INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Wydawca:
Format:
ibuk
Można spróbować ująć liberaturę jako taki rodzaj literatury, w którym jej medialność jest świadomie eksplorowana przez artystę, używana do kreowania sensów dzieła. Wyznaczniki liberatury dają się sprowadzić do jednej cechy, (potencjalnie) realizowanej na poszczególnych poziomach dzieła (od typografii po całą książkę), co sprawnie pozwoliła też ująć kategoria interfejsu, która okazuje się coraz bardziej użyteczna. Sam termin zmusza do spoglądania na świat literatury jako czarno-biały, jakby nie było w nim odcieni szarości. Można mówić o liberackości jako cesze, którą potencjalnie mają dzieła z obszaru sztuki słowa, co pozwalałoby zauważyć gradacyjność tego aspektu, porównywać ze sobą różne utwory, nie wyłącznie zaś opatrywać je etykietkami. Choć liberackie bywają dzieła od antyku po współczesność, to właśnie przełom XX i XXI w., aktualny kształt kultury (z jej uwikłaniem w nowomedialność) wykreowały nad wyraz podatny grunt, na którym liberackie ziarno mogło zostać zasiane: był to idealny moment na narodziny takiej teorii. Książka jest próbą przyjrzenia się, czym jest liberatura, zastanowienia się, kto pierwszy podejmował tematy i rozważania teoretyczne odnośnie aspektów dzieł literackich, takich jak forma, tworzywo literatury czy książka. Poszukuje się w niej odpowiedzi na pytanie: dlaczego liberacki, niedominujący sposób traktowania materialności, fizyczności literackich artefaktów, namysłu nie tylko nad kwestią języka, lecz i kształtem tekstu, powrócił w 1999 r.
Rok wydania | 2015 |
---|---|
Liczba stron | 416 |
Kategoria | Publikacje darmowe |
Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego |
ISBN-13 | 978-83-7969-836-3 |
Numer wydania | 1 |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Podziękowania | 11 |
Wstęp | 13 |
Nowa teoria? | 13 |
Struktura relacji z poszukiwań liberackości | 16 |
Zaledwie otwarta dyskusja i liberacka przyjemność tekstu | 19 |
CZĘŚĆ I: DEFINIOWANIE LIBERATURY. OD LIBERATURY DO LIBERACKOŚCI | 21 |
1. W poszukiwaniu teorii i definicji | 23 |
1.1. LiBeratura – antidotum na śmierć literatury? | 23 |
1.2. (Dziś już zdystansowany) ojciec, czyli liberatura według Zenona Fajfera | 25 |
1.3. (Niepoważny) „przyszywany” wujek, czyli liberatura według Radosława Nowakowskiego | 35 |
1.4. (Uczona) matka, czyli liberatura według Katarzyny Bazarnik | 45 |
1.5. Raczej „liberackość” albo o medialnie uwikłanej sztuce słowa i książkowych interfejsach (hipoteza badawcza) | 57 |
2. O szerzeniu (i odbiorze) teorii i praktyki | 65 |
2.1. Dyskurs in progress | 65 |
2.2. Naukowe rozmowy nie tylko w kuluarach | 67 |
2.3. Liberatura w Polsce i na świecie | 69 |
CZĘŚĆ II: SZUKANIE LIBERATURY. LIBERACKOŚĆ MIĘDZY MEDIAMI | 75 |
I. LIBERATURA A LITERATURA WIZUALNA | 77 |
1. Liberatura a poezja wizualna | 77 |
1.1. O oczywiście (?) wizualnej liberaturze i twórczości spod znaku Mallarmégoi Apollinaire’a | 77 |
1.2. Liberat Stéphane Mallarmé | 80 |
1.3. Literatura wizualna i literatura uksiążkowiona | 84 |
1.4. Dlaczego nie Apollinaire, czyli czemu liberaci nie lubią kaligramów | 86 |
1.5. O liberaturze i konwencji z innej perspektywy, czyli o totalnej sztuce słowa w kontekście dawnej poezji wizualnej | 91 |
1.6. Adam Nieradzki – siedemnastowieczny liberat | 95 |
1.7. Liberatura – poezja wizualna – literatura wizualna – literatura intermedialna | 99 |
2. Liberatura a poezja konkretna | 101 |
2.1. Nie-konkretna kawiarnia liberacka, czyli szkic sytuacyjny zamiast wstępu | 101 |
2.2. O tym, co kluczowe w (problematycznej) definicji poezji konkretnej | 108 |
2.3. Redukcja contra rozszerzenie, czyli co liberat zrobiłby z jabłkiem | 110 |
2.4. Znów żywe: uwolnione i uprzestrzennione słowa liberatów i konkretystów | 117 |
2.5. Liberackie play-activity i konkretna interaktywna ergodyczność – ciąg dalszy podobieństw teoretycznych | 120 |
2.6. W walce o teorię sztuki słowa zdolną opisać zastaną rzeczywistość literacką | 122 |
2.7. Znacząc konkretne formy (nie)książki i totalne tomy liberackie | 124 |
2.8. Idealna liberatura konkretna | 126 |
3. Liberatura a komiks | 131 |
3.1. Podobieństwa widoczne gołym okiem | 131 |
3.2. O opowiadaniu słowem i/czy obrazem, czyli o narracyjnych powinowactwach | 133 |
3.3. Kolejne kwestie sporne: nobilitująca(?) pansemantyczność i (nie)szablonowy bohater elitarnej(?) liberatury | 135 |
3.4. „Myślenie stroną” i „myślenie książką”, czyli kilka słów o metakadrze | 137 |
3.5. Na manowcach autopromocji lub o zamkniętych kręgach wtajemniczonych | 138 |
3.6. Właściwy początek: jedność ikono-lingwistyczna versus pansemantyczność | 140 |
3.7. Konwencja jedności ikono-lingwistycznej versus dowolność jedności pansemantycznej, czyli o poetykach normatywnych i postulatywnych lub czytelniczych przechadzkach po (innym) lesie | 146 |
3.8. Komiks liberacki? Liberatura komiksowa? A jednak… | 151 |
3.9. Różnice niewidoczne gołym okiem | 155 |
4. Coda. „Garderoba” współczesnych opowieści | 157 |
II. LIBERATURA A EKSPERYMENTY TYPOGRAFICZNE | 161 |
1. Liberackie znaki, chwyty i struktury | 161 |
1.1. Platon, Derrida (?) i Nowakowski – zamiast wstępu | 161 |
1.2. Liberatura a kategoria znaku | 164 |
1.3. Liberatura, lingwistyka i formalizm albo o lit/beraturze wskrzeszonej | 171 |
1.4. Chwyty lit/berackie – ciąg dalszy formalistycznego wybijania z automatyzmu lektury | 174 |
1.5. Lit/beracka narracja mówiona/zapisana | 178 |
1.6. Lit/beracka odczuwalność formy | 179 |
1.7. Lit/berackie miejsca wspólne, czyli o powracających reinterpretacjach | 181 |
1.8. Strukturalizm, czyli o liberackim czytaniu de Saussure’a raz jeszcze | 183 |
1.9. Nowe nośniki znaczeń i struktura lit/beracka | 188 |
1.10. O płynnym przechodzeniu między funkcjami, czyli walka dominanty estetycznej z komunikacyjnością | 191 |
1.11. Tworzywo lit/beratury: słowo zmysłowe | 193 |
2. Liberatura i awangardowa typografia na tle historii druku | 195 |
2.1. Dwie drogi typografii | 195 |
2.2. Przełom czy chwilowy oddech? | 203 |
3. Liberatura a koncepcja druku funkcjonalnego | 209 |
3.1. Liberatura funkcjonalna albo o równoległym projektowaniu znaczeń (czyli o nie tak prostym związku liberatury z teorią druku funkcjonalnego) | 209 |
3.2. Analogie werbalnej i wizualnej kompozycji czy drażniący czytelnika happening typograficzny? | 213 |
3.3. Typograficzna interpretacja contra dzieło totalne | 216 |
3.4. To samo?... A jednak zupełnie inaczej… | 221 |
4. Liberatura a typografia futurystyczna | 223 |
4.1. Kilka wstępnych zastrzeżeń | 223 |
4.2. Futurystyczna literackość i rewolucja typograficzna | 229 |
4.3. Futurystyczna liberackość? | 234 |
4.4. Bliżej futurystyczno-liberackiej praktyki: tablice synoptyczne i symultaniczność liberacka | 240 |
4.5. Zniewolone słowa na wolności | 244 |
4.6. Ku nowym – liberackim i futurystycznym – sposobom komunikacji | 247 |
4.7. Zamiast zakończenia: liberacko-futurystyczne nic wcielone | 255 |
5. Liberatura a typografia nowomedialna | 259 |
5.1. „Nowa”(?) typografia „nowej”(?) literatury | 259 |
5.2. Bliżej praktyki: nowomedialna opowieść słowa | 267 |
III. LIBERATURA A KSIĄŻKA | 273 |
1. Literatura totalna w perspektywie sztuki książki, czyli o liberaturze i (nie tylko) książce artystycznej | 273 |
1.1. Podwójna opozycja | 273 |
1.2. Zgodny głos sprzeciwu i dwa różne rozwiązania | 274 |
1.3. O artystycznym i liberackim „robieniu książek” | 280 |
1.4. Odnaleziona przestrzeń wspólna | 283 |
1.5. Od książki artystycznej do sztuki książki | 286 |
1.6. Od Clive’a Phillpota do Richarda Kostelanetza | 288 |
1.7. Między sztuką, książką i literaturą | 290 |
1.8. Redefiniujący walor liberatury | 294 |
2. Literatura totalna w perspektywie bibliologii (i nie tylko), czyli o liberaturze i „zwykłej” książce | 297 |
2.1. Nowe (?) kompleksowe spojrzenie na książkę | 297 |
2.2. Redefinicja książki czy komunikacji? | 300 |
2.3. Książkowa komunikacja | 301 |
2.4. Propozycja Janusza Lalewicza | 303 |
2.5. Propozycja Teodora Zbierskiego | 307 |
2.6. Komunikacja liberacka | 309 |
2.7. Bratnie nauki albo o noszeniu i prze-noszeniu tekstów | 312 |
2.8. Bookishness, technotext i liberackość | 316 |
IV. LIBERATURA A LITERATURA ELEKTRONICZNA | 321 |
1. Od galaktyki Gutenberga ku galaktyce Turinga | 321 |
1.1. Dziwny przypadek Mallarmégo i Joyce’a | 321 |
1.2. Hipertekstowa dygitalna e-cyber-literatura 2.0 w dobie remediacji | 325 |
2. Daleko czy jednak blisko? O tym, co łączy liberatów i e-literatów | 333 |
2.1. Niemieszczące się w biblioteczkach literackie dziwolągi, które trzeba czytać inaczej | 333 |
2.2. Espen Aarseth i liberatura | 335 |
2.3. Medialnie niema literatura czy medialnie niedowidzące analizy? | 340 |
3. Czy (i jak) można mówić o e-liberaturze? | 347 |
3.1. Rozgryzanie definicji – geneza problemu | 347 |
3.2. W poszukiwaniu wirtualnych kodeksów i elektronicznej lit/berackości | 350 |
3.3. Wątpliwość, która podważa wszystko? | 352 |
3.4. (Jednak obecna) konkluzja | 355 |
CZĘŚĆ III: CZYTANIE LIBERATURY. KONKLUZJE | 357 |
1. Liberatura – przekaz grafemiczny w postmedialnym świecie konwergencji | 359 |
1.1. W dialogu z Seweryną Wysłouch i Marylą Hopfinger | 359 |
1.2. Intermedium na tle współczesności | 362 |
1.3. Książkowe interfejsy? | 366 |
1.4. Inne czytanie | 370 |
1.5. Ocalić literaturę? | 374 |
1.6. Liberackość nasza współczesna albo o zwrocie interfejsologicznym w literaturoznawstwie | 378 |
2. Konkluzje | 383 |
Bibliografia | 391 |
Nota bibliograficzna | 407 |
Spis ilustracji, wykresów i tabel | 409 |
Indeks | 411 |