POLECAMY
Koszyk
-20%
Pamięć starych wieków
Symbolika czasu w rumuńskim kalendarzu prawosławnym
Autor:
Format:
Praca porusza tematykę praktycznie niezbadaną, a czyni to w sposób nowatorski, łącząc problematykę teologiczno-liturgiczną prawosławia z kulturą ludową. Takie połączenie otwiera nowe perspektywy – wyprowadza dogmatyczne i katechetyczne myślenie o czasie liturgicznym, sakralnym z ograniczonych ram oficjalnej religijności i konfrontuje je z przełożeniem na żywy odbiór w ludzie, z drugiej strony – przestaje patrzeć na duchową kulturę ludową jak na skansen, a ukazuje dynamikę odbioru, przetwarzania i zwrotnego inspirowania kultury „wysokiej”.
Zarówno aspekt kalendarza liturgicznego, jak i jego odpowiednika ludowego jest oparty na solidnych kwerendach i badaniach terenowych w Rumunii. Rumuńska kultura duchowa stanowi wartość zamkniętą. Należąc do Pax Bizantina i w, dużej mierze, uczestnicząc w Slavia Orthodoxa, pozostaje na uboczu zainteresowań zarówno bizantynistów, jak i paleoslawistów. Leżąc na skrzyżowaniu kultur i interesów politycznych, Rumunia własnymi wyborami nieraz doprowadzała do zaniedbania lub wręcz obumarcia części tradycji narodowej. Wiele takich wyrw w pamięci kulturowej praca p. Ewy Kocój zapełnia. Praca porządkuje bowiem ogromny materiał: omawia źródła i strukturę prawosławnego kalendarza juliańskiego i ery bizantyjskiej i trzy główne cykle tego kalendarza, a także źródła, typologie i cechy charakterystyczne kalendarza ludowego prawosławnych Rumunów i odbicie cyklów cerkiewnych w obrzędowości ludowej. W ten sposób czytelnik otrzymuje przegląd obecności na ziemiach rumuńskich piśmienniczego dziedzictwa bizantyńsko-słowiańskiego i lokalnych wariantów tradycyjnych typów ksiąg, a także dzieł pseudokanonicznych, legendarnych, beletrystycznych i magicznych
Z recenzji Prof. dr hab. Aleksandra Naumowa
| Rok wydania | 2013 |
|---|---|
| Liczba stron | 496 |
| Kategoria | Etnografia |
| Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
| ISBN-13 | 978-83-233-3608-2 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Pamięć a tożsamość
do koszyka
Pamięć afektywna. Dynamika polskiej...
do koszyka
Pamięć ciała
do koszyka
Pamięć czasu — malarstwo w czasach...
do koszyka
Pamięć – Dialog –Tożsamość....
do koszyka
Spis treści
| Podziękowania | 9 |
| Wstęp | 11 |
| Część pierwsza. Geneza | 31 |
| 1. Prawosławny kalendarz liturgiczny – źródła, struktura i przenikanie na tereny rumuńskie | 33 |
| 1.1. Kalendarz juliański i kalendarz bizantyński | 33 |
| 1.2. Kalendarz liturgiczny | 35 |
| 1.3. Wschód kontra Zachód, czyli spory i kontrowersje wokół kalendarza | 44 |
| 1.4. Kalendarz prawosławny na terenach rumuńskich | 49 |
| 1.4.1. Źródła historyczne | 50 |
| 1.4.2. Liturgiczne księgi kanoniczne | 57 |
| 1.4.2.1. Dziedzictwo słowiańskie | 58 |
| 1.4.2.2. Dziedzictwo starorumuńskie | 65 |
| 1.4.3. Malowane i haftowane kalendarze. Sztuka prawosławna | 68 |
| 1.4.4. Kontrowersje rumuńskie | 75 |
| 1.4.5. Styliści, czyli... starokalendarzowcy | 78 |
| 2. Prawosławny kalendarz ludowy – źródła, typologie i cechy charakterystyczne | 89 |
| 2.1. „Ich obyczaje są barbarzyńskie” i... dackie. Kalendarz w źródłach | 89 |
| 2.2. W poszukiwaniu pogaństwa, czyli... łacińskości. Pierwsze badania i systematyki | 93 |
| 2.3. Szkoła socjologiczna Dymitra Gustiego | 98 |
| 2.4. Badania współczesne | 101 |
| 2.5. Źródła | 104 |
| 2.5.1. Tradycje i ryty religijne prawosławia | 105 |
| 2.5.2. Księgi „ludowe”, czyli o tradycji apokryficznej (pseudokanonicznej) | 117 |
| 2.5.2.1. Apokryfy staro- i nowotestamentowe | 120 |
| 2.5.2.2. Legendy hagiograficzne | 141 |
| 2.5.2.3. Romanse i powieści | 148 |
| 2.5.2.4. Teksty przyrodnicze | 153 |
| 2.5.2.5. Chronografy, paleje, księgi astronomiczne i kalendarze | 156 |
| 2.5.2.6. Księgi i modlitwy zaklęć i czarów | 164 |
| 2.5.3. Celebracja przyrody i tradycja rolnicza | 174 |
| 2.5.4. Inne tradycje religijne. Wielokulturowość | 181 |
| Część druga. Symbolika czasu w kalendarzu prawosławnym | 187 |
| 3. Cykl dobowy | 189 |
| 3.1. Kalendarz liturgiczny | 190 |
| 3.1.1. Wygnanie i wołanie o miłosierdzie. Wieczernia | 193 |
| 3.1.2. Podziękowanie i prośba o ochronę. Powieczernia | 197 |
| 3.1.3. Czuwanie i Sąd. Połunosznica | 199 |
| 3.1.4. Zwycięstwo światła. Jutrznia | 200 |
| 3.1.5. Męczeństwo i zbawienie. Liturgia godzin dnia | 203 |
| 3.1.6. Asceza i wyrzeczenie. Praca i pożywienie | 206 |
| 3.2. Kalendarz ludowy | 211 |
| 3.2.1. Demony i lęk. Zmierzch – noc – świt | 212 |
| 3.2.2. Zabezpieczenie. Świt – dzień – wieczór | 223 |
| 4. Cykl tygodniowy | 231 |
| 4.1. Kalendarz liturgiczny | 231 |
| 4.1.1. Pierwszy i ósmy dzień tygodnia. Niedziela | 232 |
| 4.1.2. Od aniołów do zmarłych. Poniedziałek – sobota | 234 |
| 4.2. Kalendarz ludowy | 236 |
| 4.2.1. Dni tygodnia jak... ludzie. Personifikacja i hierarchia | 236 |
| 4.2.2. Dzień Matki Bożej. Niedziela | 241 |
| 4.2.3. W drogę ku... zaświatom. Poniedziałek | 246 |
| 4.2.4. Fatum. Wtorek | 252 |
| 4.2.5. Mediacyjność. Środa | 256 |
| 4.2.6. Pod znakiem szczęścia. Czwartek | 259 |
| 4.2.7. Magia i świętość. Piątek | 262 |
| 4.2.8. Dzień zmarłych. Sobota | 275 |
| 5. Cykl roczny | 281 |
| 5.1. Kalendarz liturgiczny | 281 |
| 5.1.1. Wezwanie Adama. Święta ruchome – cykl paschalny | 281 |
| 5.1.2. Radość zmartwychwstania. Święta ruchome – okres Pięćdziesiątnicy | 302 |
| 5.1.3. Krąg od narodzin Bogurodzicy do zwycięstwa Krzyża. Dwanaście wielkich świąt pańskich | 307 |
| 5.1.4. Święci i wydarzenia. Święta nieruchome średnie, małe i chramowe | 320 |
| 5.2. Kalendarz ludowy – jedność wiary i natury | 322 |
| 5.2.1. Cykl jesienno-zimowy | 322 |
| 5.2.1.1. Praca, chłód i zmarli (wrzesień – październik – listopad) | 325 |
| 5.2.1.2. Groza, ofiara i przełom (grudzień – styczeń – luty) | 336 |
| 5.2.3. Cykl wiosenno-letni | 365 |
| 5.2.3.1. Pascha i ruchome święta popaschalne | 365 |
| 5.2.3.2. Wiosna i nowe życie (marzec – kwiecień – maj) | 399 |
| 5.3.3.3. Protekcja-Ochrona i zbiory (czerwiec – lipiec – sierpień) | 406 |
| Zakończenie | 415 |
| Streszczenie | 421 |
| Summary | 423 |
| Rumuński kalendarz liturgiczny i jego ludowy odpowiednik | 425 |
| Bibliografia | 459 |
KUP NA PREZENT
Pamięć starych wieków
35,28 zł
Uzupełnij informacje na temat odbiorcy.
Produkt został pomyślnie dodany do koszyka.
Nieudana próba zakupu produktu. Spróbuj jeszcze raz.
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 3,50 zł za ebooka
