INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Wydawca:
Format:
ibuk
Publikacja dotyczy książki popularnonaukowej. Autorka omawia dzieje idei popularyzacji, świadomość genologiczną popularyzatorów, a także rekonstruuje rodzinę gatunków popularyzujących wiedzę w Polsce w wieku XIX i na początku wieku XX. Analizuje przede wszystkim wzorzec gatunkowy monografii popularnonaukowej – jej strukturę, pewne aspekty pragmatyczne, zwłaszcza relacje między nadawcą i odbiorcą, problematykę wartościowania oraz aspekt stylistyczny.
Prezentowana książka jest bardzo cennym opracowaniem z zakresu genologii lingwistycznej (w szczególności genologii historycznej). Wypełnia znakomicie lukę w badaniach nad dziejami stylu popularnonaukowego, stylów pokrewnych, czyli naukowego i dydaktycznonaukowego. Jest jednak przede wszystkim wzorcowo skomponowaną i fachowo opracowaną monografią konkretnego gatunku. Autorka usytuowała swe dociekania w ramach prężnego nurtu badawczego, uzupełniwszy jego teoretyczne instrumentarium o nowe zagadnienia, które na trwałe wejdą do dziedzictwa genologii.
Z recenzji prof. dr hab. Marii Wojtak (UMCS)
Rok wydania | 2020 |
---|---|
Liczba stron | 330 |
Kategoria | Publikacje darmowe |
Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego |
ISBN-13 | 978-83-8142-667-1 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Polska droga od komunizmu
do koszyka
Polska anarchia
do koszyka
Polska bez cudów
do koszyka
Polska bez gaci
do koszyka
Polska bezpieczna czy nie? Służby...
do koszyka
Spis treści
Wstęp | 13 |
Rozdział I. Założenia metodologiczne | 19 |
1.1. Cele pracy | 19 |
1.2. Stan badań | 20 |
1.3. Perspektywa badawcza i metodologia | 25 |
1.4. Kryteria doboru źródeł | 30 |
1.5. Struktura pracy | 41 |
CZĘŚĆ PIERWSZA. W KRĘGU DZIEJÓW IDEI POPULARYZACJI I FORM GATUNKOWYCH | |
Rozdział II. Z dziejów kształtowania się idei popularyzacji | 47 |
2.1. Starożytne korzenie popularyzacji | 48 |
2.2. Łacińskie średniowiecze i uprzystępnianie pojęć | 51 |
2.3. Przełom odrodzeniowy – dzieło Galileusza i popularyzacja w językach narodowych | 53 |
2.4. Działalność popularyzatorska uczonych epoki oświecenia | 56 |
2.5. Popularyzacja nauki i wiedzy w czasach niewoli (lata 1832–1890) | 60 |
2.6. Przełom XIX i XX wieku (lata 1890–1918) – tłumaczenia, parafrazy, kompilacje i oryginalne dzieła popularnonaukowe | 62 |
2.7. Dwudziestolecie międzywojenne – kontynuacja i rozwój form popularyzacji | 69 |
Rozdział III. Świadomość genologiczna na przełomie XIX i XX wieku | 73 |
Rozdział IV. „Rodzina” gatunków popularnonaukowych na przełomie XIX i XX wieku | 85 |
4.1. Próby klasyfikacji | 85 |
4.2. Gatunki popularnonaukowe w świetle teorii podobieństwa rodzinnego | 89 |
4.2.1. Monografia popularnonaukowa a podręcznik | 91 |
4.2.2. Monografia popularnonaukowa a monografia naukowa | 92 |
4.2.3. Monografia popularnonaukowa a cykl wykładów lub pogadanek | 92 |
4.3. Przedmiot badania w świetle klasyfikacji genologicznych | 93 |
CZĘŚĆ DRUGA. W KRĘGU ANALIZ | |
Rozdział V. Struktura formalna książki popularnonaukowej | 101 |
5.1. Aspekt strukturalny | 101 |
5.1.1. Stan badań | 101 |
5.1.2. Pojęcie struktury | 103 |
5.1.3. Pojęcie i zakres ramy delimitacyjnej | 105 |
5.1.4. Związek struktury i gatunku | 106 |
5.1.5. Komponenty strukturalne książki popularnonaukowej | 107 |
5.2. Tytuł i jego funkcje | 108 |
5.2.1. Struktura semantyczna i kompozycyjna tytułów | 110 |
5.2.2. Struktura formalnojęzykowa tytułów | 115 |
Tytuły nominalne | 115 |
Tytuły werbalne | 118 |
5.3. Organizacja fragmentów inicjalnych | 120 |
5.3.1. Autoprezentacja nadawcy | 122 |
5.3.2. Nawiązanie kontaktu z czytelnikiem | 124 |
5.3.3. Zapowiedź tematu | 128 |
5.3.4. Granice podejmowanej problematyki | 128 |
5.3.5. Wstępne wartościowanie tematu i zaakcentowanie jego wartości poznawczej | 129 |
5.3.6. O konieczności poznania | 130 |
5.3.7. Informacja o gatunku | 131 |
5.3.8. Modele organizacyjne wstępu | 132 |
Model 1. Od relacji N-O do tematu | 132 |
Model 2. Od tematu do relacji N-O | 133 |
Model 3. Temat jedynym obiektem opisu | 133 |
Model 4. Temat i relacja N-O jednocześnie | 133 |
5.4. Wewnętrzne uporządkowanie tekstu głównego | 135 |
5.4.1. Jednostki tektoniczne | 135 |
5.4.2. Struktura tematyczna | 137 |
Podział na rozdziały | 139 |
Podział na akapity i sekwencje akapitów | 140 |
5.4.3. Delimitacja wewnątrztekstowa za pomocą wypowiedzi metatekstowych | 144 |
5.5. Organizacja fragmentów finalnych | 148 |
5.5.1. Informacje o zakończeniu wypowiedzi | 150 |
5.5.2. Podsumowanie treści | 150 |
5.5.3. Zamknięcie relacji nadawczo-odbiorczej | 152 |
5.5.4. Schematy kompozycyjne zakończenia | 154 |
5.6. Jednostki paratekstualne jako elementy nieobligatoryjne | 156 |
5.6.1. Przypisy | 159 |
5.6.2. Komponenty ikoniczne | 165 |
5.6.3. Streszczenia, pytania kontrolne, polecenia, tabele, bibliografie | 168 |
5.6.4. Parateksty edytorskie | 168 |
Objaśnienie | 168 |
Podziękowanie | 169 |
Dedykacja | 169 |
5.7. Wnioski | 170 |
Rozdział VI. Rozmowa ucząca, czyli o relacji uczonego-popularyzatora i niespecjalisty | 175 |
6.1. Aspekt pragmatyczny | 175 |
6.1.1. Dialogowość jako cecha przekazu popularnonaukowego | 175 |
6.1.2. Pojęcie dialogu i dialogowości | 176 |
6.1.3. Zakres i cel badań | 177 |
6.1.4. Modelowy układ nadawczo-odbiorczy | 177 |
6.2. Relacja osobowa | 179 |
6.2.1. „Ja” popularyzatora | 181 |
6.2.2. „My” popularyzatora | 184 |
6.2.3. „Ty” niespecjalisty | 190 |
6.2.4. „Wy” niespecjalisty | 192 |
6.2.5. „On”, „oni”, „czytelnik”, „ktoś”, „każdy”, „wszyscy” | 195 |
6.3. Relacja bezosobowa | 198 |
6.4. Struktury tekstowe o charakterze dialogowym | 200 |
6.4.1. Struktury pytajno-dialogowe | 201 |
6.4.2. Wyimaginowane dialogi | 204 |
6.4.3. Przytoczenia | 205 |
6.5. Wnioski | 206 |
Rozdział VII. Wartościowanie treści, czyli stosunek nadawcy do opisywanej rzeczywistości | 213 |
7.1. Aspekt poznawczy i aksjologiczny | 213 |
7.2. Wartościowanie w dyskursie popularnonaukowym | 214 |
7.2.1. Podstawowe pojęcia | 216 |
7.2.2. Cel i zakres projektowanych analiz | 217 |
7.3. Wartościowanie pozytywne | 218 |
7.3.1. Przymiotniki w stopniu równym (wybitny, doskonały, ciekawy…) | 219 |
7.3.2. Stopniowanie przymiotników (doskonalszy, jeden z najdoskonalszych, najdoskonalszy…) | 223 |
7.3.3. Rzeczowniki (znawca, dokładność, istotka…) | 224 |
7.3.4. Wykrzyknienia (To jest fakt poniekąd sensacyjny!) | 226 |
7.3.5. Nagromadzenia określeń wartościujących i laudacje | 227 |
7.4. Wartościowanie negatywne | 227 |
7.4.1. Przymiotniki w stopniu równym (tępy, niezasłużony, głupi…) | 228 |
7.4.2. Przymiotniki i przysłówki w stopniu wyższym i najwyższym (szkodliwiej, najgorszy…) | 230 |
7.4.3. Rzeczowniki negatywne (znachor, frazesy, niezaradność…) | 230 |
7.4.4. Nagromadzenia określeń wartościujących i krytyka | 231 |
7.4.5. Wartościowanie ilościowe | 232 |
7.5. Wnioski | 233 |
Rozdział VIII. Obrazowość jako kategoria stylistyczna służąca przystępności | 237 |
8.1. Aspekt stylistyczny | 237 |
8.2. Właściwa obrazowość | 239 |
8.2.1. Metafory | 242 |
8.2.2. Porównania | 244 |
8.2.3. Personifikacje | 247 |
8.3. Komparans jako tzw. wiedza wspólna | 252 |
8.4. Wnioski | 255 |
Podsumowanie | 259 |
Wykaz i opis bibliograficzny źródeł | 263 |
Źródła podstawowe | 263 |
„Wykłady popularne” w formie książkowej | 263 |
„Pogadanki” w formie książkowej | 266 |
„Odczyty” w formie broszur | 266 |
Źródła uzupełniające | 267 |
Gatunki paraliterackie: „czytanki”, „opowiadania”, „gawędy”, „bajki” | 267 |
Zbiory różnych form gatunkowych | 269 |
Tłumaczenia i adaptacje dzieł obcych | 269 |
Bibliografia | 273 |
Aneks | 291 |
A) Części inicjalne | 291 |
B) Części finalne | 308 |
C) Ilustracje | 314 |
Polish popular science monograph on the turn of 19th and 20th century. Genological study (Summary) | 325 |
Od Redakcji | 329 |