POLECAMY
Autor:
Wydawca:
Format:
epub, mobi
Vademecum medycyny wewnętrznej to oryginalna publikacja, niezbędna w każdym gabinecie lekarza internisty, medycyny rodzinnej i pediatry. To 1500 najlepszych stron dla lekarza praktyka. Rzetelna wiedza, przejrzysty układ i szybki dostęp do informacji. Vademecum zostało przygotowane przez doświadczonych specjalistów. Przeznaczone jest głównie dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, pracujących w lecznictwie ambulatoryjnym, z pewnością jednak sięgną po nią również lekarze pracujący w szpitalach. Dla innych zainteresowanych czytelników książka może być źródłem wiedzy na tematy ogólnomedyczne.
Celem Vademecum jest dostarczenie w możliwie przystępny i zwięzły sposób wskazówek dotyczących: diagnostyki różnicowej najczęstszych objawów chorobowych, ogólnych zasad interpretacji wyników badań laboratoryjnych, profilaktyki, rozpoznania i leczenia najczęstszych chorób spotykanych w praktyce ambulatoryjnej oraz na oddziale internistycznym i geriatrycznym, zasad reanimacji i intensywnej terapii, konsultacji internistycznych na oddziałach zabiegowych, zasad dietetyki, odrębności rozpoznawania i leczenia chorób u osób w zaawansowanym wieku, opieki paliatywnej i hospicyjnej, farmakologii klinicznej, podstawowych zabiegów wykonywanych na oddziałach internistycznych i geriatrycznych, czy zasad epidemiologii.
Rok wydania | 2015 |
---|---|
Liczba stron | 1488 |
Kategoria | Choroby wewnętrzne |
Wydawca | PZWL Wydawnictwo Lekarskie |
ISBN-13 | 978-83-200-4941-1 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Przedmowa IX | |
Wykaz najważniejszych skrótów XLIII | |
1. Wprowadzenie do medycyny klinicznej. Wybrane zagadnienia etyki lekarskiej Jan Duława | 1 |
1.1. Co to jest medycyna? | 1 |
1.2. Wymagania wobec lekarza | 1 |
1.2.1. Karta Lekarza | 2 |
1.2.2. Zasady współpracy lekarza z przemysłem | 4 |
1.2.3. Powiązania finansowe między lekarzami a przemysłem medycznym | 5 |
2. Postępowanie z pacjentem ambulatoryjnym Jan Duława | 6 |
2.1. Okresowe badania stanu zdrowia | 6 |
2.1.1. Okresowe badania stanu zdrowia osoby młodej | 7 |
2.1.2. Okresowe badania stanu zdrowia osoby w średnim wieku | 7 |
2.1.3. Okresowe badania stanu zdrowia u osób w starszym wieku | 8 |
2.2. Badania przesiewowe | 8 |
2.2.1. Rak sutka | 9 |
2.2.2. Rak jelita grubego i odbytnicy | 9 |
2.2.3. Rak szyjki macicy | 10 |
2.2.4. Pozostałe nowotwory | 10 |
2.2.5. Nadciśnienie tętnicze | 11 |
2.2.6. Dyslipidemia | 11 |
2.2.7. Cukrzyca | 11 |
2.2.8. Osteoporoza | 12 |
2.2.9. Inne schorzenia | 12 |
2.3. Informacje dotyczące stylu życia | 13 |
2.4. Trudny pacjent | 15 |
3. Główne czynniki warunkujące zdrowie i najważniejsze czynniki ryzyka chorób Jan Duława | 17 |
3.1. Wprowadzenie | 17 |
3.2. Prewencja pierwotna | 17 |
3.3. Palenie papierosów | 18 |
3.3.1. Rys historyczny | 18 |
3.3.2. Epidemiologia | 19 |
3.3.3. Interakcje dymu tytoniowego z lekami | 21 |
3.3.4. Papierosy o zmniejszonej zawartości substancji smolistych i nikotyny (tzw. light) | 21 |
3.3.5. Alternatywne sposoby palenia tytoniu | 22 |
3.3.6. Papieros elektroniczny (e-papieros) | 22 |
3.3.7. Zaprzestanie palenia | 23 |
3.4. Nadużywanie alkoholu | 24 |
3.4.1. Picie ryzykowne | 24 |
3.4.2. Picie szkodliwe | 25 |
3.4.3. Uzależnienie od alkoholu | 25 |
3.4.4. Epidemiologia | 26 |
3.4.5. Postępowanie z chorym nadużywającym alkoholu | 26 |
3.4.6. Choroby wywołane przez alkohol | 27 |
3.4.7. Podsumowanie | 30 |
3.5. Aktywność fizyczna | 30 |
3.5.1. Rodzaje wysiłku fizycznego i zalecenia dotyczące jego stosowania | 31 |
3.5.2. Korzyści zdrowotne wysiłku fizycznego | 31 |
3.5.3. Działania niepożądane wysiłku fizycznego | 32 |
3.5.4. Podsumowanie | 32 |
3.6. Ryzykowne zachowania seksualne | 33 |
4. Epidemiologia – podstawowe zagadnienia Jan E. Zejda 34 | |
4.1. Rola epidemiologii w naukach medycznych | 34 |
4.1.1. Definicja epidemiologii | 34 |
4.1.2. Zadania epidemiologii | 34 |
4.1.3. Podział epidemiologii | 36 |
4.2. Badania epidemiologiczne | 36 |
4.2.1. Epidemiologiczne badania opisowe | 37 |
4.2.2. Epidemiologiczne badania analityczne | 39 |
4.3. Ocena zależności przyczynowo-skutkowej w epidemiologii | 43 |
4.4. Epidemiologia kliniczna | 43 |
4.5. Dobra praktyka epidemiologiczna | 46 |
5. Diagnostyka różnicowa najważniejszych objawów podmiotowych i przedmiotowych Jan Duława, Anna Duława-Bułdak, Łukasz Bułdak | 49 |
5.1. Bóle głowy | 50 |
5.1.1. Określenie i epidemiologia | 50 |
5.1.2. Podział kliniczny bólów głowy | 50 |
5.1.3. Objawy i okoliczności alarmowe | 51 |
5.1.4. Objawy, okoliczności oraz choroby towarzyszące sugerujące bóle głowy o poważnym rokowaniu | 51 |
5.1.5. Uwagi końcowe | 52 |
5.2. Bóle w klatce piersiowej | 52 |
5.2.1. Przyczyny bólu w klatce piersiowej | 53 |
5.2.2. Uwagi końcowe | 59 |
5.3. Ból brzucha | 60 |
5.3.1. Najczęstsze przyczyny ostrego bólu brzucha | 60 |
5.3.2. Najczęstsze przyczyny przewlekłego bólu brzucha | 60 |
5.3.3. Uwagi ogólne | 62 |
5.3.4. Rozpoznanie różnicowe bólów brzucha | 62 |
5.3.5. Objawy współistniejące z bólem brzucha | 65 |
5.3.6. Badania laboratoryjne i obrazowe u chorego z bólem brzucha | 65 |
5.3.7. Uwagi końcowe | 66 |
5.4. Ból w okolicy lędźwiowej | 66 |
5.4.1. Przyczyny | 67 |
5.4.2. Objawy lub okoliczności alarmujące, sugerujące obecność choroby wymagającej pilnej interwencji lekarskiej | 68 |
5.4.3. Objawy lub okoliczności towarzyszące, ułatwiające rozpoznanie różnicowe | 68 |
5.4.4. Uwagi ogólne | 69 |
5.4.5. Podsumowanie | 69 |
5.5. Zawroty głowy i inne zaburzenia równowagi | 69 |
5.5.1. Schemat różnicowania zaburzeń równowagi | 70 |
5.5.2. Postępowanie | 71 |
5.5.3. Przyczyny zawrotów głowy z uwzględnieniem towarzyszących objawów alarmowych | 71 |
5.5.4. Cechy zawrotów głowy (vertigo) wskazujące na możliwe rozpoznania | 71 |
5.5.5. Objawy towarzyszące wskazujące na możliwe rozpoznania | 72 |
5.5.6. Okoliczności wskazujące na możliwe rozpoznania | 72 |
5.5.7. Objawy współistniejące z zaburzeniem równowagi (dysequilibrium) wskazujące na możliwe rozpoznanie | 72 |
5.5.8. Uczucie pustki w głowie (lightheadness) | 73 |
5.5.9. Schemat diagnostyczny układowych zawrotów głowy (vertigo) | 73 |
5.5.10. Uwagi końcowe | 74 |
5.6. Omdlenie | 74 |
5.6.1. Definicje | 74 |
5.6.2. Przyczyny | 74 |
5.6.3. Kolejność postępowania diagnostycznego | 76 |
5.6.4. Uwagi końcowe | 77 |
5.7. Gorączka | 79 |
5.7.1. Najczęstsze przyczyny gorączek – wskazówki ułatwiające rozpoznanie | 80 |
5.7.2. Uwagi końcowe | 84 |
5.8. Zmęczenie | 84 |
5.8.1. Rodzaje zmęczenia i jego przyczyny | 84 |
5.8.2. Objawy towarzyszące zmęczeniu | 85 |
5.8.3. Zespół przewlekłego zmęczenia | 86 |
5.9. Powiększenie węzłów chłonnych (limfadenopatia) | 87 |
5.9.1. Określenie | 87 |
5.9.2. Przyczyny | 87 |
5.9.3. Objawy alarmowe | 88 |
5.9.4. Objawy i okoliczności mogące naprowadzić na rozpoznanie | 89 |
5.9.5. Objawy towarzyszące, sugerujące rozpoznanie | 89 |
5.9.6. Elementy, które należy uwzględnić w badaniu fizykalnym węzłów chłonnych | 90 |
5.9.7. Uwagi końcowe | 91 |
5.10. Obrzęki | 91 |
5.10.1. Określenie | 91 |
5.10.2. Przyczyny | 92 |
5.10.3. Wstęp do rozpoznania różnicowego | 93 |
5.10.4. Ustalenie (wykluczenie) chorób zagrażających życiu | 93 |
5.10.5. Rozpoznanie różnicowe uwzględniające patofizjologię obrzęków | 93 |
5.10.6. Uwagi końcowe | 98 |
5.11. Duszności | 99 |
5.11.1. Etiologia | 99 |
5.11.2. Przyczyny duszności ostrej, wymagającej szybkiego wdrożenia leczenia | 101 |
5.11.3. Objawy lub okoliczności towarzyszące duszności, wskazujące na choroby zagrażające życiu | 102 |
5.11.4. Objawy lub okoliczności towarzyszące duszności przewlekłej wskazujące na możliwe rozpoznanie | 103 |
5.11.5. Uwagi końcowe | 104 |
5.12. Kaszel | 104 |
5.12.1. Najczęstsze przyczyny kaszlu przewlekłego | 105 |
5.12.2. Objawy alarmujące towarzyszące kaszlowi, które mogą sugerować chorobę zagrażającą życiu | 106 |
5.12.3. Objawy lub okoliczności towarzyszące przewlekłemu kaszlowi sugerujące rozpoznanie | 106 |
5.12.4. Uwagi końcowe | 107 |
5.13. Nudności i wymioty | 107 |
5.13.1. Przyczyny nudności i wymiotów | 108 |
5.13.2. Objawy alarmowe towarzyszące nudnościom i wymiotom, wskazujące na chorobę, która może stanowić zagrożenie życia | 109 |
5.13.3. Podstawowe zasady postępowania | 109 |
5.13.4. Objawy i okoliczności towarzyszące ułatwiające rozpoznanie przyczyn nudności i wymiotów | 110 |
5.13.5. Inne ważne okoliczności, które należy uwzględnić w rozpoznaniu różnicowym nudności i wymiotów | 111 |
5.13.6. Uwagi końcowe | 111 |
5.14. Zaparcia | 111 |
5.14.1. Definicje | 111 |
5.14.2. Przyczyny | 112 |
5.14.3. Diagnostyka różnicowa zaparć | 114 |
5.14.4. Uwagi końcowe | 116 |
5.15. Biegunka | 116 |
5.15.1. Określenie i epidemiologia | 116 |
5.15.2. Podział i etiologia | 116 |
5.15.3. Zasady postępowania z chorym z biegunką | 118 |
5.15.4. Uwagi końcowe | 120 |
5.16. Dysuria | 120 |
5.16.1. Przyczyny | 121 |
5.16.2. Objawy lub okoliczności towarzyszące, które mogą wskazywać na przyczynę dysurii | 122 |
5.16.3. Uwagi końcowe | 123 |
5.17. Zmniejszenie masy ciała | 123 |
5.17.1. Definicja | 123 |
5.17.2. Zamierzone zmniejszenie masy ciała | 124 |
5.17.3. Niezamierzone zmniejszenie masy ciała | 124 |
5.17.4. Objawy alarmowe u chorego z patologicznym zmniejszaniem masy ciała | 126 |
5.17.5. Okoliczności lub objawy towarzyszące zmniejszeniu masy ciała, które mogą sugerować rozpoznanie | 126 |
5.17.6. Uwagi końcowe, rokowanie | 127 |
5.18. Zwiększenie masy ciała | 127 |
5.18.1. Przyczyny | 127 |
5.18.2. Objawy wskazujące na możliwe przyczyny zwiększenia masy ciała | 129 |
5.18.3. Okoliczności ułatwiające określenie przyczyny zwiększenia masy ciała | 129 |
5.18.4. Objawy wskazujące na endokrynne przyczyny zwiększenia masy ciała | 129 |
6. Interpretacja podstawowych badań laboratoryjnych i testów diagnostycznych Jan Duława | 131 |
6.1. Wprowadzenie | 131 |
6.2. Pojęcie wyniku prawidłowego i nieprawidłowego | 132 |
6.3. Diagnostyka laboratoryjna chorób układu sercowo-naczyniowego | 133 |
6.3.1. Kinaza kreatynowa (CK)/kinaza fosfokreatynowa (CPK) | 133 |
6.3.2. Troponiny | 134 |
6.3.3. Peptydy natriuretyczne | 135 |
6.4. Monitorowanie leczenia przeciwzakrzepowego i rozpoznawanie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej | 136 |
6.4.1. Czas protrombinowy (PT) | 136 |
6.4.2. Czas częściowej tromboplastyny po aktywacji (aPTT) | 137 |
6.4.3. Stężenie dimeru D | 138 |
6.5. Morfologia krwi obwodowej | 138 |
6.5.1. Erytrocyty (krwinki czerwone) | 138 |
6.5.2. Stężenie hemoglobiny | 139 |
6.5.3. Wartość hematokrytowa (hematokryt, Ht) | 139 |
6.5.4. Retikulocyty | 139 |
6.5.5. Leukocyty (krwinki białe) | 140 |
6.5.6. Trombocyty (krwinki płytkowe, płytki krwi) | 142 |
6.6. Gospodarka żelazowa | 142 |
6.6.1. Stężenie żelaza w surowicy | 142 |
6.6.2. Stężenie transferryny, całkowita zdolność wiązania żelaza (TIBC) i wysycenie transferryny | 143 |
6.6.3. Stężenie ferrytyny | 144 |
6.7. Białka krwi | 144 |
6.7.1. Rozdział elektroforetyczny białek krwi | 144 |
6.7.2. Białka ostrej fazy | 146 |
6.8. Badania laboratoryjne w zakresie gospodarki węglowodanowej | 148 |
6.8.1. Glukoza | 148 |
6.8.2. Hemoglobina glikowana (HbA1c) | 150 |
6.8.3. Fruktozamina (glikowana albumina) | 151 |
6.8.4. Peptyd C | 151 |
6.9. Gazometria i pulsoksymetria | 151 |
6.9.1. Gazometria | 151 |
6.9.2. Pulsoksymetria | 153 |
6.10. Badania enzymatyczne (określające aktywność osoczową enzymów) | 153 |
6.10.1. Aminotransferazy (transaminazy) | 154 |
6.10.2. Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) | 155 |
6.10.3. Fosfataza zasadowa (FZ) | 156 |
6.10.4. Dehydrogenaza mleczanowa (LDH) | 158 |
6.10.5. Amylaza | 158 |
6.10.6. Lipaza | 159 |
6.10.7. Fosfataza kwaśna (FK) | 159 |
6.11. Bilirubina | 160 |
6.12. Lipidy (tłuszczowce) krwi (cholesterol, triglicerydy) | 161 |
6.12.1. Cholesterol | 162 |
6.12.2. Triglicerydy (TG) | 163 |
6.13. Wskaźniki czynności nerek | 164 |
6.13.1. Stężenie kreatyniny w surowicy | 164 |
6.13.2. Szacowana wielkość przesączania kłębuszkowego (eGFR) | 164 |
6.13.3. Stężenie mocznika w surowicy | 165 |
6.13.4. Stężenie kwasu moczowego w surowicy | 165 |
6.13.5. Stężenie cystatyny C w surowicy | 165 |
6.14. Badanie ogólne moczu | 165 |
6.14.1. Sposób pobierania moczu | 166 |
6.14.2. Sposoby badania moczu | 166 |
6.14.3. Właściwości fizyczne moczu | 166 |
6.15. Podstawowe badania hormonalne | 171 |
6.15.1. Oś przysadkowo-tarczycowa | 172 |
6.15.2. Oś przysadkowo-nadnerczowa | 173 |
6.15.3. Układ renina–angiotensyna–aldosteron (RAA) | 175 |
7. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa Hanna Misiołek, Radosław Marciniak, Przemysław Jałowiecki 177 | |
7.1. Epidemiologia oraz rys historyczny | 177 |
7.2. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa osoby dorosłej | 178 |
7.2.1. Podstawowe definicje | 178 |
7.2.2. Nagłe zatrzymanie krążenia | 179 |
7.2.3. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne (Basic Life Support, BLS) | 180 |
7.2.4. Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne (Advanced Life Support, ALS) | 185 |
7.2.5. Rozstrzygające czynności przedłużania życia | 189 |
7.3. Algorytmy postępowania reanimacyjnego | 190 |
7.4. Etyczne aspekty resuscytacji | 194 |
7.5. Postępowanie w zadławieniu (foreign body airway obturation, FBAO) | 195 |
8. Kardiologia Mariusz Skowerski, Maciej Haberka, Zbigniew Gąsior, Andrzej Kułach, Romuald Twardowski, Ewa Jastrzębska-Maj | 197 |
8.1. Podstawy diagnostyki – Mariusz Skowerski | 197 |
8.1.1. Elektrokardiogram | 197 |
8.1.2. Badanie echokardiograficzne | 202 |
8.1.3. Koronarografia | 203 |
8.2. Miażdżyca – Mariusz Skowerski | 205 |
8.3. Choroba niedokrwienna serca (ChNS): stabilna, niestabilna, zawał i jego powikłania – Maciej Haberka, Zbigniew Gąsior | 206 |
8.3.1. Definicja i klasyfikacja | 206 |
8.3.2. Epidemiologia | 208 |
8.3.3. Etiologia, patofizjologia i przyczyny ChNS | 208 |
8.3.4. Stabilne zespoły wieńcowe | 209 |
8.3.5. Dławica piersiowa stabilna | 209 |
8.3.6. Dławica piersiowa mikronaczyniowa (sercowy zespół X) | 217 |
8.3.7. Dławica piersiowa związana z mostkiem mięśniowym | 217 |
8.3.8. Ostry zespół wieńcowy | 218 |
8.3.9. Dławica naczynioskurczowa (odmienna, Prinzmetala) | 229 |
8.3.10. Wstrząs kardiogenny | 229 |
8.4. Zaburzenia rytmu serca oraz zaburzenia przewodzenia i automatyzmu – Andrzej Kułach, Zbigniew Gąsior 231 | |
8.4.1. Nadkomorowe zaburzenia rytmu serca | 232 |
8.4.2. Komorowe zaburzenia rytmu serca | 237 |
8.4.3. Zaburzenia automatyzmu i przewodzenia | 239 |
8.4.4. Podstawy elektroterapii | 241 |
8.5. Stany zapalne – Romuald Twardowski | 246 |
8.5.1. Infekcyjne zapalenie wsierdzia | 246 |
8.5.2. Zapalenie mięśnia sercowego | 250 |
8.5.3. Zapalenie osierdzia | 252 |
8.6. Wady serca – Zbigniew Gąsior | 254 |
8.6.1. Wady zastawkowe serca | 254 |
8.6.2. Wady wrodzone serca | 267 |
8.7. Przewlekła niewydolność serca – Zbigniew Gąsior, Romuald Twardowski | 273 |
8.7.1. Definicja | 273 |
8.7.2. Epidemiologia i etiologia | 273 |
8.7.3. Patofizjologia | 273 |
8.7.4. Diagnostyka | 273 |
8.7.5. Leczenie | 275 |
8.8. Omdlenia i hipotensja – Ewa Jastrzębska-Maj 278 | |
8.8.1. Omdlenia | 278 |
8.8.2. Hipotensja | 281 |
8.9. Układ sercowo-naczyniowy w chorobach gruczołów dokrewnych – Ewa Jastrzębska-Maj282 | |
8.9.1. Choroby tarczycy | 282 |
8.10. Choroby serca a cukrzyca – Ewa Jastrzębska-Maj284 | |
8.11. Choroby serca w okresie ciąży – Ewa Jastrzębska-Maj | 285 |
8.11.1. Nadciśnienie tętnicze | 287 |
8.11.2. Wady i choroby serca | 287 |
9. Nadciśnienie tętnicze Michał Holecki, Dorota Strzałkowska, Jan Duława 290 | |
9.1. Wprowadzenie | 290 |
9.2. Nadciśnienie tętnicze pierwotne | 290 |
9.2.1. Definicja i klasyfikacja | 290 |
9.2.2. Epidemiologia | 291 |
9.2.3. Patogeneza | 292 |
9.2.4. Diagnostyka i rozpoznanie | 293 |
9.2.5. Przebieg i powikłania nadciśnienia tętniczego | 295 |
9.2.6. Leczenie chorych na nadciśnienie tętnicze pierwotne | 297 |
9.3. Nadciśnienie tętnicze wtórne | 313 |
10. Alergia Barbara Rogala | 314 |
10.1. Wprowadzenie | 314 |
10.2. Klasyczna klasyfikacja reakcji nadwrażliwości według Gella i Coombsa | 315 |
10.2.1. Reakcja typu natychmiastowego (typ I) | 315 |
10.2.2. Reakcja typu cytotoksycznego (typ II) | 315 |
10.2.3. Reakcja typu kompleksów immunologicznych (typ III) | 315 |
10.2.4. Reakcja typu komórkowego (typ IV) | 316 |
10.3. Metody diagnostyczne stosowane w praktyce alergologicznej | 316 |
10.3.1. Testy skórne | 316 |
10.3.2. Oznaczanie stężeń IgE, tryptazy, inhibitora C1q dopełniacza oraz składowych dopełniacza w surowicy krwi | 317 |
10.3.3. Narządowo swoiste próby prowokacyjne | 319 |
10.3.4. Próby prowokacyjne w alergii pokarmowej | 320 |
10.3.5. Próby prowokacyjne w alergii na leki | 320 |
10.3.6. Testy ekspozycyjne w pokrzywce przewlekłej i obrzęku naczynioruchowym | 321 |
10.3.7. Spirometria | 321 |
10.3.8. Rynomanometria | 322 |
10.4. Anafilaksja | 323 |
10.4.1. Patogeneza | 323 |
10.4.2. Przyczyny | 323 |
10.4.3. Leczenie | 324 |
10.4.4. Profilaktyka | 324 |
10.5. Alergiczny nieżyt nosa (ANN) | 324 |
10.5.1. Alergiczny nieżyt nosa okresowy | 324 |
10.5.2. Alergiczny nieżyt nosa przewlekły | 325 |
10.5.3. Leczenie | 325 |
10.6. Astma oskrzelowa | 325 |
10.6.1. Definicje | 326 |
10.6.2. Występowanie | 326 |
10.6.3. Przyczyny | 326 |
10.6.4. Leczenie | 327 |
10.7. Atopowe zapalenie skóry (AZS) | 327 |
10.7.1. Przyczyny | 327 |
10.7.2. Przebieg | 328 |
10.7.3. Badania dodatkowe | 328 |
10.7.4. Rokowanie | 328 |
10.7.5. Leczenie | 328 |
10.8. Pokrzywka | 329 |
10.8.1. Postaci pokrzywki | 329 |
10.8.2. Postępowanie diagnostyczne | 330 |
10.8.3. Leczenie | 330 |
10.8.4. Rokowanie | 330 |
10.9. Obrzęk angioneurotyczny (obrzęk naczynionerwowy) | 331 |
10.9.1. Rozpoznanie | 331 |
10.9.2. Leczenie | 331 |
10.9.3. Profilaktyka | 331 |
10.10. Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych | 332 |
10.10.1. Czynniki etiologiczne | 332 |
10.10.2. Objawy | 332 |
10.10.3. Badania | 332 |
10.10.4. Leczenie | 332 |
10.11. Choroba posurowicza | 332 |
10.11.1. Przyczyny | 333 |
10.11.2. Objawy | 333 |
10.11.3. Badania laboratoryjne | 333 |
10.11.4. Leczenie | 333 |
10.12. Swoista immunoterapia alergenowa (sITA) | 333 |
10.12.1. Wskazania i przeciwwskazania | 333 |
10.12.2. Bezpieczeństwo | 334 |
10.13. Alergia na jad owadów błonkoskrzydłych .334 | |
10.13.1. Diagnostyka | 335 |
10.13.2. Profilaktyka | 335 |
10.13.3. Leczenie | 336 |
10.14. Podsumowanie | 336 |
11. Hematologia Grzegorz Helbig, Sławomira Kyrcz-Krzemień 338 | |
11.1. Niedokrwistości | 338 |
11.1.1. Definicja | 338 |
11.1.2. Etiopatogeneza | 338 |
11.1.3. Klasyfikacja niedokrwistości | 339 |
11.1.4. Obraz kliniczny | 339 |
11.1.5. Diagnostyka | 340 |
11.2. Niedokrwistość z niedoboru żelaza | 340 |
11.2.1. Definicja i epidemiologia | 340 |
11.2.2. Etiologia | 340 |
11.2.3. Diagnostyka | 340 |
11.2.4. Leczenie | 341 |
11.3. Niedokrwistości megaloblastyczne | 341 |
11.3.1. Definicja i epidemiologia | 341 |
11.3.2. Etiologia | 341 |
11.3.3. Diagnostyka | 341 |
11.3.4. Leczenie | 341 |
11.4. Niedokrwistość chorób przewlekłych | 341 |
11.4.1. Definicja i epidemiologia | 341 |
11.4.2. Etiologia | 342 |
11.4.3. Diagnostyka | 342 |
11.4.4. Leczenie | 342 |
11.5. Niedokrwistości hemolityczne | 342 |
11.5.1. Definicja i epidemiologia | 342 |
11.5.2. Etiologia | 342 |
11.5.3. Diagnostyka | 343 |
11.5.4. Leczenie | 343 |
11.6. Niedokrwistości aplastyczne | 343 |
11.6.1. Definicja i epidemiologia | 343 |
11.6.2. Etiologia | 343 |
11.6.3. Diagnostyka | 344 |
11.6.4. Leczenie | 344 |
11.7. Chłoniak Hodgkina (Hodgkin disease, HD) | 344 |
11.7.1. Definicja i epidemiologia | 344 |
11.7.2. Etiologia | 345 |
11.7.3. Obraz kliniczny | 345 |
11.7.4. Rozpoznanie | 345 |
11.7.5. Różnicowanie | 346 |
11.7.6. Schemat postępowania diagnostycznego | 346 |
11.7.7. Czynniki prognostyczne | 347 |
11.7.8. Leczenie | 348 |
11.7.9. Przebieg choroby i rokowanie | 349 |
11.8. Nowotwory limfoidalne | 349 |
11.8.1. Klasyfikacja nowotworów limfoidalnych | 350 |
11.9. Chłoniaki nieziarnicze (non-Hodgkin lymphomas, NHL) | 350 |
11.9.1. Definicja i epidemiologia | 350 |
11.9.2. Etiologia | 350 |
11.9.3. Chłoniaki o powolnym przebiegu | 351 |
11.9.4. Chłoniaki o przebiegu agresywnym | 352 |
11.9.5. Chłoniaki o przebiegu bardzo agresywnym | 352 |
11.9.6. Diagnostyka nowotworów układu chłonnego | 354 |
11.9.7. Czynniki prognostyczne i rokowanie | 355 |
11.9.8. Ogólne zasady leczenia chłoniaków nieziarniczych | 355 |
11.10. Zespoły mielodysplastyczne (myelodysplastic syndrome, MDS) | 357 |
11.10.1. Definicja i epidemiologia | 357 |
11.10.2. Etiologia | 357 |
11.10.3. Klasyfikacja MDS (WHO 2008) | 357 |
11.10.4. Kryteria diagnostyczne | 358 |
11.10.5. Systemy rokownicze | 358 |
11.10.6. Rozpoznanie różnicowe | 358 |
11.10.7. Leczenie | 359 |
11.11. Ostre białaczki (acute leukemias, AL) | 360 |
11.11.1. Definicja | 360 |
11.11.2. Obraz kliniczny | 360 |
11.11.3. Diagnostyka | 360 |
11.12. Ostre białaczki szpikowe (acute myeloid leukemias, AML) | 361 |
11.12.1. Epidemiologia | 361 |
11.12.2. Etiologia | 361 |
11.12.3. Podział ostrych białaczek szpikowych według WHO 2008 (wersja skrócona) | 361 |
11.12.4. Diagnostyka | 362 |
11.12.5. Czynniki prognostyczne w AML (według grupy brytyjskiej) | 362 |
11.12.6. Obraz kliniczny | 363 |
11.13. Ostre białaczki limfoblastyczne (acute lymphoblastic leukemias, ALL) | 363 |
11.13.1. Epidemiologia | 363 |
11.13.2. Etiologia | 363 |
11.13.3. Podział ostrych białaczek limfoblastycznych według WHO (wersja skrócona) | 363 |
11.13.4. Diagnostyka | 364 |
11.13.5. Czynniki prognostyczne w ALL | 364 |
11.13.6. Obraz kliniczny | 365 |
11.14. Leczenie ostrych białaczek | 365 |
11.14.1. Ogólne zasady leczenia ostrych białaczek | 365 |
11.14.2. Leczenie ostrych białaczek szpikowych | 366 |
11.14.3. Leczenie ostrych białaczek limfoblastycznych | 367 |
11.15. Przewlekła białaczka limfocytowa (chronic lymphocytic leukemia, CLL) | 368 |
11.15.1. Definicja i epidemiologia | 368 |
11.15.2. Etiologia | 368 |
11.15.3. Objawy kliniczne | 368 |
11.15.4. Kryteria diagnostyczne | 369 |
11.15.5. Stadia zaawansowania klinicznego | 369 |
11.15.6. Czynniki prognostyczne | 370 |
11.15.7. Leczenie | 370 |
11.16. Białaczka włochatokomórkowa (hairy cell leukemia, HCL) | 371 |
11.16.1. Definicja i epidemiologia | 371 |
11.16.2. Etiologia | 371 |
11.16.3. Obraz kliniczny | 371 |
11.16.4. Diagnostyka | 372 |
11.16.5. Leczenie | 372 |
11.17. Białaczka z dużych ziarnistych limfocytów T (T-cell large granular leukemia, T-LGL) | 372 |
11.17.1. Definicja i epidemiologia | 372 |
11.17.2. Etiologia | 372 |
11.17.3. Obraz kliniczny | 372 |
11.17.4. Diagnostyka | 372 |
11.17.5. Leczenie | 372 |
11.18. Szpiczak plazmocytowy (multiple myeloma, MM) | 372 |
11.18.1. Definicja i epidemiologia | 372 |
11.18.2. Etiologia | 373 |
11.18.3. Obraz kliniczny | 373 |
11.18.4. Kryteria diagnostyczne | 373 |
11.18.5. Badania diagnostyczne | 374 |
11.18.6. Czynniki prognostyczne | 374 |
11.18.7. Czynniki ryzyka cytogenetycznego | 375 |
11.18.8. Leczenie | 375 |
11.19. Nowotwory mieloproliferacyjne (myeloproliferative neoplasms, MPN) | 375 |
11.19.1. Wprowadzenie | 375 |
11.19.2. Klasyfikacja nowotworów mieloproliferacyjnych według WHO 2008 | 376 |
11.20. Przewlekła białaczka szpikowa (chronic myeloid leukemia, CML) | 376 |
11.20.1. Wprowadzenie i epidemiologia | 376 |
11.20.2. Etiologia | 376 |
11.20.3. Obraz kliniczny | 376 |
11.20.4. Badania diagnostyczne – laboratoryjne | 377 |
11.20.5. Przebieg kliniczny | 377 |
11.20.6. Czynniki prognostyczne | 378 |
11.20.7. Kryteria odpowiedzi na leczenie | 378 |
11.20.8. Leczenie | 379 |
11.21. Nowotwory mieloproliferacyjne Filadelfia-ujemne .379 | |
11.21.1. Etiopatogeneza | 379 |
11.21.2. Czerwienica prawdziwa (polycythemia vera, PV) | 380 |
11.21.3. Nadpłytkowość samoistna (essential thrombocythemia, ET) | 381 |
11.21.4. Pierwotne włóknienie szpiku (primary myelofibrosis, PMF) | 382 |
11.21.5. Przewlekła białaczka neutrofilowa (chronic neutrophilic leukemia, CNL) | 383 |
11.21.6. Przewlekła białaczka eozynofilowa inaczej nieokreślona (chronic eosinophilic leukemia – not otherwise specified, CEL-NOS) | 383 |
11.21.7. Mastocytoza systemowa | 384 |
11.21.8. Nowotwory mieloproliferacyjne niesklasyfikowane | 384 |
11.22. Przeszczepianie komórek krwiotwórczych | 384 |
11.22.1. Układ zgodności tkankowej HLA | 384 |
11.22.2. Dobór dawcy rodzinnego | 385 |
11.22.3. Dobór dawcy niespokrewnionego | 385 |
11.22.4. Pozostałe kryteria doboru dawcy | 385 |
11.22.5. Procedura przeszczepienia komórek macierzystych | 385 |
11.22.6. Autologiczne przeszczepienie komórek krwiotwórczych (AHSCT) | 386 |
11.22.7. Allogeniczne przeszczepienie komórek krwiotwórczych (AlloHSCT) | 387 |
11.22.8. Przeciwwskazania do przeszczepienia komórek krwiotwórczych | 388 |
11.22.9. Powikłania po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych | 388 |
11.23. Zaburzenia hemostazy | 388 |
11.23.1. Podstawowe testy diagnostyczne | 388 |
11.23.2. Interpretacja wyników badań układu krzepnięcia | 389 |
11.24. Choroba von Willebranda | 390 |
11.24.1. Wprowadzenie i epidemiologia | 390 |
11.24.2. Klasyfikacja | 390 |
11.24.3. Obraz kliniczny | 390 |
11.24.4. Leczenie | 390 |
11.25. Hemofilia A i B | 390 |
11.25.1. Wprowadzenie i epidemiologia | 390 |
11.25.2. Obraz kliniczny | 390 |
11.25.3. Leczenie | 391 |
11.26. Hemofilia nabyta (acquired haemophilia, AH) | 391 |
11.26.1. Wprowadzenie i epidemiologia | 391 |
11.26.2. Przyczyny | 391 |
11.26.3. Obraz kliniczny | 391 |
11.26.4. Badania diagnostyczne | 392 |
11.26.5. Leczenie | 392 |
11.27. Pierwotna małopłytkowość immunologiczna (immune thrombocytopenic purpura, ITP) | 392 |
11.27.1. Wprowadzenie i epidemiologia | 392 |
11.27.2. Objawy kliniczne | 392 |
11.27.3. Rozpoznanie | 392 |
11.27.4. Leczenie | 393 |
11.28. Trombofilia | 393 |
11.28.1. Wywiad i obraz kliniczny sugerujące trombofilię | 393 |
11.28.2. Przyczyny | 393 |
11.28.3. Profilaktyka i leczenie | 394 |
11.29. Leczenie przeciwkrzepliwe | 394 |
11.29.1. Heparyny | 394 |
11.29.2. Doustne antykoagulanty | 394 |
11.29.3. Nowe leki przeciwkrzepliwe | 395 |
12. Reumatologia i angiologia Eugeniusz Józef Kucharz396 | |
12.1. Wprowadzenie | 396 |
12.2. Podstawowe badania | 396 |
12.3. Układowe choroby tkanki łącznej | 398 |
12.3.1. Reumatoidalne zapalenie stawów | 398 |
12.3.2. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów | 402 |
12.3.3. Toczeń rumieniowaty układowy | 405 |
12.3.4. Twardzina układowa | 411 |
12.3.5. Idiopatyczna miopatia zapalna | 414 |
12.3.6. Zapalenia naczyń | 416 |
12.4. Spondyloartropatie seronegatywne | 419 |
12.4.1. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa | 421 |
12.4.2. Łuszczycowe zapalenie stawów | 423 |
12.5. Borelioza (choroba z Lyme) | 426 |
12.6. Choroby wywołane przez kryształy | 427 |
12.6.1. Dna moczanowa | 427 |
12.6.2. Dna rzekoma | 431 |
12.7. Objawy reumatyczne w przebiegu zakażenia wirusem HIV | 432 |
12.8. Zasady rehabilitacji chorych na choroby reumatyczne | 432 |
13. Endokrynologia Tomasz Bednarczuk, Iwona Bojar, Aneta Jańczyk, Edward Franek, Michał Holecki, Franciszek Kokot, Monika Puzianowska-Kuźnicka | 434 |
13.1. Choroby przysadki – Edward Franek, Franciszek Kokot 434 | |
13.1.1. Wstęp | 434 |
13.1.2. Niedoczynność przedniego płata przysadki | 434 |
13.1.3. Moczówka prosta | 436 |
13.1.4. Guzy przysadki | 437 |
13.2. Choroby tarczycy – Edward Franek | 442 |
13.2.1. Wstęp | 442 |
13.2.2. Diagnostyka chorób tarczycy | 443 |
13.2.3. Wole | 444 |
13.2.4. Wole proste | 445 |
13.2.5. Wole guzkowe (guzki tarczycy) nietoksyczne | 446 |
13.2.6. Wole guzkowe (guzki tarczycy) toksyczne | 446 |
13.2.7. Nadczynność tarczycy | 446 |
13.2.8. Niedoczynność tarczycy | 450 |
13.2.9. Zapalenia tarczycy | 452 |
13.2.10. Rak tarczycy | 455 |
13.3. Choroby przytarczyc – Michał Holecki | 456 |
13.3.1. Wstęp | 456 |
13.3.2. Nadczynność przytarczyc | 457 |
13.3.3. Niedoczynność przytarczyc | 460 |
13.3.4. Rzekoma niedoczynność przytarczyc | 461 |
13.4. Choroby nadnerczy – Tomasz Bednarczuk, Aneta Jańczyk | 461 |
13.4.1. Wstęp | 461 |
13.4.2. Pierwotna niedoczynność kory nadnerczy (pierwotna NKN) | 462 |
13.4.3. Zespół Cushinga | 464 |
13.4.4. Choroby nadnerczy z zaburzeniami wydzielania mineralokortykosteroidów | 466 |
13.4.5. Choroby spowodowane nadmiernym wydzielaniem androgenów | 467 |
13.4.6. Przypadkowo wykryty guz nadnercza (incydentaloma nadnercza) | 468 |
13.4.7. Rak kory nadnercza | 470 |
13.4.8. Guz chromochłonny (phaeochromocytoma) | 471 |
13.5. Męski układ rozrodczy – Iwona Bojar | 473 |
13.5.1. Wstęp | 473 |
13.5.2. Hipogonadyzm | 473 |
13.5.3. Ginekomastia | 475 |
13.6. Zaburzenia endokrynne w okresie ciąży – Iwona Bojar | 477 |
13.6.1. Ciąża a choroby przysadki | 477 |
13.6.2. Ciąża a choroby nadnerczy | 479 |
13.6.3. Ciąża a choroby tarczycy | 481 |
13.7. Guzy neuroendokrynne – Edward Franek | 482 |
13.7.1. Wstęp | 482 |
13.7.2. Guzy neuroendokrynne czynne hormonalnie | 483 |
13.8. Endokrynologia starzenia się – Monika Puzianowska-Kuźnicka | 487 |
13.8.1. Melatonina | 487 |
13.8.2. Hormon wzrostu (GH) | 488 |
13.8.3. Hormony tarczycy | 488 |
13.8.4. Parathormon, kalcytonina, witamina D | 489 |
13.8.5. Insulina | 490 |
13.8.6. Kortyzol | 490 |
13.8.7. DHEA i DHEAS | 490 |
13.8.8. Estrogeny | 491 |
13.8.9. Testosteron | 491 |
13.9. Otyłość – Michał Holecki | 492 |
13.9.1. Definicja i diagnostyka otyłości | 492 |
13.9.2. Epidemiologia otyłości | 494 |
13.9.3. Etiologia otyłości | 495 |
13.9.4. Główne powikłania otyłości | 496 |
13.9.5. Leczenie otyłości | 497 |
14. Zaburzenia przemiany materii – cukrzyca Władysław Grzeszczak 503 | |
14.1. Wprowadzenie | 503 |
14.2. Definicja cukrzycy | 504 |
14.3. Rozpoznanie cukrzycy | 505 |
14.4. Czynniki ryzyka rozwoju cukrzycy | 505 |
14.5. Badania, które należy wykonać w razie podejrzenia cukrzycy | 506 |
14.6. Nazewnictwo stanów hiperglikemicznych | 506 |
14.7. Różnicowanie między cukrzycą typu 1 i typu 2 | 507 |
14.8. Cukrzyca typu LADA | 507 |
14.9. Cukrzyca monogenowa | 508 |
14.10. Patogeneza cukrzycy typu 1 | 509 |
14.11. Patogeneza cukrzycy typu 2 | 510 |
14.12. Zmiany czynnościowe i morfologiczne u chorych na cukrzycę | 510 |
14.13. Zapobieganie rozwojowi cukrzycy typu 1 | 511 |
14.14. Zapobieganie rozwojowi cukrzycy typu 2 | 511 |
14.15. Cele leczenia chorego na cukrzycę | 513 |
14.16. Kryteria wyrównania gospodarki węglowodanowej (po uwzględnieniu wyżej wymienionych uwag według Zaleceń PTD, 2015) | 513 |
14.17. Kryteria wyrównania gospodarki lipidowej (według Zaleceń PTD 2015) | 514 |
14.18. Kryteria wyrównania ciśnienia tętniczego (według Zaleceń PTD 2015) | 514 |
14.19. Elementy leczenia chorego na cukrzycę (według Zaleceń PTD 2015) | 514 |
14.19.1. Leczenie niefarmakologiczne cukrzycy | 515 |
14.19.2. Leczenie farmakologiczne | 518 |
14.20. Problem hipoglikemii u chorych na cukrzycę | 540 |
14.21. Postępowanie psychologiczne z chorymi na cukrzycę | 542 |
14.22. Ostre powikłania hiperglikemiczne | 543 |
14.22.1. Kwasica ketonowa | 543 |
14.22.2. Stan hiperglikemiczno-hipermolalny | 545 |
14.22.3. Kwasica mleczanowa | 547 |
14.23. Przewlekłe powikłania cukrzycy | 548 |
14.23.1. Retinopatia cukrzycowa | 548 |
14.23.2. Cukrzycowa choroba nerek | 549 |
14.23.3. Neuropatia cukrzycowa | 554 |
14.23.4. Zespół stopy cukrzycowej | 556 |
14.23.5. Powikłania sercowo-naczyniowe | 558 |
14.24. Zasady leczenia nadciśnienia tętniczego u chorych na cukrzycę | 562 |
14.25. Zaburzenia lipidowe u chorych na cukrzycę i ich leczenie | 563 |
14.25.1. Leczenie niefarmakologiczne dyslipidemii u chorych na cukrzycę | 563 |
14.25.2. Leczenie farmakologiczne dyslipidemii u chorych na cukrzycę | 564 |
14.26. Leczenie przeciwpłytkowe u chorych na cukrzycę | 564 |
14.27. Cukrzyca w okresie ciąży | 565 |
14.27.1. Antykoncepcja | 565 |
14.27.2. Model opieki nad ciężarną chorą na cukrzycę | 565 |
14.27.3. Kryteria rozpoznania i klasyfikacja hiperglikemii po raz pierwszy rozpoznanej w ciąży | 566 |
14.27.4. Wielodyscyplinarne, zintegrowane postępowanie w cukrzycy przedciążowej i hiperglikemii w okresie ciąży | 567 |
14.28. Zasady przygotowania chorego na cukrzycę do zabiegu chirurgicznego | 569 |
14.28.1. Postępowanie w okresie przed planowym zabiegiem chirurgicznym | 569 |
14.28.2. Postępowanie w dniu zabiegu chirurgicznego | 570 |
14.28.3. Postępowanie w okresie pooperacyjnym | 570 |
14.28.4. Zabiegi ze wskazań nagłych | 571 |
14.29. Szczepienia ochronne chorych na cukrzycę | 571 |
14.30. Leczenie chorych na cukrzycę powyżej 65. roku życia | 571 |
14.30.1. Leczenie farmakologiczne chorych na cukrzycę w wieku powyżej 65 lat | 572 |
14.31. Zalecenia dotyczące aktywności zawodowej chorych na cukrzycę (według PTD 2015) | 573 |
14.32. Opieka diabetologiczna w instytucjach penitencjarnych | 573 |
15. Nefrologia Jan Duława | 575 |
15.1. Przewlekła choroba nerek | 575 |
15.1.1. Określenia i epidemiologia | 575 |
15.1.2. Przyczyny | 576 |
15.1.3. Patogeneza | 577 |
15.1.4. Podstawowe zasady postępowania | 577 |
15.1.5. Zapobieganie progresji PChN | 578 |
15.1.6. PChN jako czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego | 582 |
15.1.7. Ostry zespół wieńcowy (OZW) u chorego na PChN | 582 |
15.1.8. Podstawowe zalecenia dietetyczne dla chorych na PChN | 583 |
15.1.9. Leczenie nerkozastępcze | 584 |
15.2. Ostre uszkodzenie/niewydolność nerek | 586 |
15.2.1. Definicja | 586 |
15.2.2. Epidemiologia | 587 |
15.2.3. Przyczyny i podział kliniczny AKI | 587 |
15.2.4. Czynniki ryzyka AKI | 589 |
15.2.5. Rozpoznanie | 590 |
15.2.6. Leczenie | 592 |
15.3. Choroby kłębuszków nerkowych (glomerulopatie) | 594 |
15.3.1. Zespoły kliniczne, pod jakimi występują choroby kłębuszków nerkowych | 594 |
15.3.2. Rozpoznanie różnicowe | 597 |
15.3.3. Zasady leczenia glomerulopatii | 601 |
15.3.4. Podsumowanie | 602 |
15.4. Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek (CŚZN) | 603 |
15.4.1. Ostre cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek (OCŚZN) | 603 |
15.4.2. Przewlekłe cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek (PCŚZN) | 605 |
15.5. Torbiele nerek | 606 |
15.5.1. Torbiele nerek proste | 606 |
15.5.2. Nabyta torbielowatość nerek | 606 |
15.5.3. Zwyrodnienie torbielowate nerek | 607 |
15.5.4. Leczenie | 608 |
15.6. Zakażenia układu moczowego | 608 |
15.6.1. Określenia | 608 |
15.6.2. Epidemiologia | 608 |
15.6.3. Podział kliniczny ZUM | 609 |
15.6.4. Etiologia ZUM | 610 |
15.6.5. Obraz kliniczny | 611 |
15.7. Kamica moczowa | 616 |
15.7.1. Epidemiologia | 616 |
15.7.2. Czynniki ryzyka kamicy moczowej | 617 |
15.7.3. Objawy kliniczne | 617 |
15.7.4. Badania dodatkowe | 618 |
15.7.5. Leczenie | 618 |
16. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej Jan Duława, Michał Holecki, Anna Duława-Bułdak | 620 |
16.1. Uwagi ogólne | 620 |
16.2. Pojęcie molalności, molarności i efektywnej molalności | 621 |
16.3. Odwodnienie i hipowolemia | 621 |
16.3.1. Hipowolemia izotoniczna | 622 |
16.3.2. Hipowolemia hipotoniczna | 623 |
16.3.3. Hipowolemia hipertoniczna | 623 |
16.4. Stany przewodnienia | 625 |
16.4.1. Przewodnienie hipertoniczne i hipotoniczne | 625 |
16.4.2. Przewodnienie izotoniczne | 626 |
16.5. Zaburzenia gospodarki sodowej | 627 |
16.5.1. Uwagi ogólne | 627 |
16.5.2. Hiponatremia | 628 |
16.5.3. Hipernatremia | 631 |
16.6. Przemiana chloru | 632 |
16.7. Zaburzenia gospodarki potasowej | 633 |
16.7.1. Uwagi ogólne | 633 |
16.7.2. Hipokaliemia | 634 |
16.7.3. Hiperkaliemia | 637 |
16.8. Zaburzenia gospodarki wapniowej | 639 |
16.8.1. Uwagi ogólne | 639 |
16.8.2. Hiperkalcemia | 640 |
16.8.3. Hipokalcemia | 643 |
16.9. Zaburzenia gospodarki fosforowej | 645 |
16.9.1. Uwagi ogólne | 645 |
16.9.2. Hipofosfatemia | 645 |
16.9.3. Hiperfosfatemia | 646 |
16.10. Przemiana magnezu | 647 |
16.10.1. Hipomagnezemia | 647 |
16.10.2. Hipermagnezemia | 648 |
16.11. Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej | 648 |
16.11.1. Uwagi ogólne | 648 |
16.11.2. Rozpoznanie różnicowe zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej | 649 |
16.11.3. Kwasice nieoddechowe (metaboliczne) | 652 |
16.11.4. Kwasica oddechowa | 653 |
16.11.5. Zasadowica nieoddechowa | 654 |
16.11.6. Zasadowica oddechowa | 654 |
17. Wybrane metaboliczne choroby kości Michał Holecki | 656 |
17.1. Osteoporoza | 656 |
17.1.1. Definicja i epidemiologia osteoporozy | 656 |
17.1.2. Podział osteoporozy | 657 |
17.1.3. Badania densytometryczne (pomiar BMD) metodą DXA w osteoporozie | 659 |
17.1.4. Diagnostyka osteoporozy | 659 |
17.1.5. Diagnostyka różnicowa osteoporozy | 661 |
17.1.6. Leczenie chorych na osteoporozę | 661 |
17.2. Osteomalacja | 663 |
17.2.1. Definicja i etiologia osteomalacji | 663 |
17.2.2. Obraz kliniczny osteomalacji | 664 |
17.2.3. Rozpoznanie osteomalacji | 664 |
17.2.4. Leczenie osteomalacji | 665 |
17.3. Osteodystrofia | 665 |
17.3.1. Definicja i rodzaje osteodystrofii | 665 |
17.3.2. Diagnostyka osteodystrofii | 666 |
17.3.3. Leczenie osteodystrofii | 667 |
18. Podstawy geriatrii Jan Szewieczek, Agnieszka Batko-Szwaczka, Andrzej Kurek, Marcin Sosnowski | 668 |
18.1. Wprowadzenie do zagadnień geriatrycznych – Jan Szewieczek | 668 |
18.1.1. Fizjologia i patofizjologia okresu starzenia | 668 |
18.1.2. Epidemiologia geriatryczna | 669 |
18.1.3. Symptomatologia i przebieg chorób w starszym wieku | 670 |
18.1.4. Diagnostyka geriatryczna | 670 |
18.1.5. Ogólne zasady postępowania geriatrycznego | 674 |
18.1.6. Powikłania jatrogenne | 675 |
18.2. Zespół słabości – Agnieszka Batko-Szwaczka 675 | |
18.2.1. Określenie | 675 |
18.2.2. Epidemiologia | 676 |
18.2.3. Etiologia i patogeneza | 676 |
18.2.4. Objawy i rozpoznanie | 676 |
18.2.5. Postępowanie | 677 |
18.2.6. Profilaktyka | 678 |
18.3. Majaczenie – Jan Szewieczek 678 | |
18.3.1. Określenie | 678 |
18.3.2. Epidemiologia | 678 |
18.3.3. Etiologia i patofizjologia | 678 |
18.3.4. Objawy i rozpoznanie | 680 |
18.3.5. Postępowanie | 681 |
18.3.6. Profilaktyka | 683 |
18.4. Zaburzenia równowagi i upadki – Andrzej Kurek, Marcin Sosnowski | 684 |
18.4.1. Określenie | 684 |
18.4.2. Epidemiologia | 684 |
18.4.3. Etiologia i patofizjologia | 684 |
18.4.4. Objawy i rozpoznanie | 685 |
18.4.5. Postępowanie | 686 |
18.4.6. Profilaktyka | 686 |
18.5. Nietrzymanie moczu – Jan Szewieczek | 687 |
18.5.1. Określenie | 687 |
18.5.2. Epidemiologia | 687 |
18.5.3. Etiologia i patogeneza | 687 |
18.5.4. Objawy i rozpoznanie | 689 |
18.5.5. Postępowanie | 690 |
18.5.6. Profilaktyka | 692 |
18.6. Nietrzymanie stolca – Jan Szewieczek | 693 |
18.6.1. Określenie | 693 |
18.6.2. Epidemiologia | 693 |
18.6.3. Etiologia i patofizjologia | 693 |
18.6.4. Objawy i rozpoznanie | 694 |
18.6.5. Postępowanie | 695 |
18.6.6. Profilaktyka | 696 |
18.7. Polipragmazja – Jan Szewieczek | 697 |
18.7.1. Określenie | 697 |
18.7.2. Epidemiologia | 697 |
18.7.3. Etiologia i patofizjologia | 697 |
18.7.4. Objawy i rozpoznanie | 698 |
18.7.5. Profilaktyka i postępowanie | 699 |
19. Choroby neurologiczne Grzegorz Opala, Maciej Świat, Ewa Krzystanek, Joanna Siuda, Agnieszka Gorzkowska, Magdalena Boczarska-Jedynak, Maria Flak | 701 |
19.1. Wprowadzenie – Grzegorz Opala | 701 |
19.2. Choroby naczyniowe mózgu – Maciej Świat | 703 |
19.2.1. Definicja | 703 |
19.2.2. Epidemiologia | 704 |
19.2.3. Etiologia i patofizjologia | 704 |
19.2.4. Objawy | 704 |
19.2.5. Postępowanie w ostrej fazie | 706 |
19.2.6. Profilaktyka | 709 |
19.3. Padaczka – Ewa Krzystanek | 712 |
19.3.1. Definicje | 712 |
19.3.2. Rodzaje napadów padaczkowych | 713 |
19.3.3. Epidemiologia | 713 |
19.3.4. Etiologia | 713 |
19.3.5. Diagnostyka | 714 |
19.3.6. Leczenie | 717 |
19.3.7. Problemy społeczne | 717 |
19.3.8. Podsumowanie | 718 |
19.4. Zaburzenia pamięci i otępienie – Joanna Siuda | 718 |
19.4.1. Fizjologiczne zmiany pamięci związane z wiekiem | 718 |
19.4.2. Otępienie | 719 |
19.4.3. Choroba Alzheimera | 723 |
19.4.4. Podsumowanie | 725 |
19.5. Parkinsonizm i drżenie – Agnieszka Gorzkowska | 725 |
19.5.1. Parkinsonizm | 725 |
19.5.2. Drżenie | 728 |
19.6. Stwardnienie rozsiane – Ewa Krzystanek 731 | |
19.6.1. Definicja | 731 |
19.6.2. Epidemiologia | 731 |
19.6.3. Etiopatogeneza | 731 |
19.6.4. Rozpoznanie | 732 |
19.6.5. Objawy choroby | 732 |
19.6.6. Różnicowanie | 732 |
19.6.7. Leczenie | 733 |
19.6.8. Problemy społeczne | 733 |
19.6.9. Podsumowanie | 734 |
19.7. Zaburzenia snu – Magdalena Boczarska-Jedynak | 734 |
19.7.1. Najczęstsze rodzaje zaburzeń snu | 735 |
19.7.2. Zespół bezdechów podczas snu (sleep apnea syndrome, SAS) | 739 |
19.7.3. Podsumowanie | 740 |
19.8. Choroby nerwowo-mięśniowe – Maria Flak740 | |
19.8.1. Miastenia rzekomoporaźna | 740 |
19.8.2. Zespół paraneoplastyczny Lamberta–Eatona | 744 |
19.8.3. Polineuropatie i neuropatie w chorobach wewnętrznych | 744 |
19.9. Encefalopatia Hashimoto – Ewa Krzystanek 749 | |
19.9.1. Definicja | 749 |
19.9.2. Etiologia | 750 |
19.9.3. Epidemiologia | 750 |
19.9.4. Objawy i przebieg | 750 |
19.9.5. Diagnostyka | 750 |
19.9.6. Leczenie | 751 |
19.9.7. Podsumowanie | 751 |
19.10. Paraneoplastyczne zespoły neurologiczne – Maria Flak | 751 |
19.10.1. Definicja | 751 |
19.10.2. Etiologia | 751 |
19.10.3. Objawy | 753 |
19.10.4. Leczenie | 754 |
20. Elementy psychiatrii w praktyce internistycznej Irena Krupka-Matuszczyk, Marek Krzystanek | 755 |
20.1. Wprowadzenie | 755 |
20.2. Epidemiologia schorzeń psychiatrycznych | 756 |
20.3. Czynniki wpływające na zdrowie psychiczne | 756 |
20.4. Zasady badania psychiatrycznego | 757 |
20.5. Główne zaburzenia psychiatryczne w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej | 758 |
20.5.1. Zaburzenia depresyjne (F 32) | 758 |
20.5.2. Mania (F 30) | 759 |
20.5.3. Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD, F 31) | 760 |
20.5.4. Zaburzenia lękowe (F 40–F 48) | 760 |
20.5.5. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (F 42) | 761 |
20.5.6. Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F 43) | 761 |
20.5.7. Zaburzenia adaptacyjne (F 43.2) | 762 |
20.5.8. Ostra reakcja na stres (F 43.0) | 762 |
20.5.9. Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne) (F 44) | 762 |
20.5.10. Zaburzenia psychiczne występujące pod postacią somatyczną (F 45) | 763 |
20.6. Postępowanie lekarskie z chorym wyniszczonym lub umierającym | 763 |
20.7. Przeżywanie żałoby (F 43.2) | 764 |
20.8. Terapia osoby uzależnionej od środków psychoaktywnych | 766 |
20.8.1. Ostre zatrucie alkoholem (F 10.0) | 766 |
20.8.2. Picie szkodliwe (F 10.1) | 766 |
20.8.3. Uzależnienie od alkoholu (F 10.2) | 766 |
20.8.4. Psychozy alkoholowe | 766 |
20.8.5. Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane zażywaniem opiatów (F 11), kanabinoli (F 12), substancji halucynogennych (F 16), leków nasennych i uspokajających (F 13), paleniem papierosów (F 17), wdychaniem lotnych rozpuszczalników (F 18) oraz przyjmowaniem substancji niesklasyfikowanych (dopalaczy, pigułek gwałtu) | 768 |
20.9. Zaburzenia snu (G 47, F 51) | 768 |
20.9.1. Parasomnie | 770 |
20.9.2. Najczęściej rozpoznawane zaburzenia w czasie snu | 771 |
20.9.3. Terapia zaburzeń snu | 771 |
20.10. Zaburzenia psychosomatyczne | 773 |
20.10.1. Zaburzenia somatyzacyjne z somatyzacją (F 45.0) | 774 |
20.10.2. Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną, niezróżnicowane (F 45.1) | 774 |
20.10.3. Zaburzenia hipochondryczne (F 45.2) | 774 |
20.10.4. Zaburzenia wegetatywne występujące pod postacią somatyczną (F 45.3) | 775 |
20.10.5. Uporczywe bóle psychogenne (F 45.4) | 775 |
20.10.6. Inne zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (F 45.8) | 775 |
20.11. Psychiatria konsultacyjna | 775 |
20.11.1. Podstawowe zasady (kontaktu) badania pacjenta | 776 |
20.11.2. Zaburzenia psychiczne związane z występowaniem choroby somatycznej według ICD-10 | 776 |
20.12. Zaburzenia psychotyczne (F 20–F 29) | 777 |
20.12.1. Zaburzenia schizofreniczne (F 20) | 777 |
20.12.2. Zaburzenia schizotypowe (F 21) | 778 |
20.12.3. Uporczywe zaburzenia urojeniowe (F 22) | 778 |
20.12.4. Ostre przemijające zaburzenia psychotyczne (F 23) | 778 |
20.12.5. Zaburzenia schizoafektywne (F 25) | 778 |
20.13. Zaburzenia lękowe i inne nerwicowe (F 40–F 44) | 779 |
20.13.1. Zaburzenia lękowe w postaci fobii | 779 |
20.13.2. Lęk paniczny | 779 |
20.13.3. Zaburzenia lękowe uogólnione | 779 |
20.13.4. Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne | 779 |
20.13.5. Zaburzenia adaptacyjne | 779 |
20.13.6. Zaburzenia dysocjacyjne | 780 |
20.13.7. Zaburzenia somatotroficzne (F 45) | 780 |
20.14. Zaburzenia behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi (F 50–F 54) | 780 |
20.14.1. Zaburzenia odżywiania | 780 |
20.15. Stany nagłe | 780 |
20.15.1. Samobójstwo i próba samobójcza | 780 |
20.15.2. Samouszkodzenie | 784 |
20.15.3. Pobudzenie i agresja w stosunku do otoczenia | 784 |
20.16. Otępienie – rodzaje i leczenie | 786 |
20.16.1. Zaburzenia psychiczne w otępieniu | 787 |
20.16.2. Przymglenie świadomości | 788 |
20.16.3. Majaczenie | 788 |
20.16.4. Zamroczenie (stan pomroczny) | 789 |
20.16.5. Zespół splątaniowy (splątanie) | 789 |
20.16.6. Psychozy paranoidalne | 790 |
20.16.7. Problemy społeczne w otępieniu osób w wieku podeszłym | 790 |
20.17. Bóle głowy w zaburzeniach psychicznych | 792 |
20.18. Podwójna diagnoza | 793 |
20.19. Leki psychotropowe stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych | 795 |
20.19.1. Leki przeciwpsychotyczne, neuroleptyki | 795 |
20.19.2. Leki przeciwdepresyjne, tymoleptyki | 797 |
20.19.3. Leki przeciwlękowe i nasenne | 798 |
20.19.4. Nadużycie leków | 800 |
20.19.5. Leki nasenne niebenzodiazepinowe | 800 |
20.19.6. Stabilizatory nastroju, leki normotymiczne | 800 |
20.19.7. Leki prokognitywne i nootropowe | 801 |
20.19.8. Środki psychostymulujące, pobudzające | 801 |
20.19.9. Pozafarmakologiczne metody terapii biologicznej | 802 |
21. Okulistyka Edward Wylęgała | 803 |
21.1. Anatomia stosowana narządu wzroku | 803 |
21.2. Badanie okulistyczne | 804 |
21.3. Wady refrakcji | 807 |
21.4. Suche oko | 809 |
21.5. Wytrzeszcz gałki ocznej | 811 |
21.6. Choroby powierzchni oka | 813 |
21.7. Choroby rogówki i spojówki | 816 |
21.8. Przeszczepienie rogówki | 818 |
21.9. Zaćma (cataracta) | 818 |
21.10. Jaskra | 819 |
21.11. Choroby błony naczyniowej | 820 |
21.12. Choroby siatkówki | 821 |
21.13. Choroby nerwu wzrokowego | 827 |
21.14. Stany nagłe w okulistyce | 829 |
22. Zatrucia w praktyce internistycznej Tomasz Kłopotowski | 833 |
22.1. Toksykologia kliniczna | 833 |
22.1.1. Wiadomości ogólne | 833 |
22.1.2. Toksykokinetyka | 836 |
22.1.3. Ogólne zasady rozpoznawania ostrych zatruć | 841 |
22.1.4. Toksydromy | 841 |
22.1.5. Badania toksykologiczne | 844 |
22.1.6. Ogólne zasady leczenia ostrych zatruć | 844 |
22.2. Toksykologia szczegółowa | 853 |
22.2.1. Zatrucia lekami | 853 |
22.2.2. Zatrucia alkoholami | 870 |
22.2.3. Zatrucia gazami | 874 |
22.2.4. Zatrucia narkotykami i substancjami psychoaktywnymi | 880 |
22.2.5. Zatrucia węglowodorami i wybranymi insektycydami | 884 |
22.2.6. Zatrucia grzybami | 890 |
22.2.7. Zatrucia roślinami i jadami zwierząt | 894 |
23. Choroby kobiece w praktyce internistycznej Andrzej Witek899 | |
23.1. Badanie ginekologiczne | 899 |
23.1.1. Wywiad ginekologiczno-położniczy | 899 |
23.1.2. Badanie przedmiotowe | 900 |
23.2. Zaburzenia cyklu miesiączkowego | 900 |
23.2.1. Brak miesiączki | 901 |
23.2.2. Obfite i nieregularne miesiączkowanie | 901 |
23.2.3. Krwawienia po menopauzie | 904 |
23.2.4. Bolesne miesiączkowanie | 905 |
23.3. Nowotwory łagodne narządu płciowego | 906 |
23.3.1. Polipy trzonu i szyjki macicy | 906 |
23.3.2. Mięśniaki macicy | 906 |
23.4. Zakażenia żeńskich narządów płciowych | 907 |
23.4.1. Choroby zapalne sromu (vulvitis) | 909 |
23.4.2. Zapalenie gruczołu przedsionkowego większego – zapalenie gruczołu Bartholina, ropień gruczołu Bartholina (abscessus glandulae Bartholini, abscessus glandulae vestibularis maioris) | 910 |
23.4.3. Zapalenie pochwy (colpitis) | 911 |
23.4.4. Zapalenie szyjki macicy (cervicitis) | 915 |
23.4.5. Zapalenie narządów miednicy mniejszej (pelvic inflammatory disease, PID) | 916 |
23.5. Endometrioza | 920 |
23.5.1. Objawy i przebieg kliniczny endometriozy | 920 |
23.5.2. Leczenie endometriozy | 920 |
23.6. Przekwitanie | 921 |
23.6.1. Postępowanie lecznicze | 922 |
23.6.2. Przeciwwskazania do stosowania HTZ | 923 |
23.7. Nowotwory narządu płciowego kobiety | 924 |
23.7.1. Nowotwory złośliwe trzonu macicy. Rak endometrium | 924 |
23.7.2. Rak szyjki macicy | 926 |
23.7.3. Nowotwory złośliwe jajnika | 928 |
23.7.4. Nowotwory jajowodu | 930 |
23.7.5. Rak sromu | 931 |
23.7.6. Nowotwory złośliwe pochwy | 931 |
23.8. Choroby sutka | 932 |
23.8.1. Stany zapalne gruczołu sutkowego | 932 |
23.8.2. Anomalie brodawki sutkowej | 932 |
23.8.3. Zmiany guzkowe gruczołu sutkowego | 933 |
23.8.4. Dysplazja gruczołu sutkowego (mastopathia fibrocystica, dysplasia fibrocystica mammae) | 934 |
23.8.5. Ból sutka (mastalgia, mastodynia), ból sutka występujący cyklicznie | 934 |
23.8.6. Rak gruczołu sutkowego | 935 |
23.8.7. Klasyfikacja histologiczna raka sutka | 936 |
23.8.8. Profilaktyka i czynniki rokownicze raka sutka | 936 |
23.8.9. Leczenie raka sutka | 937 |
23.8.10. Chemioterapia raka sutka | 937 |
23.8.11. Radioterapia w raku sutka | 938 |
23.8.12. Hormonoterapia w raku sutka | 938 |
23.9. Niepłodność | 938 |
23.9.1. Brak owulacji | 939 |
23.9.2. Niewydolność ciałka żółtego | 940 |
23.9.3. Zespół luteinizacji niepękniętego pęcherzyka | 940 |
23.9.4. Niepłodność jajnikowa | 940 |
23.9.5. Niepłodność jajowodowa | 941 |
23.9.6. Niepłodność maciczna | 941 |
23.9.7. Niepłodność szyjkowa | 941 |
23.9.8. Niepłodność immunologiczna | 941 |
23.9.9. Niepłodność na tle zaburzeń psychicznych i seksualnych | 942 |
23.9.10. Rozpoznanie różnicowe | 942 |
23.10. Metody kontroli płodności – antykoncepcja | 942 |
23.10.1. Metody naturalne | 943 |
23.10.2. Metody mechaniczne (barierowe) | 944 |
23.10.3. Metody chemiczne | 945 |
23.10.4. Wkładki wewnątrzmaciczne (IUD) | 945 |
23.10.5. Antykoncepcja hormonalna | 946 |
23.10.6. Antykoncepcja chirurgiczna | 951 |
23.11. Nietrzymanie moczu | 951 |
23.11.1. Klasyfikacja NTM | 951 |
23.11.2. Diagnostyka nietrzymania moczu | 952 |
23.11.3. Leczenie zachowawcze wysiłkowego nietrzymania moczu | 954 |
23.11.4. Leczenie chirurgiczne WNM | 955 |
23.11.5. Leczenie naglącego nietrzymania moczu | 955 |
24. Objawy laryngologiczne w praktyce internistycznej Maciej Misiołek | 957 |
24.1. Choroba refluksowa przełyku (gastroesophageal reflux disease, GERD) | 957 |
24.2. Zawroty głowy | 959 |
24.3. Nowotwory złośliwe układu krwiotwórczego | 960 |
24.4. Nowotwory złośliwe układu chłonnego | 960 |
24.5. Cukrzyca | 961 |
24.6. Niewydolność nerek | 962 |
25. Objawy stomatologiczne w praktyce internistycznej Marta Tanasiewicz | 964 |
25.1. Wprowadzenie | 964 |
25.2. Przebarwienia zębów i ich przyczyny miejscowe oraz ogólnoustrojowe | 964 |
25.3. Nadmiar fluoru i toksyczność związków fluoru | 966 |
25.3.1. Klasyfikacja fluorozy | 968 |
25.4. Zmiany patologiczne w obrębie błony śluzowej jamy ustnej | 969 |
25.4.1. Zapalenie kątów ust, zajady (cheilitis angularis, intertrigo commissurae labiorum) | 969 |
25.4.2. Owrzodzenia jamy ustnej (oral ulceration) | 969 |
25.4.3. Zespół pieczenia jamy ustnej (stomatodynia, burning mouth syndrome, oral dysaesthesia) | 971 |
25.4.4. Infekcje wirusowe bez owrzodzeń | 971 |
25.4.5. Ból w rejonie jamy ustnej i twarzy | 972 |
25.4.6. Reakcje alergiczne w obszarze jamy ustnej | 974 |
25.4.7. Białe wykwity w obrębie błon śluzowych jamy ustnej | 975 |
25.4.8. Choroby gruczołów ślinowych | 976 |
25.4.9. Zaburzenia barwnikowe błon śluzowych jamy ustnej | 976 |
25.4.10. Choroby i stany ogólnoustrojowe manifestujące się zmianami w obrębie błony śluzowej jamy ustnej | 977 |
25.5. Stany związane z upośledzeniem odporności i ich obraz kliniczny w jamie ustnej | 978 |
25.5.1. Znajomość zmian w jamie ustnej spowodowanych zakażeniem HIV | 978 |
25.5.2. Choroby układu krwiotwórczego i limforetykularnego | 978 |
25.6. Zmiany w przyzębiu | 978 |
26. Dermatologia Ligia Brzezińska-Wcisło, Anna Lis-Święty | 981 |
26.1. Badanie fizykalne skóry: najczęstsze zmiany skórne (definicje, rozpoznanie różnicowe) – Ligia Brzezińska-Wcisło | 981 |
26.1.1. Dermatologiczne badanie chorego – semiotyka | 981 |
26.2. Zmiany skórne jako objaw chorób internistycznych – Ligia Brzezińska-Wcisło | 983 |
26.2.1. Skórne zespoły paraneoplastyczne | 983 |
26.2.2. Najczęstsze nabyte skórne zespoły paraneoplastyczne | 983 |
26.2.3. Zmiany skórne w cukrzycy | 985 |
26.2.4. Zmiany skórne w chorobach tarczycy | 986 |
26.2.5. Zmiany skórne w chorobach układu moczowego | 986 |
26.2.6. Zmiany skórne w chorobach przewodu pokarmowego | 987 |
26.3. Najczęstsze choroby przenoszone drogą kontaktów płciowych (weneryczne) – Ligia Brzezińska-Wcisło 988 | |
26.3.1. Kiła | 988 |
26.3.2. Rzeżączka | 991 |
26.3.3. Inne choroby przenoszone drogą płciową | 993 |
26.4. Łysienie – Ligia Brzezińska-Wcisło | 993 |
26.4.1. Łysienie plackowate | 994 |
26.4.2. Łysienie rozlane | 994 |
26.4.3. Łysienie bliznowaciejące | 995 |
26.4.4. Łysienie rzekomoplackowate | 996 |
26.4.5. Łysienie androgenowe | 996 |
26.4.6. Samowyrywanie włosów nawykowe | 997 |
26.4.7. Nieprawidłowości struktury łodygi włosa | 997 |
26.5. Świąd skóry – rozpoznanie różnicowe – Anna Lis-Święty | 998 |
26.6. Najczęstsze choroby skóry – Anna Lis-Święty | 999 |
26.6.1. Choroby zakaźne skóry | 999 |
26.6.2. Dermatozy zapalne i o podłożu immunologicznym | 1001 |
26.6.3. Trądzik pospolity | 1005 |
26.6.4. Trądzik różowaty | 1005 |
26.6.5. Owrzodzenia żylne podudzi | 1006 |
26.6.6. Nowotwory skóry, stany przedrakowe i poprzedzające wystąpienie nowotworu | 1006 |
26.7. Leczenie miejscowe w dermatologii (zastosowanie maści, kremów itp.) – Anna Lis-Święty | 1008 |
26.8. Najczęstsze „błędy dermatologiczne” popełniane przez internistów – Anna Lis-Święty | 1008 |
26.8.1. Niekontrolowane stosowanie zewnętrznych preparatów kortykosteroidowych | 1008 |
26.8.2. Łupież różowy | 1009 |
26.8.3. Grzybica skóry gładkiej | 1009 |
26.8.4. Grzybica paznokci | 1010 |
26.8.5. Piodermia zgorzelinowa | 1010 |
26.8.6. Pierwotne chłoniaki skóry | 1011 |
27. Konsultacje internistyczne na oddziałach zabiegowych Mirosława Janowska | 1012 |
27.1. Wprowadzenie | 1012 |
27.1.1. Internistyczne powikłania zabiegów chirurgicznych | 1013 |
27.2. Czynniki ryzyka powikłań okołooperacyjnych | 1014 |
27.2.1. Czynniki ryzyka okołooperacyjnych powikłań sercowo-naczyniowych | 1014 |
27.2.2. Czynniki ryzyka okołooperacyjnych powikłań płucno-oskrzelowych | 1015 |
27.2.3. Czynniki ryzyka okołooperacyjnych powikłań krwotocznych | 1018 |
27.2.4. Czynniki ryzyka okołooperacyjnych powikłań nefrologicznych | 1019 |
27.2.5. Czynniki ryzyka okołooperacyjnych powikłań infekcyjnych | 1019 |
27.3. Postępowanie przedoperacyjne konsultanta internisty | 1020 |
27.3.1. Informacje ogólne | 1020 |
27.3.2. Badania dodatkowe przed zabiegiem chirurgicznym | 1021 |
27.3.3. Przygotowanie do zabiegu chirurgicznego chorego z niedokrwistością | 1022 |
27.3.4. Przygotowanie do zabiegu chirurgicznego chorego z zaburzeniami hemostazy | 1023 |
27.3.5. Przygotowanie do zabiegu chirurgicznego chorych na czerwienicę prawdziwą i nadpłytkowość samoistną | 1024 |
27.3.6. Postępowanie okołooperacyjne u chorych z przewlekłą niedoczynnością kory nadnerczy | 1025 |
27.3.7. Postępowanie okołooperacyjne w chorobach tarczycy | 1026 |
27.3.8. Postępowanie okołooperacyjne z chorymi na cukrzycę | 1028 |
27.3.9. Postępowanie okołooperacyjne z chorymi na nadciśnienie tętnicze | 1029 |
27.3.10. Postępowanie okołooperacyjne z chorymi z implantowanymi w sercu urządzeniami elektronicznymi | 1031 |
27.3.11. Postępowanie u chorych z okołooperacyjnymi bradyarytmiami i/lub blokami przewodzenia | 1032 |
27.3.12. Postępowanie okołooperacyjne u chorych w starszym wieku | 1032 |
27.4. Kwalifikacja internistyczna/kardiologiczna chorych z wadami zastawkowymi serca do zabiegów chirurgicznych innych niż kardiochirurgiczne | 1033 |
27.4.1. Postępowanie okołooperacyjne u chorych ze stenozą aortalną | 1033 |
27.4.2. Postępowanie okołooperacyjne u chorych ze zwężeniem lewego ujścia żylnego | 1034 |
27.4.3. Postępowanie okołooperacyjne u chorych z niedomykalnością zastawki mitralnej i/lub aortalnej | 1034 |
27.4.4. Profilaktyka infekcyjnego zapalenia wsierdzia w okresie okołooperacyjnym | 1035 |
27.4.5. Zawał serca w okresie okołooperacyjnym | 1036 |
27.4.6. Postępowanie okołooperacyjne u chorych na przewlekłą chorobę nerek | 1036 |
27.4.7. Postępowanie okołooperacyjne u chorych na przewlekłą niewydolność wątroby/marskość wątroby | 1037 |
27.5. Farmakologiczne strategie redukcji okołooperacyjnego ryzyka sercowo-naczyniowego | 1039 |
27.5.1. Leczenie przeciwpłytkowe w okresie okołooperacyjnym | 1039 |
27.5.2. Leczenie przeciwkrzepliwe w okresie okołooperacyjnym | 1040 |
27.5.3. Zastosowanie leków beta-adrenolitycznych w okresie okołooperacyjnym | 1042 |
27.5.4. Wpływ stosowania statyn na ryzyko okołooperacyjnych powikłań sercowo-naczyniowych | 1043 |
27.5.5. Stosowanie leków blokujących układ renina–angiotensyna–aldosteron w okresie okołooperacyjnym | 1043 |
27.5.6. Stosowanie leków moczopędnych w okresie okołooperacyjnym | 1044 |
28. Podstawy medycyny paliatywnej i opieki paliatywnej Jadwiga Pyszkowska | 1045 |
28.1. Definicja, cele, zasady i organizacja opieki paliatywnej | 1045 |
28.2. Zasady postępowania w medycynie paliatywnej | 1048 |
28.3. Leczenie objawowe chorych u kresu życia – wybrane problemy kliniczne | 1049 |
28.3.1. Ból przewlekły | 1049 |
28.3.2. Zaparcia | 1054 |
28.3.3. Sedacja w okresie umierania | 1057 |
28.4. Filozofia wsparcia egzystencjalnego w opiece paliatywnej | 1057 |
28.5. Aspekty bioetyczne w opiece paliatywnej | 1058 |
29. Technika najważniejszych zabiegów wykonywanych na oddziale chorób wewnętrznych i w ambulatorium Łukasz Bułdak, Anna Duława-Bułdak | 1061 |
29.1. Nakłucie jamy otrzewnej | 1061 |
29.1.1. Wskazania | 1061 |
29.1.2. Przeciwwskazania | 1061 |
29.1.3. Powikłania | 1061 |
29.1.4. Opis zabiegu | 1062 |
29.1.5. Analiza uzyskanego materiału | 1062 |
29.2. Nakłucie jamy opłucnej | 1063 |
29.2.1. Wskazania | 1063 |
29.2.2. Przeciwwskazania | 1063 |
29.2.3. Powikłania | 1063 |
29.2.4. Opis zabiegu | 1064 |
29.2.5. Analiza uzyskanego materiału | 1064 |
29.2.6. Różnicowanie wysięku i przesięku opłucnowego (kryteria Lighta) | 1065 |
29.3. Biopsja aspiracyjna szpiku kostnego | 1065 |
29.3.1. Wskazania | 1065 |
29.3.2. Przeciwwskazania | 1065 |
29.3.3. Powikłania | 1065 |
29.3.4. Opis zabiegu | 1066 |
29.3.5. Analiza uzyskanego materiału | 1066 |
29.4. Pobranie krwi tętniczej w celu wykonania gazometrii | 1067 |
29.4.1. Wskazania | 1067 |
29.4.2. Przeciwwskazania | 1067 |
29.4.3. Powikłania | 1067 |
29.4.4. Opis zabiegu | 1067 |
29.4.5. Analiza uzyskanego materiału | 1068 |
29.5. Sonda nosowo-żołądkowa | 1068 |
29.5.1. Wskazania | 1068 |
29.5.2. Przeciwwskazania | 1068 |
29.5.3. Powikłania | 1069 |
29.5.4. Opis zabiegu | 1069 |
29.5.5. Analiza uzyskanego materiału | 1069 |
29.6. Cewnikowanie pęcherza moczowego u mężczyzny | 1070 |
29.6.1. Wskazania | 1070 |
29.6.2. Przeciwwskazania | 1070 |
29.6.3. Powikłania | 1070 |
29.6.4. Opis zabiegu | 1070 |
29.6.5. Analiza uzyskanego materiału | 1071 |
29.7. Intubacja dotchawicza | 1071 |
29.7.1. Wskazania | 1071 |
29.7.2. Przeciwwskazania | 1071 |
29.7.3. Powikłania | 1072 |
29.7.4. Opis zabiegu | 1072 |
29.7.5. Analiza uzyskanego materiału | 1073 |
29.8. Wkłucie centralne | 1073 |
29.8.1. Wskazania | 1073 |
29.8.2. Przeciwwskazania | 1073 |
29.8.3. Powikłania | 1073 |
29.8.4. Opis zabiegu | 1074 |
29.8.5. Analiza uzyskanego materiału | 1074 |
30. Gastroenterologia Marek Hartleb, Ewa Nowakowska-Duława | 1075 |
30.1. Diagnostyka gastroenterologiczna – Ewa Nowakowska-Duława | 1075 |
30.2. Choroby przełyku – Ewa Nowakowska-Duława | 1087 |
30.2.1. Objawy | 1087 |
30.2.2. Diagnostyka | 1087 |
30.2.3. Zmiany na podłożu anatomicznym | 1088 |
30.2.4. Zaburzenia motoryki przełyku | 1089 |
30.2.5. Zapalenia przełyku | 1091 |
30.2.6. Nowotwory przełyku | 1098 |
30.2.7. Ciało obce w przełyku (corpus alienum oesophagi) | 1100 |
30.2.8. Oparzenie przełyku (combustio oesophagi, oesophagitis corrosiva) | 1101 |
30.2.9. Pourazowe uszkodzenia przełyku | 1102 |
30.3. Choroby żołądka – Ewa Nowakowska-Duława | 1103 |
30.3.1. Wprowadzenie | 1103 |
30.3.2. Zapalenie żołądka | 1103 |
30.3.3. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy (morbus ulcerosus ventriculi et duodeni) | 1107 |
30.3.4. Zespół Zollingera–Ellisona (syndroma Zollinger–Ellison) | 1115 |
30.3.5. Dyspepsja czynnościowa (non-ulcer dyspepsia, NUD) | 1115 |
30.3.6. Nowotwory żołądka | 1116 |
30.4. Choroby jelita cienkiego – Ewa Nowakowska-Duława | 1126 |
30.4.1. Wprowadzenie | 1126 |
30.4.2. Wady rozwojowe | 1127 |
30.4.3. Wrodzone zaburzenia wchłaniania | 1128 |
30.4.4. Wtórne zaburzenia trawienia i wchłaniania | 1128 |
30.4.5. Choroba trzewna | 1129 |
30.4.6. Zapalenia jelita cienkiego | 1133 |
30.4.7. Choroba Leśniowskiego–Crohna – zob. choroby jelita grubego | 1138 |
30.4.8. Nowotwory | 1138 |
30.4.9. Enteropatia z utratą białka | 1141 |
30.4.10. Niedokrwienna choroba jelit | 1142 |
30.4.11. Zespół krótkiego jelita | 1143 |
30.4.12. Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (small intestine bacterial overgrowth, SIBO) | 1144 |
30.5. Choroby jelita grubego – Ewa Nowakowska-Duława | 1146 |
30.5.1. Zaburzenia rozwojowe | 1146 |
30.5.2. Uchyłki, uchyłkowatość i choroba uchyłkowa jelita grubego (diverticula, diverticulosis coli) | 1147 |
30.5.3. Zaparcie (constipatio) (zob. też rozdz. 5.14) | 1149 |
30.5.4. Zespół jelita drażliwego (colon irritabile, irritable bowel syndrome, IBS) | 1151 |
30.5.5. Nieswoiste zapalne choroby jelit | 1153 |
30.5.6. Inne zapalenia jelita grubego | 1166 |
30.5.7. Endometrioza jelitowa (endometriosis) | 1168 |
30.5.8. Polipy i zespoły polipowatości jelita grubego | 1168 |
30.5.9. Rak jelita grubego (carcinoma coli, colorectal cancer, CRC) | 1172 |
30.6. Krwawienie z przewodu pokarmowego – Ewa Nowakowska-Duława | 1176 |
30.6.1. Wprowadzenie | 1176 |
30.6.2. Krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego | 1176 |
30.6.3. Krwawienie z dolnego i środkowego odcinka przewodu pokarmowego (dopp) | 1179 |
30.7. Choroby wątroby – Marek Hartleb | 1182 |
30.7.1. Marskość wątroby | 1182 |
30.7.2. Niealkoholowa choroba stłuszczeniowa wątroby | 1197 |
30.7.3. Alkoholowa choroba wątroby | 1200 |
30.7.4. Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW typu B) | 1205 |
30.7.5. Wirusowe zapalenie wątroby typu C | 1208 |
30.7.6. Choroby autoimmunologiczne wątroby | 1210 |
30.7.7. Choroby naczyniowe wątroby | 1214 |
30.7.8. Wrodzona hemochromatoza | 1216 |
30.7.9. Choroba Wilsona | 1219 |
30.7.10. Ostra niewydolność wątroby | 1221 |
30.8. Choroby dróg żółciowych – Ewa Nowakowska-Duława1224 | |
30.8.1. Kamica żółciowa | 1225 |
30.8.2. Zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych | 1235 |
30.8.3. Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych | 1238 |
30.8.4. Nowotwory pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych | 1240 |
30.8.5. Wady i choroby wrodzone dróg żółciowych | 1248 |
30.9. Choroby trzustki – Ewa Nowakowska-Duława | 1251 |
30.9.1. Wprowadzenie | 1251 |
30.9.2. Zapalenie trzustki | 1253 |
30.9.3. Mukowiscydoza – włókniejące torbielowate zapalenie trzustki | 1269 |
30.9.4. Torbiele trzustki | 1269 |
30.9.5. Nowotwory trzustki | 1271 |
31. Choroby układu oddechowego Władysław Pierzchała | 1280 |
31.1. Podstawowe pojęcia i badania dodatkowe | 1280 |
31.2. Obturacyjny bezdech we śnie (OBS) | 1281 |
31.2.1. Definicja i epidemiologia | 1281 |
31.2.2. Czynniki ryzyka | 1282 |
31.2.3. Etiologia i patogeneza | 1282 |
31.2.4. Objawy, rozpoznanie i różnicowanie | 1282 |
31.2.5. Powikłania | 1283 |
31.2.6. Leczenie niefarmakologiczne | 1283 |
31.3. Zakażenia układu oddechowego | 1284 |
31.3.1. Zapalenie płuc | 1284 |
31.3.2. Ropień płuca | 1290 |
31.3.3. Ropniak opłucnej | 1291 |
31.4. Rozstrzenia oskrzeli | 1292 |
31.4.1. Definicja i etiologia | 1292 |
31.4.2. Patofizjologia | 1293 |
31.4.3. Objawy i rozpoznanie | 1293 |
31.4.4. Powikłania i wskazania | 1294 |
31.4.5. Leczenie | 1294 |
31.5. Gruźlica i inne mikobakteriozy | 1294 |
31.5.1. Gruźlica płuc | 1294 |
31.5.2. Gruźlica pozapłucna | 1299 |
31.5.3. Mikobakteriozy niegruźlicze | 1301 |
31.6. Choroby obturacyjne płuc | 1302 |
31.6.1. Astma oskrzelowa | 1302 |
31.6.2. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) | 1302 |
31.6.3. Mukowiscydoza | 1309 |
31.7. Choroby restrykcyjne płuc | 1311 |
31.7.1. Choroby śródmiąższowe | 1311 |
31.7.2. Częste choroby śródmiąższowe | 1314 |
31.8. Pylice | 1318 |
31.8.1. Definicja, epidemiologia i etiologia | 1318 |
31.8.2. Czynniki i grupy ryzyka | 1319 |
31.8.3. Objawy, rozpoznanie, badania dodatkowe i powikłania | 1319 |
31.8.4. Najważniejsze pylice | 1319 |
31.9. Objawy płucne chorób układowych | 1322 |
31.9.1. Reumatoidalne zapalenie stawów | 1322 |
31.9.2. Twardzina układowa | 1323 |
31.9.3. Toczeń rumieniowaty układowy | 1323 |
31.9.4. Zespół Sjögrena | 1324 |
31.9.5. Zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe .1324 | |
31.9.6. Mieszana choroba tkanki łącznej | 1324 |
31.10. Choroby naczyniowe | 1325 |
31.10.1. Zator tętnicy płucnej | 1325 |
31.10.2. Nadciśnienie płucne | 1327 |
31.11. Nowotwory płuca | 1329 |
31.11.1. Rak płuca | 1329 |
31.11.2. Międzybłoniak opłucnej | 1332 |
31.11.3. Przerzuty nowotworowe w płucach | 1333 |
31.12. Choroby opłucnej | 1333 |
31.12.1. Płyn w jamie opłucnej | 1333 |
31.13. Niefarmakologiczne, nieinwazyjne metody leczenia w chorobach układu oddechowego | 1335 |
31.13.1. Leczenie tlenem | 1335 |
31.13.2. Hiperbaryczne leczenie tlenem | 1336 |
31.13.3. Leczenie Heliosem (hel i tlen) | 1336 |
31.13.4. Aerozoloterapia | 1337 |
31.13.5. Wentylacja mechaniczna nieinwazyjna (non-invasive ventilation, NIV) | 1337 |
31.14. Rehabilitacja | 1337 |
32. Choroby zakaźne Anna Boroń-Kaczmarska, Monika Bociąga-Jasik, Maria Gańczak, Aleksander M. Garlicki, Lucjan Kępa, Maciej Kondrusik, Włodzimierz Mazur, Barbara Oczko-Grzesik, Sławomir A. Pancewicz, Barbara Sobala-Szczygieł, Alicja Wiercińska-Drapało | 1339 |
32.1. Podstawy epidemiologii chorób zakaźnych – Maria Gańczak | 1339 |
32.1.1. Wprowadzenie | 1339 |
32.1.2. Epidemiologia i główne cechy chorób zakaźnych | 1341 |
32.1.3. Kontrola chorób zakaźnych | 1343 |
32.2. Profilaktyka chorób zakaźnych – Maciej Kondrusik | 1345 |
32.3. Postępowanie po ekspozycji zawodowej – Anna Boroń-Kaczmarska | 1348 |
32.3.1. Ekspozycja zawodowa i choroba zawodowa | 1348 |
32.3.2. Profilaktyka przedekspozycyjna | 1350 |
32.3.3. Profilaktyka poekspozycyjna | 1350 |
32.4. Medycyna podróży – wybrane zagadnienia – Lucjan Kępa, Barbara Oczko-Grzesik | 1352 |
32.4.1. Wprowadzenie | 1352 |
32.4.2. Biegunka podróżnych | 1356 |
32.4.3. Leiszmanioza | 1358 |
32.4.4. Malaria (zimnica) | 1359 |
32.4.5. Gorączka u chorego po powrocie z tropiku | 1365 |
32.5. Szczególnie niebezpieczne choroby zakaźne – Alicja Wiercińska-Drapało | 1366 |
32.5.1. SARS (severe acute respiratory syndrome – zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej) | 1367 |
32.5.2. MERS (Middle East respiratory syndrome – bliskowschodni zespół niewydolności oddechowej) | 1369 |
32.5.3. Gorączka krwotoczna Ebola | 1371 |
32.5.4. Uwagi ogólne dotyczące postępowania w przypadku podejrzenia/rozpoznania choroby zakaźnej szczególnie niebezpiecznej – opracowane przez Główny Inspektorat Sanitarny (www.gis.gov.pl) | 1373 |
32.6. Zakażenie HIV i AIDS – Aleksander M. Garlicki, Monika Bociąga-Jasik | 1374 |
32.6.1. Informacje ogólne | 1374 |
32.6.2. Obraz kliniczny zakażenia HIV | 1375 |
32.6.3. Ostra choroba retrowirusowa | 1375 |
32.6.4. Przewlekła faza zakażenia HIV | 1378 |
32.6.5. Wybrane powikłania infekcyjne spotykane w przewlekłej fazie zakażenia HIV | 1382 |
32.6.6. Diagnostyka zakażenia HIV | 1384 |
32.6.7. Zasady rozpoczynania terapii antyretrowirusowej | 1387 |
32.6.8. Profilaktyka zakażeń oportunistycznych | 1388 |
32.6.9. Powikłania metaboliczne i działania niepożądane cART | 1388 |
32.7. Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW typu A) – Barbara Sobala-Szczygieł | 1389 |
32.7.1. Etiologia | 1389 |
32.7.2. Patogeneza | 1389 |
32.7.3. Przebieg choroby | 1390 |
32.7.4. Diagnostyka | 1391 |
32.7.5. Leczenie | 1391 |
32.7.6. Zdrowienie | 1392 |
32.7.7. Diagnostyka różnicowa | 1392 |
32.7.8. Profilaktyka czynna WZW typu A | 1392 |
32.7.9. Profilaktyka bierna WZW typu A | 1393 |
32.8. Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW typu B) – Anna Boroń-Kaczmarska | 1394 |
32.8.1. Wprowadzenie | 1394 |
32.8.2. Wirus zapalenia wątroby typu B (hepatitis B virus, HBV) | 1394 |
32.8.3. Epidemiologia zakażeń HBV | 1395 |
32.8.4. Patomechanizm uszkodzenia wątroby | 1395 |
32.8.5. Obraz kliniczny zakażenia HBV | 1395 |
32.8.6. Rozpoznawanie przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B | 1399 |
32.8.7. Leczenie przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B | 1401 |
32.9. Zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C – Włodzimierz Mazur | 1402 |
32.9.1. Definicja | 1402 |
32.9.2. Epidemiologia | 1402 |
32.9.3. Drogi przenoszenia | 1403 |
32.9.4. Etiologia | 1404 |
32.9.5. Patofizjologia | 1405 |
32.9.6. Przebieg naturalny i obraz kliniczny zakażenia HCV | 1406 |
32.9.7. Diagnostyka | 1408 |
32.9.8. Rozpoznanie i różnicowanie | 1408 |
32.9.9. Leczenie | 1409 |
32.9.10. Rokowanie | 1410 |
32.9.11. Profilaktyka i zapobieganie | 1410 |
32.10. Choroby przenoszone przez kleszcze | 1411 |
32.10.1. Borelioza z Lyme – Sławomir A. Pancewicz | 1411 |
32.10.2. Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) – Maciej Kondrusik | 1420 |
32.10.3. Wybrane riketsjozy przenoszone przez kleszcze – Lucjan Kępa, Barbara Oczko-Grzesik | 1424 |
32.11. Zasady racjonalnego stosowania antybiotyków – Anna Boroń-Kaczmarska | 1426 |
32.11.1. Wprowadzenie | 1426 |
32.11.2. Wskazania do antybiotykoterapii | 1427 |
32.11.3. Wybór antybiotyku | 1427 |
33. Interakcje lekowe Bogusław Okopień, Łukasz Bułdak, Marcin Basiak | 1430 |
33.1. Interakcje międzylekowe – Łukasz Bułdak, Marcin Basiak | 1430 |
33.1.1. Interakcje farmakodynamiczne | 1432 |
33.1.2. Interakcje farmakokinetyczne | 1432 |
33.2. Interakcje związane ze stylem życia – Marcin Basiak, Łukasz Bułdak | 1434 |
33.2.1. Dieta | 1434 |
33.2.2. Używki | 1435 |
33.3. Leki stosowane w chorobach układu krążenia – Łukasz Bułdak | 1436 |
33.3.1. Hipertensjologia | 1436 |
33.3.2. Digoksyna, amiodaron, dronedaron, werapamil | 1438 |
33.3.3. Leki hipolipemizujące | 1439 |
33.3.4. Leki przeciwzakrzepowe | 1439 |
33.3.5. Leki przeciwpłytkowe | 1440 |
33.4. Leki przeciwbakteryjne – Marcin Basiak 1441 | |
33.4.1. Interakcje antybiotyków β-laktamowych | 1441 |
33.4.2. Interakcje antybiotyków aminoglikozydowych | 1442 |
33.4.3. Tetracykliny | 1442 |
33.4.4. Interakcje makrolidów | 1442 |
33.4.5. Interakcje linkozamidów | 1443 |
33.4.6. Interakcje fluorochinolonów | 1443 |
33.4.7. Interakcje sulfonamidów i trimetoprimu | 1444 |
33.4.8. Interakcje nitroimidazoli | 1444 |
33.5. Leki przeciwzapalne, immunosupresyjne i immunomodulujące – Łukasz Bułdak | 1445 |
33.6. Podsumowanie – Łukasz Bułdak | 1446 |
Ilustracje barwne | 1447 |
Skorowidz | 1467 |