Prawo dla ekonomistów

Podręcznik nasz stanowi kontynuację tradycji, jaka wytworzyła się w Katedrze Prawa Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, przygotowywania przez jej pracowników podręczników do nauki prawa dla ekonomistów wydanych przez Wydawnictwo naszej uczelni. Prace Tadeusza Łukosza i Barbary Ćwierz-Matysiak cieszyły się bardzo dobrą opinią wśród studentów i były wielokrotnie wznawiane. Obecny podręcznik jest wynikiem pracy zespołowej, co zapewne utrudniało uzyskanie spójności językowej i merytorycznej, ale pozwoliło na ujawnienie indywidualności autorów, którymi są obecni oraz byli pracownicy Katedry Prawa Gospodarczego Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Prawo jest wszechobecne w życiu każdego człowieka, państwa, organizacji międzynarodowej, również w skali globalnej. Mamy do czynienia z prawem, często nie uświadamiając sobie, że zawierane codzienne umowy, wyrabianie dowodu, prawa jazdy, wybory do władz samorządowych i państwowych itd. są regulowane przez przepisy prawne. Gospodarka i prawo są ze sobą powiązane. W gospodarce rynkowej prawo określa ramy aktywności gospodarczej, zakres wolności gospodarczej, a dla przedsiębiorców stanowi narzędzie podejmowania decyzji, np. poprzez zawieranie umów. Ekonomista czy inna osoba związana z gospodarką powinna zdawać sobie sprawę z konsekwencji prawnych podejmowanej, prowadzonej oraz zakończonej działalności gospodarczej. Zorientowany prawniczo ekonomista powinien mieć wiedzę o systemie obowiązującego prawa, tak aby mógł sam odnaleźć obowiązujące go przepisy, zrozumieć je, wiedzieć, kiedy i jak skorzystać z porady profesjonalisty i jego opinii wyrażonej w języku prawniczym. Mamy nadzieję przybliżyć studentom wiedzę o prawie w ogóle, a w gospodarce w szczególności. Nie oznacza to jednak, że nawet uważne zapoznanie się z tym podręcznikiem nauczy Was prawa. Wiedza o prawie jest bowiem obszerna, a ilość obowiązujących przepisów przeogromna. Podręcznik nasz zawiera nie tylko wiadomości o prawie w sensie zbioru przepisów, ale przede wszystkim o sposobie ich zrozumienia, interpretacji i posługiwania się nimi w praktyce. Rozpoczynamy zatem wyjaśnieniem teoretycznych pojęć, takich jak przepis prawny, norma prawna, wykładnia prawa, przybliżeniem podstawowych instytucji i klasyfikacji prawa oraz sposobów tworzenia przepisów prawnych (źródła prawa), ich hierarchii, mocy prawnej, zakresu obowiązywania itp. Wiedza ta jest zawarta w pierwszym rozdziale podręcznika. W kolejnych rozdziałach omawiane są poszczególne gałęzie prawa (duże działy prawa). Zawierają one wiedzę o najważniejszych źródłach prawa danej gałęzi, zasadach prawa, podmiotach prawa oraz podstawowych instytucjach prawnych. Układ i treść podręcznika w części dotyczącej gałęzi prawa zostały podporządkowane podziałowi prawa na dwie sfery: prawo publiczne i prywatne. Uznaliśmy, że podział ten, mimo że jest nieostry, to niezwykle przydatny dydaktycznie. Dyferencjacja prawa na publiczne i prywatne jest istotna poznawczo, gdyż w obu sferach odmienne są cele regulacji prawnych, inni adresaci stosunków prawnych, podmioty prawa, rodzaje norm prawnych, odmienne sankcje prawne i różny sposób ochrony prawnej. Ta struktura podręcznika umożliwia studentom usystematyzowanie wiedzy teoretycznej i legislacji.
Mamy nadzieję, że poznanie wiedzy zawartej w podręczniku będzie pomocne w osiągnięciu sukcesu w życiu zawodowym ekonomisty, czego serdecznie życzymy Czytelnikom.
Chcielibyśmy też, by po lekturze naszego podręcznika i odbytych zajęciach studenci stosujący prawo w swym zawodowym życiu codziennym kierowali się mądrością wynikającą z paremii summum ius summa iniuria1.
Redaktorzy naukowi

• prawo
• podręcznik
• prawo dla ekonomistów
• ekonomia