Prawo jako narzędzie sprawiedliwej kooperacji w społeczeństwie demokratycznym

Filozofia polityczna Johna Rawlsa z perspektywy prawniczej

1 opinia

Format:

ibuk

Zastosowanie kategorii filozofii politycznej do zagadnień filozofii prawa jest propozycją niezwykle koncepcyjnie śmiałą. Nie mniej śmiała jest skala tego zabiegu, zawarta w książce, gdyż obejmuje zręby całego porządku prawnego, a nie tylko jego poszczególne instytucje. Osiągnięcia te nie tylko metodologicznie imponują, ale też wskazują na ich unikatowy charakter, gdyż w literaturze przedmiotu łatwo wskazać na celowe i świadome oddzielanie filozofii politycznej i filozofii prawa, trudno natomiast znaleźć propozycję zatarcia ich granicy. Przedmiotem rozprawy jest filozofia polityczna Johna Rawlsa (1921–2002), słynnego XX-wiecznego filozofa, który do dzisiaj inspiruje badaczy na całym świecie. Autor docieka, jakiego rodzaju koncepcję prawa można zrekonstruować zarówno z wczesnej, jak i późnej doktryny Rawlsa. W centrum rozważań znajduje się problem instytucji pluralistycznego społeczeństwa demokratycznego, co czyni niniejszą pozycję ważną dla filozofów polityki czy prawa, a także dla praktyków – prawników i polityków.


Rok wydania2015
Liczba stron258
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-7969-567-6
Numer wydania1
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wykaz skrótów prac Johna Rawlsa stosowanych w tekście     8
  
  Wstęp     10
  
  Rozdział 1. Potrzeba prawa – społeczeństwo demokratyczne     20
  1.1. Idea społeczeństwa jako sprawiedliwego systemu kooperacji     24
  1.2. Jednostka a obywatel. Polityczna koncepcja osoby     35
  A. Rozumność i racjonalność     38
  B. Wolność i równość     45
  C. Tożsamość instytucjonalna jako tożsamość podmiotu prawa     52
  1.3. Pluralizm jako trwała cecha wolnych społeczeństw. ciężary sądu     58
  1.4. Częściowy konsens rozumnych rozległych doktryn     65
  1.5. Społeczeństwo dobrze urządzone. Reinterpretacja z perspektywy prawniczej     71
  
  Rozdział 2. Fundament prawa – prawo w świetle zasad sprawiedliwości i publicznego rozumu     82
  2.1. Konstrukcja sytuacji pierwotnej i jej zastosowanie do nauki prawa     83
  A. Sytuacja pierwotna jako narzędzie prezentacji i uzasadnienia koncepcji sprawiedliwości     85
  B. Sytuacja pierwotna jako źródło formalnych warunków dla prawa     95
  2.2. Koncepcja działania prawa w praktyce społecznej w świetle zasad sprawiedliwości i doktryny rozumu publicznego     102
  A. Zasady sprawiedliwości dla struktury podstawowej. argumentacja w sytuacji pierwotnej     103
  B. Koncepcja rozumu publicznego jako model funkcjonowania zasad sprawiedliwości w praktyce     120
  2.3. Publiczny proces prawotwórczy w świetle filozofii politycznej Rawlsa. zasady sprawiedliwości jako zasady prawne     132
  2.4. Kooperacyjna koncepcja prawa na tle współczesnych stanowisk w filozofii prawa     142
  2.5. Sprawiedliwe prawo jako dobro wspólne     148
  A. Pojęcie wspólnoty i pojęcie dobra na gruncie filozofii politycznej Rawlsa     149
  B. Związek prawa z dobrem wspólnym u Rawlsa na tle wybranych koncepcji nieliberalnych     152
  
  Rozdział 3. W stronę instytucji – polityczna koncepcja sprawiedliwości a porządek prawny     158
  3.1. Rządy prawa – Johna Rawlsa doktryna konstytucyjna     160
  A. Liberalna zasada legitymacji i jej znaczenie dla konstytucjonalizmu     165
  B. Podstawowe wolności jako rdzeń konstytucji     172
  C. Równa wolność polityczna: wolność wypowiedzi     183
  D. Równa wolność polityczna: zasada równego uczestnictwa i pozytywny wymiar podstawowych wolności     190
  E. Kooperacyjna koncepcja prawa a konstytucja w perspektywie prawnoporównawczej     195
  3.2. Prawo prywatne w świetle sprawiedliwości jako bezstronności (prawo własności, swoboda umów, prawo rodzinne)     200
  A. Własność     201
  B. Swoboda umów jako podstawa społecznej kooperacji     209
  C. Prawo prywatne jako podstawa ładu publicznego     215
  3.3. Czy sprawiedliwość jest nadrzędnym pojęciem prawnym? Próba odpowiedzi w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego     219
  3.4. Quid lex iniusta est? Przestrzeganie prawa i jego granice     231
  A. Przestrzeganie prawa jako obowiązek naturalny     232
  B. Obowiązek przestrzegania prawa niesprawiedliwego. Uzasadnienie i granice     235
  
  Konkluzje     240
  
  Bibliografia     244
  
  Summary     256
RozwińZwiń