POLECAMY
Autor:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Po ontologicznej orientacji filozofii klasycznej (starożytnej i średniowiecznej) paradygmat filozofii nowożytnej staje się mentalistyczny, a jednym z podstawowych pojęć filozofii pokantowskiej, jeśli nie podstawowym, organizującym jej myślenie, jest pojęcie świadomości. Niewątpliwie jest też tak w wypadku fenomenologii Edmunda Husserla. Przejście od paradygmatu ontologicznego do mentalistycznego jest związane z utratą naiwnego zaufania do bytu, wynikiem autorefleksji nad tym, co wydawało się dotychczas oczywiste. Po drugiej wojnie światowej takim podstawowym pojęciem organizującym refleksję filozoficzną w jej całokształcie, jej nowym paradygmatem, staje się znowuż pojęcie języka. „Wszelka filozofia jest „krytyką języka”” stwierdza L. Wittgenstein (Tractatus logico-philosophicus, 40031). Dobitnie tę nową pozycję języka wskazuje cytat z dzieła E. Tugendhata: „Wiodącym pytaniem naszych dociekań jest pytanie, co to znaczy rozumieć zdanie. Pytanie to chcemy rozumieć jako podstawowe pytanie filozoficzne, które ma zająć miejsce tradycyjnego podstawowego pytania o to, czym jest byt, względnie co to znaczy przedstawiać przedmiot”. Można też użyć formuły: „Jak słowa łączą się ze światem?”, jako określenia najbardziej doniosłego problemu filozofii. Badanie języka staje się tu rozwiązywaniem zasadniczych problemów filozoficznych, dawaniem podstaw samej filozofii, tak że filozofia staje się – jak pisze Karl-Otto Apel – „prima philosophia współczesności” (fragment Wstępu Autora).
Celem pracy był całościowy namysł nad problemem: czym jest język filozofii fenomenologicznej. Nie można było próbować odpowiedzieć na to pytanie bez odpowiedzi na pytanie: czym jest język z punktu widzenia fenomenologii. Czy praca była w stanie udzielić odpowiedzi na te pytania? Nie do końca. Husserl sam nie odpowiedział w sposób wyraźny na interesujące nas kwestie. Czasami więc praca miała postać współmedytacji, była próbą dopowiedzenia tego, czego on sam nie powiedział – chciała wyzwolić cały potencjał argumentacyjny jego projektu fenomenologii, projektu fenomenologii rozumianej jako transcendentalna i genetyczna. Uwikłanie tej myśli w kartezjański program, możliwość wielu odmiennych interpretacji dyskutowanych problemów nie pozwala jednak na bardziej zdecydowane, bardziej jednoznaczne odpowiedzi na poruszane kwestie, odpowiedzi mające pokrycie w samych tekstach ojca fenomenologii. Sama ilość tekstów Husserla jest już problemem. Jest ona tak imponująca, że – jak pisze Dan Zahavi – „wydaje się mało prawdopodobne, aby znalazła się choć jedna osoba, która przeczytała wszystko, co napisał”. Fakt ten czyni niemożliwym dokonanie interpretacji w pełni zadowalającej, zawsze mogą pojawić się teksty ją podważające. Temat języka ma też tę specyfikę, że ponieważ filozofia jest tworem językowym, to wszystko może wiązać się z językiem. (fragment Zakończenia)
Rok wydania | 2024 |
---|---|
Liczba stron | 267 |
Kategoria | Filozofia współczesna |
Wydawca | Marek Derewiecki |
ISBN-13 | 978-83-66941-88-5 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wstęp | 5 |
Wykaz skrótów cytowanych dzieł Husserla | 13 |
Część pierwsza. Język i świat z perspektywy fenomenologii Edmunda Husserla | 15 |
I. Husserlowska filozofia języka | 17 |
Fazy filozofii Husserla. Od teorii nauki do ontologii | 18 |
Język w Badaniach logicznych | 19 |
Teoria znaczenia | 21 |
Koncepcja czystej gramatyki | 34 |
Ujęcie języka w Ideach | 38 |
Język ze stanowiska fenomenologii genetycznej | 43 |
II. Intencja, horyzont, świat i język | 55 |
III. Fenomenologia Husserla a problem bezpośredniości doświadczenia | 78 |
IV. Intencja i jej wypełnienie | 93 |
V. Fenomenologiczna koncepcja prawdy a filozofia | 107 |
VI. Język, myśl, rzeczywistość | 119 |
Część druga. Język metody i filozofii fenomenologicznej | 131 |
VII. Idealizm Husserla a idea fenomenologii transcendentalnej | 133 |
VIII. Apriori i eidos | 151 |
IX. Język opisu fenomenologicznego | 164 |
X. Język redukcji eidetycznej | 185 |
XI. Język redukcji fenomenologicznej | 192 |
Fenomenologia a filozofia lingwistyczna. Kilka uwag | 216 |
XII. Język filozofii fenomenologicznej | 223 |
Fenomenologia a hermeneutyka. Kilka uwag | 235 |
Zakończenie | 243 |
Bibliografia | 247 |
Indeks osobowy | 262 |