POLECAMY
Autor:
Format:
ibuk
Polska transformacja ustrojowa, poprzedzona porozumieniami Okrągłego Stołu, była procesem bezprecedensowym. Jednym z najważniejszych elementów przeobrażania ustroju Polski po 1989 roku były rewolucyjne zmiany obowiązującego prawa, prawa ustanowionego w realiach ustroju niedemokratycznego. Celem książki jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, jaką rolę w procesie polskiej transformacji ustrojowej odegrał Trybunał Konstytucyjny. W pracy przedstawione zostały dotychczasowe ustalenia teoretyczne w zakresie wskazanej problematyki. Na tej podstawie sformułowana została definicja modelu instytucjonalnej legitymizacji systemu prawa. Ponadto, w rozprawie dokonano analizy reprezentatywnych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego wydanych w latach 1989-1997. W rezultacie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego w okresie transformacji ustrojowej stanowi egzemplifikację wyróżnionego modelu instytucjonalnej legitymizacji systemu prawa. Na tej podstawie autor formułuje wniosek, że działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego w okresie transformacji może być rozpatrywana jako specyficzny proces argumentacyjny, w którym sąd konstytucyjny komunikuje się ze społeczeństwem w określonym celu – aby wykazać, że nowy system prawa stanowi realizację potrzeb społecznych i zasługuje na aprobatę.
Rok wydania | 2019 |
---|---|
Liczba stron | 235 |
Kategoria | Prawo konstytucyjne |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza |
ISBN-13 | 978-83-232-3505-7 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Działalność lecznicza. Podmioty...
do koszyka
Działalność gospodarcza jednostek...
do koszyka
Działalność gospodarcza książąt...
do koszyka
Działalność gospodarcza na rynku...
do koszyka
Działalność gospodarcza samorządu...
do koszyka
Działalność gospodarcza w sektorze MŚP
do koszyka
Działalność gospodarcza w zakresie...
do koszyka
Spis treści
Wstęp 9 | |
Rozdział I 15 | |
Polska transformacja ustrojowa 15 | |
1. Podstawowe rozróżnienia pojęciowe | 15 |
1.1. Pojęcie ustroju państwa | 15 |
1.1.1. Uwagi wprowadzające | 15 |
1.1.2. Geneza terminu „państwo” | 16 |
1.1.3. Wybrane definicje państwa | 17 |
1.1.4. Ustrój państwa | 22 |
1.1.5. Ustrój państwa a system polityczny i reżim polityczny | 24 |
1.2. Pojęcie transformacji ustrojowej | 25 |
1.2.1. Transformacja ustrojowa a transformacja systemowa | 28 |
2. Charakterystyka transformacji ustrojowej w Polsce | 29 |
2.1. Uwagi ogólne | 29 |
2.1.1. Właściwy okres transformacji ustrojowej | 30 |
2.2. Początki transformacji ustrojowej – obrady Okrągłego Stołu | 32 |
2.3. Pierwszy etap transformacji ustrojowej w Polsce | 36 |
2.3.1. Zmiany ustroju państwa zawarte w noweli kwietniowej | 36 |
2.3.2. Doniosłość wyborów z dnia 4 czerwca 1989 roku dla procesu transformacji ustrojowej | 39 |
2.3.3. Zmiany ustroju państwa zawarte w noweli grudniowej | 41 |
2.3.4. Zmiany ustroju gospodarczego i samorządowego Polski po roku 1989 | 43 |
2.4. Drugi etap transformacji ustrojowej w Polsce | 44 |
2.4.1. Zmiany ustroju państwa zawarte w Małej Konstytucji z 1992 roku | 45 |
2.5. Koniec okresu transformacji ustrojowej | 49 |
Rozdział II 52 | |
Legitymizacja systemu prawa w państwie transformacji ustrojowej 52 | |
1. Uwagi wstępne | 52 |
1.1. Pojęcie systemu prawa | 53 |
1.2. Ustrój państwa a system prawa | 57 |
1.3. Obowiązywanie prawa a transformacja systemu prawa | 58 |
1.3.1. Dwa modele polskiej transformacji ustrojowej | 62 |
2. Legitymizacja a legitymacja | 64 |
2.1. Pojęcie legitymizacji | 65 |
2.1.1. Dyskusje wokół problematyki legitymizacji | 67 |
2.1.2. Legitymizacja a legalność | 70 |
2.2. Pojęcie legitymacji | 72 |
2.3. Legitymizacja jako dążenie do legitymacji | 77 |
2.3.1. Sposoby badania legitymizacji oraz legitymacji | 78 |
2.3.2. Legitymacja jako prawowitość | 82 |
3. Legitymizacja i legitymacja systemu prawa | 84 |
3.1. Uwagi wstępne | 84 |
3.2. Legitymizacja systemu prawa | 85 |
3.3. Legitymacja systemu prawa | 90 |
3.4. Legitymizacja systemu prawa w okresie transformacji ustrojowej | 94 |
4. Wybrane modele i koncepcje legitymizacji systemu prawa | 96 |
4.1. Modele legitymizacji systemu prawa w typologii G. Skąpskiej i J. Stelmacha | 97 |
4.2. Filozoficznoprawne koncepcje legitymizacji systemu prawa | 100 |
4.3. Inne perspektywy badania legitymizacji i legitymacji prawa | 110 |
Rozdział III 117 | |
Działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego w okresie transformacji ustrojowej w Polsce 117 | |
1. Ogólne uwarunkowania procesu legitymizacji systemu prawa w okresie transformacji ustrojowej w Polsce | 117 |
2. Prawne podstawy działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego w okresie transformacji ustrojowej | 123 |
2.1. Działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego jako działalność instytucji prawnej | 125 |
3. Legitymacja sądu konstytucyjnego – zarys problematyki | 126 |
3.1. Uwagi wstępne | 126 |
3.2. Pojmowanie legitymacji sądu konstytucyjnego | 128 |
3.3. Legitymacja sądu konstytucyjnego w okresie transformacji ustrojowej | 136 |
4. Czynniki wpływające na działalność orzeczniczą Trybunału Konstytucyjnego w okresie transformacji ustrojowej | 140 |
4.1. Zjawisko „aktywizmu sądowego” | 140 |
4.2. Rola wykładni w procesie legitymizacji systemu prawa | 143 |
4.3. Rola dyskursu publicznego w procesie legitymizacji systemu prawa w Polsce | 147 |
4.3.1. Argumenty prawne | 147 |
4.3.2. Argumenty aksjologiczne | 152 |
4.3.3. Argumenty socjotechniczne | 156 |
4.3.4. Argumenty konsensualne | 159 |
5. Trybunał Konstytucyjny a władza ustawodawcza w okresie transformacji ustrojowej. Wzajemne relacje | 162 |
5.1. Podstawa i cel relacji zachodzących pomiędzy władzą ustawodawczą a Trybunałem Konstytucyjnym w okresie transformacji ustrojowej | 164 |
5.2. Funkcje relacji pomiędzy władzą ustawodawczą a Trybunałem Konstytucyjnym w okresie transformacji ustrojowej | 166 |
6. Wybrane orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w okresie transformacji ustrojowej jako przykład legitymizacji nowego systemu prawa | 170 |
6.1. Założenia metodologiczne | 170 |
6.2. Analiza orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego | 174 |
6.2.1. Orzeczenia odnoszące się do zasad konstytucyjnych | 175 |
6.2.2. Orzeczenia odnoszące się do cech transformacji ustrojowej | 196 |
6.2.3. Inne orzeczenia zawierające argumentację legitymizującą nowy system prawa | 200 |
Rozdział IV 204 | |
Zakończenie. Model instytucjonalnej legitymizacji systemu prawa 204 | |
1. Uwagi ogólne | 204 |
2. Model instytucjonalnej legitymizacji systemu prawa w okresie transformacji ustrojowej | 208 |
3. Wnioski końcowe | 214 |
Wykaz literatury przywoływanej w pracy | 219 |
A. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego | 219 |
B. Akty normatywne | 221 |
C. Publikacje | 222 |
Summary (The judicial activity of the Constitutional Tribunal as the institutional legitimization of the legal system during the transformation period in the Republic of Poland) | 234 |