POLECAMY
Autor:
Wydawca:
Format:
epub, mobi
Dlaczego dzietność w Polsce jest tak niska? Co można zrobić, by istotnie wzrosła?
Zmiany demograficzne są postrzegane jako egzystencjalne wyzwanie dla wielu krajów świata. W szczególności dotyczy to krajów Zachodu i Azji Wschodniej, z których znaczna część – po okresie bezprecedensowego rozkwitu – w XXI wieku może spodziewać się stopniowej marginalizacji. W grupie najbardziej zagrożonych krajów znajduje się także Polska. Najważniejszą przyczyną wyzwań demograficznych, takich jak prognozowane konsekwentne, w dostępnych horyzontach czasowych niekończące się wyludnianie, starzenie się demograficzne ludności czy spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym, jest utrzymująca się przez dziesięciolecia niska dzietność, daleko odbiegająca od takiej, która gwarantowałaby zastępowalność pokoleń.
Książka Łakomego jawi się jako iskierka nadziei. W oparciu o niezwykle pogłębioną multidyscyplinarną i świetnie udokumentowaną analizę autor zwraca uwagę, że na dzietność każdej populacji oddziałują czynniki, które dają się racjonalnie zrozumieć oraz uporządkować, a skłonność do urodzenia dziecka jest wynikiem jednoczesnego oddziaływania wielu okoliczności. Autor podejmuje się skatalogowania oraz opisania tych czynników, ale na tym nie poprzestaje. Jego głównym obszarem zainteresowania jest Polska, i to w odniesieniu do niej analizuje i wyjaśnia, co nad Wisłą jest źródłem niskiej dzietności, co barierą stojącą na drodze do posiadania dzieci, a co potencjalnym zasobem umożliwiającym jej wzrost. Autor wskazuje też, które z czynników mają w naszym kraju istotne znaczenie, a które są drugorzędne czy wręcz w powszechnej świadomości przeceniane Identyfikuje 10 głównych aktualnych przyczyn niskiej dzietności w Polsce, których pokonanie umożliwiłoby zdecydowaną poprawę sytuacji demograficznej naszego kraju.
Książka łączy w sobie zatem nie tylko walor naukowy i analityczny, ale też posiada niezwykłą wartość strategiczną, pozwala bowiem zidentyfikować obszary, w których zmiana skutkować będzie pozytywnym oddziaływaniem na dzietność. Publikacja napisana jest przystępnym językiem, a autor nie stroni od ciekawostek i odważnych wniosków oraz rozprawiania się z popularnymi mitami. Lektura obowiązkowa dla wszystkich chcących zrozumieć to być może najważniejsze wyzwanie naszych czasów, jakimi są zmiany demograficzne w Polsce.
Mateusz Łakomy
Ekspert ds. demografii specjalizujący się w obszarze czynników i instrumentów wpływających na dzietność, sekularnych trendów demograficznych oraz demografii politycznej. Menedżer i konsultant z zakresu zarządzania oraz strategii z doświadczeniem w pracy dla biznesu, administracji oraz instytucji pozarządowych. Były prezes zarządu fundacji Narodowe Centrum Rozwoju Demograficznego oraz przewodniczący Komisji Spraw Narodowościowych i Demograficznych, a także członek zarządu Polskiego Towarzystwa Geopolitycznego. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Rok wydania | 2024 |
---|---|
Liczba stron | 480 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Prześwity |
ISBN-13 | 978-83-8175-633-4 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wprowadzenie | 11 |
1. Sytuacja demograficzna w Polsce | 15 |
2. Co się zmieni, jak nic się nie zmieni, czyli czy niska dzietność jest w ogóle problemem? | 25 |
2.1. Poza horyzont: przewidywania, projekcje, prognozy | 25 |
2.2. Migracje, czyli fałszywy trop w ratowaniu demografii | 33 |
2.3. Konsekwencje niskiej dzietności | 38 |
Konsekwencje ekonomiczne | 40 |
Konsekwencje społeczne | 50 |
Konsekwencje geopolityczne | 62 |
3. Dlaczego ludzie w ogóle mają dzieci | 73 |
3.1. Czynniki biologiczne | 73 |
Rozrodczość ludzi na tle innych gatunków | 73 |
Biologiczne źródła współżycia seksualnego | 77 |
Neuronalne, hormonalne i biologiczne uwarunkowania rodzicielstwa | 78 |
Biologiczne podstawy dzietności | 81 |
Płodność naturalna | 83 |
Przezwyciężyć biologię | 85 |
Kontrola urodzeń jako narzędzie ingerencji w biologię | 86 |
Podsumowanie | 89 |
3.2. Motywacje, ideały, plany i decyzje | 90 |
Motywacje do posiadania dziecka | 90 |
Idealna liczba dzieci | 95 |
Planowanie urodzenia dziecka | 100 |
3.3. Bierność, spontaniczność, otwartość i zaskoczenie | 102 |
Powstawanie rodzin wielodzietnych | 106 |
Podsumowanie | 108 |
4. Co wpływa w Polsce na możliwość posiadania dzieci | 109 |
4.1. Związek, więzi i ich trwałość | 109 |
Przegląd międzynarodowy | 109 |
Powstawanie związków | 117 |
Dzietność według typów związków | 120 |
Powody zawarcia małżeństwa | 128 |
Miłość: wszyscy o niej marzymy, ale czy umiemy o nią zadbać? | 130 |
Konkubinaty | 135 |
Rozwody | 136 |
Samotne rodzicielstwo | 140 |
Podsumowanie | 141 |
4.2. Edukacja umożliwiająca stworzenie związku i zapewnienie dochodów | 143 |
Przegląd międzynarodowy | 145 |
Luka edukacyjna i jej przyczyny | 149 |
Podsumowanie | 169 |
4.3. Dochody i ich wysokość | 170 |
Przegląd międzynarodowy | 170 |
Dzieci są bezcenne. Ale ich utrzymanie kosztuje | 173 |
Podsumowanie | 180 |
4.4. Stabilna praca, jej elastyczność i możliwości opieki nad najmłodszymi dziećmi | 182 |
Przegląd międzynarodowy | 182 |
Stabilność zatrudnienia | 190 |
Wymiar czasu pracy | 195 |
Równowaga rodzina–praca w percepcji Polaków | 200 |
Opieka matki nad dzieckiem do ukończenia 3 roku życia: preferencje, radości i wyzwania | 202 |
Skoro nie matka to kto? Opieka innych członków rodziny | 206 |
Ojciec-Polak: praca, opieka nad dzieckiem i udział w obowiązkach domowych | 208 |
Żłobki i inna opieka instytucjonalna | 214 |
Powrót do pracy | 219 |
Podsumowanie | 221 |
4.5. Warunki mieszkaniowe | 223 |
Przegląd międzynarodowy | 223 |
Mieszkania a posiadanie dzieci | 225 |
Sytuacja mieszkaniowa | 229 |
Podsumowanie | 238 |
4.6. Zdrowie rodziców warunkujące zdolność i chęć urodzenia dzieci | 239 |
Niepłodność, płodność obniżona i bezpłodność | 239 |
Wiek jako zasadnicza przyczyna niepłodności i płodności obniżonej | 243 |
Endometrioza | 247 |
Zdrowie psychiczne | 249 |
Depresja poporodowa | 252 |
Cesarskie cięcia i porody naturalne | 254 |
Opieka okołoporodowa | 260 |
Antykoncepcja | 263 |
Zdrowie w ogólności | 267 |
Metoda in vitro | 269 |
Podsumowanie | 276 |
4.7. Wiek w drugiej odsłonie, czyli płodność to nie wszystko | 276 |
Podsumowanie | 283 |
4.8. Kultura | 284 |
Rodzina, macierzyństwo, ojcostwo i dzieci w percepcji Polaków | 285 |
Normy i doświadczenia przekazywane przez rodzinę i innych bliskich | 290 |
Media: telewizja, media społecznościowe, pornografia, gry komputerowe, smartfon. Rzeczywistość alternatywna? | 301 |
Religijność | 325 |
Normy kulturowe pracodawców | 350 |
Podsumowanie | 352 |
4.9. Emigracja | 353 |
4.10. Wyzwania specyficzne dla danego regionu | 356 |
4.11. Katastrofy | 363 |
Kryzysy gospodarcze | 363 |
Pandemia COVID-19 | 365 |
Wojna w Ukrainie | 369 |
4.12. Zróżnicowanie oddziaływania czynników według kolejności dziecka | 371 |
5. Wniosek: 10 najważniejszych barier wzrostu dzietności w Polsce | 379 |
5.1. Bariery uniwersalne | 380 |
Bariera 1. Różnice edukacyjne między kobietami a mężczyznami | 380 |
Bariera 2. Nadmierne wykorzystywanie umów na czas określony wobec młodych dorosłych | 384 |
Bariera 3. Brak wystarczających dochodów w pierwszych trzech latach życia dziecka | 385 |
Bariera 4. Niska dostępność mieszkań na własność dla młodych dorosłych | 387 |
Bariera 5. Niedostatek głębokich relacji w parze i w rodzinie pochodzenia | 389 |
Bariera 6. Niedostępność pracy na część etatu | 391 |
Bariera 7. Niskie dochody na osobę części rodzin chcących mieć 3+ dzieci | 392 |
Bariera 8. Cesarskie cięcia bez wskazań medycznych i endometrioza | 393 |
5.2. Bariery dotykające szczególnie najmłodsze roczniki | 394 |
Bariera 9. Nadmierne użytkowanie internetu i smartfona | 394 |
Bariera 10. Sekularyzacja | 395 |
6. Jaka jest nagroda za zwiększenie dzietności i jak Polska jest przygotowana, by po nią sięgnąć? | 397 |
6.1. Co się zmieni w społeczeństwie i gospodarce w przypadku istotnego wzrostu dzietności | 398 |
6.2. Polska w blokach startowych po lepszą przyszłość, czyli zaskakująco dobry punkt wyjścia | 401 |
7. Teoria miłości jako warunku posiadania dzieci w krajach rozwiniętych | 413 |
Zakończenie | 419 |
Bibliografia | 421 |