POLECAMY
Koszyk
Procesy kolonizacyjne w posiadłościach cystersów z Kołbacza w XII-XIV wieku. Przestrzeń i ludzie
Autor:
Format:
ibuk
Praca Krzysztofa Guzikowskiego, odznaczająca się solidnością warsztatową, jest monografią procesów kolonizacyjnych i przekształceń własnościowych w dobrach klasztoru cysterskiego
w Kołbaczu na Pomorzu Zachodnim we wczesnej fazie jego istnienia. Stanowi interesujący przyczynek do dziejów Pomorza Zachodniego, do zagadnienia wielkiego europejskiego procesu modernizacji pełnego średniowiecza, do przemian osadniczych i etnicznych na określonym, słabo dotąd rozpoznanym obszarze przełamywania się elementu słowiańskiego i niemieckiego oraz do gospodarczych aspektów wczesnych dziejów zakonu cystersów. Procesy te Autor rozpatruje równolegle z punktu widzenia przemian przestrzennych i społecznych, uwzględniając wszelkie dostępne kategorie informacji źródłowych. Porównanie wywodów Autora z opublikowaną przed ponad półwieczem pracą Heleny Chłopockiej o wielkiej własności cysterskiej opactwa kołbackiego pozwala wyrobić sobie zdanie o postępie nauki historycznej.
Prof. Jerzy Strzelczyk
| Rok wydania | 2011 |
|---|---|
| Liczba stron | 270 |
| Kategoria | Średniowiecze |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego |
| ISBN-13 | 978-83-7241-762-6 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Spis treści
| WSTĘP | 9 |
| Rozdział I. ŹRÓDŁA I METODY REKONSTRUKCJI PROCESÓW OSADNICZYCH | 21 |
| 1. Odbicie przemian osadniczych w średniowiecznych dokumentach | 23 |
| 2. Przydatność toponomastyki w badaniach osadniczych | 30 |
| 3. Przemiany osadnicze w świetle źródeł archeologicznych | 40 |
| 4. Znaczenie map z XVIII–XIX wieku dla poznania średniowiecznych form osadnictwa | 47 |
| Rozdział II. ŚRODOWISKO NATURALNE | 54 |
| 1. Lasy, strefy nieuprawne i ich zasoby | 56 |
| 1.1. Rodzaje lasów i ich rozmieszczenie | 56 |
| 1.2. Surowiec drzewny | 60 |
| 1.3. Eksploatacja gospodarcza lasów i nieużytków | 61 |
| 2. Rzeki, jeziora | 65 |
| 2.1. Wykorzystanie sieci hydrograficznej do celów gospodarczych | 66 |
| 3. Surowce skalne i ruda żelaza | 67 |
| Rozdział III. STAN OSADNICTWA PRZED KOLONIZACJĄ NA PRAWIE NIEMIECKIM | 69 |
| A. Przestrzeń | 69 |
| 1. Stan zasiedlenia w świetle terminologii dokumentów z XII i pierwszej połowy XIII w. | 69 |
| 1.1. Villa | 70 |
| 1.2. Praedium | 74 |
| 1.3. Locus | 75 |
| 2. Sieć osadnicza | 78 |
| 2.1. Ziemie Świętoborzyców i ich poddanych | 81 |
| 2.2. Ziemie Gryfitów i ich poddanych | 93 |
| 2.3. Ziemie Piastów i ich poddanych | 99 |
| 2.4. Biskupie Wierzbno | 100 |
| 2.5. Ziemie opactwa św. Michała w Bambergu | 101 |
| 3. Grody i cmentarzyska | 103 |
| 3.1. Wartość poznawcza cmentarzysk | 104 |
| 4. Charakterystyka nazw miejscowych w świetle badań językoznawczych | 107 |
| B. Mieszkańcy | 115 |
| 1. Możni, rycerze i ich prawo dziedziczenia | 115 |
| 2. Ludność chłopska i daniny | 121 |
| 2.1. Indywidualne czy wspólne użytkowanie ziemi? | 122 |
| 2.2. Daniny i powinności | 124 |
| 3. Mieszkańcy w strukturze organizacji terytorialno-administracyjnej i w domniemanym systemie wspólnot sąsiedzkich | 125 |
| 3.1. W ramach systemu kasztelańskiego | 125 |
| 3.2. Opole kołbackie | 127 |
| 3.3. Campi | 130 |
| Rozdział IV. ZMIANY W OKRESIE KOLONIZACJI NA PRAWIE NIEMIECKIM | 134 |
| A. Reorganizacja przestrzeni | 134 |
| 1. Ujazdy i problemy graniczne | 134 |
| 1.1. Warunki społeczno-polityczne nowych rozgraniczeń terytorialnych | 134 |
| 1.2. Ujazdy – technika wyznaczania | 136 |
| 1.3. Pojmowanie granic – rozwój linearności granic | 140 |
| 1.4. Trwałość granic | 141 |
| 2. Kształtowanie się nowej sieci osadniczej | 142 |
| 2.1. Immunitet | 142 |
| 2.2. Lokacja Dąbia | 142 |
| 2.3. Powstawanie pustek i ich przyczyny | 144 |
| 2.4. Strefy zakładania nowych osad | 147 |
| 2.5. Grangie | 149 |
| 2.6. Wsie słowiańskie (villae slavicae) | 160 |
| B. Mieszkańcy | 162 |
| 1. Wielkość nadziałów chłopskich, prawa i obciążenia, zagrodnicy | 162 |
| 2. Sołtysi | 166 |
| 3. Lennicy | 169 |
| 3.1. Mieszczanie | 169 |
| 3.2. Rycerze | 174 |
| 4. Organizacja wsi | 194 |
| 4.1. Przemierzanie gruntów – mansus i uncus | 194 |
| 4.2. Układ przestrzenny, kształt pól (zastosowanie pługa i systemu trójpolowego) | 200 |
| 4.3. Młyny | 206 |
| 5. W ramach systemu landwójtowskiego | 214 |
| Podsumowanie | 217 |
| 1. Zmiany przestrzenne | 217 |
| 2. Zmiany ludnościowe | 218 |
| Bibliografia | 221 |
| Wykaz skrótów | 257 |
| Summary | 261 |
| Zusammenfassung | 265 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
