INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Unikalna na rynku polskim monografia uwzględniająca aktualny stan badań, a zarazem podręcznik akademicki i kompendium wiedzy na temat języków Afryki. Zainteresuje nie tylko studentów afrykanistyki oraz etnolingwistyki, lecz także etnologów i geografów, a obfitość materiału językowego, wybór i układ charakteryzowanych zagadnień wzbogaci warsztat i wiedzę językoznawców nieafrykanistów.
Publikację cechuje niezwykła rzetelność w przedstawianiu faktów językowych pochodzących z ogromnego materiału źródłowego, jak również czytelność przekazu. Przykłady stanowiące ilustrację zagadnień teoretycznych zostały dobrane z wielką umiejętnością i stanowią właściwą reprezentację poszczególnych rodzin i grup językowych.
Część pierwsza poświęcona jest klasyfikacji języków Afryki z danymi dotyczącymi ich rozmieszczenia, wielkości populacji użytkowników, statusu itp., część druga – fonologii, część trzecia – składni oraz semantyce kategorialnej, część czwarta – morfologii, natomiast ostatnia część piąta omawia ewolucję afrykańskich systemów językowych.
Rok wydania | 2010 |
---|---|
Liczba stron | 328 |
Kategoria | Językoznawstwo |
Wydawca | Uniwersytet Warszawski |
ISBN-13 | 978-83-235-1033-8 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wykaz skrótów | 11 |
Wstęp | 13 |
Charakter badań afrykanistycznych | 13 |
Tematyczny zakres publikacji | 15 |
Ortografia i zasady cytowania | 16 |
KOMPARATYSTYKA JĘZYKOWA I KLASYFIKACJE | 19 |
1. Rodziny językowe Afryki | 21 |
1.1. Nazewnictwo rodzin i grup językowych | 21 |
1.2. Charakterystyka rodzin językowych Afryki | 24 |
1.2.1. Rodzina afroazjatycka | 24 |
1.2.2. Rodzina nilosaharyjska | 28 |
1.2.3. Rodzina nigerokongijska | 31 |
1.2.4. Rodzina khoisan | 37 |
1.3. Granice i status afrykańskich rodzin językowych | 38 |
2. Podstawy klasyfikacji genetycznej języków Afryki | 39 |
2.1. Komparatystyka językowa | 40 |
2.1.1. Porównywanie zasobu leksykalnego. Metoda masowych porównań | 40 |
2.1.2. Porównywanie morfemów gramatycznych | 43 |
2.2. Zapożyczenia | 44 |
2.3. Innowacje strukturalne i semantyczne | 46 |
2.4. Rekonstrukcja | 47 |
2.4.1. Metoda historyczno-porównawcza w językoznawstwie afrykańskim | 48 |
2.4.2. Prawa głosowe | 49 |
2.4.3. Rekonstrukcja wewnętrzna | 52 |
2.5. Geografia lingwistyczna w badaniach diachronicznych | 54 |
2.6. Świadectwa wspólnoty genetycznej rodzin językowych Afryki | 55 |
2.7. Zmiany językowe wywołane kontaktem | 62 |
FONEMY I TONY | 65 |
3. Systemy fonologiczne języków afrykańskich | 67 |
3.1. Spółgłoski zwarte | 68 |
3.1.1. Spółgłoski implozywne i ejektywne | 69 |
3.1.2. Spółgłoski labiowelarne (wargowo-tylnojęzykowe) | 71 |
3.1.3. Spółgłoski przydechowe (aspirowane) | 71 |
3.1.4. Spółgłoski labializowane i palatalizowane | 72 |
3.1.5. Mlaski | 73 |
3.2.Spółgłoski zwarto-szczelinowe | 74 |
3.3.Spółgłoski nosowe | 74 |
3.4.Spółgłoski szczelinowe | 76 |
3.5.Spółgłoski płynne | 77 |
3.6.Półsamogłoski (ślizgi) | 78 |
3.7.Spółgłoska wargowa jednouderzeniowa | 78 |
3.8.Geminaty. Kontrastywna długość spółgłosek | 79 |
3.9.Fonemy samogłoskowe | 80 |
3.9.1. Samogłoski nosowe | 82 |
3.9.2. Znacząca długość samogłosek | 83 |
3.10. Dyftongi | 84 |
3.11. Afryka jako teren odrębności fonologicznych | 85 |
4. Afrykańskie systemy prozodyczne | 89 |
4.1.Języki tonalne | 89 |
4.2.Leksykalna funkcja tonu | 91 |
4.3.Gramatyczna funkcja tonu | 93 |
4.4.Kontekstowa realizacja tonu | 94 |
4.4.1. Zmiana wysokości tonu (downdrift i downstep) | 94 |
4.4.2. Tony ruchome | 94 |
4.4.3. Sylaba bez tonu | 95 |
4.4.4. „Wędrówki” tonu | 96 |
4.5.Języki akcentowe | 97 |
4.6.Ton a akcent | 98 |
4.7.Struktura sylaby | 100 |
4.7.1. Sekwencje fonemów w sylabie | 100 |
4.7.2. Sekwencje sylab w wyrazie | 102 |
5. Procesy morfofonemiczne jako zjawiska synchroniczne i diachroniczne | 104 |
5.1.Asymilacja i dysymilacja | 104 |
5.1.1. Asymilacja spółgłosek nosowych | 106 |
5.1.2. Odpodobnienie (dysymilacja) | 107 |
5.2.Harmonia spółgłoskowa | 107 |
5.3.Harmonia wokaliczna | 108 |
5.4.Kontekstowe osłabienie/wzmocnienie głoski | 113 |
5.5.Nagłosowa alternacja spółgłosek (permutacja) | 115 |
5.6.Palatalizacja | 117 |
5.7.Labializacja i labiowelaryzacja | 118 |
5.8.Inne procesy morfofonemiczne i fonotaktyczne | 119 |
5.8.1. Zwarcie krtaniowe w wygłosie | 119 |
5.8.2. Metateza | 120 |
5.8.3. Analogia jako odrębny proces morfofonologiczny | 121 |
5.8.4. Kontrakcja i elizja | 122 |
5.9.Reguły morfotoniczne | 123 |
SKŁADNIA ZDANIA I KATEGORIE GRAMATYCZNE | 127 |
6. Kategoryzacja leksykalna | 129 |
6.1.Definiowanie wyrazu | 129 |
6.2.Części mowy | 131 |
6.2.1. Kryteria wyróżniania rzeczowników i czasowników | 132 |
6.2.2. Przymiotniki | 132 |
6.2.3. Przysłówki | 134 |
6.2.4. Liczebniki | 136 |
6.2.5. Nominalne formy czasownika | 138 |
6.2.6. Zaimki | 140 |
6.2.7. Przyimki | 144 |
6.2.8. Partykuły | 147 |
6.3. Ideofony | 148 |
7. Zdanie pojedyncze | 154 |
7.1. Szyk wyrazów | 154 |
7.1.1. Modyfikacje szyku zdania | 157 |
7.1.2. Szyk wyrazów a rekonstrukcje | 159 |
7.2. Emfaza (focus) | 160 |
7.3. System zgody | 164 |
7.4. Odrębności typologiczne zdań języków afrykańskich | 168 |
8. Różnice typologiczne języków a wyrażanie relacji | 169 |
8.1. Typologia morfologiczna | 169 |
8.2. Typologia składniowa | 170 |
8.3. Kategorie leksykalne w kontekście zdaniowym | 172 |
8.3.1. Klasy i rodzaj | 172 |
8.3.2. Liczba | 174 |
8.3.3. Przypade | 176 |
8.3.4. Strona | 182 |
8.3.5. Tryb | 184 |
8.4. Kategorie zaznaczane w określonych typach struktur | 185 |
8.4.1. Przechodniość | 185 |
8.4.2. Osobowość (żywotność) | 189 |
8.4.3. Lokatywność | 190 |
8.4.4. Nazwy części ciała w wyrażaniu relacji | 191 |
9. Konstrukcje złożone | 193 |
9.1. Kompozycje leksykalne | 193 |
9.1.1. Złożenia nominalne | 193 |
9.1.2. Rzeczowniki złożone wyrażające posiadanie | 194 |
9.1.3. Człony nominalne w apozycji | 195 |
9.1.4. Złożenia czasownikowe | 195 |
9.2. Związki frazeologiczne z czasownikami | 195 |
9.3. Zdania z czasownikiem posiłkowy | 197 |
9.4. Orzeczenie z dopełnieniem pokrewnym | 199 |
9.5. Zdanie w funkcji członu nominalnego | 199 |
9.6. Seryjne konstrukcje czasownikowe | 200 |
9.6.1. Semantyczne typy seryjnych konstrukcji czasownikowych | 201 |
9.6.2. Czasowniki tworzące konstrukcje seryjne | 205 |
9.6.3. Konstrukcje seryjne w historycznym rozwoju języków | 206 |
10. Zróżnicowanie strukturalnych wzorów zdań | 208 |
10.1. Zdania egzystencjalne i posesywne | 208 |
10.1.1. Zdania bezczasownikowe | 212 |
10.2. Zdania pytające | 217 |
10.2.1. Pytania rozstrzygające | 218 |
10.2.2. Pytania uzupełniające | 219 |
10.3. Zdania rozkazujące | 221 |
10.4. Zdania zaprzeczone | 222 |
10.4.1. Morfemy negacji | 222 |
10.5. Zdania złożone | 224 |
10.5.1. Zdania względne | 225 |
BUDOWA MORFOLOGICZNA WYRAZÓW | 229 |
11. Status gramatyczny morfemów. Fleksja i derywacja | 231 |
11.1. Struktura morfologiczna wyrazu w paradygmacie fleksyjnym | 231 |
11.2. Derywacja | 235 |
11.3. Współistnienie morfemów fleksyjnych i derywacyjnych | 238 |
11.4. Znaczenie reduplikacji w strukturze morfologicznej | 239 |
11.4.1. Reduplikacja jako proces morfologiczny | 241 |
12. Morfologia rzeczownika | 244 |
12.1. Morfemy klas nominalnych | 245 |
12.1.1. Podklasy rzeczownikowe o wspólnych cechach formalnych | 248 |
12.2. Morfemy rodzaju/liczby | 250 |
12.3. Rodzaje konstrukcji dopełniaczowej | 251 |
12.3.1. Status constructus | 251 |
12.3.2. Konstrukcja z partykułą dopełniaczową | 252 |
12.3.3. Konstrukcja dopełniaczowa w językach z klasami | 254 |
12.3.4. Konstrukcja bez partykuły dopełniaczowej | 255 |
13. Morfologia czasownika | 257 |
13.1. Klasy czasownikowe | 257 |
13.2. Morfemy koniugacji czasownikowej | 261 |
13.2.1. Zaimki podmiotowe i dopełnieniowe | 262 |
13.2.2. Wyrażanie czasów i aspektów | 265 |
13.3. Morfemy tematów czasownikowych (verbal extensions) | 267 |
EWOLUCJA SYSTEMÓW JĘZYKOWYCH | 271 |
14. Procesy gramatykalizacyjne | 273 |
14.1. Przekształcenia w obrębie jednostek leksykalnych | 274 |
14.2. Gramatykalizacja konstrukcji | 278 |
14.3. Gramatykalizacja funkcji | 282 |
14.4. Gramatykalizacja jako przekształcenie systemowe | 283 |
15. Języki pidgin i kreolskie | 285 |
15.1. Pidgin English | 285 |
15.2. Uproszczone wersje francuskiego | 287 |
15.3. Afrykańskie języki typu pidgin | 288 |
15.4. Język kreolski jako typ struktury | 289 |
Bibliografia | 292 |
ANEKSY | 298 |
Aneks nr 1: Mapa językowa Afryki | 300 |
Aneks nr 2: Rodziny językowe Afryki w klasyfikacji Josepha Greenberga (1963) | 302 |
Aneks nr 3: Rodziny językowe Afryki i ważniejsze języki w nowych ujęciach klasyfikacyjnych | 303 |
Aneks nr 4: Klasyfikacja języków Afryki Josepha Greenberga a jej modyfikacje | 305 |
Aneks nr 5: Symbole fonetyczne i znaki diakrytyczne | 308 |
Aneks nr 6: Bajka w języku hausa Hasara da Riba | 310 |
Aneks nr 7: Bajka w języku suahili Mwanamke na paka | 312 |
Aneks nr 8: Bajka w języku amharskim Milas-inna goro-wočč | 314 |
Indeks języków i grup językowych | 316 |
Indeks terminów | 324 |