Część druga (M-Ż) tomu drugiego "Portretów Uczonych" zawiera eseje biograficzne o wybitnych profesorach Uniwersytetu Warszawskiego działających głównie w okresie od wskrzeszenia polskiej uczelni w 1915 roku aż do końca okupacji niemieckiej w 1945 roku.


Początek tego przedziału czasowego to okres organizacji uczelni. Kadrę odrodzonego Uniwersytetu Warszawskiego stanowili początkowo członkowie warszawskiego środowiska naukowego, wykładowcy ośrodków akademickich Galicji, a także Polacy pracujący jako profesorowie w różnych uczelniach europejskich. Byli to ludzie urodzeni w ostatnich dekadach XIX wieku, którzy uzyskali wykształcenie na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, na polskojęzycznych uczelniach Galicji, a także na uniwersytetach w Rosji i innych państwach europejskich. Większość profesorów miała już za sobą bogatą karierę naukową, dla niektórych praca w odrodzonej stołecznej uczelni była ostatnim, niedługim etapem życia.


W 20-leciu międzywojennym profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego często pełnili także ważne funkcje państwowe, byli posłami, senatorami, ministrami – jednak w prezentowanych tekstach na pierwszy plan zawsze wysuwa się ich działalność naukowa i akademicka.


Tom drugi "Portretów Uczonych" zawiera 97 esejów. Podobnie jak w tomie pierwszym także tu zostały zamieszczone artykuły opublikowane już dawniej z innych okazji. Ich autorami często byli wybitni uczeni, o których działalności na Uniwersytecie Warszawskim będzie mowa w tomie trzecim "Portretów Uczonych". Mamy więc na przykład esej Jerzego Pniewskiego o Stefanie Pieńkowskim, Władysława Tatarkiewicza o Zygmuncie Batowskim czy Witolda Doroszewskiego o Janie Baudouinie de Courtenay. Teksty pisane przez uczniów są świadectwem ciągłości pokoleniowej w społeczności Uniwersytetu: młodzi badacze z czasem sami stali się znanymi naukowcami, mistrzami dla kolejnych generacji.


Trzeba zaznaczyć, że życie i działalność nauczycieli akademickich nie trzymają się ściśle ram czasowych 1915-1945 ustalonych dla tego tomu, dlatego też znalazło się w nim wielu profesorów, którzy przeżyli wojnę, kontynuując pracę naukową i dydaktyczną po 1945 roku. Z kolei tom trzeci obejmuje także eseje o profesorach rozpoczynających swą karierę na UW w okresie międzywojennym.


Trzy tomy "Portretów Uczonych" (podzielone na sześć części) zawierają teksty o wybitnych uczonych – profesorach Uniwersytetu Warszawskiego, których działalność naukowa, praca dydaktyczna i organizacyjna pozostały w pamięci szeroko pojmowanego środowiska naukowego. Bohaterowie esejów są związani ze wszystkimi dziedzinami nauki reprezentowanymi na Uniwersytecie Warszawskim: humanistycznymi, społecznymi, ścisłymi, przyrodniczymi, medycznymi i artystycznymi. Wybór nie był łatwy i wymagał wielu konsultacji. Warto zaznaczyć, że lista uczonych ograniczona jest do osób nieżyjących.


Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode).


*********


The publication is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Poland license (CC BY 3.0 PL) (full license available at: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode).


*********


Prof. dr hab. Piotr Salwa – italianista, historyk kultury śródziemnomorskiej, profesor na Wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego, członek PAU.


Prof. dr hab. Andrzej Kajetan Wróblewski – fizyk i historyk fizyki, emerytowany profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek PAN i PAU, przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Historii Nauki PAN, autor artykułów i książek z dziedziny fizyki i historii fizyki, m.in. "Prawda i mity w fizyce" (1981, 1987), "Historia fizyki od czasów najdawniejszych do współczesności" (2006).


Rok wydania2016
Liczba stron450
KategoriaWiek XX
WydawcaUniwersytet Warszawski
ISBN-13978-83-235-2361-1
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  WACŁAW MAKOWSKI 1880–1942 (WŁADYSŁAW T. KULESZA)    10
  
  MAURYCY MANN80–1932 (JOANNA ŻUROWSKA)    18
  
  JAN MAZURKIEWICZ 1871–1947 (KAROLINA GRZĄDZIEL)    28
  
  STEFAN MAZURKIEWICZ 1888–1945 (ROMAN DUDA)    34
  
  MIECZYSŁAW MICHAŁOWICZ 1876–1965 (MONIKA NOWAKOWSKA-
  -ZAMACHOWSKA)    40
  
  WŁADYSŁAW NIKLIBORC 1899–1948 (ROMAN DUDA)    52
  
  ROMAN FRANCISZEK HENRYK NITSCH 1873–1943 (MARIA DOROTA
  SCHMIDT-POSPUŁA)    58
  
  KAZIMIERZ NOISZEWSKI 1859–1930 (RYSZARD W. GRYGLEWSKI)    68
  
  HENRYK NUSBAUM 1849–1937 (RYSZARD W. GRYGLEWSKI)    78
  
  WITOLD EUGENIUSZ ORŁOWSKI 1874–1966 (MONIKA NOWAKOWSKA-
  -ZAMACHOWSKA)    90
  
  KAZIMIERZ ORZECHOWSKI 1878–1942 (MONIKA NOWAKOWSKA-
  -ZAMACHOWSKA)    100
  
  LEON PETRAŻYCKI 1867–1931 (ANDRZEJ KOJDER)    108
  
  STEFAN PIEŃKOWSKI 1883–1953 (JERZY PNIEWSKI)    120
  
  ROMAN POPLEWSKI 1894–1948 (TOMASZ MAJEWSKI)    128
  
  ANTONI PRZEBORSKI 1871–1941 (ROMAN DUDA)    134
  
  GUSTAW PRZYCHOCKI 1884–1947 (LIDIA WINNICZUK)    140
  
  STANISŁAW JAN IGNACY PRZYŁĘCKI 1891–1944 (HALINA LICHOCKA)    148
  
  JÓZEF RAFACZ 1890–1944 (STANISŁAW GRODZISKI, JERZY MALEC)    158
  
  WACŁAW ROSZKOWSKI 1886–1944 (TOMASZ MAJEWSKI)    168
  
  ROMAN RYBARSKI 1887–1942 (B. ŁOMŻANIN, TADEUSZ BRZESKI)    174
  
  KAZIMIERZ BRUNO RZĘTKOWSKI 1870–1924 (KAROLINA GRZĄDZIEL)    184
  
  STANISŁAW SAKS 1897–1942 (ROMAN DUDA)    190
  
  STANISŁAW SCHAYER 1899–1941 (ARNOLD KUNST)    196
  
  MOJŻESZ SCHORR 1874–1941 (KRZYSZTOF PILARCZYK, STANISŁAW SZCZUR)    206
  
  JÓZEF JAN SIEMIEŃSKI 1882–1941 (JOLANTA CHOIŃSKA-MIKA)    216
  
  WACŁAW SIERPIŃSKI 1882–1969 (JÓZEF HURWIC)    230
  
  STANISŁAW SŁOŃSKI 1879–1959 (ANDRZEJ SIECZKOWSKI)    244
  
  WŁADYSŁAW SMOLEŃSKI 1851–1926 (MARIA WIERZBICKA)    254
  
  ALFRED SOKOŁOWSKI 1849–1924 (MONIKA NOWAKOWSKA-ZAMACHOWSKA)    264
  
  PAWEŁ STYGER 1887–1939 (ELŻBIETA JASTRZĘBOWSKA)    272
  
  STANISŁAW SZOBER 1879–1938 (BRONISŁAW WIECZORKIEWICZ)    282
  
  ANTONI JOZEF ŚMIESZEK 1881–1943 (ADRIAN ANTONIEWICZ, EDYTA KOPP)    290
  
  STANISŁAW JÓZEF THUGUTT 1862–1956 (MAREK STĘPISIEWICZ)    298
  
  WACŁAW TOKARZ 1873–1937 (STANISŁAW HERBST)    308
  
  JAN TUR 1875–1942 (TOMASZ MAJEWSKI)    316
  
  ALEKSANDER TURYN 1900–1981 (MARIAN PLEZIA)    324
  
  JÓZEF UJEJSKI 1883–1937 (ZDZISŁAW LIBERA)    334
  
  TADEUSZ WAŁEK-CZERNECKI 1889–1949 (WŁODZIMIERZ LENGAUER)    344
  
  ZYGMUNT SZCZEPAN WEYBERG 1872–1945 (ZBIGNIEW WÓJCIK,
  JAN PARAFINIUK)    354
  
  STANISŁAW WĘDKIEWICZ 1888–1963 (JOANNA ŻUROWSKA)    362
  
  WŁADYSŁAW WITWICKI 1878–1948 (WŁODZIMIERZ OLSZANIEC)    372
  
  ZYGMUNT WÓYCICKI 1871–1941 (TOMASZ MAJEWSKI)    382
  
  JAN ZALESKI 1869–1932 (KAROLINA GRZĄDZIEL)    390
  
  LUDWIK ZEMBRZUSKI 1871–1962 (RYSZARD W. GRYGLEWSKI)    394
  
  TADEUSZ ZIELIŃSKI 1859–1944 (WŁODZIMIERZ OLSZANIEC)    406
  
  KAZIMIERZ ŻORAWSKI 1866–1953 (ROMAN DUDA)    416
  
  AUTORZY ESEJÓW    422
  
  SPIS ILUSTRACJI    425
  
  INDEKS NAZWISK    427
RozwińZwiń