Matka Polka na odległość. Z doświadczeń migracyjnych robotnic 1989-2010

Matka Polka na odległość. Z doświadczeń migracyjnych robotnic 1989-2010

1 ocena

Format:

ibuk

W debacie wokół przemian współczesnych rodzin i wzorców płci rzadko dyskutuje się o doświadczeniach kobiet spoza klasy średniej. W istocie niewiele wiemy na temat tego, jak po 1989 roku zmieniały się biografie, tożsamości i role rodzinne rolniczek i robotnic. Tymczasem od co najmniej kilku dekad to właśnie zwalniane z restrukturyzujących się fabryk pracownice, rolniczka i gospodynie domowe są bohaterkami cichej, niewidzialnej, choć masowej ewolucji. Jako (nie)legalne migrantki – sprzątaczki i opiekunki dzieci, osób starszych i chorych – zamieszkujące wraz z milionami podobnych sobie globalnych robotnic getta migracyjne w metropoliach Europy i Ameryki, musiały zmierzyć się z nowymi nierównościami, gruntownie przeorganizować rolę, tożsamości rodzinne i wzorce płci. Jak Polki radziły sobie z wieloletnią przymusową rozłąką z dziećmi w sytuacji, gdy „opieka na odległość” stała w sprzeczności z figurą matki rezydencjalnej utrwaloną w świadomości jako kanoniczna i niemodyfikowalna? Jak zmieniały się przy tym ich relacje z mężami, rodzinami i społecznościami lokalnymi? O jakich doświadczeniach , jakim językiem mówi „matka Polka na odległość”? Jakie kulisy życia polskich rodzin zaczęła odsłaniać, kiedy znalazła się tak – poza granicami domu, tradycyjnego świata społecznego wsi, miasteczka, państwa? Z czym wiąże się „postmodernizacja ubogich”? Autorka odpowiada na te pytania, zastanawiając się jednocześnie, czy od 1989 roku – kiedy okno dla masowych migracji kobiet otworzyło się szerzej – mieliśmy do czynienia z niedostrzeżoną rewolucją płci w społecznościach zwykle szufladkowanych jako twierdze tradycyjności.
Analizy powstały na podstawie zebranych przez autorkę narracji autobiograficznych kobiet, których doświadczenie życia między dwoma krajami wpisało się w dwie dekady transformacji 1989-2010. Książka nie mogłaby jednak powstać bez intensywnych badań terenowych, prowadzonych w Polsce I Belgii. Dały one wgląd w życie migrantek, ich rodzin i społeczności na wsiach i w małych polskich miasteczkach, a także w gettach migracyjnych Brukseli.


Rok wydania2015
Liczba stron400
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
ISBN-13978-83-231-3366-7
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

INNE EBOOKI AUTORA

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Część I. Inspiracje teoretyczno-metodologiczne
  
  Wprowadzenie /    11
  Transnarodowe macierzyństwo – ramy historyczne /    20
  Płeć a współczesny kolonializm /    21
  Polki w ekonomii globalnej – biografie dwóch dekad transformacji /    25
  Procesy wykorzeniające a opieka rezydencjalna /    28
  Cele badawcze /    31
  Rozdział 1. „Matki na odległość” w literaturze – w poszukiwaniu pojęć i perspektyw /    35
  Na marginesie badań sondażowych /    35
  Na marginesie badań jakościowych /    37
  Opieka a terytorium domu – krytycznie o wpływach funkcjonalizmu /    43
  Transnarodowość jako propozycja ujęcia „relacji opiekuńczej na odległość” /    49
  Macierzyństwo w paradygmacie interpretatywnym /    52
  Pojęcia analityczne w badaniach stawania się transnarodową matką /    55
  Rozdział 2. Między rolą badaczki a uczestniczką. O metodologii badań /    65
  Autoetnografia jako punkt wyjścia /    66
  Badania terenowe – uzyskiwanie „potrójnego dostępu” /    72
  Wywiad narracyjny – wokół kwestii etycznych i zagadnień doboru próby /    78
  Specjalistyczna transkrypcja /    82
  Analiza dyskursu wokół „eurosieroctwa” /    83
  Część II. Warianty przejścia w transnarodowe macierzyństwo
  Rozdział 1. Problem matki (żony) polki. migracja ekonomiczna jako studium przejść statusowych /    89
  Niedostrzeżony wymiar. Społeczno-kulturowe kulisy niektórych wariantów migracji ekonomicznych /    91
  „Historia naturalna” badania – odkrycie zróżnicowania migracji ekonomicznych /    91
  Krytycznie o dominacji modeli ekonomicznych w literaturze migracyjnej /    94
  Migracja jako zagrożenie – fatalizm interpretacji w dyskursie naukowym /    97
  Perspektywa badawcza – trajektorie biograficzne a studium przejść statusowych /    99
  Nieustrukturyzowane przejścia statusowe /    102
  Własności procesu przejść statusowych /    104
  Globalizacja przebiegu separacji/rozwodu w doświadczeniach migracyjnych robotnic /    106
  Rozdział 2. Detradycjonalizujący potencjał migracji. Studium przejść statusowych polskich migrantek po 1989 roku /    113
  Separacja i rozwód w tradycyjnej kulturze – nieustrukturyzowane „przejścia statusowe” /    115
  Markery niedostępności rozwodu – wzory adaptacji i mortyfikacje tożsamości /    127
  „Balansowanie na cienkiej linie” – wielowymiarowe adaptacje w biografii rolniczki /    139
  Kurczenie się ekonomiczno-instytucjonalnych opcji pozostania w Polsce /    146
  Wykluczenie ekonomiczne /    147
  Wykluczenie mieszkaniowe /    150
  Wykluczenie instytucjonalne /    152
  Wykluczenie z prawa do bezpieczeństwa /    161
  Migracje jako wzorzec separacji/rozwodu – kolektywne przejścia statusowe /    163
  Rozdział 3. Warianty tworzenia się „opieki na odległość”. Aanaliza wzorcowych przypadków /    167
  Warianty społeczno-ekonomiczne /    168
  Migracja jako konsekwencja bycia porzuconą – przypadek Wandy /    168
  Migracja jako plan separacji/rozwodu – przypadek Bożeny    179
  Kontekst podejrzenia /    187
  Migracja jako ucieczka przed przemocą w małżeństwie/rodzinie – przypadek Wiesławy /    193
  Migracja jako przymusowa „nominacja” w układzie pieczeniarskim /    204
  Warianty ekonomiczne /    205
  Podsumowanie /    211
  Część III. „Pęknięta” tożsamość. Próba utrzymywania chwiejnej równowagi w relacjach
  Rozdział 1. Strategie „reperowania” tożsamości /    217
  Między „amputacją” a rutynizacją – proces stawania się robotnicą /    220
  Transnarodowa matka Polka – tradycyjne zasoby w legitymizacjach /    231
  „Umowa migracyjna” z dziećmi /    231
  Symbolika poświęcenia /    234
  Polka potrafi – strategie opiekuńcze „na odległość” /    239
  Rozdział 2. Macierzyństwo w kontekście podejrzenia – załamywanie się chwiejnej równowagi /    245
  Opiekunowie w przedstawianiu transnarodowego macierzyństwa jako porzucenia – społeczno-ekonomiczne warianty wyjazdów migracyjnych /    247
  Porzucenie vs. poświęcenie – nieprzekładalność perspektyw w interakcjach z dziećmi /    248
  Przypadek Wandy /    248
  Przypadek Barbary /    258
  Uwarunkowania strukturalne i układy opiekuńcze a wprowadzanie kontekstu podejrzenia /    262
  Przypadek Aldony /    264
  Przypadek Wiesławy /    271
  Trajektoria „odstawania się matką” – konsekwencje wprowadzania kontekstów podejrzeń dla tożsamości i biografii kobiet /    274
  Ambiwalencja – utracony czas vs. biografia jako poświęcenie /    278
  Warianty ekonomiczne /    285
  Druga strona „kultury migracyjnej” – społeczności migracyjne w generowaniu kontekstów podejrzeń /    285
  Rozdział 3. Cała polska liczy „eurosieroty”. Panika moralna i płeć w wykluczeniu oraz stygmatyzacji rodzin migrantów /    293
  Panika moralna a zmiana społeczna /    295
  Kariera pojęcia „eurosieroctwo” /    296
  Ogólnopolskie akcje liczenia „eurosierot” /    297
  Ale kim jest „eurosierota”? /    303
  Obraz dysfunkcjonalnego rodzica i dyskurs moralny /    308
  „Ucieczka Polek” – problem z nierezydencjalną matką /    314
  Instytucjonalizacja „eurosieroctwa” – gdy pomoc staje się stygmatyzacją /    320
  Podsumowanie /    325
  Zakończenie /    329
  Podziękowania /    341
  Bibliografia /    343
  Summary /    365
  Indeks osobowy /    371
  Indeks rzeczowy /    377
RozwińZwiń