INNE EBOOKI AUTORA
Koszyk
Władza i media w Bułgarii
Autor:
Format:
ibuk
Książka jest poświęcona kształtowaniu się systemu medialnego Bułgarii w szerokim aspekcie wydarzeń politycznych i społecznych w tym kraju od I połowy XIX do początku XXI wieku.
Szczegółowo omówiono w niej:
- powstanie i rozwój pierwszej prasy bułgarskiej w XIX wieku;
- kształtowanie sfery medialnej Księstwa Bułgarii w szerokim kontekście doktryny konstytucyjnej z 1878 roku;
- prasę okresu carstwa Bułgarii z uwzględnieniem różnorodnych zamachów władzy politycznej na wolność słowa w systemach dyktatury wojskowej, faszyzmu, komunizmu;
- uwarunkowania polityczne przy kształtowaniu sfery medialnej Bułgarii w okresie instalowania demokracji w tym kraju i tuż przed przystąpieniem Bułgarii do Unii Europejskiej.
Książkę zamyka panorama krajowych, regionalnych i etnicznych mediów w Bułgarii.
| Rok wydania | 2008 |
|---|---|
| Liczba stron | 518 |
| Kategoria | Europeistyka |
| Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
| ISBN-13 | 978-83-233-2543-7 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Wstęp | 19 |
| Rozdział 1. Założenia teoretyczne, metody badawcze, podstawowe pojęcia | 27 |
| 1.1. Podstawowe pojęcia – przegląd | 27 |
| 1.1.1. System | 27 |
| 1.1.2. System polityczny | 29 |
| 1.1.2.1. Media w systemie politycznym | 32 |
| 1.1.3. System medialny | 37 |
| 1.1.3.1. Polskie spojrzenie na system medialny | 38 |
| 1.1.3.2. Bułgarskie spojrzenie na system medialny | 43 |
| 1.1.3.3. Media jako oko cyklonu procesów dziejowych | 56 |
| 1.2. Przedmiot badań | 62 |
| 1.2.1. Metoda badań | 62 |
| Rozdział 2. Otoczenie polityczne i pierwsze bułgarskie periodyki w okresie wyzwolenia narodowego | 73 |
| 2.1. Uwarunkowania historyczne, polityczne i kulturowe powstania pierwszych periodyków bułgarskich | 73 |
| 2.2. „Lyuboslovie” – periodyk o funkcjach edukacyjnych | 77 |
| 2.3. Funkcje oświeceniowe pierwszych periodyków na przykładzie pisma „Bălgarski Orel” | 81 |
| 2.4. Funkcje oświeceniowo-informacyjne gazety „Tzarigradski vestnik” | 84 |
| 2.5. Uwarunkowania polityczne funkcjonowania bułgarskiego druku w imperium Osmanów | 86 |
| 2.6. Centra rozwoju prasy bułgarskiej w imperium Osmanów | 93 |
| 2.7. Reżim prawny działalności wydawniczej w imperium Osmanów | 95 |
| 2.8. Bułgarska prasa emigracyjna | 100 |
| Rozdział 3. System polityczny i medialny Księstwa Bułgarii oraz Rumelii Wschodniej (1878–1885) | 111 |
| 3.1. Ustalenie granic Księstwa Bułgarskiego i Rumelii Wschodniej | 111 |
| 3.2. Podstawy systemu politycznego Księstwa Bułgarii | 114 |
| 3.2.1. Prawa obywatelskie i wolność druku w doktrynie prawa konstytucyjnego Księstwa Bułgarskiego (1879) | 117 |
| 3.2.2. Uwarunkowania polityczne powstania Konstytucji Tărnowskiej | 120 |
| 3.3. System polityczny Rumelii Wschodniej | 121 |
| 3.4. Formy sprawowania władzy przez księcia Aleksandra I von Battenberga | 122 |
| 3.4.1. Powołanie rządu i pierwszych instytucji medialnych | 123 |
| 3.4.1.1. Funkcje i zadania gazety „Dărzhaven Vestnik” | 124 |
| 3.4.1.2. Funkcje i zadania Drukarni Państwowej | 126 |
| 3.4.2. Pierwsze próby zmiany systemu politycznego i medialnego księstwa | 127 |
| 3.4.2.1. Wprowadzenie reżimu wojskowego w Księstwie Bułgarii (1881–1885) | 129 |
| 3.4.2.2. Adaptacja osmańskiego Prawa druku w Księstwie Bułgarii | 130 |
| 3.4.2.3. Wprowadzenie zmian do konstytucji i powołanie Rady Krajowej | 132 |
| 3.4.2.3.1. Podporządkowanie druku Radzie Krajowej i MSW | 133 |
| 3.4.3. Liberalizacja przepisów prawa druku | 135 |
| 3.4.4. Proces transformacji systemu politycznego z dyktatury wojskowej w rządy cywilne lojalne wobec armii | 138 |
| 3.5. Rumelia Wschodnia jako oaza wolności prasy bułgarskiej | 139 |
| 3.6. Liberalizacja prawa druku i proces zjednoczeniowy Księstwa Bułgarii i Rumelii Wschodniej (1886) | 140 |
| Rozdział 4. Reglamentacja druku i instytucje medialne w czasach Ferdynanda I Gotha (1887–1908) | 143 |
| 4.1. Regulacje druku w okresie rządu narodowców Stefana Stambolova (1887–1894) | 144 |
| 4.1.1. Prześladowania polityczne w okresie rządu narodowców | 150 |
| 4.2. Wolność druku czy prawo druku? Dymisja Stambolova i liberalizacja sceny politycznej w Bułgarii | 152 |
| 4.2.1. Odwilż w mediach | 153 |
| 4.2.2. Wolność prasy bez etyki zawodowej dziennikarzy i odpowiedzialności za słowo | 156 |
| 4.3. Złote lata wolności mediów i oświecenia narodowego (1889–1908) | 157 |
| 4.3.1. Funkcje i zadania BTA – pierwszej bułgarskiej agencji telegraficznej | 160 |
| 4.3.2. Wpływ kryzysu gospodarczego i politycznego na doktrynę wolności mediów (1900–1908) | 162 |
| 4.4. Proces przygotowań politycznych do ogłoszenia niepodległości | 164 |
| 4.4.1. Analiza otoczenia międzynarodowego Bułgarii w latach 1904–1907 | 164 |
| 4.4.2 Czynniki decydujące o wprowadzeniu regulacji druku w księstwie w latach 1901–1908 | 168 |
| 4.4.3. Regulacje druku na wypadek wojny i rewolucji | 170 |
| 4.4.4. Analiza porównawcza regulacji druku – stan na 1907 rok | 172 |
| 4.4.5. Analiza porównawcza instytucji medialnych – stan na 1907 rok | 174 |
| 4.5. Prasa żółta i wyspecjalizowana – nowe formy dziennikarstwa | 176 |
| Rozdział 5. Regulacje druku i instytucje medialne Carstwa Bułgarii w latach 1908–1918 | 177 |
| 5.1. Zmiany systemu politycznego i medialnego przed wybuchem konfliktów bałkańskich (1908–1912) | 177 |
| 5.2. Zmiany w systemie medialnym Bułgarii w czasie konfliktów bałkańskich (1912–1913) i I wojny światowej (1914–1918) | 179 |
| 5.2.1. Powołanie Dyrekcji Druku jako instytucji wspomagającej BTA | 180 |
| 5.2.2. Funkcje BTA | 181 |
| 5.2.3. Radio – telegraf bez drutu | 183 |
| 5.3. Bułgaria po konfliktach zbrojnych (1912–1918) | 186 |
| 5.4. Abdykacja Ferdynanda I, zmiany systemu politycznego i medialnego Bułgarii po I wojnie światowej | 188 |
| Rozdział 6. Media i władza w doktrynie etatystycznej (1919–1934) | 191 |
| 6.1. System polityczny i gospodarczy Bułgarii po I wojnie światowej | 191 |
| 6.1.1. Powstanie nieformalnego Związku Dziennikarzy | 195 |
| 6.2. Od wolności do podległości – media i władza w autorytarnym reżimie chłopskim Aleksandra Stamboliyskiego (1919–1923) | 196 |
| 6.2.1. Ocena regulacji druku z 18 grudnia 1921/1924 roku | 198 |
| 6.3. „Terror za terror, śmierć za śmierć” – media i władza w autorytarnym reżimie burżuazyjnym Aleksandra Tzankova (1923–1926) | 200 |
| 6.3.1. Nieudana próba przewrotu robotniczo-chłopskiego | 202 |
| 6.3.2. Media i władza w okresie burżuazyjnych rządów Aleksandra Tzankova | 203 |
| 6.4. Media i władza po falach terroru | 205 |
| 6.5. System radiowy | 209 |
| 6.6. Kryzys polityczny | 218 |
| Rozdział 7. Instytucje medialne w doktrynie faszyzmu (1934–1944) | 221 |
| 7.1. „Zveno” – założenia ruchu politycznego, ustroju i doktryny (1934–1936) | 221 |
| 7.1.1. Funkcje i zadania Dyrekcji Odnowy Społecznej | 223 |
| 7.1.2. Regulacje druku w doktrynie „odnowy społecznej” | 224 |
| 7.1.3. System radiowy w doktrynie „odnowy społecznej” | 227 |
| 7.2. Władza i media w okresie funkcjonowania monarcho-faszyzmu (1936–1944) | 229 |
| 7.2.1. Analiza przekształceń instytucji medialnych | 231 |
| 7.2.1.1. Dyrekcja Odnowy Społecznej | 231 |
| 7.2.1.2. Rada Programowa Radia | 232 |
| 7.2.1.3. Dyrekcja Druku | 234 |
| 7.2.1.4. BTA | 235 |
| 7.2.1.5. Funkcje i zadania Służby Nadzoru Druku | 235 |
| 7.2.1.6. System medialny w doktrynie faszyzmu | 238 |
| 7.3. Media i władza w warunkach wojny | 240 |
| 7.3.1. Polityka wewnętrzna i zewnętrzna Bułgarii w czasie II wojny światowej | 240 |
| 7.3.2. Władza i media w czasie II wojny światowej | 243 |
| 7.3.2.1. Zadania, funkcje i struktura Głównej Dyrekcji Propagandy Narodowej | 244 |
| 7.3.2.2. Dziennikarstwo – służba cywilna w warunkach wojny | 246 |
| 7.3.2.3. Rejestr dziennikarzy | 247 |
| 7.3.2.4. Instytucja sądu moralnego i napiętnowania społecznego | 248 |
| 7.3.2.5. Nacjonalizacja zawodu dziennikarza | 249 |
| 7.3.2.6. Nacjonalizacja druku periodycznego | 251 |
| 7.3.3. Wojna w eterze | 255 |
| 7.3.3.1. Zakaz słuchania obcych radiostacji | 255 |
| 7.3.3.2. Zakaz rozpowszechniania informacji o armii i działaniach wojennych | 256 |
| 7.3.4. Rozgłośnie aliantów | 256 |
| 7.3.4.1. Radio Svobodna i nezavisima Bălgariya | 257 |
| 7.3.4.2. Radio Londyn | 257 |
| 7.3.5. Rozgłośnie Kominternu | 258 |
| 7.3.5.1. Radio Hristo Botev | 258 |
| 7.3.5.2. Radio Naroden Glas i Nowa Europa | 258 |
| Rozdział 8. Media i władza w okresie funkcjonowania systemu komunistycznego | 259 |
| 8.1. Czas politycznego rewanżu i rozliczeń | 260 |
| 8.1.1. Powołanie instytucji Sądu Ludowego | 263 |
| 8.1.2. Ustawa o ochronie władzy ludowej | 265 |
| 8.1.3. Czas czystek | 266 |
| 8.1.4. System nadzoru i socjalizacji politycznej | 269 |
| 8.2. Adaptacja i rozbudowa faszystowskiego systemu medialnego w doktrynie komunizmu | 270 |
| 8.2.1. Ograniczenie liczby gazet | 270 |
| 8.2.2. Funkcje i struktura Ministerstwa Propagandy Narodowej | 273 |
| 8.2.3. Instytucja nadzoru prasy | 278 |
| 8.2.4. Instytucja cenzury | 278 |
| 8.2.5. Instytucja Zarządu Głównego do spraw Literatury i Wydawnictw | 280 |
| 8.2.6. Lista informacji chronionej | 283 |
| 8.2.7. Instytucja ochrony i ujednolicania informacji | 285 |
| 8.3. System radiowy | 285 |
| 8.4. Powstanie i rozwój telewizji w Bułgarii | 287 |
| 8.5. Monopolizacja agencji informacyjnych, prasy, druku i kolportażu | 295 |
| 8.6. Władza i media w pierwszych latach procesu transformacji (1989–1990) | 296 |
| 8.6.1. Tymczasowy statut BTV i BR | 298 |
| Rozdział 9. Władza i media w Republice Bułgarskiej | 303 |
| 9.1. Doktryna konstytucyjna Republiki Bułgarskiej | 303 |
| 9.1.1. Podstawowe prawa i wolności obywatelskie w doktrynie konstytucyjnej Republiki Bułgarskiej | 304 |
| 9.2. Otoczenie społeczne, polityczne i gospodarcze mediów w procesie transformacji | 306 |
| 9.2.1. Działalność Tymczasowej Rady do spraw Częstotliwości Radiowych, Kanałów Telewizyjnych i Sieci Kablowych | 311 |
| 9.3. Władza i media w latach 1994–1998 | 314 |
| 9.3.1. Polityczna wojna o wolność mediów w latach 1995–1998 | 320 |
| 9.3.2. Debata publiczna o doktrynie wolności mediów | 335 |
| 9.3.3. Proponowane reżimy prawne prowadzenia działalności radiofonii i telewizji | 340 |
| 9.4. Aktualny reżim prawny działalności mediów w Bułgarii | 343 |
| 9.4.1. Regulacje dotyczące mediów drukowanych | 343 |
| 9.4.2. Własność instytucji medialnych i zatrudnianie dziennikarzy | 344 |
| 9.4.3. Struktura instytucji medialnych | 344 |
| 9.4.4. Odpowiedzialność wydawców | 344 |
| 9.4.5. Regulacje prawne dotyczące obowiązkowych egzemplarzy bibliotecznych | 345 |
| 9.4.6. Zasady opodatkowania instytucji medialnych | 345 |
| 9.4.7. Regulacje dotyczące ochrony konkurencji | 346 |
| 9.4.8. Regulacje dotyczące ochrony konsumentów mediów | 346 |
| 9.4.9. Instytucja odpowiedzi i sprostowań | 347 |
| 9.4.10. Ochrona źródeł informacji | 348 |
| 9.4.11. Dostęp do informacji publicznej | 349 |
| 9.4.11.1. Ocena efektywności praw wynikających z dostępu do informacji publicznej w sferze medialnej | 349 |
| 9.5. System mediów elektronicznych | 352 |
| 9.5.1. Działalność Rady Częstotliwości Radiowych | 353 |
| 9.5.1.1. Ocena regulacji dotyczących mediów elektronicznych wynikających z Prawa o telekomunikacji z 1998 roku | 354 |
| 9.5.2. Ocena ustawy Prawo o radiu i telewizji z 1998 roku | 356 |
| 9.5.2.1. Definicje dotyczące radiofonii i telewizji | 357 |
| 9.5.2.2. Nadawcy publiczni i komercyjni | 358 |
| 9.5.2.3. Rada Mediów Elektronicznych | 359 |
| 9.5.2.3.1. Zadania Rady Mediów Elektronicznych | 360 |
| 9.5.2.3.2. Członkowie Rady Mediów Elektronicznych | 361 |
| 9.5.2.3.3. Przewodniczący Rady Mediów Elektronicznych | 362 |
| 9.5.2.3.4. Struktura Rady Mediów Elektronicznych | 362 |
| 9.5.3. Bułgarskie Radio i Bułgarska Telewizja | 364 |
| 9.5.3.1. Formy finansowania BR i BTV | 364 |
| 9.5.3.2. Sankcje | 365 |
| 9.5.4. Ustawowe gwarancje wolności słowa i mediów elektronicznych | 365 |
| 9.6. Kodeks etyczny bułgarskich mediów | 366 |
| Rozdział 10. Panorama mediów bułgarskich | 367 |
| 10.1. Radio | 367 |
| 10.1.1. Radio publiczne | 367 |
| 10.1.1.1. Radio Horizont | 367 |
| 10.1.1.2. Radio Hristo Botev | 368 |
| 10.1.1.3. Prywatni nadawcy publiczni | 368 |
| 10.1.2. Radiostacje komercyjne | 370 |
| 10.1.3. Radia formatowe | 373 |
| 10.1.4. Grupy radiowe | 374 |
| 10.1.5. Radia profilowane | 374 |
| 10.1.6. Ocena rynku radiowego | 375 |
| 10.1.6.1. Kryzys w Bułgarskim Radiu | 375 |
| 10.1.6.2. Mapa aktywności radiowej w Bułgarii | 377 |
| 10.1.6.3. Mapa audytorium radiowego w Sofii | 378 |
| 10.1.7. System Radia FM+ | 378 |
| 10.2. Telewizja | 384 |
| 10.2.1. Państwowa telewizja publiczna | 384 |
| 10.2.2. Prywatne telewizje publiczne | 387 |
| 10.2.3. Telewizje komercyjne | 387 |
| 10.2.3.1. Ogólnokrajowe telewizje komercyjne | 388 |
| 10.2.3.2. Regionalne telewizje komercyjne | 389 |
| 10.2.4. Telewizje sieciowe | 390 |
| 10.2.5. Telewizje kablowe i satelitarne | 390 |
| 10.2.6. Telewizje profilowane | 391 |
| 10.2.7. Telewizja internetowa | 392 |
| 10.2.8. Ocena rynku telewizyjnego w Bułgarii | 393 |
| 10.2.8.1. Mapa własnościowa telewizji komercyjnej | 394 |
| 10.2.8.1.1. News Corporation | 394 |
| 10.2.8.1.2. Antenna Group | 395 |
| 10.2.8.1.3. Balkan Media Group Limited | 395 |
| 10.2.8.2. Mapa audytorium telewizyjnego w Bułgarii | 395 |
| 10.2.8.3. Mapa rynku reklamy telewizyjnej | 396 |
| 10.2.9. System telewizji Nova TV | 396 |
| 10.3. Agencje informacyjne w systemie medialnym Bułgarii | 399 |
| 10.3.1. BTA – krajowy instytut informacyjny | 399 |
| 10.3.2. Prywatne agencje informacyjne | 399 |
| 10.3.2.1. Agencja informacyjna BGNES | 400 |
| 10.3.2.2. Agencja informacyjna DNES+ | 400 |
| 10.3.2.3. Bulgarian News Network | 400 |
| 10.3.2.4. Agencja Informacyjna Focus | 400 |
| 10.3.3. Ocena agencji informacyjnych | 401 |
| 10.3.3.1. BTA | 401 |
| 10.3.4. System aencji Focus | 402 |
| 10.4. Prasa drukowana w systemie medialnym w Bułgarii | 408 |
| 10.4.1. Media i władza – gazetowe wojny | 409 |
| 10.4.2. Grupy medialne wydające prasę codzienną informacyjną w Bułgarii | 415 |
| 10.4.2.1. WAZ | 415 |
| 10.4.2.2. Economedia AD | 416 |
| 10.4.2.3. Novinar Media AD | 416 |
| 10.4.2.4. Standart News EAD | 417 |
| 10.4.2.5. Sega AD | 417 |
| 10.4.2.6. Nova Bălgarska Mediyna Grupa EOOD | 417 |
| 10.4.2.7. Ekspres BG AD | 418 |
| 10.4.3. Ocena rynku prasy drukowanej w Bułgarii | 418 |
| 10.4.4. Analiza zawartości i wizualizacji bułgarskiej prasy drukowanej | 424 |
| 10.4.4.1. „24 Chasa” | 426 |
| 10.4.4.2. „Trud” | 428 |
| 10.4.4.3. „Dnevnik” | 428 |
| 10.4.4.4. „Novinar” | 429 |
| 10.4.4.5. „Standart” | 429 |
| 10.4.4.6. „Sega” | 430 |
| 10.4.4.7. „Telegraf” | 430 |
| 10.4.4.8. „Monitor” | 431 |
| 10.4.4.9. „Ekspres” | 431 |
| 10.4.4.10. „Treta Văzrast” | 432 |
| 10.4.4.11. Bułgarska prasa drukowana. Wnioski z analizy | 432 |
| 10.4.5. Reklama w bułgarskiej prasie drukowanej | 433 |
| Rozdział 11. Media mniejszości, mniejszości w mediach w Bułgarii | 435 |
| 11.1. Tematyka mniejszości etnicznych i narodowych na łamach prasy bułgarskiej | 436 |
| 11.2. Media etniczne w systemie medialnym Bułgarii | 440 |
| 11.2.1. Prasa ormiańska | 444 |
| 11.2.2. Prasa żydowska | 445 |
| 11.2.3. Prasa rosyjska | 446 |
| 11.2.4. Prasa Romów | 450 |
| 11.2.5. Prasa bułgarskich Turków | 453 |
| 11.2.6. Prasa Ukraińców, Macedończyków, Wołochów, Arumunów | 457 |
| 11.2.7. Mniejszości bez mediów | 457 |
| 11.3. Stanowiska mediów mniejszości wobec Bułgarii i Bułgarów | 457 |
| 11.4. Media bułgarskie wobec kwestii mniejszości | 459 |
| Zakończenie | 463 |
| Bibliografia | 471 |
| Indeks osób | 497 |
| Indeks prasy drukowanej | 507 |
| Indeks agencji informacyjnych | 513 |
| Indeks rozgłośni radiowych | 515 |
| Indeks stacji telewizyjnych | 517 |