POLECAMY
Autor:
Format:
ibuk
Zamysłem książki, jak wskazuje sam tytuł: Zrozumieć CZAS WOLNY. Przeobrażenia, tożsamość, doświadczanie, jest próba zrozumienia czasu wolnego w jego kluczowych wymiarach związanych z przeobrażeniami, tożsamością i doświadczaniem. Istotne staje się uzyskanie możliwie pełnego obraz czasu wolnego jako przestrzeni poznawczej, interakcyjnej, symbolicznej i emocjonalnej, aniżeli stworzenie jednej zasadniczej definicji czy sposobu myślenia na jego temat. Czerpanie inspiracji z takich orientacji teoretycznych, jak: symboliczny interakcjonizm, fenomenologia, egzystencjalizm, socjologia codzienności (Berger, Luckman 1983; Kelly 1972, 1996, 2003, 2012; Kelly, Godbey 1992; Giddens 2001, 2003; deCerteau 2008, 2011; Kaufman 2013), inspirowanie się psychologią doświadczania Csikszentmihalyi (2005), postmodernizmem (Rojek 1995, 2005, 2010), jak i teoriami granicznymi (Nippert-Eng1996; Zerubavel1991), pozwala myśleć o czasie wolnym jako o kategorii dynamicznej, społecznie i kulturowo zmiennej, lokowanej na przecięciu mikro- i makroprocesów społecznych oraz wiązać ją z dynamiką jednostkowego doświadczania. Równocześnie odwoływanie się do metodologii refleksyjnej pozwala maksymalizowa ogląd i rozumienie problematyki czasu wolnego poprzez wykorzystanie różnych metod i technik badawczych (Strauss 1993; Shaw 1997; Dupuis 1999; Freeman 2001; Giddens 2001; Fischer-Rosenthal 2005; Feighery 2006; Denzin, Lincoln 2010).
Celem części pierwszej pt: Przeobrażenia jest przyglądanie się historyczno-społecznemu osadzeniu czasu wolnego. Kolejne rozdziały tej części dotyczą istotnych procesów charakteryzujących jego rozwój i dynamizujących przeobrażenia, jak: industrializacja, urbanizacja, umasowienie i technologizacja, komercjalizacja, globalizacja oraz akceleracja. Wskazane procesy przyczyniły się do tego, iż dziś stajemy przed szeregiem pytań, problemów czy wyzwań dotyczących tożsamości czasu wolnego, o czym z kolei mówi część druga, pt: Tożsamość. Jak czytelnik zauważy, celem tej części nie jest rewolucja w myśleniu o czasie wolnym, nie chce też opowiadać się po stronie kryzysu czy dezaktualizacji socjologii czasu wolnego. Chcę przede wszystkim odwołać się do kluczowych procesów w obrębie samej subdyscypliny, które w powiązaniu z ewolucją teorii i praktyki czasu wolnego, jak i dokonującymi się we współczesnej rzeczywistości przeobrażeniami pozwalają urefleksyjniać jego status.
Celem trzeciej części książki pt.: Ku Metodzie jest charakterystyka założeń badawczych bazująca na perspektywie hermeneutyczno-interpretatywnej oraz metodologii refleksyjnej. Część czwarta pt.: Doświadczanie oparta jest na badaniach własnych i wprowadza czytelnika w świat znaczeń, doświadczeń i emocji wypoczynku realizowanych w różnych kontekstach sytuacyjnych. W kolejnych rozdziałach książki analizy różnych typów materiału badawczego przeplatają się ze sobą, a kolejne metody i techniki służą pogłębianiu stawianych tez czy wcześniej zgromadzonej wiedzy. Odwołuję się z jednej strony do danych zastanych, północno-amerykańskich i europejskich badań sondażowych oraz badań budżetów czasu, międzynarodowych badań porównawczych, pomniejszych europejskich projektów badawczych, jak i polskich badań opinii społecznej czy badań budżetowych. Z drugiej strony odnoszę się do własnych projektów badawczych, realizowanych w Polsce, przede wszystkim w oparciu o metodologie jakościowe, a zgłębiających codzienne rozumienie czasu wolnego.
Książka jest napisana z perspektywy lokalnej, a głównym punktem odniesienia dla zawartych w niej treści są dwie dominujące tradycje czasu wolnego, mianowicie szkoła amerykańska i europejska. Warto tym samym podkreślić, iż kategoria czasu wolnego nie ma charakteru uniwersalnego, ale przypisana jest do partykularnej kulturowo, geograficznie i historycznie formy życia grupowego i społecznej organizacji określanej mianem nowoczesności. Czas wolny nabiera znaczenia w określonym typie społeczeństwa i stanowi jeden z istotnych jego aspektów.
Rok wydania | 2021 |
---|---|
Liczba stron | 304 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza |
ISBN-13 | 978-83-232-3643-6 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
WSTĘP | 7 |
CZĘŚĆ I. PRZEOBRAŻENIA 13 | |
1. Okres preindustrialny | 17 |
2. Industrializacja i urbanizacja | 23 |
3. Umasowienie i technologizacja | 30 |
4. Komercjalizacja | 34 |
5. Glokalizacja | 38 |
6. Postfordyzm i indywidualizacja | 41 |
7. Dylemat 1.: więcej czy mniej czasu wolnego? | 43 |
CZĘŚĆ II. TOŻSAMOŚĆ | 52 |
1. Instytucjonalizacja | 53 |
2. Wyzwania teoretyczne | 58 |
2.1. Funkcjonalizm | 58 |
2.2. Koncepcje konfliktowe | 60 |
2.3. Podejścia doświadczeniowe i procesowe | 65 |
2.4. Postmodernizm | 73 |
2.5. Dylemat 2.: decentralizacja czy urefleksyjnienie czasu wolnego? | 75 |
3. Wyzwania metodologiczne | 82 |
3.1. Debata ilościowa | 82 |
3.2. Zwrot jakościowy | 85 |
3.3. Dylemat 3.: Leisure science czy leisure studies? | 86 |
4. Socjologia czasu wolnego w Polsce | 90 |
4.1. Socjalistyczny wariant społeczeństwa czasu wolnego | 93 |
4.2. Erozja socjalistycznej idei czasu wolnego | 109 |
4.3. Demokratyzacja i przeobrażenia | |
4.4. Dylemat 4.: w jakim kierunku zmierza socjologia czasu wolnego w Polsce? | 115 |
CZĘŚĆ III. KU METODZIE | 118 |
1. Badania ilościowe i dynamika zmian czasu wolnego w Polsce na przestrzeni lat | 118 |
2. Dyskutowanie fundamentów | 129 |
3. Czas wolny: doświadczenie – procesualność – graniczność | 132 |
4. Metodologia refleksyjna, badania i badani | 136 |
CZĘŚĆ IV. DOŚWIADCZANIE | 143 |
1. Czas wolny vs/i czas dla siebie | 143 |
1.1. Wolność, wybór i autoekspresja | 147 |
1.2. Odpoczynek i relaks | 149 |
1.3. Przyjemność i satysfakcja | 152 |
1.4. Pośpiech, stres i poczucie winy | 156 |
2. Przebieg aktywności czasu wolnego | 162 |
2.1. Telewizja, komputer, gry | 166 |
2.2. Czytanie i słuchanie | 168 |
2.3. Relaks, drzemka, kosmetyka | 170 |
2.4. Obowiązki domowe | 172 |
2.5. Życie rodzinne i towarzyskie | 173 |
2.6. Rekreacja, spacery, sport | 177 |
2.7. Działka, ogródek przydomowy | 182 |
2.8. Zakupy | 184 |
2.9. Jedzenie poza domem | 185 |
2.10. Aktywność kulturalna i zaangażowanie społeczne | 187 |
3. Dynamika doświadczania: (nie)codzienne scenariusze | 188 |
3.1. Codzienność i typowość | 189 |
3.2. Uniecodziennianie codzienności | 195 |
3.3. Ucodziennianie niecodzienności | 216 |
3.4. Zakończenie codzienności: momenty przełomowe | 219 |
4. Doświadczenia graniczne | 231 |
4.1. Percepcja obszarów granicznych | 233 |
4.2. Zarządzanie granicami praca – czas wolny | 234 |
4.3. Technologia w czasie wolnym | 246 |
ZAKOŃCZENIE | 260 |
BIBLIOGRAFIA | 269 |
ANEKS | 289 |
SPIS TABEL | 302 |
SUMMARY (Understanding Leisure. Transformation, Identity, Experience) | 303 |