INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Wydawca:
Format:
epub, mobi, pdf, ibuk
Tematem publikacji jest poetyka europejskiego wiersza litanijnego, przedmiotem opisu – problematyka gatunku, rytmu i figur retorycznych oraz wersologia porównawcza, tłem zaś – kulturowa tożsamość Europy. Zagadnienia te są analizowane w ścisłym związku z rekonstrukcją implikowanej kosmologii litanii.
Autor dowodzi, że litania powstała jako próba przełożenia na rytm tekstu starożytnych wyobrażeń na temat czasoprzestrzeni świata. Strukturę tej czasoprzestrzeni trudno przedstawić na płaskiej mapie, oddają ją natomiast bizantyjskie mozaiki w sklepieniach półkolistych, gotyckie rozety witrażowe i właśnie – litania.
Badania obejmują okres od starożytności do połowy XIX wieku. Autor prowadzi Czytelnika tropem genezy i metamorfoz wiersza litanijnego od poezji staroegipskiej, biblijnej, syryjskiej i greckiej, przez twórczość w języku łacińskim, aż do literatur nowożytnej Europy (szczególnie w językach francuskim, włoskim i angielskim, także niemieckim oraz w językach słowiańskich, iberyjskich czy skandynawskich).
W świetle rozważań Autora wiersz litanijny – choć wykorzystywany przez poetów różnych narodowości i rozmaitych wyznań – był w okresie nowożytnym formą jednoczącą kulturowo Europę wokół wspólnego gatunkowego obrazu świata.
*********
European litanic verse. A different space-time
The publication deals with the poetics of European litanic verse. Its subject matter is genre, rhythm and rhetorical figures, as well as comparative versification, portrayed against the background of the cultural identity of Europe. These themes are analysed in close relation with a reconstruction of the implied philosophy of the litany, especially its cosmological principles. The study covers a period from antiquity to the middle of the 19th century.
*********
Witold Sadowski – literaturoznawca, pracownik naukowy Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autor i redaktor książek na temat historii i teorii wiersza, genologii, związków między literaturą a sztukami plastycznymi, twórczości poetów polskich (współczesnych i dawniejszych) oraz form religijnych w poezji europejskiej.
Rok wydania | 2018 |
---|---|
Liczba stron | 476 |
Kategoria | Literaturoznawstwo |
Wydawca | Uniwersytet Warszawski |
ISBN-13 | 978-83-235-3762-5 |
Numer wydania | 1 |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Podziękowanie | 9 |
Wykaz skrótów | 10 |
Zasady cytowania | 11 |
Zasady pisowni | 11 |
WPROWADZENIE 13 | |
Część pierwsza | |
POCHODZENIE WIERSZA LITANIJNEGO | 25 |
Rozdział pierwszy | |
Starożytne próby litanii metrycznych | 32 |
Rozdział drugi | |
Litania i matematyka | 37 |
Rozdział trzeci | |
Geneza wiersza litanijnego w pieśni | 44 |
Rozdział czwarty | |
Geneza wiersza litanijnego w prozie | 56 |
Rozdział piąty | |
Wiersz litanijny jako embrionalna forma wiersza | 71 |
Część druga | |
GATUNEK LITANII | 81 |
Rozdział pierwszy | |
Pojęcie, nazwa i termin litanii | 84 |
Rozdział drugi | |
Geny litanii | 98 |
2.1 Gen ektenialny | 102 |
2.2 Gen chairetyzmiczny | 112 |
2.3 Gen polionimiczny | 135 |
2.3.1 Egipski hymn henoteistyczny | 136 |
2.3.2 Błogosławieństwa w hymnie monoteistycznym | |
143 | |
a) Hymn trzech młodzieńców | 148 |
b) Psalm 136 | 155 |
c) Hymny św. Efrema Syryjczyka | 160 |
d) Powrót do Biblii | 163 |
2.3.3 Bilans | 170 |
2.4 Łączenie genów | 173 |
2.4.1 Chairetyzmy bizantyjskie: gen polionimiczny | |
+ gen chairetyzmiczny | 174 |
2.4.2 Litania do Wszystkich Świętych: gen | |
polionimiczny + gen ektenialny | 184 |
a) Lista maksym | 197 |
b) Lista bohaterów | 201 |
c) Zaklęcie katalogowe i lorica | 208 |
2.4.3 Litania loretańska: gen polionimiczny + gen | |
ektenialny + gen chairetyzmiczny | 220 |
Część trzecia | |
LITANIA – GATUNKOWY OBRAZ ŚWIATA | 225 |
Rozdział pierwszy | |
Struktura obrazu świata | 228 |
1.1 Co to jest gatunkowy obraz świata? | 228 |
1.2 Czasoprzestrzeń koncentryczna | 236 |
1.2.1 Paradoks okręgu | 237 |
1.2.2 Artystyczne konceptualizacje | |
czasoprzestrzeni koncentrycznej | 242 |
1.3 Semantyka komponentów litanii | 248 |
1.3.1 Podstawowy schemat dwukomponentowy | 248 |
1.3.2 Schematy z trzema i czterema komponentami | |
251 | |
1.3.3 Tendencje redukcyjne w kierunku jednego | |
komponentu | 259 |
1.3.4 Wnioski i konsekwencje | 264 |
a) Technika wycinka i technika przekroju | 265 |
b) Wyliczenia nielitanijne | 267 |
c) Konsekwencje teologiczne | 271 |
1.4 Układ komunikacyjny litanii | 272 |
1.4.1 Nadadresat | 273 |
1.4.2 Podmiot uprawniony do wypowiedzi | 274 |
1.4.3 Semantyka apostrofy | 278 |
1.4.4 Pośrednictwo | 280 |
1.5 Problem czasu | 285 |
Rozdział drugi | |
Antonomazja | 290 |
2.1 Antonomazja w tradycji retorycznej | 291 |
2.2 Antonomazja w kontekście innych tropów i zjawisk | |
językowych | 297 |
2.3 Przedziwne imiona | 304 |
2.4 Wieloimienność | 308 |
2.5 Antonomazje w działaniu | 315 |
2.6 Narracja litanijna | 324 |
Część czwarta | |
POWSTANIE I ROZWÓJ LITANII POETYCKICH | 339 |
Rozdział pierwszy | |
Podziały w Kościele, podziały w poezji | 343 |
1.1 Gen ektenialny w litanii kościelnej i poetyckiej | |
347 | |
1.2 Gen chairetyzmiczny w litanii kościelnej i | |
poetyckiej | 349 |
1.3 Specyfika litanii poetyckiej w kontekście | |
pobożności prywatnej | 354 |
Rozdział drugi | |
Równoległe funkcjonowanie genu polionimicznego w nurcie poetyckim | 357 |
Rozdział trzeci | |
Wersyfikacja litanii kościelnej i poetyckiej | 373 |
Rozdział czwarty | |
Sztuka parafrazy, komentarza i autokomentarza | 380 |
4.1 Poetyckie parafrazy litanii kościelnych | 382 |
4.2 Poetyckie komentarze do litanii kościelnych | 384 |
4.2.1 Etap średniowieczny | 385 |
4.2.2 Etap poreformacyjny | 387 |
4.3 Autokomentarz jako specyficzna technika litanii | |
poetyckiej | 395 |
Rozdział piąty | |
Związki litanii z innymi gatunkami | 400 |
5.1 Litania a sonet | 400 |
5.2 Litania a pozostałe gatunki średniowieczne | 405 |
5.3 Litania a gatunki nowożytne | 411 |
Rozdział szósty | |
Interpretacje – reinterpretacje – eksperymenty | 419 |
6.1 Interpretacje zasobów gatunkowych | 419 |
6.2 Reinterpretacje zasobów gatunkowych | 429 |
6.3 Eksperymenty z gatunkowym obrazem świata | 438 |
Podsumowanie | 448 |
Wybór bibliografii | 451 |
Summary | 461 |
Indeks osób | 463 |
Indeks rzeczowy | 470 |