Przyszłość rachunkowości i sprawozdawczości - założenia, zasady, definicje. Ujawnienia informacji w sprawozdaniu finansowym. PN 314

Konsekwencją procesów ekonomicznych zachodzących w warunkach nowej gospodarki jest powstanie i realizacja koncepcji zrównoważonego rozwoju jednostek gospodarczych. Dążąc do maksymalizacji wspólnej wartości dla szerokiego grona interesariuszy, a także w celu identyfikacji, zapobieżenia i łagodzenia ewentualnego niekorzystnego oddziaływania na otoczenie, przedsiębiorstwa modyfikują swoje strategie działania, uwzględniając w nich aspekt społecznej odpowiedzialności. Obligatoryjne sprawozdanie finansowe nie prezentuje pełnego obrazu jednostek gospodarczych, m.in. wpływu ich działalności na środowisko społeczne i naturalne. Stąd też coraz więcej podmiotów, oprócz tradycyjnych sprawozdań finansowych, przygotowuje różne raporty dodatkowe, uzupełniając dane finansowe o informacje o charakterze niefinansowym: dotyczące przyjętej strategii i jej realizacji, posiadanego kapitału intelektualnego, podejmowanych działań społecznych i środowiskowych.

Dowolność formy, zakresu i terminów publikacji raportów społecznej odpowiedzialności uniemożliwia jednak ich porównywalność oraz prowadzi do traktowania tych raportów przez sporządzających jako publikacje marketingowe. W związku z tym zachodzi potrzeba stworzenia jednolitego sprawozdania o charakterze zintegrowanym, które łącząc informacje finansowe z niefinansowymi, ukazywałoby pełny obraz działalności przedsiębiorstw społecznie odpowiedzialnych. Stworzenie uniwersalnego systemu sprawozdawczego stanowi wyzwanie dla współczesnej rachunkowości i sprawozdawczości, co podkreślają zgodnie autorzy opracowań zawartych w niniejszej publikacji. Zwracają oni uwagę na konieczność określenia ram koncepcyjnych nowego systemu, jak również na potencjalne problemy związane z opracowaniem zasad sporządzania sprawozdania zintegrowanego i jego weryfikacji. Szczególnie ważnym i jednocześnie trudnym zagadnieniem w tym zakresie będzie uchwycenie i przedstawienie w zintegrowanym sprawozdaniu wzajemnej korelacji danych finansowych i niefinansowych.

Zagraniczni autorzy artykułów prezentują wyzwania, przed jakimi stoi nauka rachunkowości w ich krajach. Problemy najczęściej wskazywane przez badaczy z Europy Wschodniej dotyczą przechodzenia na Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej i przekształcania sprawozdań finansowych sporządzonych według regulacji krajowych w celu dostosowania ich do nowych wymagań, co wynika z globalnego zakresu działalności podmiotów gospodarczych i harmonizacji rachunkowości.

Dokonywaniu rewolucyjnych zmian, a przed takimi dzisiaj staje nauka rachunkowości, zawsze towarzyszą wątpliwości. Wyrażają się one w pytaniach stawianych przez niektórych autorów opracowań: jak pogodzić pożądaną społecznie
„pełną przejrzystość” jednostek gospodarczych z długookresowym utrzymaniem ich pozycji konkurencyjnej, czyli jakie są granice tworzenia szczegółowych i obowiązkowych regulacji w zakresie niefinansowego raportowania? Czy rewidować
wieloletnie, głęboko zakorzenione w praktyce gospodarczej normy rachunkowości i sprawozdawczości finansowej, dostosowując je do turbulentnych zmian w gospodarce globalnej, czy też bronić fundamentalnych wartości tej nauki, tak aby nie utraciła swojego wielowiekowego dorobku i swojej tożsamości? A także niezwykle ważne: jak przy tym budować terminologię nauki rachunkowości, aby prawidłowo rozumieć jej istotę i zapewnić porównywalność sprawozdań finansowych?

• rozwój jednostek gospodarczych
• nowa gospodarka
• sprawozdawczość finansowa
• Procesy ekonomiczne
• rachunkowość