POLECAMY
Wydawca:
Format:
epub, mobi, ibuk
Podręcznik Przewodnik do ćwiczeń z geologii obejmuje podstawowe zagadnienia geologii, zwłaszcza dynamicznej, historycznej i kartografii geologicznej, wraz z zadaniami do samodzielnego wykonania.
W trzecim wydaniu rozszerzeniu uległy rozdziały związane z masowym używaniem nowych metod w kartografii geologicznej. W całym podręczniku wprowadzono zmiany wynikające z postępu wiedzy w geologii, dzięki czemu jest on nowoczesny, dostosowany do obecnego stanu wiedzy i poziomu dydaktyki. Ważne zmiany systematyczne nastąpiły w rozdziałach poświęconym gąbkom i koralowcom.
Książka jest przeznaczona przede wszystkim dla studentów wydziałów nauk przyrodniczych i wykładowców na tych wydziałach, dla uczniów i nauczycieli techników geologicznych i wiertniczych, a także dla praktyków, zatrudnionych w terenie, którzy mają do czynienia z odsłonięciami geologicznymi. Będzie przydatna również wszystkim, którzy niezależnie od zakresu studiów chcą poszerzyć swą wiedzę o historii, budowie i nieustannych procesach zachodzących wewnątrz naszej planety.
Rok wydania | 2018 |
---|---|
Liczba stron | 320 |
Kategoria | Geologia |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-19985-2 |
Numer wydania | 3 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Przedmowa do wydania trzeciego | 11 |
Wstęp | 13 |
1 Budowa, postać i skład chemiczny minerałów (Piotr Czubla) | 15 |
PYTANIA KONTROLNE | 25 |
ĆWICZENIE | 26 |
2 Właściwości fizyczne minerałów (Piotr Czubla) | 27 |
PYTANIA KONTROLNE | 33 |
ĆWICZENIA | 34 |
3 Makroskopowe oznaczanie minerałów (Piotr Czubla) | 35 |
3.1. Kwarc i inne postacie krzemionki | 36 |
3.1.1. Rozpoznawanie | 38 |
3.1.2. Występowanie | 39 |
3.2. Skalenie | 40 |
3.2.1. Rozpoznawanie | 40 |
3.2.2. Występowanie | 42 |
3.3. Skaleniowce (skalenoidy lub foidy) | 43 |
3.4. Miki (łyszczyki) | 43 |
3.4.1. Rozpoznawanie | 44 |
3.5. Amfibole i pirokseny | 45 |
3.5.1. Rozpoznawanie | 46 |
3.6. Oliwiny | 47 |
3.6.1. Rozpoznawanie | 48 |
3.7. Granaty | 48 |
3.8. Turmaliny | 49 |
3.9. Inne krzemiany i glinokrzemiany | 49 |
3.10. Tlenki i wodorotlenki | 52 |
3.11. Siarczki | 54 |
3.12. Fosforany | 56 |
3.13. Węglany | 56 |
3.14. Siarczany | 58 |
3.15. Halogenki | 59 |
3.16. Pierwiastki rodzime | 60 |
PYTANIA KONTROLNE | 60 |
ĆWICZENIA | 61 |
4 Skały – podział i cechy rozpoznawcze (Piotr Czubla) | 62 |
4.1. Klasyfikacja skał | 62 |
4.2. Rozpoznawanie skał | 65 |
4.3. Cechy rozpoznawcze skał | 65 |
5 Skały magmowe (Piotr Czubla) | 68 |
5.1. Geotektoniczna pozycja skał magmowych | 69 |
5.2. Skład mineralny skał magmowych | 70 |
5.3. Budowa wewnętrzna skał magmowych | 72 |
5.4. Facje skał magmowych | 78 |
5.5. Klasyfikacja skał magmowych | 80 |
5.5.1. Plutoniczne i wulkaniczne skały kwaśne | 82 |
5.5.2. Plutoniczne i wulkaniczne skały obojętne (pośrednie) | 83 |
5.5.3. Skały żyłowe | 85 |
5.5.4. Skały piroklastyczne | 86 |
5.6. Przegląd skał magmowych i miejsca ich występowania w Polsce | 87 |
5.6.1. Skały kwaśne | 87 |
5.6.2. Skały obojętne | 89 |
5.6.3. Skały zasadowe | 90 |
5.6.4. Skały ultrazasadowe | 90 |
5.7. Makroskopowy opis skał magmowych | 91 |
PYTANIA KONTROLNE | 94 |
ĆWICZENIA | 95 |
6 Skały osadowe (Piotr Czubla) | 96 |
6.1. Skład skał osadowych | 96 |
6.2. Skały okruchowe (terygeniczne, detrytyczne lub klastyczne) i rezydualne (wietrzeniowe) | 99 |
6.2.1. Budowa wewnętrzna skał okruchowych | 100 |
6.2.2. Przegląd skał okruchowych i rezydualnych | 107 |
6.2.2.1. Psefity | 107 |
6.2.2.2. Psamity | 108 |
6.2.2.3. Aleuryty | 111 |
6.2.2.4. Pelity i właściwe skały ilaste | 112 |
6.2.3. Makroskopowy opis skał klastycznych | 114 |
6.2.4. Skały rezydualne | 114 |
6.3. Skały organogeniczne i chemogeniczne (chemiczne) | 115 |
6.3.1. Skały węglanowe | 115 |
6.3.1.1. Wapienie | 115 |
6.3.1.1.1. Ważniejsze rodzaje wapieni | 117 |
6.3.1.2. Dolomity | 120 |
6.3.1.3. Syderyty | 121 |
6.3.2. Skały krzemionkowe niedetrytyczne | 122 |
6.3.3. Skały fosforanowe | 123 |
6.3.4. Skały siarczanowe i solne (ewaporaty) | 124 |
6.3.5. Kaustobiolity (organogeniczne skały palne) | 125 |
PYTANIA KONTROLNE | 128 |
ĆWICZENIA | 128 |
7 Skały metamorficzne (Piotr Czubla) | 129 |
7.1. Warunki metamorfizmu | 130 |
7.2. Rodzaje metamorfizmu | 130 |
7.3. Facje metamorfizmu | 133 |
7.4. Minerały skałotwórcze skał metamorficznych | 135 |
7.5. Budowa wewnętrzna | 136 |
7.6. Klasyfikacja skał metamorficznych | 139 |
7.7. Przegląd ważniejszych skał metamorficznych | 140 |
7.7.1. Skały facji zeolitowej, subzieleńcowej i zieleńcowej (metamorfizm niskiego stopnia) | 140 |
7.7.2. Skały facji epidotowo-amfibolitowej, amfibolitowej i łupków glaukofanowych (metamorfizm średniego stopnia) | 142 |
7.7.3. Skały facji granulitowej i eklogitowej (metamorfizm wysokiego stopnia) | 144 |
7.7.4. Skały facji hornfelsowej i sanidynowej (kontaktowo-metamorficzne) | 144 |
7.7.5. Skały metamorfizmu dyslokacyjnego (dynamometamorfizmu) | 146 |
7.7.6. Skały ultrametamorficzne | 147 |
7.8. Skały górnego płaszcza | 147 |
7.9. Makroskopowy opis skał metamorficznych | 148 |
PYTANIA KONTROLNE | 148 |
ĆWICZENIA | 149 |
8 Stratygrafia (Włodzimierz Mizerski, Ewa Świerczewska-Gładysz) | 150 |
8.1. Względny wiek skał i procesów geologicznych | 150 |
8.1.1. Biostratygrafia | 150 |
8.1.1.1. Powstawanie skamieniałości | 151 |
8.1.1.2. Znaczenie skamieniałości | 153 |
8.1.1.3. Jednostki biostratygraficzne | 156 |
8.1.1.4. Systematyka i nomenklatura paleontologiczna | 158 |
8.1.2. Litostratygrafia | 159 |
8.1.2.1. Jednostki litostratygraficzne | 161 |
8.1.3. Metody diastroficzne ustalania względnego wieku skał i procesów geologicznych | 161 |
8.1.4. Inne metody ustalania względnego wieku skał | 164 |
8.2. Bezwzględny wiek skał | 164 |
ĆWICZENIA | 166 |
9 Przegląd systematyczny skamieniałości – bezkręgowce (Ewa Świerczewska-Gładysz) | 170 |
9.1. Typ: gąbki (Porifera) | 170 |
9.1.1. Archeocjaty (Archaeocyatha) | 171 |
9.1.2. Gąbki wapienne (Calcispongea) | 171 |
9.1.3. Gąbki szklistoszkieletowe (Hyalospongea) | 172 |
9.1.4. Gąbki zmiennoszkieletowe (Demospongiaea) | 173 |
9.1.5. Stromatoporoidy (Stromatoporoidea) | 174 |
9.2. Typ: parzydełkowce (Cnidaria) | 175 |
9.2.1. Gromada: koralowce (Anthozoa) | 176 |
9.2.1.1. Denkowce (Tabulata) | 177 |
9.2.1.2. Koralowce czteropromienne (Rugosa) | 178 |
9.2.1.3. Koralowce sześciopromienne, madreporowe (Scleractinia) | 179 |
9.3. Typ: ramienionogi (Brachiopoda) | 180 |
9.4. Typ: mszywioły (Bryozoa) | 185 |
9.5. Typ: pierścienice (Annellida) | 186 |
9.6. Typ: stawonogi (Arthropoda) | 187 |
9.6.1. Gromada: trylobity (Trilobita) | 187 |
PYTANIA KONTROLNE | 190 |
ĆWICZENIE | 190 |
9.7. Typ: mięczaki (Mollusca) | 191 |
9.7.1. Gromada: małże (Bivalvia) | 192 |
9.7.2. Gromada: ślimaki (Gastropoda) | 195 |
9.7.3. Gromada: głowonogi (Cephalopoda) | 197 |
9.7.3.1. Podgromada: łodzikowate (Nautiloidea) | 198 |
9.7.3.2. Podgromada: amonitowate (Ammonoidea) | 200 |
9.7.3.3. Podgromada: pochewkowce (Coleoidea) | 206 |
9.7.3.3.1. Rząd: belemnity (Belemnitida) | 206 |
9.8. Typ: półstrunowce (Hemichordata) | 208 |
9.8.1. Gromada: graptolity (Graptolithina) | 208 |
9.9. Typ: szkarłupnie (Echinodermata) | 210 |
9.9.1. Gromada: jeżowce (Echinoidea) | 211 |
9.9.2. Gromada: liliowce (Crinoidea) | 213 |
PYTANIA KONTROLNE | 215 |
ĆWICZENIE | 216 |
10 Mikroskamieniałości (Ewa Świerczewska-Gładysz) | 217 |
10.1. Królestwo: protisty (Protista) | 217 |
10.1.1. Typ: korzenionóżki (Rhizopoda) | 218 |
10.1.1.1. Gromada: otwornice (Foraminifera) | 218 |
10.1.2. Typ: promienionóżki (Actinopoda) | 220 |
10.1.2.1. Gromada: radiolarie, promienice (Radiolaria) | 220 |
10.1.3. Typ: orzęski (Ciliata) | 220 |
10.1.3.1. Nadrodzina: kalpionellidy (Calpionellidae) | 220 |
10.1.4. Typ: złocienice (Chrysophyta) | 221 |
10.1.4.1. Gromada: okrzemki (Bacillariophyceae, Diatomeae) | 221 |
10.1.4.2. Gromada: kokolitowce (Coccolithophorales) | 222 |
10.2. Królestwo: zwierzęta (Animalia) | 223 |
10.2.1. Typ: stawonogi (Arthropoda) | 223 |
10.2.1.1. Gromada: małżoraczki (Ostracoda) | 223 |
10.2.1.2. Gromada: skrzelonogi, liścionogi (Branchiopoda) | 224 |
10.2.2. Typ: strunowce (Chordata) | 225 |
10.2.2.1. Gromada: konodonty (Conodonta) | 225 |
10.3. Królestwo: rośliny (Plantae) | 227 |
10.3.1. Pyłki i zarodniki | 227 |
PYTANIA KONTROLNE | 230 |
ĆWICZENIE | 230 |
11 Skamieniałości roślinne (Ewa Świerczewska-Gładysz) | 231 |
11.1. Królestwo: rośliny (Plantae) | 231 |
11.1.1. Glony (Algae) | 232 |
11.1.2. Gromada: rośliny telomowe, osiowe (Embryophyta) | 233 |
11.1.2.1. Najstarsze rośliny lądowe | 233 |
11.1.2.2. Paprotniki (Pteridophyta) | 234 |
11.1.2.2.1. Podgromada: widłakowe (Lycophytina) | 234 |
11.1.2.2.2. Podgromada: skrzypowe (Sphenophytina) | 236 |
11.1.2.2.3. Podgromada: paprociowe (Pterophytina) | 238 |
11.1.2.3. Rośliny nasienne (Spermatophyta) | 239 |
11.1.2.3.1. Podgromada: nagozalążkowe wielkolistne (Cycadophytina) | 240 |
11.1.2.3.1.1. Klasa: paprocie nasienne (Pteridospermopsida) | 240 |
11.1.2.3.1.2. Klasa: sagowce (Cycadopsida) | 242 |
11.1.2.3.1.3. Klasa: benetyty (Bennettitopsida) | 242 |
11.1.2.3.2. Podgromada: nagozalążkowe drobnolistne (Pinophytina) | 243 |
11.1.2.3.2.1. Klasa: kordaity (Cordaitopsida) | 243 |
11.1.2.3.2.2. Klasa: szpilkowe, iglaste (Coniferophyta) | 244 |
11.1.2.3.2.3. Klasa: miłorzębowe (Ginkgopsida) | 245 |
11.1.2.3.3. Pogromada: okrytozalążkowe, okrytonasienne (Angiospermae) | 246 |
PYTANIA KONTROLNE | 248 |
ĆWICZENIE | 249 |
12 Planisekcja (Włodzimierz Mizerski) | 250 |
12.1. Bieg i upad granic (powierzchni) geologicznych | 250 |
12.2. Struktury geologiczne na mapach planisekcyjnych | 251 |
ĆWICZENIA | 257 |
13 Intersekcja (Włodzimierz Mizerski) | 260 |
13.1. Zależność przebiegu linii intersekcyjnych od ukształtowania terenu | 260 |
13.1.1. Intersekcja w obszarze urzeźbionym o budowie płytowej | 261 |
13.1.2. Intersekcja w obszarze urzeźbionym o warstwach (powierzchniach) nachylonych | 262 |
13.2. Wyznaczanie linii intersekcyjnej na mapie | 263 |
13.3. Wyznaczanie biegu i upadu powierzchni na podstawie linii intersekcyjnej | 267 |
ĆWICZENIA | 268 |
14 Profile i przekroje geologiczne (Piotr Czubla) | 270 |
14.1. Przykłady interpretacji profili geologicznych | 276 |
14.2. Zasady interpretacji przekrojów geologicznych | 279 |
PYTANIA KONTROLNE | 284 |
ĆWICZENIA | 285 |
15 Kompas geologiczny (Włodzimierz Mizerski) | 286 |
15.1. Budowa kompasu | 286 |
15.2. Pomiar parametrów zalegania powierzchni | 287 |
15.3. Pomiar orientacji prostej | 289 |
15.4. Pomiar wysokości względnych | 290 |
16 Dokumentacja odsłonięć (Włodzimierz Mizerski) | 292 |
16.1. Obserwacje litologiczne | 292 |
16.2. Obserwacje stratygraficzne i paleontologiczne | 293 |
16.3. Obserwacje i pomiary tektoniczne | 294 |
16.4. Obserwacje hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie | 294 |
16.5. Obserwacje współczesnych procesów geodynamicznych | 295 |
16.6. Dokumentacja odsłonięcia | 295 |
Literatura uzupełniająca | 297 |
Tabela stratygraficzna | 300 |
Indeks rzeczowy | 302 |