | 127 |
| 4.1.1. Twórczość dramatyczna Gombrowicza | 127 |
| 4.1.2. Struktury metafikcyjne w dramatach | |
| Gombrowicza | 130 |
| 4.1.3. Komiczny potencjał metafikcji w dramatach | |
| Gombrowicza | 131 |
| 4.2. Intertekstualność | 132 |
| 4.2.1. Polifonia motywów, stylów i gatunków | 132 |
| 4.2.2. Dramaty podszyte Szekspirem | 136 |
| 4.2.3. Stylizacja muzyczna | 141 |
| 4.2.4. Operetka w Operetce. Operetka jako parodia | |
| paradygmatu gatunkowego | 150 |
| 4.2.4.1. Operetka: lekki temat porwany przez | |
| wiatr historii | 152 |
| 4.2.4.2. Operetka: od strojności do nagości | 153 |
| 4.2.5. Podsumowanie | 155 |
| 4.3. Ironia | 157 |
| 4.3.1. Ironia narracyjna | 157 |
| 4.3.1.1. Ironiczne nacechowanie autorskiego | |
| paratekstu | 157 |
| 4.3.1.2. Ujawnianie się świadomości autorskiej | |
| 162 | |
| 4.3.1.3. Sztuczność i kompulsywne odgrywanie | |
| ról | 168 |
| 4.3.2. Ironia groteski (aura groteski i absurdu) | |
| 173 | |
| 4.3.3. Podsumowanie | 178 |
| 4.4. Postaci podszyte metafikcją | 179 |
| 4.4.1. (De)konstrukcja | 179 |
| 4.4.2. Autorefleksyjność | 185 |
| 4.4.3. Podsumowanie | 191 |
| 4.5. Metafikcyjne źródła komizmu w dramatach | |
| Gombrowicza | 192 |
| ROZDZIAŁ 5. W stronę modelu komizmu metafikcyjnego 194 | |
| 5.1. Pirandellowsko-gombrowiczowska komparatystyka: | |
| struktury i sensy komiczne metafikcji | 194 |
| 5.1.1. Intertekstualność | 194 |
| 5.1.2. Ironia | 199 |
| 5.1.3. Postać metafikcyjna | 203 |
| 5.1.4. Podsumowanie | 207 |
| 5.2. Model komizmu metafikcyjnego | 209 |
| 5.3. Model komizmu metafikcyjnego w kierunku | |
| postmodernistycznych realizacji | 210 |
| 5.3.1. Intertekstualność | 213 |
| 5.3.2. Ironia | 219 |
| 5.3.3. Postać metafikcyjna | 221 |
| 5.4. Podsumowanie | 225 |
| ROZDZIAŁ 6. Postmodernistyczny charakter komizmu | |
| metafikcyjnego 227 | |
| 6.1. Wprowadzenie | 227 |
| 6.2. Komizm metafikcji jako differentia specifica | |
| postmodernizmu | 229 |
| 6.3. Struktury i sensy komiczne metafikcji jako | |
| przejaw postmodernistycznych konotacji i antecedencji | |
| w twórczości dramatycznej Pirandella i Gombrowicza | |
| 233 | |
| 6.3.1. Postmodernistyczne konteksty twórczości | |
| Pirandella | 234 |
| 6.3.2. Postmodernistyczne konteksty twórczości | |
| Gombrowicza | 236 |
| 6.3.3. Podsumowanie | 242 |
| Zakończenie | 243 |
| Po zakończeniu | 246 |
| Bibliografia | 249 |
| Nota bibliograficzna | 271 |
| Streszczenia | 272 |
| Indeks osób | 275 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 3,50 zł za ebooka
