Ynzer łidła – nasze pieśni

Wilamowskojęzyczne pieśni, kołysanki i wyliczanki

1 opinia

Redakcja:

Tymoteusz Król

Format:

ibuk

Zbiór wilamowskojęzycznych pieśni, kołysanek i wyliczanek Ynzer łidła – nasze pieśni to efekt tytanicznej pracy, jaką wykonał Tymoteusz Król, dokumentując tradycję ustną Wilamowian, małej grupy etnicznej zamieszkującej Wilamowice – miasteczko pomiędzy Bielskiem-Białą a Oświęcimiem. Przybyli oni na te tereny z Europy Zachodniej w XIII wieku. Przywieźli ze sobą swój specyficzny język oraz zwyczaje. Niestety z powodu swojej odrębności Wilamowianie doświadczyli wielu prześladowań, zwłaszcza w XX wieku. W efekcie kultura i język wilamowski zaczęły umierać.


Tymoteusz Król, podejmując się dokumentacji pieśni i kołysanek zebranych bezpośrednio od najstarszych użytkowników języka, nie tylko ocalił je przed zapomnieniem, ale także zapoczątkował ruch rewitalizacji języka wymysiöeryś, dzięki któremu obecnie liczba jego użytkowników wzrasta. Dla części z posługujących się nim osób pierwszym zetknięciem z rdzenną kulturą były właśnie utwory zawarte w niniejszym zbiorze.


*********


Ynzer Łidła – Our Songs. Songs, Lullabies and Counting-out Rhymes from Wilamowice


Ynzer Łidła – Our Songs. Songs, Lullabies and Counting-out Rhymes from Wilamowice, is the result of titanic work done by Tymoteusz Król, who documented oral traditions of a small ethnic group living in Wilamowice, a town between Oświęcim and Bielsko-Biała. Wilamowianie came from Western Europe in the 13th century and brought their own language and traditions. Unfortunately, due to their distinctness, Wilamowianie were often persecuted, especially in the 20th century. As a result, their culture and language began to die out.


Tymoteusz Król, who undertook the task of documenting songs and lullabies, collected directly from the oldest language users, not only saved them from oblivion, but also started the process of revitalizing wymysiöeryś language, which is now used by the growing number of speakers. For some of its speakers the songs contained in this collection were the first opportunity to get to know their indigenous culture.


*********


Tymoteusz Król (ORCID 0000-0003-1408-6530) - od 2018 roku doktorant w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, od 2012 roku członek Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego we Wrocławiu.


Rok wydania2021
Liczba stron64
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaUniwersytet Warszawski
ISBN-13978-83-235-5536-0
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Dy Fürryd    7
  Wstęp    8
  Źródła    10
  Bibliografia    12
  Ȧn śrejt weter    13
  Fliöera-Jȧśki wył mih    13
  Błi, oh błi    14
  Der kükük ȧn der yzuł    15
  Der ołdy Kesuł    16
  Der ołdy Kesuł (II wersja)    17
  Diöt fum hejwuł    17
  Et cy Wȧjnahta    18
  Giełd jok regjyt dy gancy welt    19
  Fu ynzyn rȧjhja fȧldyn    20
  Hetst mer ny    21
  Hop sü sü    21
  Hyndum uwa zyct'ȧ    21
  Kuźe, mȧkja    22
  Kyndermȧkja    22
  Mȧj mȧkja    23
  Ny śyk mih    23
  Łiwy Nüśü    24
  Łiwys Rüźü    24
  O dü, mȧj łiwy puterbow    25
  O mȧj łiwy müter    27
  S'ej ny fun wȧjda    29
  S'friöedałidła fum odanka fjyr troü    30
  Śpacerpolka    31
  S'möndła śȧjnt    32
  S'wiöe ȧmöł ȧ birgjerbol    33
  Śłöf, mȧj kyndła, fest    35
  Trȧjwer ȧj    36
  Wen dü nö ȧ müter höst    36
  Wi wer gingja uf dy fröed    37
  Wjyr wan yns ny łön    37
  Wjyr wan oüh ȧ łöstik łid zyngja    38
  Wymysiöejer mȧkja    40
  Wu gejter, gyfoter    41
  Wymysiöejer śejny mȧkja    41
  Wymysiöejer śejny mȧkja (II wersja)    42
  Yta, yta kymt'ȧ    43
  Yh müs men drüźba byśenkja    43
  Yh kant ȧmöł ȧ mȧkja śejn    44
  Yh fret ȧmöł    46
  Yh zoh ȧmöł cwü mykja    47
  Yh zyng der uf ȧ łidła    48
  Ynzer łiwy stariöesta    50
  Zisty's ha! Dö kymt'ȧ    50
  Zȧjt gybata    51
  Zȧjt gybata (II wersja)    52
  
  Utwory, których melodia się nie zachowała lub były przekazywane bez melodii
  Ruzła, Ruzła ku cy mjyr    54
  Wymysiöejer łid    55
  Ȧ łid fum Göta-Hjens łȧjda    56
  Bri, fojela, bri    56
  Cwyśa Ustyn    61
  Dü, łiwys kacła    61
  Hopa, hopa rȧjta    61
  Hüśu, hüśu bȧla    61
  S'biwła ging ufs ȧjs    62
  S'śwoümła zyngja    62
  Ufum grina tamła    62
  Zȧjgja Moc    62
  
  Krótkie wyliczanki i rymowanki
  Der Śmejd    63
  Dos ej der doüma    63
  Fiper, moüzła    63
  Łiwer feter    63
  Śwatła-bratła    63
  Wȧsty wos    64
  Wu gejter    64
  Yhy - dü    64
  
  Modlitwy
  H'łe mih wi jena ȧh    64
  Mȧj Mȧryja, Mȧj Pon Jezüs    64
RozwińZwiń