POLECAMY
Nowoczesny podręcznik prezentujący aktualne poglądy dotyczące nie tylko zagadnień ze sfery fizjologii żywienia, lecz także pozwalający dokładnie zapoznać się z fizjologią układu pokarmowego, jego funkcją oraz czynnością mechaniczną i hormonalną. Bardzo szczegółowo omawia podstawowe zagadnienia dotyczące wchłaniania i czynności trawiennej organizmu człowieka, a także fizjologię i czynności tkanki tłuszczowej. Porusza również problem, który jest obecnie wyzwaniem cywilizacyjnym, czyli regulację masy ciała.
Autorzy omówili również zagadnienia związane z fizjologią i rolą mikrobioty. Duża część publikacji została poświęcona jakości żywienia w różnych okresach życia człowieka, a także zasadom żywienia u osób aktywnych fizycznie, sportowców i u dzieci w wieku rozwojowym. Ciekawym fragmentem książki jest przedstawienie roli nowych elementów diety, coraz powszechniej włączanych do codziennego menu, np. nasion chia, jagód goji, zielonej kawy, morwy białej, które podniesiono do rangi prozdrowotnych składowych pożywienia.
Książka, omawiająca dokładnie rolę poszczególnych składowych osi pokarmowej, z pewnością będzie służyć nie tylko studentom wydziałów lekarskich, dietetyki i fizjoterapii, lecz także lekarzom i dietetykom.
Rok wydania | 2019 |
---|---|
Liczba stron | 410 |
Kategoria | Zdrowie publiczne |
Wydawca | PZWL Wydawnictwo Lekarskie |
ISBN-13 | 978-83-200-5879-6 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Fizjologia człowieka. Podstawy
do koszyka
Fizjologia człowieka w zarysie
do koszyka
Fizjologia człowieka z elementami...
do koszyka
Fizjologia dla ratowników medycznych
do koszyka
Fizjologia jogi
do koszyka
Spis treści
1. Fizjologia układu pokarmowego – Magdalena Gibas-Dorna, Hanna Krauss 1 | |
1.1. Wprowadzenie | 1 |
1.2. Budowa, motoryka i funkcja przewodu pokarmowego | 2 |
1.3. Jama ustna | 4 |
1.3.1. Wydzielanie, skład i rola śliny | 5 |
1.3.2. Język | 7 |
1.3.3. Uzębienie | 7 |
1.4. Gardło | 8 |
1.5. Przełyk | 8 |
1.6. Żołądek | 9 |
1.6.1. Budowa i funkcje | 9 |
1.6.2. Sok żołądkowy – wydzielanie, skład, rola | 11 |
1.7. Jelito cienkie | 13 |
1.7.1. Sok jelitowy – wydzielanie, skład, rola | 14 |
1.7.2. Wchłanianie składników pokarmowych | 14 |
1.8. Trzustka | 16 |
1.8.1. Budowa i funkcje | 16 |
1.8.2. Sok trzustkowy – wydzielanie, skład, rola | 17 |
1.9. Wątroba, żółć | 17 |
1.10. Jelito grube | 19 |
1.11. Podsumowanie | 24 |
Piśmiennictwo | 24 |
2. Fizjologia tkanki tłuszczowej – Oskar Wojciech Wiśniewski | 25 |
2.1. Charakterystyka ogólna poszczególnych rodzajów tkanki tłuszczowej | 25 |
2.2. Biała tkanka tłuszczowa | 27 |
2.2.1. Metabolizm lipidów | 27 |
2.2.2. Funkcja wydzielnicza – adipokiny | 31 |
2.3. Brązowa tkanka tłuszczowa | 43 |
2.3.1. Termogeneza | 43 |
2.3.2. Funkcja wydzielnicza – batokiny | 45 |
2.4. Brązowienie adipocytów | 48 |
2.4.1. Aktywatory | 49 |
2.4.2. Inhibitory | 49 |
2.4.3. Implikacje kliniczne | 49 |
2.5. Podsumowanie | 55 |
Piśmiennictwo | 56 |
3. Regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu – Leszek Niepolski 59 | |
3.1. Zawartość wody w organizmie | 59 |
3.2. Rozmieszczenie wody w poszczególnych przestrzeniach – przedziały wodne | 60 |
3.3. Skład elektrolitowy płynów ustrojowych | 61 |
3.4. Podstawowe prawa rządzące gospodarką wodno-elektrolitową | 61 |
3.4.1. Prawo elektroobojętności płynów ustrojowych (prawo Gamble’a) | 61 |
3.4.2. Prawo izomolalności (izoosmolalności) płynów ustrojowych | 63 |
3.4.3. Prawo izojonii | 63 |
3.5. Regulacja izotonii płynów ustrojowych | 64 |
3.5.1. Mechanizm wytwarzania wolnej wody na poziomie nerek | 64 |
3.5.2. Regulacja pragnienia | 65 |
3.6. Regulacja fizjologicznych wielkości przestrzeni wodnych – kontrola izowolemii | 65 |
3.7. Bilans wodny | 67 |
3.7.1. Przyjmowanie wody | 68 |
3.7.2. Utrata wody | 69 |
3.8. Kliniczne postacie zaburzeń gospodarki wodnej i sodowej | 69 |
3.8.1. Odwodnienie izotoniczne | 70 |
3.8.2. Odwodnienie hipotoniczne (zespół niedoboru sodu) | 70 |
3.8.3. Odwodnienie hipertoniczne (niedobór wolnej wody) | 70 |
3.8.4. Przewodnienie izotoniczne | 71 |
3.8.5. Przewodnienie hipotoniczne (zatrucie wodne) | 71 |
3.8.6. Przewodnienie hipertoniczne | 71 |
3.9. Podaż płynów w wybranych sytuacjach klinicznych | 71 |
3.9.1. Nawodnienie podczas wysiłku fizycznego | 72 |
3.9.2. Nawodnienie osób starszych | 72 |
3.9.3. Nawodnienie chorych na cukrzycę | 73 |
Piśmiennictwo | 73 |
4. Zapotrzebowanie energetyczne organizmu – Emilia Korek 75 | |
4.1. Definicja przemiany materii | 75 |
4.2. Wartość energetyczna składników odżywczych | 76 |
4.2.1. Równoważniki energetyczne fizyczne | 76 |
4.2.2. Równoważniki energetyczne fizjologiczne | 76 |
4.3. Zapotrzebowanie na energię | 77 |
4.4. Podstawowa przemiana materii | 77 |
4.4.1. Definicja | 77 |
4.4.2. Czynniki wpływające na wielkość podstawowej przemiany materii | 77 |
4.5. Ponadpodstawowa przemiana materii | 79 |
4.5.1. Definicja | 79 |
4.5.2. Czynniki wpływające na wielkość ponadpodstawowej przemiany materii | 79 |
4.6. Całkowita przemiana materii | 81 |
4.6.1. Definicja | 81 |
4.6.2. Metody określania wartości całkowitej przemiany materii | 81 |
4.6.3. Inne metody określania wydatku energetycznego organizmu | 83 |
4.7. Bilans energetyczny | 84 |
4.7.1. Bilans energetyczny dodatni | 84 |
4.7.2. Bilans energetyczny ujemny | 84 |
Piśmiennictwo | 85 |
5. Rola tłuszczów, białek i węglowodanów w organizmie człowieka – Paweł Antoni Kołodziejski, Ewa Pruszyńska-Oszmałek, Maciej Sassek 87 | |
5.1. Charakterystyka i znaczenie lipidów | 87 |
5.1.1. Tłuszcze | 87 |
5.1.2. Kwasy tłuszczowe | 88 |
5.1.3. Triglicerydy (triacyloglicerole, TG) | 94 |
5.1.4. Fosfolipidy | 94 |
5.1.5. Cholesterol | 98 |
5.1.6. Transport lipidów w surowicy | 99 |
5.1.7. Zaburzenia metabolizmu lipoprotein | 102 |
5.2. Charakterystyka i znaczenie białek | 103 |
5.2.1. Aminokwasy | 103 |
5.2.2. Synteza białek | 109 |
5.2.3. Rozkład białek | 109 |
5.2.4. Białka jako źródło energii | 109 |
5.3. Charakterystyka i znaczenie węglowodanów | 111 |
5.3.1. Węglowodany – rodzaje i cechy | 111 |
5.3.2. Podstawowe procesy biochemiczne, w których biorą udział węglowodany | 116 |
5.3.3. Od obiadu do energii w ATP | 117 |
Piśmiennictwo | 118 |
6. Rola makroelementów, mikroelementów i witamin w organizmie człowieka – Paweł Antoni Kołodziejski, Ewa Pruszyńska-Oszmałek, Maciej Sassek 121 | |
6.1. Definicja makroelementów i mikroelementów | 121 |
6.2. Najważniejsze ogólne funkcje makroelementów, mikroelementów i pierwiastków śladowych | 121 |
6.3. Rola wybranych makroelementów i mikroelementów | 122 |
6.3.1. Makroelementy | 122 |
6.3.2. Mikroelementy | 124 |
6.3.3. Witaminy | 127 |
Piśmiennictwo | 131 |
7. Regulacja pobierania pokarmu – Emilia Korek 133 | |
7.1. Rola podwzgórza w regulacji pobierania pokarmu | 133 |
7.2. Krótkoterminowa i długoterminowa regulacja pobierania pokarmu | 134 |
7.3. Rola greliny w regulacji pobierania pokarmu | 135 |
7.4. Rola leptyny w regulacji pobierania pokarmu | 137 |
7.5. Rola insuliny w regulacji pobierania pokarmu | 138 |
7.6. Rola peptydów przewodu pokarmowego w regulacji pobierania pokarmu | 138 |
7.6.1. Cholecystokinina | 138 |
7.6.2. Peptyd YY | 139 |
7.6.3. Glukagonopodobny peptyd 1 | 139 |
7.6.4. Oksyntomodulina | 140 |
7.7. Rola składników pokarmowych w regulacji sytości | 140 |
7.7.1. Zdolności sycące białek | 141 |
7.7.2. Zdolności sycące węglowodanów i błonnika pokarmowego | 141 |
7.7.3. Zdolności sycące tłuszczów | 142 |
Piśmiennictwo | 143 |
8. Regulacja masy ciała – Hanna Krauss, Zuzanna Chęcińska-Maciejewska, Paweł Maćkowiak 145 | |
8.1. Mechanizmy regulujące pobór pokarmu | 145 |
8.2. Czynniki regulujące skład ciała i jego proporcje | 149 |
8.2.1. Czynniki modyfikowalne i niemodyfikowalne | 149 |
8.2.2. Hormony o ważnym znaczeniu dla regulacji masy ciała | 150 |
8.3. Nadwaga i otyłość | 156 |
8.3.1. Wskaźniki otyłości | 156 |
8.3.2. Konsekwencje otyłości | 157 |
8.3.3. Przyczyny otyłości | 158 |
8.3.4. Aktywność fizyczna | 161 |
8.3.5. Magazynowanie tkanki tłuszczowej | 163 |
8.3.6. Głodówka | 163 |
8.3.7. Racjonalna redukcja masy ciała | 166 |
8.3.8. Utrzymanie prawidłowej masy ciała | 168 |
8.4. Niedożywienie | 169 |
8.4.1. Marasmus | 170 |
8.4.2. Kwashiorkor | 171 |
8.4.3. Metody służące do oceny stanu odżywienia | 171 |
Piśmiennictwo | 174 |
9. Wpływ sposobu odżywiania na układ immunologiczny – Ewelina Ewa Książek, Hanna Krauss, Alina Grochowalska, Zuzanna Chęcińska-Maciejewska | 177 |
9.1. Istota odpowiedzi immunologicznej | 177 |
9.2. Układ immunologiczny błon śluzowych | 182 |
9.2.1. Budowa bariery ochronnej GALT | 183 |
9.2.2. Komórki immunokompetentne GALT | 185 |
9.3. Składniki żywności jako czynnik stymulujący układ odpornościowy | 186 |
9.3.1. Przeciwzapalne właściwości kwasów tłuszczowych | 186 |
9.3.2. Rola olejów rybich w stymulowaniu funkcji układu odpornościowego | 191 |
9.3.3. Immunostymulatory roślinne193 | |
9.3.4. Immunomodulujące właściwości β-glukanu | 200 |
9.3.5. Cytrusowe flawonoidy i olejki eteryczne | 201 |
9.3.6. Właściwości lecznicze produktów pszczelich | 203 |
Piśmiennictwo | 206 |
10. Funkcje i znaczenie mikrobioty jelitowej – Ewelina Swora-Cwynar, Aneta Miżdal, Agnieszka Pompecka, Jacek Karczewski, Agnieszka Dobrowolska 213 | |
10.1. Mikrobiota jelitowa – charakterystyka ogólna | 213 |
10.2. Kształtowanie się mikrobioty jelitowej | 215 |
10.3. Dieta a skład mikrobioty jelitowej | 216 |
10.4. Dysbioza jelitowa we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego | 218 |
10.5. Probiotyki, prebiotyki, kwasy ω-3 | 219 |
10.6. Przeszczep mikrobioty jelitowej | 225 |
10.6.1. Metodologia transferu mikrobioty jelitowej | 226 |
10.6.2. Potencjalne korzyści i zagrożenia płynące z przeszczepu mikroflory jelitowej | 227 |
Piśmiennictwo | 228 |
11. Czynniki żywieniowe wpływające na kształtowanie mikrobioty przewodu pokarmowego – Ewelina Ewa Książek, Zuzanna Chęcińska-Maciejewska, Alina Grochowalska, Hanna Krauss 231 | |
11.1. Wprowadzenie | 231 |
11.2. Mikrobiota przewodu pokarmowego | 232 |
11.3. Rola mikrobioty jelitowej | 235 |
11.4. Czynniki żywieniowe wpływające na mikrobiotę jelitową | 237 |
11.5. Węglowodany, białka i tłuszcze | 238 |
11.6. Bakterie fermentacji mlekowej i probiotyki | 238 |
11.7. Prebiotyki | 244 |
11.8. Polifenole | 246 |
Piśmiennictwo | 248 |
12. Podstawowe informacje na temat jakości żywienia w różnych okresach życia człowieka – Magdalena Warchoł 251 | |
12.1. Wprowadzenie | 251 |
12.2. Programowanie metaboliczne | 251 |
12.3. Żywienie w okresie przedkoncepcyjnym i w ciąży | 254 |
12.3.1. Okres przedkoncepcyjny | 254 |
12.3.2. Ciąża | 258 |
12.4. Żywienie w 1. roku życia | 264 |
12.4.1. Karmienie piersią | 264 |
12.4.2. Produkty zastępujące mleko kobiece | 269 |
12.4.3. Rozszerzanie diety | 271 |
12.5. Żywienie dzieci między 1. a 3. rokiem życia | 280 |
12.6. Żywienie dzieci i młodzieży | 286 |
12.6.1. Białko | 291 |
12.6.2. Tłuszcze | 294 |
12.6.3. Węglowodany | 295 |
12.6.4. Błonnik | 296 |
12.7. Żywienie zdrowych dorosłych | 299 |
12.8. Żywienie osób starszych | 302 |
Piśmiennictwo | 308 |
13. Żywienie osób aktywnych fizycznie – Ewa Śliwicka, Magdalena Warchoł 311 | |
13.1. Wprowadzenie | 311 |
13.2. Potrzeby energetyczne sportowców | 312 |
13.2.1. Ujemny bilans energetyczny | 315 |
13.2.2. Dodatni bilans energetyczny | 317 |
13.2.3. Składniki pokarmowe w diecie osób aktywnych fizycznie | 317 |
13.3. Żywienie sportowców w wieku rozwojowym | 331 |
13.3.1. Specyficzne potrzeby żywieniowe | 331 |
13.3.2. Zapotrzebowanie energetyczne | 332 |
13.3.3. Makroskładniki | 334 |
13.4. Suplementy | 335 |
Piśmiennictwo | 337 |
14. Wybrane nowości dietetyczne w świetle doniesień naukowych – Izabela Janik, Zuzanna Chęcińska-Maciejewska, Hanna Krauss 339 | |
14.1. Wprowadzenie | 339 |
14.2. Nasiona chia (Salvia hispanica) | 340 |
14.2.1. Zawartość białka | 341 |
14.2.2. Zawartość tłuszczu | 342 |
14.2.3. Zawartość błonnika | 343 |
14.2.4. Aktywność antyoksydacyjna nasion chia | 344 |
14.2.5. Zastosowanie praktyczne nasion szałwii hiszpańskiej | 346 |
14.3. Jagody goji (Lycium barbarum) | 347 |
14.3.1. Kompleks polisacharydowy jagód goji (Lycium barbarum polysaccharides, LBP) | 348 |
14.3.2. Składniki bioaktywne | 349 |
14.3.3. Właściwości prozdrowotne owoców Lycium barbarum | 350 |
14.3.4. Bezpieczeństwo spożycia jagód goji | 351 |
14.3.5. Interakcje jagód goi z lekami | 352 |
14.4. Młody jęczmień (Hordeum vulgare) | 353 |
14.4.1. Skład chemiczny oraz aktywność antyoksydacyjna | 353 |
14.4.2. Udokumentowane właściwości młodego jęczmienia | 354 |
14.5. Zielona kawa (Coffea sp.) | 356 |
14.5.1. Zawartość składników bioaktywnych oraz aktywność antyoksydacyjna | 358 |
14.5.2. Udokumentowane działanie zielonej kawy | 359 |
14.6. Baobab afrykański (Adansonia digitata) | 361 |
14.7. Morwa biała (Morus alba) | 362 |
14.8. Yacon (jakon, Smallanthus sonchifolius) | 364 |
14.9. Spirulina (Arthrospira maxima) | 364 |
14.10. Maqui (Aristotelia chilensis) | 365 |
Piśmiennictwo | 367 |
15. Alternatywne zamienniki cukru i ich wpływ na zdrowie człowieka – Klaudia Cugini, Hanna Krauss 371 | |
15.1. Wprowadzenie | 371 |
15.2. Sacharoza | 371 |
15.3. Fruktoza | 372 |
15.4. Wysokofruktozowy syrop kukurydziany (high fructose corn syrup, HFCS) | 374 |
15.5. Stewia | 375 |
15.6. Polialkohole | 377 |
15.7. Sztuczne substancje słodzące (non-nutritive sweeteners, NNS) | 379 |
Piśmiennictwo | 381 |
16. Genomika żywienia – Ewa Miller-Kasprzak | 383 |
16.1. Wprowadzenie | 383 |
16.2. Nutrigenetyka – droga od genu do diety | 384 |
16.2.1. Międzyosobnicza zmienność informacji genetycznej | 384 |
16.2.2. Badania z obszaru nutrigenetyki | 384 |
16.3. Nutrigenomika – droga od diety do genu | 386 |
16.3.1. Substancje bioaktywne | 387 |
16.3.2. Choroby dietozależne | 389 |
16.3.3. Badania z obszaru nutrigenomiki | 389 |
16.3.4. Epigenetyka w badaniach nutrigenomicznych | 390 |
16.4. Genomika żywienia – przyszłość i kontrowersje | 391 |
16.5. Podsumowanie | 393 |
Piśmiennictwo | 393 |
Skorowidz | 395 |