Totalitaryzm, narracja, tożsamość. Filozofia historii Hannah Arendt

Totalitaryzm, narracja, tożsamość. Filozofia historii Hannah Arendt

1 opinia

Format:

ibuk

Kluczem do zrozumienia fragmentarycznej myśli Hannah Arendt jest filozofia historii zarówno w znaczeniu spekulatywnym, jak i krytycznym. Odpowiedź Arendt na totalitaryzm – na zwycięstwo fizjologii nad polityką – jest jednocześnie przemyślana i radykalna. Totalitaryzm nie okazuje się wyłącznie systemem sprawowania władzy, lecz stanowi skrajny przypadek opowiadania historii, fałszywy sposób tworzenia narracji, która sięga w głąb indywidualnej tożsamości. Każda opowieść jest narzędziem radzenia sobie z przygodnością świata i siebie samego, które niesie ze sobą potencjalnie katastrofalne skutki. Choć ciągłość jest konieczna dla ukonstytuowania się podmiotu i podjęcia działania politycznego, to interpretacja tego, co minione, może łatwo przerodzić się w retrospektywne proroctwo przedstawiające przeszłość jako obietnicę przyszłości. Tym tropem podąża historiografia naukowa kontynuująca niechlubną tradycję zastępowania działania wytwarzaniem, co prowadzi do błędnego rozumienia władzy i zadań wspólnoty politycznej. Odpowiedź właściwą stanowi opowieść fragmentaryczna ugruntowana w nowej metafizyce dziejów. Przeszłość to wprawdzie sterta gruzów, ale jako taka może jawić się nam w zupełnie nowy sposób – jako przedmiot estetyczny.Książka stanowi kompleksową analizę dorobku Hannah Arendt, interpretowanego w kontekście dzieł myślicieli przynależących z jednej strony do tzw. tradycji kontynentalnej (m.in. Walter Benjamin, Hans-Georg Gadamer, Martin Heidegger, Immanuel Kant, Reinhard Koselleck, Paul Ricoer), z drugiej zaś – do tzw. tradycji analitycznej (m.in. Frank Ankersmit, Arthur Danto, Carl Gustav Hempel, Karl Rajmund Popper, Jerzy Topolski, Hayden White). Rozmowa z autorem o książce:
http://www.polskieradio.pl/8/650/Artykul/963583,Totalitaryzm-zwyciestwo-fizjologii-nad-polityka


Rok wydania2014
Liczba stron394
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
ISBN-13978-83-231-2946-2
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Podziękowania /    11
  Wykaz skrótów /    15
  Wprowadzenie /    17
  
  Rozdział 1. Totalitaryzm i koniec historii /    29
  Historyk nieprofesjonalny: recepcja korzeni totalitaryzmu /    29
  Fragmenty przeszłości totalitaryzmu: antysemityzm /    37
  Fragmenty przeszłości totalitaryzmu: imperializm /    43
  Elementy totalitaryzmu: ciągłość i nieciągłość /    49
  Totalitaryzm i terror: friedrich–brzeziński i monteskiusz /    53
  Totalna dominacja i nagie życie /    60
  Animal laborans i redukcja człowieczeństwa /    62
  Koniec historii i rozstęp w czasie: ponowoczesność /    70
  
  Rozdział 2. Filozofia historii i myślenie historyczne /    79
  Aporie znaczenia /    79
  Spekulatywność historiografii /    81
  Kondycja historyczna i nowa metafizyka /    86
  W poszukiwaniu sensu: myślenie a psychika, świadomość i poznanie /    93
  Myślenie i czasowość: czas hermeneutyczny i struktura aktywności umysłu /    100
  
  Rozdział 3. Nauka i ideologia /    111
  Ideologia totalitarna a ideały wyjaśniania: Hempel, Topolski, Popper /    111
  Homo faber i wytwarzanie świata historycznego: działanie celowo-racjonalne /    118
  Kontemplacja, poznanie i alienacja    123
  Wytwarzanie prawdy dziejów: Popper i Koselleck /    128
  Totalitaryzm, masy i logiczność /    131
  Nauki społeczne a problem utylitaryzmu: wyjaśnianie jako usprawiedliwianie /    133
  Elementy totalitaryzmu: krystalizacja i przyczynowość figuratywna /    139
  
  Rozdział 4. Polityczność dziejów /    147
  Działanie, język, tożsamość: Arystoteles i Heidegger /    147
  Wolność woli a wolność polityczna /    153
  Działanie jako absolutny początek: św. Augustyn, Duns Szkot i Kant /    157
  Idea genialności a działanie polityczne: Kant /    164
  Działanie jako byt estetyczny: Kant, Portmann, Gadamer /    171
  Publiczna przestrzeń komunikacji /    175
  Podmiotowość publiczna i władza: Heidegger i Habermas /    178
  Działanie myślenia: Sokrates i Kant /    182
  Pierwotny czas myślenia i działania: rozstęp w czasie /    187
  Opowieść życia i doktryna kontyngencji: Duns Szkot /    192
  Nieprzewidywalność, bezcelowość i nieodwracalność dziejów /    195
  Postęp i dzieje upadku: hierarchia wymiarów czasu /    198
  
  Rozdział 5. Historyk jako sędzia /    207
  Wewnętrzne konflikty umysłu: antagonizm myślenia i woli /    207
  Przyszłość, której chcemy, a przyszłość autentyczna /    212
  Sąd nad przeszłością a sąd polityczny /    215
  Refleksyjny sąd estetyczny i poznanie historyczne /    222
  Momenty sądów smaku /    227
  Antagonizm między aktorem a widzem: spektakl dziejów /    233
  Część i całość: interpretacyjna funkcja wyobraźni /    238
  Sensus communis jako zmysł historyczny: intersubiektywność sądów /    247
  Hierarchia genialności i smaku: celowość bez celu /    257
  Krytyka teleologii a refleksja nad przeszłością /    265
  
  Rozdział 6. Opowieść fragmentaryczna /    273
  Urzeczowienie i przemoc przedstawiania: opowieść fikcyjna /    273
  Genealogia zachodu i odkupienie przypadkowości /    282
  Opowieść jako odkupienie i zniewolenie: aporia znaczenia /    290
  Zwrot narratywistyczny: danto, mink, white /    300
  Ironiczność korzeni totalitaryzmu /    310
  Odgrywanie przeszłości: Collingwood i Benjamin /    313
  Opowieść jako działanie polityczne /    321
  Reprezentacja i zastępowanie przeszłości: Ankersmit /    326
  Tożsamość narracyjna między tradycją a rewolucją: Ricoeur /    330
  Paradoks Odyseusza: niemożliwość spełnienia /    334
  Opowieść jako sądzenie i przebaczenie /    340
  
  Zakończenie /    345
  Nota bibliograficzna /    349
  Bibliografia /    351
  Summary /    365
  Indeks rzeczowy /    369
  Indeks osobowy /    373
RozwińZwiń