Zastosowanie badań operacyjnych. Zarządzanie projektami, decyzje finansowe, logistyka

Badania operacyjne (ang. Operations Research, Operational Research, fr. Recherche operationelle, niem. Operationsforschung) zawdzięczają swój rodowód i nazwę operacjom militarnym w czasie II wojny światowej. Powołany w 1940 r. w Londynie
interdyscyplinarny zespół naukowców (tzw. Cyrk Blaketta), stosując modele i metody matematyczne, badał możliwe warianty niektórych operacji wojennych
strony alianckiej i rekomendował wariant optymalny. Po wojnie wypracowane modele i metody bardzo szybko znalazły cywilne zastosowania w inżynierii, medycynie, rolnictwie, zarządzaniu.

Badania operacyjne od ponad półwiecza systematycznie rozszerzają obszary swoich zastosowań, reagując na potrzeby menedżerów, inwestorów, inżynierów,
projektantów, logistyków niczym współczesne przedsiębiorstwo na potrzeby swoich klientów. I chociaż istota tego obszaru wiedzy i działalności praktycznej pozostaje niezmienna, opierając się na formalnym, modelowym podejściu do wspomagania
procesów i aktów podejmowania decyzji, to arsenał metod i narzędzi wciąż jest wzbogacany, a teren zastosowań rozbudowywany. Większość modeli, metod i algorytmów powstaje w okolicznościach rozwiązywania rzeczywistych problemów decyzyjnych. Zastosowania w dziedzinie zarządzania są niewątpliwie współcześnie wiodącą domeną zastosowań badań operacyjnych, definiowaną jako management science. Sprawia to przede wszystkim mnogość i złożoność problemów decyzyjnych, przed jakimi stają dzisiejsi zarządzający, oraz nieustająca atrakcyjność naukowo-badawcza zagadnień, o których najczęściej się mówi, iż są z pogranicza nauki i sztuki. Modelowanie
i posługiwanie się odpowiednimi algorytmami umożliwia rozwiązywanie wielu problemów z dziedziny zarządzania. Do najdynamiczniej rozwijanych obszarów teorii i praktyki zarządzania należy problematyka zarządzania projektami i innowacjami. Jest to swego rodzaju signum temporis, charakterystyka czasu rosnącego tempa zmian technologicznych, organizacyjnych, behawioralnych oraz poszukiwania skutecznych i efektywnych sposobów wprowadzania tych zmian w organizacjach. Badania operacyjne od połowy
ubiegłego stulecia, kiedy to opracowano fundamentalne dla planowania i monitorowania
projektów metody CPM i PERT, doskonalą metody i narzędzia budowy i analizy harmonogramu projektu, modelowania i zarządzania ryzykiem projektu,
alokacji zasobów, poszukiwania kompromisu pomiędzy kluczowymi parametrami projektu: czasem, kosztem i jakością. Tradycyjnym obszarem zastosowań badań operacyjnych jest problematyka decyzji finansowych, szczególnie oceny spółek i optymalizacji portfeli inwestycyjnych, analizy ryzyka inwestycyjnego, ale także makroekonomicznych decyzji monetarnych czy analizy i optymalizacji rozkładu dochodów w społeczeństwie. Wzrost znaczenia problemów logistycznych we współczesnych globalnych organizacjach, nieustanna walka konkurencyjna firm czy potrzeba pomiaru i monitorowania dokonań
organizacji to kolejne przykłady obszarów zastosowań, do których (i nie tyko do tych) odnoszą się prace zamieszczone w tej publikacji. Prezentowany w niniejszym tomie wybór zastosowań metod badań operacyjnych jest pokłosiem jubileuszowej XXX edycji Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej im. Profesora Władysława Bukietyńskiego „Metody i Zastosowania Badań Operacyjnych”, która odbyła się w dniach 15-18 października 2011 roku w Zamku na Skale, w Trzebieszowicach k. Lądka-Zdroju. Konferencja została zorganizowana przez Katedrę Badań Operacyjnych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, której wieloletnim kierownikiem był patron Konferencji.

• badania operacyjne
• decyzje finansowe
• logistyka
• zarządzanie projektami